1. O HOME E O SEU MUNDO
OS INUITS
Educación para a Cidadanía curso 2012 – 2013
Nadia Iglesias de Salvador 2º B

2. 2
Dende que os primeiros seres humanos saíron das rexións cálidas da África
oriental foron adaptándose, ao longo de milleiros de anos, a unha gran diversidade
de climas e ecosistemas, segundo as rexións nas que se foron asentando. Uns dos
climas máis extremos aos que se adaptou a humanidade ao longo dos tempos foi o
ártico, que se caracteriza por unha temperaturas extremadamente baixas ao longo
de todo o ano. Esas condicións extremas son as que determinaron, en boa medida, a
adaptación física das xentes que habitan ese territorio dende hai centos de anos: os
inuits, un pobo orixinario das rexións árticas de América do Norte, integrado por
arredor de 125.000 persoas que adaptaron os seus modos de vida e costumes ás
duras condicións da rexión na que viven, á que chegaron aproximadamente hai 4000
anos, polo que, aínda que forman unha mesma comunidade humana bastante
cohesionada, entre eles poden atoparse pequenas diferenzas rexionais, segundo o
lugar no que viven.
Efectivamente, aínda que os inuit se consideran a si mesmos descendentes
dun pobo ancestral ao que denominan tunuiit, aos que se refiren segundo as
ocasións como xigantes e outras como ananos, o certo é que os inuit descenden dun
pobo que atravesou o estreito de Bering aproximadamente hai 4.000 anos, momento
dende o que comezou a espallarse polas rexións árticas de América do Norte
desprazando aos dorset -un pobo que aínda non domesticara o can e posuía unha
tecnoloxía pouco desenvolvida-, e chegando ás costas occidentais de Grenlandia cara
ao ano 1300 d.C. e cen anos máis tarde ás costas orientais desa mesma illa e á
península do Labrador no ano 1500 d.C. Despois da súa chegada a Grenlandia, os
inuits recibiron diferentes influencias
culturais: primeiro dos viquingos nórdicos
medievais, logo, a partir do ano 1700 dos
dinamarqueses e, finalmente, a partir do
ano 1900 dos colonos norteamericanos que
se instalaban nos seus territorios orixinarios.
O nome que se dan a si mesmos as
xentes dese pobo na súa propia lingua, o
inuktitut, é inuit, que traducido ao galego
significa pobo, aínda que nos dicionarios de
galego e castelán non se recolle esa palabra, ofrecendo como termo válido para
referirse a ese pobo e as xentes dese pobo os termos esquimó ou esquimal. Non
obstante, debemos rexeitar eses termos debido a dúas razóns principais. En primeiro
lugar, débese ter en conta que esquimó é un termo que se debe empregar para
referirse a dous pobos indíxenas distintos: os inuit e os yupik, habitantes do sur de
Alasca e parte de Siberia. Así mesmo, en segundo lugar, cómpre ter en conta que a
palabra esquimó se considera despectiva, xa que parece ser que significa
‘devoradores de carne crúa’ na lingua dos algonquinos, un pobo amerindio que
consideraba que os inuit tiñan costumes bárbaras e que foron quen lles puxo o nome
de esquimós aos inuits.
Xa dixemos que os territorios nos que habitan os inuits son as rexións árticas
de América do Norte, concretamente no litoral norte de Alasca, en EEUU, onde
habitan uns 24.000 inuits; os territorios canadenses do Noroeste, Nunavut, Iukon,
Nunavik, situado no Quebec, e Nunatsiavut, na península do Labrador, onde habitan
en total uns 50.000 inuits; e a illa de Grenlandia, que pertence a Dinamarca, onde
viven entre 44.000 e 50.000 inuits. Aínda que dunha gran extensión, o territorio

3. 3
habitado polos inuits comparte unha característica común: a súa vinculación ao mar,
xa que os inuits viven, polo xeral, nas amplas chairas costeiras do Ártico ou en illas
pouco extensas e moi chas.
Este territorio alberga un ecosistema integrado por numerosos organismos
vexetais adaptados á vida no xeo, como os liques, musgos e outras plantas que
forman a tundra, o nome que recibe este ecosistema. Tamén atopamos numerosos
mamíferos adaptados ao frío extremo e as condicións da tundra, como a lebre ártica,
o lemming, o boi almizclero e o caribú, entre os herbívoros, así como abundantes
depredadores, entre os que se atopan o
raposo, o lobo ártico e o oso polar, aínda
que este é cazador da fauna mariña. Entre a
fauna mariña, alén de numerosos peixes de
augas frías, salienta unha importante
representación de mamíferos: focas,
morsas, baleas… Por último, son
abundantes as aves, como os parrulos e os
escriváns, que teñen un comportamento estacional e migran cara ao sur no inverno.
O clima do Ártico, no que desenvolven as súas actividades cotiás os inuits,
caracterízase por invernos fríos, nos que se poden alcanzar os 40°C baixo cero de
media –aínda que se teñen chegado a rexistrar temperaturas de aproximadamente
60°C baixo cero-. Os veráns son frescos, cunha máxima de 10°C de media mensual.
Así mesmo, as precipitacións son en forma de neve, aínda que son moi escasas
debido á pouca humidade ambiental. Ademais, a rexión está azoutada
permanentemente por fortes ventos fríos, que fan incrementar a sensación de frío.
No relativo ao medio no que se integran os inuits, existe unha última
particularidade en relación coa luz do día e o ciclo das estacións que debe destacarse.
No verán, o Sol permanece continuamente por riba da liña de horizonte durante as
24 horas do día no solsticio de verán; pola contra, no solsticio de inverno, o sol
permanece por debaixo da liña do horizonte durante as 24 horas do día, polo que ese
día só hai noite. Tamén son abraiantes as auroras boreais, que se ven sobre todo nos
meses máis fríos do ano, normalmente xaneiro e febreiro; as auroras teñen formas,
estruturas e cores moi diversas, que ademais cambian moi axiña: rizos, ondas,
espirais, raios… de todas as cores posibles: vermello, violeta, verde, amarelo, laranxa,
azul e anil, que poden durar dende apenas uns minutos até varias horas.
Para sobrevivir nesas condicións climáticas, o corpo dos inuits está adaptado
a esas condicións extremas, razón pola que adoitan ser baixos e gordos, unha
estratexia evolutiva semellante á doutros animais desas mesmas latitudes que lles
permite conservar a calor interna do corpo debido ás grandes cantidades de graxa
que acumulan homoxeneamente en todo o seu corpo.

4. 4
Pero non só a súa morfoloxía corporal é unha adaptación ás condicións do
Ártico, outras partes do corpo están igualmente adaptadas. De feito, a súa pel, como
consecuencia do sol que se reflicte no xeo, é morena, dunha cor a entremedias entre
o ton café e o amarelo, e os seus ollos teñen forma de améndoa, polo que son moi
semellantes aos dos chineses, e as súas pestanas son moi poboadas, para protexelos
do resplandor do sol que se reflicte sobre o xeo. O pelo dos inuits, tanto o dos
homes, que apenas teñen pelo na cara máis que un pequeno bigote e unha barba
polo xeral moi pouco densa, como o das mulleres, é negro, groso e moi graxo.
Con todo, malia a súa baixa estatura e esa aparencia regordeta, os inuits son
uns cazadores extraordinariamente áxiles: os seus brazos curtos son musculosos e
exercen a forza necesaria para manexar un kaiak nas xélidas augas do Ártico e para
cazar focas, baleas e mais caribús, o que lles permite conseguir o alimento necesario
para sobrevivir no Ártico, así como o combustible que van usar para quentar e
iluminar os seus fogares.
Os inuits falan varias linguas que teñen en común dezasete consoantes, catro
vogais e tres modos de articulación; así mesmo, todas as linguas inuit sintetizan en
palabras longas co significado de oracións unha única raíz con varios morfemas
gramaticais, un feito habitual en numerosas linguas. Así, por esta razón, pódese
afirmar que máis que un conxunto de linguas, realmente estamos ante un conxunto
de aproximadamente dezaseis dialectos territoriais que se poden clasificar en catro
grupos: o inupiat, falado no norte de Alasca; o inuinnaqtun, falado no Ártico
occidental canadense; o inuktitut, falado no Ártico oriental canadense; e, o kalaallisut
ou grenlandés, falado en Grenlandia.
En canto ao léxico, existe unha crenza moi común na nosa sabedoría
popular, que sostén que en inuit existen centos de palabras para referirse a neve;
porén, os inuits só recoñecen dúas raíces léxicas para referirse á neve: 'qanik', que
significa literalmente "folerpas no aire", e 'aput', que significa "a neve no chan", que
combinan con numerosos morfemas para describir a forma en que cae, o seu estado
ou outras características, do mesmo xeito que nós dicimos ‘branca neve’ ou ‘neve
derreténdose’.
Con todo, malia esas semellanzas, as linguas inuit escríbense en diferentes
alfabetos. Así, os inuits de Alasca e Grenlandia empregan o alfabeto romano e os
inuits de Canadá, pola contra, adaptaron a
súa fonoloxía ao alfabeto cree, inventado por
James Evans, un misioneiro que evanxelizou
a ese pobo amerindio.
A respecto do estatuto legal das
linguas inuit, estas son linguas oficiais en
Grenlandia, xunto co danés; nos territorios
canadenses de Nunavut, onde son cooficiais
co inglés e o francés, nos Territorios do
Noroeste de Canadá, onde son cooficiais
xunto con algunhas linguas amerindias e mais o inglés e o francés, e en Nunavik, os
territorios inuits do norte de Quebec, onde só é lingua oficial nas escolas.
Por último, malia a aparente distancia que nos separa co pobo inuit, na nosa
lingua, o galego, usamos algunhas palabras de orixe inuit, como iglú, kaiak e parca.
Na actualidade os inuits adaptáronse á forma de vida occidental, pero aínda
conservan moitas das súas tradicións, tanto as relacionadas coas súas crenzas e

5. 5
tradicións espirituais, como as relacionadas con aspectos sociais ou coa
supervivencia.
Tradicionalmente, o pobo inuit non distingue xerarquías nin agrupacións
sociais de carácter político, como as tribos ou os clans, tan só recoñecen a familia
como unidade social básica; non obstante, aínda que na sociedade inuit cada familia
era un ente autónomo, era común que entre as diferentes familias existisen intensos
lazos de amizade e cooperación, polo que o sentimento comunal estaba moi
arraigado.
Fixémonos na familia. Aínda que a familia inuit xira arredor dun matrimonio
composto por unha parella estable, os inuit consenten tanto a poligamia, que é o
matrimonio dun home con varias mulleres, como a poliandria, que é o matrimonio
dunha muller con varios homes, aceptando nalgúns casos compartir as súas parellas
con amigos ou familiares. Con todo, para formar unha parella estable había que
gardar dúas regras básicas: a primeira, establece que ningún dos membros da parella
estivese emparentado por vínculos de sangue; a segunda, impide que dúas persoas
co mesmo nome se casen, xa que os inuits
consideran que os nomes encerran o espírito
do ser de cada quen, polo que dúas persoas
cun mesmo nome –en inuit non hai nomes de
homes e nomes de mulleres-, se
consideraban irmás. O matrimonio, por outra
parte, podía disolverse dun xeito ben simple,
mediante o abandono do fogar. Finalmente,
o matrimonio inuit tradicional baseábase na
división do traballo, de xeito que mentres os
homes eran os encargados da caza e da pesca, as mulleres eran as responsables da
comida e do mantemento do fogar, así como do coidado dos nenos.
A respecto dos nenos, os inuits, entenden que, malia que son
responsabilidade da súa nai, deben ser vixiados e coidados por calquera membro da
comunidade. A saída da nenez, coa chegada á maioría de idade, celebrábase con
festas de iniciación á vida adulta, que na era un momento distinto para os homes que
para as mulleres. Efectivamente, na sociedade inuit considerábase adulto a un rapaz
cando era quen de cobrar a súa primeira peza de caza, polo que se consideraba que a
partir dese momento podía manter a unha familia; no entanto, ás mulleres
recoñecíaselles a maioría de idade coa primeira menstruación.
As tensións naturais que se orixinaban como consecuencia da convivencia en
comunidade, resolvíanas os inuits de diferentes formas, segundo a gravidade da
afronta. Así, no caso dun pequeno enfrontamento, o máis habitual era resolvelo
mediante un concurso de cantos, no que os implicados expuñan as súas queixas ao
resto da comunidade; só se as tensións fosen moi graves as dúas persoas
enfrontadas combatían entre si desarmados, para non ferirse de xeito mortal. Ora
ben, no caso de asasinato, que era considerado unha afronta moi grave para a familia
da vítima, a persoa asasinada podía ser vingada por un familiar, que podía matar ao
asasino ou a un membro da súa familia.
Nun medio tan hostil e baixo unhas condicións de vida tan extremas, os inuits
adaptaron os seus modos de vida ás oportunidades que lles ofrecía á natureza, polo
que o inuit é un pobo tradicionalmente cazador, xa que fundamentalmente vivían da
caza do caribú e das focas, e pescador, sobre todo de peixes de augas frías, como os

6. 6
bacallaus; pola contra, os inuits non practican nin a agricultura nin a gandería. Así, os
principais alimentos que se inclúen na súa dieta son, principalmente, a foca –quizais
o máis presente na dieta inuit-, a morsa, a balea –que pode alimentar a toda unha
comunidade durante un ano-, o peixe, o caribú e algunhas aves, sobre todo os seus
ovos, así como tubérculos, raíces e plantas dos vexetais dispoñibles na tundra e unha
ampla variedade de algas.
Para obter eses alimentos os inuits
desenvolveron, ao longo da historia, diferentes técnicas
de caza, diferentes segundo se tratase da caza dunha
foca ou doutro animal mariño ou dun caribú. Así, os
inuits cazaban focas, aproveitando os momentos en que
saían á superficie a través de buracos que abrían no xeo
para respirar, con arpóns, que era o mesmo
instrumento que empregaban para cazar outros
mamíferos mariños, como as morsas ou individuos
xuvenís de baleas. Diferente estratexia empregaban
para a caza do caribú, pois se trata dun animal terrestre
que ten un gran olfacto e oído, polo que os inuits
trataban de despistar ao animal antes de cazalo
mediante o lanzamento de arpóns. Finalmente, para pescar peixes, a técnica
consistía en abrir un orificio no xeo do lago polo que se introducía unha liña cun anzol
que levaba cravado cebo polo xeral vivo, co que se conseguía atraer aos peixes.
Despois da caza, era habitual que os inuits que participaron nela comesen
algún anaco de carne cru e sangue fresco e quente, deixando abundantes porcións
de comida para comer máis tarde no poboado xunto coa familia e mesmo co resto
das xentes do lugar. Dese xeito, un inuit que manteña unha dieta tradicional inxire
unha abundante cantidade de graxas, que lle proporciona unha enerxía valiosa para
protexerse do frío imperante na tundra,
mentres que as vitaminas e os minerais
que inxiren proceden principalmente do
consumo dos fígados dos animais que
cazan, así como da súa pel e os seus
cerebros.
Por outra banda, no referido á distribución
do alimento, o normal era que no
momento en que o cazador chegaba á
vivenda familiar repartise as racións
primeiro entre os cazadores e logo entre as mulleres e fillos e fillas que non
participaron na cacería. Só no caso de que sobre carne, distribúese entre o resto da
xente do poboado, para o que se emprega a palabra ‘ujuk’, que significa ‘carne
cocida’. Os inuits, por outra parte, non elaboran moito a súa comida e non é estraño
que consuman carne crúa; ademais, son quizais o único pobo do mundo que non
consome alcohol nin drogas de xeito tradicional, xa que historicamente non as
elaboran.
Considerando o medio no que os inuits desenvolven as súas actividades,
tanto de caza ou pesca como cotiás, e os recursos de que dispoñen para realizar esas
actividades, debe valorarse o seu progreso tecnolóxico. Os inuits desenvolveron unha
importante tecnoloxía relacionada co transporte, tanto por mar, o kaiak e o umiaq,
como por terra, o qamutiq ou zorras de cans.

7. 7
O kaiak, que posiblemente ten uns 4.000 anos de existencia e é un invento
do pobo inuit, é un tipo de embarcación individual, empregada para a caza de
mamíferos mariños, construída con pel de foca estirada e curtida e cosida sobre
unha estrutura de ósos de balea ou, ocasionalmente, de madeira. Así mesmo, para o
transporte de persoas, mercancías e cans, os inuits deseñaron unha embarcación de
estrutura semellante pero máis ampla, xa que tiña un 6 ou 12 metros de longo, e cun
fondo plano, que facilitaba a súa aproximación á beira. Estas embarcacións chámanse
umiaq, que literalmente quere dicir ‘barco da muller’.
Outro dos medios de transporte tradicionais dos inuit son as zorras de cans,
que estaban construídas de madeira, ósos de animais ou barbas da boca dunha balea
cubertos con pel de foca.
Para orientarse durante a viaxe, tanto por terra como por mar, os inuits
empregan diversos sistemas de referencia, como son as estrelas e os monumentos
naturais, que reciben nomes específicos; así mesmo, para guiarse en terra, no caso
de que non existan monumentos naturais constrúen monumentos de pedra que
denominan inukshuk, que polo xeral teñen una forma humana, como se substituísen
a un ser humano cos brazos estendidos en forma de cruz; de feito, o termo significa
literalmente ‘en lugar do home’.
Na actualidade os inuits habitan en casas modernas, que lles permiten
soportar as duras condicións climatolóxicas do Ártico, pero tradicionalmente
construían iglús, que na súa lingua significa ‘casa de neve’. Os iglús son un refuxio
construído con bloques de neve que xeralmente teñen forma de cúpula que poden
ser de tres tipos, segundo a súa funcionalidade: os máis elementais son os iglús de
pequeno tamaño e de carácter temporal, que se usan como refuxio dos cazadores
que se afastan da súa aldea, sobre todo para pasar a noite; un segundo tipo de iglús
de medio tamaño, aínda que non teñen un carácter permanente a súa estrutura é
máis estable e coidada, aínda que só teñen unha estancia familiar; e, os iglús de gran
tamaño, empregados como vivenda familiar, son capaces de acoller a máis de 20
persoas. Este último tipo de iglú ten un carácter permanente, unha estrutura sólida e
dividida en varias habitacións; en ocasións, estes iglús de tipo familiar e permanente,
en vez de ser unha construción xigante, constrúense como un conxunto de iglús
conectados entre si por túneles.
Por outra parte, nos meses de verán, mentres as temperaturas se sitúan por
riba de 0o
C, os inuits vivían, tradicionalmente, en tendas de campaña, coñecidas
como tupiq, feitas de peles de foca, morsa ou outros animais que cazaban os inuits,
apoiadas sobre un armazón de ósos de grandes mamíferos, como as baleas; ademais,
para cubrir as físgoas empregaban musgo.
