1. KALKINMA AJANSLARI ve YATIRIM DESTEK OFİSLERİ YATIRIM YÖNETİMİ Ekrem TUFAN Hazırlayanlar;Şafak ALTAY, Mustafa KOCAMANMetin UÇAR , Aydın YURTŞükrü YAVUZ Aralık 2009BİGA

2. Başlarken; Kalkınma Ajanslarına Giriş Kalkınma Ajanslarının Gelişim Süreci Avrupa’daki BKA’ların Yapıları ve Gelir Kaynakları Türkiye ve BKA’lar Kuruluş amaçları,Gelişimi,Yapıları,Denetimi,Gelir Kaynakları,Kurumsal Kimlikleri Türkiye’deki BKA Bölgeleri Türkiye’deki BKA’larda İşe Alım Şartları BKA Kanununa Yönelik Eleştiriler

3. Kalkınma Ajansları BKA olarak dünyada yaklaşık 20.000 kuruluş vardır Değişen yapıya sahiptirler Kamu işletmeciliği ve yönetişim anlayışı ürünüdür BKA’lar yeni kalkınma anlayışının örgütsel biçimidir Genel olarak BKA’lar; Bir ülkenin belli bir coğrafi bölgesi içerisindeki özel ve kamusal tüm şirketler, yerel otoriteler ile sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği sağlayarak, o bölgenin ekonomik kalkınmasını hedefleyen ve yasal bir hükme dayanarak kurulan yapılardır

4. Kalkınma Ajanslarının Gelişim Süreci 1950-1960’lı yıllarda merkezi hükümet tarafından,kalkınma programlarına bilgi temin etmek ve uygulanmasını denetlemek amacıyla kurulmuştur İlk kez(1950) Avusturya,Belçika,İrlanda, ve Fransa tanışmıştır. 1990’lı yıllarda World Bank, UNDP, AB fonları ve kredileri, EIB gibi uluslar arası kuruluşlar destek vermiştir Kurumsal yapıları,finansman kaynakları, görevleri ve ilişkileri bakımından çok sayıda kalkınma ajansı ortaya çıkmıştır.

5. Farklı Kalkınma Ajanslarının Ortaya Çıkması Halker ve Danson(1991-1992);Kuruldukları dönemin siyasi süreci ve özelliği ile beraber sosyo-ekonomik farklılıklar Clark(2004);Yerel/bölgesel kalkınmanın çok değişken ve dinamik bir süreç oluşu ve farklı ihtiyaçların farklı kurumsal yapılar meydana getirmesidir

6. Avrupa’dakiBKA’larınYapıları

7. Avrupa’daki BKA’ların Gelir Kaynakları Güçlü BKA’lar: Zayıf BKA’lar: AB fonlarının bütçelerinin çok önemli bir kısmını oluşturduğu, ve bu fonların dışında yetersiz kaynakları olan ajanslardır. AB fonları Kamu bütçesi yardımları Diğer ödenek ve yardımlar Bünyesinde çok çeşitli finansman kaynakları oluşturabilmiş, düzenli ve yeterli miktarda gelirleri mevcuttur. Yerel ve bölgesel yönetimlerin gelirleri ile genel bütçe gelirleri Ayrıca yönetim kurulu üyeleri gelirleri Hissedarları olan yerel bankalar, ticaret, sanayi ve meslek odaları, tarım, turizm birlikleri Özel sektör kuruluşları

9. Devletin kalkınmayı başlatacak tek güç olarak görüldüğü toplum anlayışı çıktı.

12. Bölgede kamu kesimi, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarınca yürütülen projeleri izlemek ,

13. Bölge kaynak ve olanaklarını tespit etmek, sosyal gelişmeyi hızlandırmak ve rekabet gücünü arttırmaya yönelik araştırmaları desteklemek,

15. Bu sırada sekiz kalkınma planı içerisinde yer almıştır.

16. Kalkınma Ajansı kavramına yönelik ilk çalışmalar 1990’lı yıllarda başlamıştır.

17. Ciddi anlamda ilk kez aday üyeliğinin tescil edildiği 1999 Helsinki Zirvesi sonrasında ele almıştır.

18. 22 eylül 2002 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile kısa vadede istatistiksel bölge olarak bilinen NUTS sistemi kabul edilmiştir.

19. 2003yılı Katılım Ortaklığı Belgesi’nde Bölgesel Kalkınma Ajansları’nın kurulması öngörülmüştür.

