Frank van Alphen

1. Gasnet & Waterstof-initiatieven
Netwerk voor Duurzame Gassen (NDG)
Frank van Alphen

2. 2
‘Met koken op gas en het verwarmen van uw huis met aardgas
stoot u CO2 uit. De Rijksoverheid wil dat Nederlandse huishoudens
in 2050 geen CO2 meer uitstoot.’
Rijksoverheid – jun 2016
‘Sinds 1 juli 2018 is voor 56 procent van alle nieuwbouwprojecten in
die regio's geen aardgasaansluiting meer aangevraagd’
Stedin - nov. 2018
‘Einde aan gaswinning in Groningen’
Kabinet - maart 2018

3. 3
Is het gasnet nog wel relevant?

4. Huidige energiesysteem in Nederland
4
bron: energiecijfers.info/hoofdstuk-1
Gemiddelde 2013 - 2017
Gasnet Elektriciteitsnet Eenheid
136.632 337.952 Km
7.189.272 8.198.283 Aangeslotenen
0,007 0,314 Onderbrekingsfrequentie [aantal/jaar]
0,0188 77,5 Gem. onderbrekingsduur [min]

5. Gassysteem in Nederland
5

6. 6
#VANAARDGASLOS
Gassysteem in Nederland

7. 7
Gassysteem in Nederland

8. Waterstof als onderdeel van het toekomstig energiesysteem
Nu investeren in onderzoek
Ambitie
Waterstof vanaf 2030 kunnen inzetten als volwaardige oplossing
voor het duurzaam verwarmen van woningen en bedrijfspanden.
Een belangrijke stap in deze richting wordt gezet middels het
streven om in 2024 bij alle netbeheerders een pilot te hebben
lopen.
Nú al starten
Waarom? Om te kunnen voldoen aan de afspraken uit het
Klimaatakkoord, en de kabinetsvisie waterstof in de praktijk toe te
kunnen passen. De netbeheerders hebben de belangrijkste
onderzoeksvragen geformuleerd om hiermee antwoord te geven
op de hoofdvraag:
8
“Hoe kan het huidige aardgasnet worden ingezet voor
transport en distributie van (groene) waterstof?”

9. 9
De opzet van het programma
´19 ´20 ´21 ´22 ´23 ´24 ´25 ´26 ´27 ´28 ´29 ´30
1. Onderzoeksroadmap
2. Pilots & Projecten
Voorbereiding Implementatie Uitvoering en opschaling
Landelijk
Regionaal
Veiligheid & infra
Omschakelen
Marktsamenwerking
Klant & product
3. PA, Regulering &
Communicatie
Realisatie waterstofleiding in
Zeeland. Binnen bepaalde regionale industriële clusters, wordt waterstofinfrastructuur
gerealiseerd om eerste vraag en aanbod te verbinden.
Samenwerking, kennisdeling tussen de netbeheerders en extern, samen optrekken
De belangrijkste industriële clusters zijn met een waterstofnetwerk met
elkaar, met opslag en het buitenland verbonden (de waterstofbackbone).
• Testen en lokale demonstratieprojecten met waterstof in GO.
• Veiligheid borgen, ervaring opdoen met het omzetten van het gasnet. Kleine lokale gebieden/industrie worden omgezet op
waterstof waar geen andere robuuste warmte oplossing
beschikbaar is. (Hoogeveen/Stad a/h Haringvliet)
Het distributienet
wordt gebruikt voor
waterstof of groen
gas, vergelijkbaar met
het huidige aardgas.
Experimenteer fase
Omschakelen/uitrol
Volwassen fase
Om de hoofdvraag te beantwoorden is een onderzoeksroadmap (1) opgesteld, wordt in de praktijk (2) aan waterstof gewerkt, en
worden de randvoorwaarden ingevuld (3).
• Focus nu vooral op gebouwde omgeving
• Uitbreiden met mobiliteit, (lokale) industrie, de agro sector en de rol als flexinstrument
Next steps