Polo que respecta á vestimenta tradicional dos inuit, tanto a roupa como o
calzado, está realizada con peles cosidas con agullas feitas de ósos de animais e fíos
elaborados a partir de tendóns. O conxunto habitual dun inuit, tanto se se trata dun

8. 8
home como dunha muller, está composto por un anorak, un abrigo de pel
impermeabilizada que no caso das mulleres é máis grande para poder levar a un
bebé nas costas protexido do frío e dos ventos; en todos os casos, o anorak ten unha
capucha coa que cubrir a cabeza. Os pantalóns e os xerseis son gordos e de dobre
capa axustada ao corpo, para conservar mellor a calor do propio corpo humano. As
botas, pola súa parte, fabricábanse con pel de caribú ou foca e estaban deseñados
para realizar longas camiñadas e evitar o protexer os pés do frío exterior.
Os inuit son tradicionalmente animistas e consideran que o mundo está
poboado de espíritos e que todo na terra ten alma: as aves, os lobos, o caribú, as
focas…, por esa razón, a relixión tradicional inuit é de
tipo espiritista ou animista e concede una grande
importancia á figura do xamán, que nas linguas inuits
recibe os nomes de angekok ou angakok, que é a
persoa que pode falar cos espíritos. Ademais, aínda
que moitas persoas están recentemente
evanxelizadas, os inuits adoitan realizar rituais de
orixe xamánica para atraer aos bos espíritos ou para
agradar aos espíritos dos animais cazados ou dos
seres queridos. Así mesmo, alén desa función, os
xamáns ocupábanse da curación das persoas
enfermas, tanto por causa de lesións musculares ou
óseas, como por calquera outra causa.
Do mesmo xeito, en relación con estas
crenzas espirituais, os inuits desenvolveron unha
mitoloxía para explicar a orixe do mundo e das cousas
que lles rodean, nas que Kalia e Sedna xogan un papel moi importante. Así, segundo
os inuits, na orixe do mundo só había auga, pero un día comezaron a caer rochas do
ceo, que se foron acumulando até crear a terra. Unha vez que se creara a terra
xurdiron os homes de entre as pedras, pero eran deformes e non eran quen de
valerse por si mesmo, polo que Kaila, o deus do ceo, decidiu enviar a unha muller
para que lles dera forma e os coidase, grazas a esa primeira muller xurdiu a
humanidade. Un día, a muller pediulle a Kaila que poboase a terra de animais, para
poder comer, polo que Kaila lle ordenou que fixese un buraco no xeo para pescar. A
muller comezou a sacar do buraco todo tipo de animais e o último foi o caribú, que
era o seu regalo máis prezado, porque del, díxolle Kaila, o seu pobo obtería alimento
e peles para facer a súa roupa e as súas barcas. Os humanos, agradecidos, comezaron
a cazar os caribús, pero como sempre cazaban os máis fermosos, un día quedaron só
os máis débiles, polo que os homes deixaron de cazalos e volveron a pasar fame. A
muller volveu a queixarse a Kaila, que lle dixo que volvese ao buraco no xeo a pescar
un novo animal: o lobo, que comería aos animais débiles e enfermos co fin de manter
aos caribús con boa saúde. Do mesmo xeito, os inuits teñen lendas mitolóxicas para
explicar a orixe dos animais mariños e dos cambios no nivel do mar, que explican que
son consecuencia da presenza de Sedna, unha rapaza raptada ao seu pai que
finalmente foi sacrificada e que habita no mar, ou das montañas, que din que son o
resultado dunha loita entre xigantes, tuniq na súa lingua, enganados por un cazador
ao que querían devorar.
