Ελληνική ταυτότητα/ ευρωπαική ταυτότητα

1. ΓΛΩΣΣΑ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ/ ΕΝΟΤΗΤΑ 1/ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Πρώτη µέρα του Φεβρουαρίου 1996 σε γυµνάσιο των Iωαννίνων, µπαίνει Πέµπτη πρωί
ο φιλόλογοςστην τάξη καιβρίσκειτα παιδιά πολύ ταραγµένα, καθώς την προηγούµενη
νύχτα της Tετάρτης είχε γίνει η κρίση µε τη βραχονησίδα των Iµίων. Aποφασίζει να
αναβάλειτο µάθηµα αρχαίαςιστορίαςκαινα συζητήσειµε την τάξητο θέµα.Προσπαθεί
να βεβαιώσει τα παιδιά ότι λύθηκε το άµεσο πρόβληµα, ότι θα λυθούν και τα πολλά
άλλα ζητήµατα του Aιγαίου κτλ. Στη ρύµη του λόγου του, λέει κάποια στιγµή ότι ο
∆ήµαρχος της Kαλύµνου, που προκάλεσε το συµβάν πηγαίνοντας µε µια βάρκα να
υψώσειτην ελληνική σηµαία στηβραχονησίδα,δενέπραξε σωστά να διακινδυνεύσει τη
σχεδόν πολεµική κρίση µε την Tουρκία… Yπέστη ο φιλόλογος έντονη συνειδησιακή
κρίση όταν στη φράση του για το ∆ήµαρχο ένας µαθητής, που τον αγαπούσε σαν
καθηγητήκαιτον εµπιστευόταν, ρώτησε µε µεγάλη απορία: «Mα, κύριε, µα ο ∆ήµαρχος
έκανε… ε, µα δεν έκανε αυτό που έκανε και ο Kολοκοτρώνης»
Σε τι µπορεί να «µεταφραστεί» λοιπόν η επιθυµία των µαθητών να «µοιάσουν» µε τον
Κολοκοτρώνη; Σε τι µπορεί να οδηγήσει η αγάπη των παιδιών για την πατρίδα εκτός
από τη στείρα µίµηση, όπως του µαθητή στην εισαγωγική σκηνή; Ποια είναι τα
σύγχρονα αιτή-µατα στα οποία καλούνται να ανταποκριθούν οι σηµερινοί µαθητές;
Γιατί είναι λογικό πως όσο αλλάζουν οι εποχές, αλλάζουν και οι απαιτήσεις από τους
πολίτες µιας χώρας.
Σήµερα λοιπόν η αγάπη των νέων για την πατρίδα θα πρέπει να τους οδηγεί στην
κοινωνική πρόθεση να συµβάλουν ώστε να επιτευχθεί η ισότητα των λαών της
Eυρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης να συµβάλουν υπέρ κάθε πολιτικής επιλογής η οποία
αποµακρύνει τα ενδεχόµενα του πολέµου και εξασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξη µε
το διάλογο, τις διαπραγµατεύσεις και τους συµβιβασµούς, καθώς αυτές είναι οι
επιλογές που σήµερα µπορούν να διασφαλίσουν ευηµερία και πρόοδο για την πατρίδα
τους.
H υπεράσπισητων εθνικών συµφερόντων στην Eυρωπαϊκή Ένωση απαιτεί µακρές και
δύσκολες µάχες σε δύο πεδία, το πολιτικό και το ιδεολογικό. Στο πολιτικό πεδίο η µάχη
έχει στόχο την αποτροπή του κινδύνου να µετατραπεί η Eυρωπαϊκή Ένωση σε
ολιγαρχία των ισχυρότερων χωρών της. Στο ιδεολογικό πεδίο έχει στόχο την
υπεράσπιση του ελληνικού πολιτισµού και της ελληνικής ταυτότητας. Τα δύο αυτά
πεδία διαπλέκονται µεταξύ τους, καθώς τα αντιτιθέµενα συµφέροντα ανάµεσα στα
κράτη-µέλητης EυρωπαϊκήςΈνωσης,τα οποία δεν είναιίσα ούτε πληθυσµιακά ούτε σε
έκταση γεωγραφική ούτε, ιδίως, οικονοµικά και στρατηγικά, συνδέονται µε την
ταξινόµηση που αποδίδει «ανωτερότητα» σε ορισµένες οµάδες των δυτικών και
βόρειων Eυρωπαίων και «κατωτερότητα» σε όσους ανήκουν στην «ανατολή»
(γεωγραφικά αλλά και πολιτικά)καθώς και στο «νότο» (µε την οικονοµική, εκτός από
τη γεωγραφικήσηµασία). Όλα αυτά αποτελούν ζητήµατα που απαιτούν ενεργούς και
ενηµερωµένους πολίτες,γνώστες της ιστορίας αλλά και των σύγχρονων δεδοµένων.
Απαιτούν, άρα, από το σχολείο να ανταποκριθεί στα νέα αιτήµατα της εποχής µας.
Έχει µέγιστη σηµασία το σχολείο να αναγνωρίζει και να προβάλλει την αξία του
σηµερινού ελληνικού πολιτισµού, που δε φέρει µόνο τις επιδράσεις της κλασικής

2. αρχαιότητας, του Βυζαντίου και του ∆ιαφωτισµού, αλλά πλήθος ακόµα επιδράσεων
από τους αρχαιότερους πολιτισµούς της Mεσογείου και τη«µεγάλη» ιστορική
«διάρκεια», επιδράσεις ροµανιότικες, εβραϊκές, αραβικές, οθωµανικές, σεφαρδίτικες,
σλαβικές, µεσανατολίτικες, τουρκικές και άλλες. Η αναγνώριση αυτή εξασφαλίζει την
εθνική αυτογνωσία.
(ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΓKΟΥΔΑΚΗ
http://www.kleidiakaiantikleidia.net)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ
1. Γιατί πιστεύετε πωςο μαθητής στην αρχή του κειμένουπαρομοίασε τοδήμαρχο
με τον Κολοκοτρώνη; Συμφωνείτε με το μαθητή και γιατί;
2. Ο Έλληνας μαθητής μέσα στην Ευρώπη. Ποιος είναι ο ρόλος του σύμφωνα με το
κείμενο; Πώς θα τον πετύχει;
3. Τι επιδράσειςμπορούμε να αναγνωρίσουμε στονελληνικόπολιτισμό; Ποιες
γνωρίζατε καιποιες σαςπαραξένεψαν;
4. Να υπογραμμίσετε τις βασικές λέξεις- κλειδιά σε κάθε παράγραφο.
5. Να δώσετε από ένα πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο.
6. H υπεράσπιση των εθνικών συµφερόντων στην Eυρωπαϊκή Ένωση
απαιτεί µακρές και δύσκολες µάχες σε δύο πεδία : να μετατραπεί η
ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Τι τονίζεται κάθε φορά;
7. Να βρείτε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της 4ης παραγράφου.
8. Aποφασίζεινα αναβάλει το µάθηµααρχαίας ιστορίαςκαι να συζητήσει µε
την τάξη το θέµα : να υπογραμμίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις και να τις
αντικαταστήσετε με ονοματικές φράσεις.
9. Να βρείτε τα αντώνυμα των υπογραμμισμένων λέξεων.