Ang nananatiling pinakamatanda at namamayaning kabihasnan sa Daigdig na tinatayang nasa 4,000 taon na ang tanda. Hinubog ang 4,000 taong kasaysayan ng pamumuno ng mga DINASTIYA o mga Linya ng mga Pamilyang namuno sa Tsina sa halos ilang libong taon.

1. Ang Kabihasnang
Tsino sa Silangang
Asya
SIR ELIAS JOY P. GERONIMO
PARADA NATIONAL HIGH SCHOOL

6. Pan Gu at ang
pagkabuo ng bansang
Tsina

7. ANG KABIHASNANG CHINESE
Ang nananatiling pinakamatanda at
namamayaning kabihasnan sa Daigdig na
tinatayang nasa 4,000 taon na ang tanda.
Hinubog ang 4,000 taong kasaysayan ng
pamumuno ng mga DINASTIYA o mga Linya
ng mga Pamilyang namuno sa Tsina sa halos
ilang libong taon.

8. pagsasalin-salin ng kapangyarihan
ng namumuno mula din sa loob ng
kanilang pamilya o angkan. (A
succession of rulers from the same
family.)

9. DINASTIYA
ANG DINASTIYA O DYNASTIES AY TUMUTUKOY
SA PAMUMUNO NG MGA
MAKAPANGYARIHANG LINYA NG PAMILYA.
ANG TSINA AY PINAMUNUAN NG HALOS NASA
10 PANGUNAHING DINASTIYA NA KARANIWA’Y
NAGPAPALIT-PALIT SA PAGLIPAS NG PANAHON
DULOT NG PAG-IRAL NG “DYNASTIC CYCLE”.

10. DYNASTIC CYCLE
ITO AY ANG SIKLO NG PAGPAPALIT NG
DINASTIYA.ANG ISANG NAMUMUNONG DINASTIYA
AY NAWAWALAN NG KAPANGYARIHAN MATAPOS
MAKARANAS ANG KAHARIAN NG MGA KAGULUHAN
AT SAKUNA NA DI MAPIGILAN. ITO AY
MAGBUBUNSOD SA PAG-IRAL NG BAGONG
PAMUNUAN NA LILITAW NA MAS MALAKAS AT
AAGAW SA KAPANGYARIHAN NG LUMANG
DINASTIYA.

11. ANG DYNASTIC CYCLE
BAGONG DINASTIYA
UNTI-
UNTINGPAGTAN
DA NG
DINASTIYA
LUMANG
DINASTIYA (
kapabayaan ng
mga Opisyal)
MAWAWALA NG
BASBAS NG
LANGIT
PROBLEMA,
BAHA,
TAGGUTOM,
LINDOL,
PAGSALAKAY
BAGONG DINASTIYA
(kapayapaan,
bagong opisyal at
kaayusan at
kataraungan)

12. ANO ANG PRINSIPYONG NAKAPALOOB
SA PAGPAPALIT NG DINASTIYA?
Ang Prinsipyong Nakapaloob sa Pagpapalit ng mga
Dinastiya ay ang mga sumusunod:
1. MANDATE OF HEAVEN (Basbas ng Langit)
- Ang isang pinuno na itinakda ng langit para
mamuno ay tinatawag ding ANAK NG LANGIT o
SON OF HEAVEN.Ang pamumuno niya na may
basbas ng langit ay bibiyayaan ng kasaganaan at
kaayusan.

13. ANG EMPERADOR NG CHINA BILANG
ANAK NG LANGIT

14. Ano ang
pagkaka-iba
ng dinastiya
sa imperyo

15. Mga dinastiyang tsino
1.Xia
2.Shang
3.Zhou/chou
4.Q’in/ch’in
5.Han
6.Sui
7.T’ang
8.Song
9.Yuan
10.Ming
11.Q’ing/ch’ing

16. Xia (2000 - 1570 B.C.E.)
Sinasabing nag-ugat ito mula sa
Longshan, isang kulturang Neolitikong
laganap sa lambak ng Huang Ho.
Hindi pa ito lubusang napatutunayan
dahil sa kawalan ng matibay na
ebidensiyang arkeolohiya.

18. Shang
(1570 B.C.E. - 1045 B.C.E.)
Sinasabing ito ang pinakamaunlad na kabihasnang gumamit
ng bronse sa panahong ito.
Naiwang kasulatan ng panahong ito ang pinakamatanda sa
mga panulat sa Tsino na nakasulat sa mga oracle bones o
mga tortoise shell at cattle bone.
Malimit ang isinagawang pagsasakripisyo ng mga tao lalo
na sa tuwing may namamatay na pinuno.