21. Genel Sekreterliğe karşı sorumludur.

23. Broşürler, sunumlar ve tanıtım filmi gibi basılı ve görsel materyallerle yurt içinde ve yurt dışında çeşitli fuar, toplantı ve konferans gibi organizasyonlara katılarak bölgenin tanıtımı yapılır.

24. Yurtiçi ve yurtdışı yatırım taleplerine cevap vermek üzere danışmanlık yaparlar(teşvikler,yıllık üretim miktarı,limanların kapasitesi ve hizmet ücretleri,elektrik maliyetleri vs.),

25. Yabancı yatırımcılar için ilgili kurum ve kuruluşlar ile görüşmeleri organize etmek,

28. Avrupa Birliği ve diğer yabancı kaynaklardan sağlanan fonların ajanslara aktarılmasından,

29. Ajanslara gerekli teknik yardım ve danışmanlık hizmetlerinin sağlanmasından,

30. Ajansların tecrübelerini birbirleri ile paylaşmaları ve iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılmasından,

32. Yüksek Planlama Kurulunca nüfus, gelişmişlik düzeyi ve performans ölçütlerine göre ayrılan pay

33. İl özel idaresi bütçesinin yüzde beşi

34. Belediye gelirlerinin yüzde biri oranında ayrılan pay

36. Ajanslar normal kamu kuruluşu niteliğinde bir kurum olmadığı gibi kamu gelirlerinden pay almaları ve vali başkanlığında toplanmaları sebebiyle de bir kamu kuruluşu özelliği göstermektedir.

38. Düzey 2 Bölgeleri TR10: İstanbul TR21: Edirne, Kırklareli,Tekirdağ TR22: Balıkesir, Çanakkale TR31: İzmir TR32: Aydın, Denizli, Muğla TR33: Afyon, Kütahya, Manisa, Uşak TR41: Bilecik, Bursa, Eskişehir TR42: Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya, Yalova TR51: Ankara TR52: Karaman, Konya TR61: Antalya, Burdur, Isparta TR62: Adana, Mersin TR63: Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye TR71: Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Nevşehir TR72: Kayseri, Sivas, Yozgat TR81: Bartın, Karabük, Zonguldak TR82: Çankırı, Kastamonu, Sinop TR83: Amasya, Çorum, Samsun, Tokat TR90: Artvin, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon TRA1: Bayburt, Erzincan, Erzurum TRA2: Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars TRB1: Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli TRB2: Bitlis, Hakkari, Muş, Van TRC1: Adıyaman, Gaziantep, Kilis TRC2: Diyarbakır, Şanlıurfa TRC3: Batman, Mardin, Şırnak, Siirt

40. Tanıtım, Danışmanlık , Şehircilik ve Çevre ,Araştırma-geliştirme, Bilgi ve iletişim Teknolojileri , Finansman ,İnsan Kaynakları Yönetimi gibi alanlarda istihdam edilir.Uzman Personel için;

42. Anayasaya aykırılık teşkil edebileceği

43. Tüzel kişiliğin kamu tüzel kişisi olarak tanımlanmamasında ısrar edilmesi

44. Valilerin toplanan fonları, "tarafsız kamu görevlisi" sıfatı dışına çıkarak dar bir kesime kullandıracak olması

45. Bölgesel kalkınma ajansları’nın "iş takipçisi devlet" modeli yaratması ve diğer kamu kurumlarının yetki alanlarına müdahale edebilmesi

46. Toplanacak fonların hangi temel ilkelere, önceliklere ve sektörel teşvik politikalarına göre kullanılacağının yasada belli olmaması

47. Kamu denetimi dışında bırakılması

48. Göstermelik bir iç denetim ve dış denetiminin sadece bağımsız denetim kuruluşlarının yani piyasanın denetiminin öngörülmesi

49. Denetim dışı 26 adet yeni harcama birimi yaratılması

51. Türkiye’de idari anlamda bölge kavramı bulunmadığı için Bölgesel Kalkınma Ajansları’nın işleyişinde sorunlar çıkacağı ve birçok kurumla görev alanının çakışacağı iddia edilmektedir.

52. Ayrıca, iller arasında önemli gelişmişlik farklarının olduğu göz önüne alındığında birden fazla ili kapsayan bölgelerde bunun “il milliyetçiliği” yaratabileceği endişesi sıkça dile getirilmektedir.

54. Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz