1. FİNANSAL SİSTEM VE BANKACILIK

2. Finansal sistemin temel işlevini açıklayarak, finansal
sistemin unsurlarını öğreneceğiz.
Bankanın ne demek olduğunu ve bankaların
işlevlerini öğreneceğiz.
Banka türlerinin neler olduğunu anlayacağız.
Türk finans sektöründe yer alan bankalarla ilgili
sayısal veriler vereceğiz.
1
2
3
4
İÇERİK2

3. FİNANSAL SİSTEM VE BANKALAR
Fon fazlası verenlerle fon açığı verenler
arasındaki fon akımını gerçekleştiren sisteme
Finansal Sistem adı verilir.
3

4. FİNANSAL SİSTEM VE BANKALAR
Finansal Kurumlar
Yatırımcılar
Hane halkı
İşletmeler
Devlet
Finansal Piyasalar
Tasarrufçular
Hane halkı
İşletmeler
Devlet
Finansal Sistem ve Bileşenleri
4

5.  Ekonomik kaynakların zaman, sınır ve endüstriler
arasında transferini gerçekleştirmek,
 Kredi kullandırmak,
 Tasarruf düzeyini belirlemek,
 Ödemelerde kolaylık sağlamak,
FİNANSAL SİSTEMİN İŞLEVLERİ5

6.  Para yaratımını mümkün kılmak,
 Risk transferini gerçekleştirmek,
 Likiditeyi sağlamak,
 İşlem, bilgi ve araştırma maliyetlerini düşürmek.
FİNANSAL SİSTEMİN İŞLEVLERİ6

7. FİNANSAL SİSTEMİ ANLAMAK
Finansal Sistemin Unsurları
Fon arz edenler
Fon talep edenler
Finansal kurumlar
Finansal araçlar
Düzenleyici ve denetleyici kurumlar
Fon arz edenler ile talep edenler arasındaki fon akışı
doğrudan ya da dolaylı olabilir.
7

8. FON ARZ EDENLER
Fon arz edenler, giderinden çok geliri olanlardır.
Geliri fazla olanlar tasarruf ederek, bu tasarruflarını
çeşitli yatırım araçlarında değerlendirmek isterler.
8

9. Fon talep edenler gelirinden daha fazla gideri
olanlardır. Aradaki açığı borçlanarak ya da
menkul kıymet ihraç ederek kapatırlar.
FON TALEP EDENLER9

10. FİNANSAL KURUMLAR
Fon arz edenlerle fon talep edenleri bir araya getiren, fon
transferini etkinleştirmek için kurulmuş olan kurumlara finansal
aracı kurumlar denir.
10

11. Bankalar
Factoring şirketleri
Leasing şirketleri
Tüketici finansman şirketleri
Sigorta şirketleri
Aracı kurumlar
Yatırım fonları
Yatırım ortaklıkları
Borsalar
FİNANSAL KURUMLAR11

12. Fon arz edenler bu fonlar karşılığında fon talep edenlerden bir
belge almaktadırlar. Bu belgeye finansal araç, finansal varlık
ya da menkul kıymet adı verilir. Finansal varlıkların arsa, bina,
araç, gereç gibi reel varlıklardan farkı, değerlerinin fiziki bir
yapıya değil gelecekte beklenen nakit akışlarına göre
belirlenmesidir.
FİNANSAL ARAÇLAR12

13. - Mevduat
- Kredi
- Hazine bonosu
- Finansman bonosu
- Varlığa dayalı menkul kıymet
- Tahvil
- Hisse senedi
FİNANSAL ARAÇLAR13

14. DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR
Finansal sistemin faaliyetlerini düzenleyen hukuk kuralları yani
yasalar ve faaliyetlerin yasalara uygunluğunu denetleyen kurumlar
bulunmalıdır. Finansal sistemin düzenlenmesi ve denetimi, tüm
dünyada olduğu gibi Türkiye’de de belirli ihtiyaçlara göre
yapılandırılmıştır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Finans sisteminin sağlığını ve güvenini sağlamak,
• Tasarruf sahiplerini korumak,
• Tasarruf sahiplerinin ve yatırımcıların edinebilecekleri bilgi düzeyini
artırmak,
• Para ve finans politikalarının hedefler çerçevesinde yürütülmesini
temin etmek.
14