Tamén relacionado con estas crenzas e tradicións mitolóxicas, os inuits
desenvolveron unha arte fundamentalmente figurativa, coa que representan aos

9. 9
animais que cazan e aos espíritos que lles protexen, que realizan en materiais tan
diversos como o óso, a madeira ou a pedra. Con todo, a partir dos anos corenta do
século XX os artistas inuit introduciron importantes novidades na súa tradición
artística e, aínda que a súa temática
segue a ser tradicional e figurativa, xa
que principalmente representan focas,
caribús, lobos, aves ou xente, tanto
illadamente como en escenas colectivas
–caza, danzas…-, na actualidade as súas
creacións artísticas maniféstanse non só
na escultura, senón tamén no gravado e
na pintura, e reflicten unha gran
preocupación pola recuperación da súa
identidade e polo coidado dunha estética propia, diferenciada do resto das
tendencias artísticas, reflectindo ao mesmo tempo a súa propia cosmovisión, as súas
crenzas e a súa espiritualidade.
Por último, como todas as manifestacións artísticas do pobo inuit, a música,
que se caracteriza por un canto recitativo e unha melodía complexa, e a danza,
sempre acompañada con música de tambores, están relacionadas co xamanismo, por
exemplo as danzas de caza ou as relacionadas con certos rituais de tránsito, como a
madurez, pero tamén con cuestións práctica, como as cancións de berce.

10. 10
Fontes de información
Para realizar este traballo atopei varias páxinas sobre os inuits, algunhas
xenéricas e outras referidas a aspectos concretos, como a lingua ou cultura. As fontes
máis fiables e que máis empreguei para realizar o traballo foron as seguintes:
Da Wikipedia empreguei as seguintes entradas en castelán, que polo xeral
contrastaba coas entradas en inglés, a que tiña unha información máis completa, e
en francés.
Art inuit, dispoñible en: http://fr.wikipedia.org/wiki/Art_inuit (ademais,
contrastei a información desta páxina coa entrada en inglés da mesma
enciclopedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Inuit_art)
Ártico, na Wikipedia; dispoñible en:
http://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81rtico
Inuit, dispoñible en: http://es.wikipedia.org/wiki/Inuit (ademais, contrastei a
información desta páxina coa entrada en lingua inglesa da mesma
enciclopedia: http://en.wikipedia.org/wiki/Inuit)
Inuit diet, dispoñible en : http://en.wikipedia.org/wiki/Inuit_diet
Iglú, dispoñible en : http://es.wikipedia.org/wiki/Igl%C3%BA
Lenguas inuit, dispoñible en: http://es.wikipedia.org/wiki/Lenguas_inuit
(ademais contrastei a información desta páxina coa entrada en
o lingua inglesa http://en.wikipedia.org/wiki/Inuit_language e
o lingua francesa http://fr.wikipedia.org/wiki/Inuit_%28langue%29
da mesma enciclopedia)
Mitología inuit, dispoñible en:
http://es.wikipedia.org/wiki/Mitolog%C3%ADa_Inuit (ademais contrastei a
información desta páxina coa entrada en
o lingua inglesa http://en.wikipedia.org/wiki/Inuit_mythology e
o lingua francesa http://fr.wikipedia.org/wiki/Mythologie_inuite
da mesma enciclopedia)
Musique inuit, dispoñible en: http://fr.wikipedia.org/wiki/Musique_inuite
Tamén empreguei, dun xeito xenérico, a entrada inuit da Ecured, dispoñible en:
Inuit, dispoñible en: www.ecured.cu/index.php/Inuit
Outras fontes de información foron as seguintes:
GEORGE, Jean C. (2003), Julie y los lobos. Alfaguara Juvenil (Madrid)
Inuit, dispoñible en:
http://pueblosoriginarios.com/norte/artico/inuit/inuit.html
Languagegeek: Native Languages, dispoñible en:
http://www.languagegeek.com/
L'art inuit : un mode d'expression à découvrir, dispoñible en:
http://www.aadnc-aandc.gc.ca/fra/1303132857502/1303133022396
Los inuits, dispoñible en: http://www.slideshare.net/Athos/los-inuits-493741
MEISSNER, David (2006), Los inuit: la vida en el Norte.