10. Tijdslijnen en aanpak: pilots strategie gebouwde omgeving
2030
2026
2024
2022
2020
2018
Demo-training-woning: 2020-2026
6
Lochem: Monumentale woningen
7
Stad aan ´t Haringvliet:
10
Hoogeveen Fase 1: nieuwbouw 2021-2024
4
Hoogeveen Fase 2: bestaande bouw 2023-2028
4
2028
Entrance (Fase 1: 2020 & Fase 2: 2021-2023)
1
Wagenborgen: Waterstof i.c.m. hybride warmtepomp
2
Uithoorn: 2020
5
The Green Village: 2019-2025
8
H2 Oosterwolde: 2020-2026
3
Lochem fase 2: optie verlenging
7
P2G Rozenburg fase 2: 2018-2023
Experimenten
Praktijktests
Ervaring
P2G Rozenburg fase 1
9
10
Categorie pilot​ Doel/kenmerken​
1. Experimenten/Proof of concept​ Lage investeringen, kort cyclisch, testopstelling, geen bewoners betrokken, doorlopende testlocaties, opleiding​
2. Kleinschalige praktijktesten​ Middellange looptijd & investering, tijdelijk, kleine schaal, bewoners betrokken o.b.v. vrijwillige deelname, bestaande aardgasnet​
3. Ervaringsprogramma’s​ Lange doorlooptijd, hoge investering, definitief, grotere schaal, bewoners betrokken op wijkniveau, bestaande aardgasnet​

11. Mijlpalen Gebouwde omgeving: investeringen en wet- en
regelgeving
Om de pilots en daarmee het onderzoek naar waterstof goed uit te kunnen voeren is het belangrijk dat de wet- en regelgeving hiervoor op tijd is ingericht. Om vanaf 2030 water in de
gebouwde omgeving te kunnen inzetten, moet tijdig gestart worden met het onderzoek naar de inzet. Vanuit deze mijlpaal teruggerekend ontstaan onderstaande, ‘kritische’ mijlpalen die
gehaald moeten worden om de pilots volgens planning uit te kunnen voeren:
Ervaring
Praktijk tests
Experimenten: geen wettelijke ruimte voor noodzakelijk
Q2 2021
Investeringsbeslissing voor
Stad a/h Haringvliet
2030
2026
2024
2022
2020
2018 2028
Q4 2021
Doorzettingsmacht gemeenten
(Hoogeveen fase 2 & Stad a/h
Haringvliet)
Vanaf 2025/2026
Start proces opnemen
volledige wettelijke taak
waterstofdistributie in
Energiewet
Q1 2022
Duidelijkheid over de rol van de netbeheerder
voor specifieke locaties (ook relevant voor LNB)
i.v.m. start distributie Lochem
2021 – 2025
Continue evaluatie……
2030
Inwerkingtreding volledige
wettelijke taak waterstof-
distributie in Energiewet
(zo mogelijk eerder)
11
Randvoorwaarden:
• Reguleringskader (ACM)
• Consumentenbescherming (ACM)
• Leveringszekerheid
• Toezicht door SodM
Vanaf 2023
Implementatie Europese
richtlijnen

12. Wat? Een onderzoek van EZK,
aangekondigd in de kabinetsvisie
waterstof in samenwerking met
TenneT en Gasunie.
Samenwerkingsplatform voor de gehele
Waterstofketen
Interdepartementaal programma voor
waterstof in de gebouwde omgeving
vanuit EZK.
Interdepartementaal
programma voor waterstof in
de gebouwde omgeving vanuit
EZK.
Doel? Het project moet de benodigde
informatie en proceskaders
opleveren voor het Rijk om tijdig
(2021) en verantwoord een beslissing
te kunnen nemen over de realisatie
van waterstofinfrastructuur.
HyDelta richt zich op een geïntegreerde
aanpak van oplossingen voor de productie,
opslag, het transport en gebruik van
waterstof om zo de energietransitie te
verbeteren en versnellen.
Toepassingen van groene waterstof in
o.a. de chemie, transport, en zware
industrie versneld mogelijk te maken
door innovatie van productie.
De centrale opgave van de
WIGO werkgroep is om de
brede inzet van waterstof in de
gebouwde omgeving als
duurzame energiedrager te
verkennen.
Rol NDG en
Gasunie
Veel vragen uit de Waterstof
Roadmap kunnen hierin beantwoord
worden.
NDG en Gasunie draaien mee in de
organisatie en beleggen onderzoeksvragen
in dit platform.
Netbeheer Nederland en Gasunie
hebben meegeschreven aan het
voorstel.
Programma is in opstart.
Start /
deadline?
Rapport gepubliceerd 2020 / 2022 2021 / 2026 2020 / 2024
Status? Gereed gestart Programma moet opgestart worden gestart
Betrokken
partijen
Brede vertegenwoordiging van
(onderzoeks- en onderwijsinstellingen,
bedrijfsleven, financiers, overheden en
regio’s) die een rol krijgen binnen het
op te zetten consortium.
Verschillende programma’s waar we als netbeheerders aan hebben deelgenomen en/of aan werken:
12
WiGO
Uitgelichte programma’s
Nationaal
Groeifonds

13. 13
Hoe relevant is het gasnet?

14. Bedankt voor uw aandacht
frank.vanalphen@stedin.net
Netwerk voor Duurzame Gassen (NDG)