15. Hazine Müsteşarlığı
Merkez Bankası
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulu (BDDK)
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF)
İLGİLİ KURUMLAR15

16. BANKA
Tasarruf sahiplerinden mevduat adı altında topladıkları
fonları ihtiyaç duyan kişi ya da kuruluşlara kredi olarak
kullandıran yani fon fazlası bulunan kişi ya da kuruluşlar ile
fon ihtiyacı olan kişi ya da kuruluşlar arasında finansal
aracılık işlevi gören kuruluşlar banka olarak
tanımlanmaktadır.
16

17. BANKALARIN İŞLEVLERİ
 Bankalar kredi alış-verişinde güveni sağlayan
kurumlardır.
 Bankalar küçük, büyük ödünç verilebilir fonları
toplayarak, büyük fonların birikmesine hizmet
ederler.
17

18.  Bankalar, kendilerine yatırılan fonların vadelerinden
daha uzun vadelerde kredi verebilirler.
 Bankaların krediye aracı olmaları, firma ve bireylerin
paraya olan gereksinimlerinin karşılanmasını
kolaylaştırır.
 Bankalar, halkı belli süre harcamadıkları paraları
saklamak külfetinden kurtarırlar.
BANKALARIN İŞLEVLERİ18

19. BANKA TÜRLERİ
 Fon kabul şekline göre
 Faaliyetlerine göre
 Faaliyet gösterilen coğrafyaya göre
 Tabi olunan düzenlemelere göre
 Sermaye yapısına göre
19

20. FON KABUL ŞEKLİNE GÖRE BANKALAR
Doğrudan fon toplamaya yetkili bankalar
Mevduat (Ticaret) bankaları
Katılım bankaları
Dolaylı fon toplamaya yetkili bankalar
Kalkınma bankaları
Yatırım bankaları
20

21. MEVDUAT BANKALARI
1 Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş. 18 Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ Turkey A.Ş.
2 Türkiye Halk Bankası A.Ş. 19 Burgan Bank A.Ş.
3 Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. 20 Citibank A.Ş.
4 Adabank A.Ş. 21 Denizbank A.Ş.
5 Akbank T.A.Ş. 22 Deutsche Bank A.Ş.
6 Anadolubank A.Ş. 23 Finans Bank A.Ş.
7 Fibabanka A.Ş. 24 HSBC Bank A.Ş.
8 Şekerbank T.A.Ş. 25 ING Bank A.Ş.
9 Tekstil Bankası A.Ş. 26 Odea Bank A.Ş.
10 Turkish Bank A.Ş. 27 Rabobank A.Ş.
11 Türk Ekonomi Bankası A.Ş. 28 Turkland Bank A.Ş.
12 Türkiye Garanti Bankası A.Ş. 29 Bank Mellat
13 Türkiye İş Bankası A.Ş. 30 Habib Bank Limited
14 Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 31 Intesa Sanpaolo S.p.A.
15 Birleşik Fon Bankası A.Ş. 32 JPMorgan Chase Bank N.A.
16 Alternatifbank A.Ş. 33 Société Générale (SA)
17 Arap Türk Bankası A.Ş. 34 The Royal Bank of Scotland Plc.
21

22. KALKINMA VE YATIRIM BANKALARI
1 İller Bankası A.Ş. 8 Nurol Yatırım Bankası A.Ş.
2 Türk Eximbank 9 Taib Yatırım Bank A.Ş.
3 Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. 10 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
4 Aktif Yatırım Bankası A.Ş. 11 BankPozitif Kredi ve Kalkınma Bankası A.Ş.
5 Diler Yatırım Bankası A.Ş. 12 Merrill Lynch Yatırım Bank A.Ş.
6 GSD Yatırım Bankası A.Ş. 13 Standard Chartered Yatırım Bankası Türk A.Ş.
7 İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.
22

23. KATILIM BANKALARI
1 Asya Katılım Bankası A.Ş. * 3 Kuveyt T. Katılım Bank. A.Ş.
2 T. Finans Katılım Bankası A.Ş. 4 Albaraka T. Katılım Bank. A.Ş.
23
* Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 03.02.2015 tarihli ve 6187 sayılı kararı ile, Bank Asya
Katılım Bankası A.Ş.’nin imtiyazlı pay sahiplerinin temettü dışındaki ortaklık haklarının Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu tarafından kullanılmasına karar verilmiştir

24. FAALİYETLERİNE GÖRE BANKALAR
 Uzman bankalar
- Faaliyetlerinin yoğunlaştığı alana göre uzman bankalar
Tarım bankası
Kooperatif bankası
İpotek bankası
Kalkınma bankası
Yatırım bankası
İhracat-ithalat bankası
Takas saklama bankası
24

25.  Uzman bankalar
- Müşterilerin niteliğine göre uzman bankalar
Perakendeci banka
Toptancı banka
Evrensel banka
FAALİYETLERİNE GÖRE BANKALAR25

26. FAALİYET GÖSTERDİKLERİ COĞRAFYAYA
GÖRE BANKALAR
Yerel banka: Merkezi ve şubeleri ulusal sınırlar içinde bulunan, yurtdışında temsilcilik ofisi, şube, iştirak ya
da bağlı ortaklık gibi herhangi bir örgütlenmesi bulunmayan, faaliyetleri yurtiçinde içinde yerleşik gerçek
ve tüzel kişiler ile sınırlı olan ve kuruluş, faaliyet ve diğer uygulamalar yönünden sadece merkez ve
şubelerinin bulunduğu ülkenin düzenlemelerine tabi tutulan bankalar yerel banka olarak
adlandırılmaktadır.
Uluslararası banka: Merkezlerinin bulunduğu ülke dışında temsilcilik, şube, iştirak ya da bağlı ortaklık gibi
bir örgütlenmesi olan, bu türden örgütlenmelerin bulunduğu ülkede yerleşik gerçek ve tüzel kişilere de
hizmet sunan, merkezinin bulunduğu ülkenin düzenlemelerinin yanı sıra temsilcilik, şube, iştirak ya da
bağlı ortaklığın bulunduğu ülkenin düzenlemelerine de tabi olarak faaliyet gösteren bankalar uluslararası
banka olarak adlandırılmaktadır.
26

27. TABİ OLDUKLARI DÜZENLEMELERE GÖRE BANKALAR
Sınır içi (On-Shore) banka: Kurulu bulunduğu ülkede yerleşik gerçek
veya tüzel kişilerden fon kabul etme veya bunlara hizmet sunma
konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmayan, merkezinin ve
şubelerinin bulunduğu ülkede ya da ülkelerde uygulanan kurallar
bakımından herhangi bir ayrıcalığa tabi tutulmayan bankalar sınır içi
banka olarak adlandırılmaktadır.
Sınır dışı (Off-Shore) banka: Faaliyetleri kurulu olunan ülke harici ile
sınırlı tutulan, kurulu olunan ülkede yerleşik gerçek veya tüzel
kişilerden mevduat veya bir başka şekilde fon kabul etme yetkisine
sahip olmayan ve bu ülkede uygulanan ekonomik ve mali
mevzuata tabi tutulmayan bankalar sınır dışı banka olarak
adlandırılmaktadır.
27

28. ON-SHORE BANKALAR
Banka adı Kuruluş adı Ülkesi
Akbank Akbank ag Almanya
Akbank Akbank Internatıonal n.v. Hollanda
Anadolubank Anadolubank Nederland n.v. Hollanda
Bankpozitif JCS Bankpozitiv Kazakistan
Denizbank C.s.j.c dexıa bank Rusya fed.
Denizbank Denizbank a.g wıen Rusya
Şekerbank Şekerbank kıbrıs ltd. KKTC
Ziraat Bankası Azer-Türk bank açık tip a.ş. Azerbaycan
Ziraat Bankası Kazakhstan Ziraat International Bank Kazakistan
Ziraat Bankası Turkısh Ziraat Bank Bosnıa dd. Bosna hersek
Ziraat Bankası Turkmen Turkish Comm. Bank Türkmenistan
Ziraat Bankası Uzbekıstan Turkish Bank Özbekistan
Ziraat Bankası Ziraat Bank Internatıonal a.g. Almanya
Ziraat Bankası Ziraat Bank Moscow cjsc Rusya fed.
Ziraat Bankası Ziraat Banka ad skopje Makedonya
Banka adı Kuruluş adı Ülkesi
Türk Ekonomi B. The Economy Bank n.v. Hollanda
T. Garanti B Garanti Bank Int.n.v Hollanda
T. Garanti B. Garanti Bank Moscow Rusya fed.
T. Halk B. Demir-Halk Bank n.v. Hollanda
T. İş Bankası İşbank gmbh Almanya
T. Vakıflar B. Kıbrıs Vakıflar Bankası ltd. KKTC
T. Vakıflar B. Vakıfbank Internatıonal a.g. Avusturya
Yapı ve Kredi B. Banque de commerce İsviçre
Yapı ve Kredi B. Yapı kredi bank azerbaycan Azerbaycan
Yapı ve Kredi B. Yapı kredi bank nederland nv Hollanda
Yapı ve Kredi B. Yapı kredi moscow Rusya fed.
28

29. OFF-SHORE BANKALAR
Banka adı Kuruluş adı Ülkesi
Denizbank Euro Deniz Int. Bankıng Unıt lt. KKTC
Kuveyt türk Kuveyt Türk Katılım B. Dubai Ltd. Bir.Arap Emirlik
Şekerbank t. Şekerbank Int. Bank Unıt. Ltd. KKTC
Tekstil B. The Euro Textıle Int. Bank. KKTC
29

30. SERMAYE YAPILARINA GÖRE BANKALAR
Kamu sermayeli banka
Özel sermayeli banka
Yabancı sermayeli banka
Müşterek kontrol edilen bankalar
30

31. KAMU SERMAYELİ BANKALAR
Banka Adı Kontrol Eden
İller Bankası Belediyeler
T.C. Ziraat Bankası Hazine Müsteşarlığı
Türk Eximbank Hazine Müsteşarlığı
T. Kalkınma Bankası Hazine Müsteşarlığı
Türkiye Halk Bankası Özelleştirme İdaresi Başk.
T. Vakıflar Bankası Vakıflar GM Temsil Ettiği V.
31

32. ÖZEL SERMAYELİ BANKALAR
Banka Adı Kontrol Eden
Adabank TMSF
Aktif Yatırım B. Çalık Holding A.Ş.
Alternatifbank Commercıal Bank of Qatar
Anadolubank Habaş Sın. ve Tıb. Gaz. A.Ş.
Birleşik Fon Bankası A.Ş. TMSF
Diler Yatırım B. Yazıcı Dem. Çel. S. ve T. A.Ş.
Gsd Yatırım B. GSD Holding A.Ş.
Nurol Yatırım B. Nurol Holding A.Ş.
Fibabanka A.Ş. Fiba Grup
Tekstil Bankası GSD Holding A.Ş.
İstanbul Takas ve Saklama Bankası Borsa İstanbul
Türkiye İş Bankası T.İş Bankası A.Ş. Men. Mun. Vakfı
Asya Katılım Bankası * TMSF - Forum İnşaat Dekorasyon Turizm
Akbank Sabancı Holding
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası T.İş Bankası A.Ş.
Turkish Bank Özyol Holding
32
* BDDK’nın 03.02.2015 tarihli ve 6187 sayılı kararı ile, Bank Asya Katılım Bankası A.Ş.’nin imtiyazlı pay
sahiplerinin temettü dışındaki ortaklık haklarının TMSF tarafından kullanılmasına karar verilmiştir

33. YABANCI SERMAYELİ BANKALAR
Banka Adı Kontrol Eden
T.Finans Katılım. B. National Commercial Bank
Bankpozitif Tarshish-Hapo. Hold. and Inv.Ltd.
Albaraka T. Kat. B. Albaraka Banking Group
Arap Türk Bankası Libyan Foreign Bank
Kuveyt Türk Kat. B. Kuveyt Finans Kurumu
Taib Yatırım B. Aksoy Holding A.Ş
Burgan Bank Burgan Bank Grubu
Finansbank National Bank of Greece
Denizbank Sberbank of Russia
Citibank COIC
Standart Chartered Yatırım Bankası Türk AŞ. Standard Charter Bank
Deutsche Bank Deutsche Bank AG
Hsbc Bank HSBC Bank Plc
Ing Bank ING Bank NV
Merrill Lynch Yat. B Merrill Lynch Eur. As Hold. Inc.
Turkland Bank Bankmed Sal. ve Arab Bank Plc.
Bank Mellat Bank Mellat İran
Habib Bank Limited Habib Bank HBL
Jp Morgan C. B. N.A. JPMorgan Chase Bank
Socıete Generale S.A. Societe Generale SA Paris
The Royal Bank of Scotland The Royal Bank of Scotland NV
Odea Bank AŞ. Bank Auidi
33

34. MÜŞTEREK KONTROL EDİLEN BANKALAR
Banka Adı Kontrol Eden
T. Ekonomi Bankası A.Ş. TEB Holding ve BNP Paribas Yatırımlar Holding
T. Garanti Bankası A.O.
Doğuş Grubu ve BBVA (BANCO BILBAO VIZCAYA
ARGENTARIA S.A)
Şekerbank T.A.Ş.
BTA Securities JSC
Sec. ve Şekerbank T.A.Ş. Personeli Munzam Sosyal Güvenlik
ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı
Yapı ve Kredi Bankası Koç Finansal Hizmetler A.Ş. ve UniCredit
34

35. BANKALARIN FAALİYETLERİ
Mevduat Bankası Katılım Bankası
Kalkınma ve
Yatırım Bankası
Bankacılık İşlemleri
Mevduat kabulü √
Katılım fonu kabulü √
Kredi verme islemleri √ √ √
Ödeme, fon transferi ve tahsilât işlemleri √ √ √
Kambiyo senetlerinin istirası işlemleri √ √ √
Saklama hizmetleri √ √ √
Ödeme vasıtalarına ilişkin işlemler √ √ √
Kambiyo işlemleri; para piyasası araçları, kıymetli maden alımı,
satımı, emanete alınması
√ √ √
Garanti işleri √ √ √
Bankalararası piyasada para alım satımı işlemlerine aracılık √ √ √
Sermaye Piyasası
İşlemleri
Vadeli islem ve opsiyon sözlesmelerinin, finansal araçların alımı,
satımı ve aracılık
√ (17/32)* √ √(3/13)*
Sermaye piyasası araçlarının alım ve satımı ile geri alım veya
tekrar satım taahhüdü √(29/32)* √ √(11/13)*
Sermaye piyasası araçlarının ihraç veya halka arz yoluyla satısına
aracılık işlemleri √ √ √(5/13)*
İhraç edilmis olan sermaye piyasası araçlarının alım satımına
aracılık işlemleri √(30/32)* √ √(11/13)*
Yatırım danısmanlığı işlemleri √ √ √(4/13*)
Portföy isletmeciliği ve yönetimi √ √ √(5/13)*
Piyasa yapıcılığı √ √ √
Saklama hizmetleri √ √ √
Sigortacılık
İşlemleri
Sigorta acenteliği ve bireysel emeklilik aracılık hizmetleri √ √ √
Diğer
Faktöring ve forfaiting işlemleri √ √ √
Finansal kiralama işlemleri √ √
35