19. ORACLE BONE READING

20. SISIDLANG
BRONSE

21. HUMAN SACRIFICES
DURING SHANG
DYNASTY

23. Zhou o Chou
(1045 B.C.E.- 221 B.C.E.)
Naniwala ang mga tao sa Mandate of Heaven o
“Basbas ng Kalangitan.” na, ang emperador ay
namumuno sa kapahintulutan ng langit . Pinili siya
dahil puno siya ng kabutihan. Kapag siya ay
naging masama at mapangabuso, ay babawiin ng
kalangiatan sa anyo ng lindol, bagyo, tagtuyot,
peste o digmaan.

24. Zhou o Chou
(1045 B.C.E.- 221 B.C.E.)
 Umusbong noon ang mahahalagang kaisipang humubog sa
kamalayang Tsino kabilang ang:
 Confucianism - Layuning magkaroon ng isang tahimik at
organisadong lipunan sa pamamagitan ng pagpapabuti sa sarili at
pagpapahalaga sa ugnayan ng mga tao sa lipunan.
 Taoism - Hangad ang balanseng sa kalikasan at daigdig at
pakikiayon ng tao sa kalikasan.
 Legalism - Ipinanganak ang tao na masama at makasarili. Subalit sila
ay maaaring mapasunod sa pamamagitan ng mahigpit na batas at
marahas na kaparusahan.

25. Pilosopiya ni Confucius
Batayan ng pagkakaroon ng
maayos na pamahalaan:
1. Ang relasyon sa pagitan ng
namumuno at nasasakupan
2.Relasyon sa pagitan ng ama at
anak
3.Relasyon sa pagitan ng ma-asawa
4.Relasyon sa pagitan ng
nakatatandang kapatid na lalaki at
nakababatang lalaki
5.Relasyon sa pagitan ng
magkakaibigan.
Relasyong
nakabatay sa
pamilya at filial
piety

26. Pilosopiya ng mga Legalista
-sa isang makapangyarihang
pamahalaan lamang ang
makapagpapanumbalik ng katiwasayan
sa Tsina.
-kailangang pagkalooban ng
pamahalaan ng gantimpala ang
sinumang tumatalima sa kanyang
tungkulin at patawan naman ng
mabigat na kaparusahan ang
sinumang hindi gumaganap ng

27. Pilosopiyang nakabatay sa I
Ching (Yin at Yang)
-paniniwalang nakabatay sa I Ching
(aklat ng orakulo at pagbabago),
manwal ng divination na
nagpapaliwanag ng mga nangyayari
sa mundo.
Yin at Yang- simbolo ng paggiging
balanse sa lahat ng bagay.

29. Q’in o Ch’in
(221 B.C.E. - 206 B.C.E.)
Sa ilalim ni Ying Zheng ng Qin o Ch’in, nagawang
pag-isahin ang mga nagdidigmaang estado at
isinailalim sa kaniyang kapangyarihan ang iba’t
ibang rehiyon sa China. Inihayag niya ang sarili
bilang “Unang Emperador” ng China at kinilala
bilang si Shi Huangdi o Shih Huang Ti (221-210
B.C.E.).

30. Q’in o Ch’in
(221 B.C.E. - 206 B.C.E.)
Ang hinahangaang Great Wall of China
ay itinayo upang magsilbing-tanggulan
laban sa mga tribong nomadiko na
nagmula sa hilaga ng China may haba
2400 kilometro o 1500 milya.

33. Han
(202 B.C.E. - 220 C.E.)
Ito ang kauna-unahang dinastiyang yumakap sa
Confucianism.
Ang pagsulat ng kasaysayan ng China ay isang
napakalaking ambag ng Dinastiyang Han.
Naimbento ang papel Civil Service Examination

35. Sui
(589 C.E. - 618 C.E.)
Nagkaroon lamang ng dalawang emperador ang
Sui. Gayon man, nagawa nitong muling pag-isahin
ang watak-watak na teritoryo ng China.
Isinaayos sa panahong ito ang Great Wall na
napabayaan sa mahabang panahon. Ginawa rin ang
Grand Canal na nag-uugnay sa mga ilog ng Huang
Ho at Yangtze.

36. Kasalukuyang kuha sa Grand Canal ng
Tsina

38. T’ang
(618 C.E. - 907 C.E))
Ang Buddhism na naging dominanteng relihiyon sa
mga panahong ito ay tinangkilik ng mga dugong
bughaw at mga karaniwang tao.
Ibinalik ang civil service examination system na naging
mahalaga sa pagpili ng opisyal ng pamahalaan. Ang
pagsusulit na ito ay unang ginamit sa panahong Han
subalit pinagbuti pa sa panahong T’ang.

40. Song
(960 C.E. - 1127 C.E.)
tinayo ng isang hukbong imperyal ang
dinastiyang ito.
Naging sapat ang suplay ng pagkain sa China
dahil sa pag-unlad ng teknolohiyang agrikultural.
Nalikha ang isang paraan ng paglilimbag.

42. Yuan
(1279 - 1368)
Itinatag ito ni Kublai Khan, isang Mongol. Sa unang
pagkakataon para sa mga Tsino, ang kabuuang China ay
pinamunuan ng mga dayuhang barbaro.
Ang mga Mongol ay kaiba sa mga Tsino sa aspektong
kultural, tradisyon, at wika. Pinanatili nila ang kanilang
pagkakakilanlan at namuhay nang hiwalay sa China na
hindi nila pinagkatiwalaan.

43. Yuan
(1279 - 1368)
Pagkatapos ng mga labanan dumaan ang
dinastiya sa tinatawag na Pax Mongolica o
panahon ng kapayapaan, maayos na sistema ng
komunikasyon, at mabuting kalakalan sa malawak
na teritoryong sakop mula Timog-silangang Asya
hanggang silangang Europe.

45. Ming
(1368 - 1644)
Ang malaking bahagi ng Great Wall ay itinayo sa ilalim
ng dinastiyang ito. Naitayo rin ang Forbidden City sa
Peking na naging tahanan ng emperador.
Ang sining ay napayaman partikular ang paggawa ng
porselana. Naglayag at nakarating sa Indian Ocean at
silangang bahagi ng Africa ang mga Tsino sa
pamumuno ni Admiral Zheng He.

46. Ming
(1368 - 1644)
Maraming aklat ang nailimbag sa pamamagitan ng
pamamaraang movable type. Lumaki rin ang
populasyon ng China na umabot sa 100 milyon.
Bumagsak ang dinastiya noong 1644. Pinahina ito ng
mga pagtutol sa mga pagbabago sa lipunan. Kasama
rito ang pakikipaglaban nito sa Japan na sumalakay sa
Korea.

50. Qing o Ch’ing
(1644 - 1911)
Itinatag ito ng mga Manchu. Matapos
magapi ang Dinastiyang Ming na mga semi-
nomadic mula sa hilagang Manchuria at
itinuturing ng mga Tsino na barbarong
dayuhan.

51. Qing o Ch’ing
(1644 - 1911)
Ang pagkatalo ng China sa mga Digmaang Opium
laban sa England (1839-1842) at laban sa England
at France (1856-1860) ay malaking dagok sa
imperyo. Tinutulan ng pamahalaang China ang
pagbebenta ng opyo ng mga Europeo sa China,
dahil nakasisira ito sa moralidad ng tao at
kaayusan ng lipunan.

52. Qing o Ch’ing
(1644 - 1911)
Sa pagkatalo ng China, nagkaloob ito ng mga konsesyon
sa mga dayuhan, kabilang ang pagkakaloob ng lupain
tulad ng Hong Kong sa mga British. Pinagkalooban din sila
ng karapatang pakinabangan at pamunuan ang ilang
teritoryo sa China bilang sphere of influence o mga
rehiyon kung saan nangingibabaw ang kapakanang pang-
ekonomiya ng nanalong bansa.

53. Qing o Ch’ing
(1644 - 1911)
Hinangad ng Rebelyong Taiping (1850-1865) at
Rebelyong Nien (1851-1863) na pabagsakin ang mga
Manchu na lubhang mahina at walang kakayahang
labanan ang panghihimasok ng mga Kanluranin. Nais din
ng Rebelyong Taiping na baguhin ang tradisyonal na
lipunang Tsino. Samantala, sumuporta ang Rebelyong
Boxer (1900) sa mga Manchu sa layuning palayasin ang
mga mapanghimasok na Kanluranin.

54. Qing o Ch’ing
(1644 - 1911)
Lalong humina ang Dinastiyang Qing nang magapi
ang hukbong Tsino sa Digmaang Sino-French (1883-
1885) at Digmaang Sino-Japanese (1894-1895).
Noong 1911, nagwakas ang sistema ng dinastiya sa
China nang maganap ang Rebolusyon ng 1911 na
nagbigay-daan sa pagkatatag ng Republika ng China.