Family Education

1. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Anadolu Üniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Birimi (BAP)

2. 4.3 Okul Dışı Destekler 2

3. Ailelere yönelik hizmetlerden
biri olan sosyal destekler
resmi veya gayri resmi
nitelikte, ailenin gereksinim
duyabileceği farklı nitelikteki
hizmetleri içermektedir.
Sosyal destekler, ailenin
çevresindeki farklı toplumsal-
sosyal ağlar tarafından
sağlanabilmektedir.
Bilgi ve deneyim paylaşımı,
duygusal ve maddi destekler
sağlama, örgütlenme gibi
konular, sosyal desteklerin
kapsamı içerisinde yer
almaktadır.
Anne-babalara yönelik sosyal
destekler arkadaşlarının,
akrabalarının, komşularının,
iş arkadaşlarının ya da diğer
bireylerin sağladığı duygusal,
bilgi sağlayıcı ya da araç-gereç
sağlayıcı destekleri
kapsamaktadır.
Anne-baba destek gruplarına
çağırılan misafir
konuşmacıların verdikleri
seminerler yoluyla anne-
babalar birçok konu
hakkında bilgi sahibi
olabilmektedirler.
Anne-baba destek gruplarında
aileler yetersizliği olan bir
çocuğun anne-babası olmaya
ilişkin duygularını diğer anne-
babalarla paylaşma şansı
bulmaktadırlar.
4.3 Okul Dışı Destekler 3

4. Anne-babaların yardıma gereksinim duyması durumunda uzmanlar,
bireysel görüşmeler yoluyla, bire bir destekler sağlamaktadırlar.
Uzmanlar, anne-babaları çocuklarını okulda, evde ve gönüllü
etkinliklere katılım yoluyla toplumda desteklemeleri için teşvik
etmelidirler. Anne-babalar çocuklarının en önemli savunucuları
olabilmektedirler.
Anne-babalar benzer deneyimleri yaşayan diğer anne-babalarla
iletişime geçerek kendilerine sosyal destekler sağlayabilirler.
Ebeveyn-ebeveyn eşleştirmesi olarak tanımlanan bire bir destek
uygulamasında, deneyimli bir anne-baba çocuğunun tanısı yeni konulmuş
daha deneyimsiz bir anne-babayla eşlenmektedir.
4.3 Okul Dışı Destekler 4

5. Aileye sağlanan sosyal destekler, ailenin fiziksel ve
duygusal sağlığıyla ilişkilidir ve yaşanması olası
eşler arasındaki stres için destek görevi yapmaktadır.
Aile büyüklerinin, özellikle genç anne babalara
çeşitli konularda yol gösterici olması da önem
taşımaktadır.
Yeterli sosyal destek gören aileler, stresle baş etmede
daha geniş kaynaklara kavuşmuş olmaktadır.
4.3 Okul Dışı Destekler 5

6. Yetersizlikler konusunda toplumsal
duyarlılığın artması, rehberlik ve eğitim
hizmetlerinin düzenlenmesi, gereksinim
sahibi bireylere ve ailelere maddi, manevi
desteklerin sağlanması, bireylerin ve
ailelerinin haklarının geliştirilmesine,
devlet politikalarının geliştirilmesine
yönelik çalışmalar da geniş anlamıyla sivil
toplum örgütlerinin sosyal destek
çalışmaları olarak düşünülebilir.
4.3 Okul Dışı Destekler 6

7. Okul ortamındaki uzmanların sosyal
destek anlamındaki çalışmaları ise,
daha çok bu tür hizmetlerden
ailelerin haberdar edilmesi, benzeri
hizmetlerin planlanması ve
düzenlenmesi şeklinde olmaktadır.
4.3 Okul Dışı Destekler 7

8. Devlet kurumları sağladıkları
çeşitli yasal olanaklarla, ailenin
üstündeki yükü azaltacak
desteklerde bulunmaktadır.
4.3 Okul Dışı Destekler 8

9. Rehabilitasyon merkezlerinde
belirli düzeydeki ders saatlerinin
karşılanması, özel gereksinimli
bireylerin istihdamı ve bakım ücreti
verilmesi gibi uygulamalar bireyin
ve ailesinin yaşaması olası maddi
külfetleri azaltarak ailenin yaşam
kalitesini yükseltmektedir.
4.3 Okul Dışı Destekler 9

10. 4.3.1 Profesyonel Resmi Destekler 10

11. 4.3.1 Profesyonel Resmi Destekler 11
Uzmanların sorun çözme
becerilerini geliştirebilmeleri için
ailelere yardım etmesi yetersizliği
olan çocukların ailelerinin
sorunlarla daha etkili bir biçimde
baş etmelerine yardımcı olacaktır.

12. 4.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması 12

13. 4.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması 13
Öncelikle sorunun her
iki taraftan nasıl
göründüğünü ve
anlaşıldığını anlamak
gerekmektedir.

14. 144.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması
Bu örnekte
öğretmen ve veli
arasında çatışma
kaçınılmazdır.

15. 4.3.1.2 Olası çözümlerin üretilmesi 15

16. 4.3.1.2 Olası çözümlerin üretilmesi 16
Özel gereksinimli
öğrencinin normal
gelişim gösteren
bir akranından
yardım alması
sağlanabilir.
Annesi çocuğuna
ödevlerini
tamamlaması için
yardım edebilir.
Okuldan sonra
evine yakın bir etüt
merkezinden
fazladan destek
alınabilir.
Tüm bunlara
rağmen ödevini
yapmazsa o zaman
ders arasına
çıkmama
tartışılabilir.

17. 4.3.1.3 Alternatif çözümlerin tartışılması 17

18. Çözümün bu aşamasında
taraflar zaman, para, enerji,
sahip olunan destekler ve olası
çözümlerin uygulanabilirliği
gibi gerçekleri
değerlendirmeye almalıdırlar.
4.3.1.3 Alternatif çözümlerin tartışılması 18

19. 4.3.1.4 En iyi çözüme karar vermek 19

20. Bu örnekte öğretmen ve annenin
üzerinde anlaşabildikleri ve
koşullarına uygun çözümün
okulda sınıfından bir akranının
öğrenciye ödevlerini yapması
için yardım etmesidir.
4.3.1.4 En iyi çözüme karar vermek 20

21. 4.3.1.5 Kararın uygulanması 21

22. Bu aşamada uygulamanın değerlendirilmesi için ölçütler belirlenmelidir.
Bu ölçütler yapılmasına karar verilen uygulamanın işe yarayıp
yaramadığını anlamalarını sağlayacak olan göstergelerdir.
Bir sonraki toplantıda anne ve öğretmen bir araya geldiğinde aldıkları kararın
istedikleri değişikliği yaratıp yaratmadığını ancak böylesi ölçütler belirleyerek
anlayabilirler.
Öğretmen ve anne bu uygulamayı ne kadar sürdüreceklerini ve işe yarayıp
yaramadığını ne kadar süre sonra oturup değerlendireceklerine karar
vermelidirler.
Anne ve öğretmen belirledikleri ölçütler doğrultusunda öğrencideki olası davranış
değişikliklerini izleyen dönemde değerlendirmelidir.
4.3.1.5 Kararın uygulanması 22

23. 4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 23

24. Süreli bakım hizmetleri
ailelerin yetersizliği olan
bir bireyin bakımının
yarattığı yükten kısa
süreliğine de olsa
kurtularak geçici bir
rahatlama yaşamalarını
sağlayabilir.
Geçici bakımın süresi
birkaç saat, bir hafta
sonu ya da birkaç gün
olabilir.
Anne-babaların gönül
rahatlığıyla çocuklarını süreli
bakım hizmetlerine
bırakabilmesi için bu hizmeti
veren kuruluştaki personelin
iyi eğitimli olduğundan ve
çocuğunun gereksinimlerini
karşılayarak ona uygun şekilde
bakım sağlayacağından emin
olması gerekmektedir.
4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 24

25. 4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 25

26. Anne-babalar çocuklarının
özel eğitim ve rehabilitasyon
merkezinde geçirmekte
olduğu süreleri, kendileri de
orada bulunmak zorunda
değilseler, süreli bakım
hizmeti gibi değerlendirerek
bu zamanı etkili bir biçimde
kullanabilirler.
4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 26

27. 4.3.3 Manevi Destek 27

28. Özel gereksinimli çocuğu olan
bu aileler kendi kişisel, felsefi
ve dinsel inançlarına dayanarak
yetersizliği olan bir çocuğa
sahip olmayı kendileri için
anlamlı hale
getirebilmektedirler
4.3.3 Manevi Destek 28

29. Sahip oldukları manevi ya da dini
inançları sayesinde aileler, yetersizliği
olan bir çocuğa sahip olmaya ilişkin
deneyimlerini anlamlı hale
getirebilmekte ve içinde bulundukları
dinsel ya da manevi topluluklardan
duygusal destekler alabilmektedirler.
4.3.3 Manevi Destek 29

30. Araştırmalar manevi
desteğin sorunlarla baş
etme işlevi olduğunu
göstermektedir.
4.3.3 Manevi Destek 30