4. Sa pamamagitan ng konsensiya nakagagawa
ang tao ng pagpapasiya at nasusunod ang
Batas-Moral sa kaniyang buhay.
Ang konsensiya ang pamantayang ginagamit ng
tao upang suriin ang iniisip, salita at gawa ayon
sa Likas na Batas Moral na siya naming batayan
upang malaman ang mabuti at masama sa
natatanging sitwasyon.
Sinusuri ng konsensiya ang kilos kung ito ay
tama o mali
Ang konsensiya ang pinakamalapit na
pamantayan ng moralidad.
6. 1. Ang antas na likas na
pakiramdam at reaksiyon.
Nagsisimula ito sa pagkabata.
Hindi alam ng bata kung ano ang
tama o mali. Umaasa lamang siya
sa mga paalala, paggabay at
pagbabawal ng kanyang mga
magulang o ng mga mas
nakatatanda.
7. 2. Ang antas ng superego.
Malaki ang bahaging
ginagampanan ng may awtoridad
sa pagpapasya at pagkilos ng
bata. Itinuturo sa bata kung ano
ang mga ipinagbabawal sa lipunan
at nagiging bahagi na ito ng
kanyang buhay nang hindi
namamalayan.
9. Ayon kay Sr. Felicidad Lipio (2004,
ph 55-58), mahuhubog ang konsensiya
ng tao upang kumiling ito sa mabuti
kung susundin ang mga hakbang.
1. Matapat at masunuring isagawa ang
paghahanap at paggalang sa katotohanan.
Maipakikita ang pananagutan sa kilos
kung gagawin ang mga sumusunod.
a. Kilalanin at pagnilayan ang mga tunay
na pagpapahalagang moral na sangkot sa
isang kilos.
10. b. Suriin ang mga sariling hangarin
upang matiyak na kumikilos sa mga
mabuting layunin at hindi mula sa
makasariling interes.
c. Unawain at pagnilayan ang mga
karanasan at hamon sa buhay.
d. Alamin at unawain ang mga
talakayan tungkol sa mga
napapanahong isyung moral at mga
implikasyong panlipunan ng mga ito.
11. 2. Naglalaan ng panahon para
sa regular na panalangin. Ang
pakikipag-ugnayan natin sa
Diyos ay nakatutulong sa
pagpapanatag ng kalooban,
paglinaw ng pag-iisip at
kapayapaan ng puso.
12. Ano ang Batas
Moral?
•Batayan ng pagkilos ng tao
upang ito ay maging tama at
mabuti.
•Nagpapakita ng direksyon ng
pantaong kilos para
makarating sa tamang
patutunguhan.
13. •Batas ng Kalikasan (Natural
law) na naihahayag sa
pamamagitan ng ating isip.
•Naisasaad nito ang
pamatayan ng mga gawang
dapat at di dapat.
14. Saan Nakaugat ang Batas
Moral?
Batas na Walang Hanggan
(Etyernal Law) o Batas ng
Diyos.
Ito ay unibersal, angkop sa
lahat at sa lahat ng kultura.
15. Tatlong Uri ng Batas
na Pamantayan at
Gabay ng Kilos-tao
(Human Act)
16. 1. Batas Eternal
•Mismong karunungan ng
Diyos na namamahala
sa lahat ng kilos at galaw
ng umiiral sa sanlibutan
17. 2. Lex Naturalis
•Pakikibahagi ng tao, bilang
rasyonal na nilikha, sa Batas
Eternal.
“Ilaw ng likas na isip” bilang
umuunawa ng mabuti at masama.
18. 3. Batas ng Tao
•Tumutukoy sa prinsipyo
na ibinabatay ng isip sa
mga pangunahing
prinsipyo ng Len
Naturalis
19. Batas Eternal o Batas na Walang Hanggan
(Eternal Law)
Lex Naturalis o Batas
Kalikasan
(Natural Law)
Likas na Batas
Moral
Batas ng Tao
Batas n g Kalikasan
(Law of Nature)
Batas Eternal o Batas na Walang
Hanggan (Eternal Law)
20. Ako’y NUMNGTI tinig na iyong
maririnig
NOHANPA ng agam-agam, isip
saan ipipilig?
Alin ang tama, bakit ito ay mali?
Ako’y dapat KONTASULNOKI
mo sa panahon ng pagpili.
21. WAPANAGLI sa’yo
kailanman di pinilit GANWALI
na dulot ko sa mata sana’y
wag ipikit, Sakaling piliin
mong di ako NINSIPAN,
Siguradong ikaw ay aking
SIUGINU.
22. Kung di ako’y KINGPAGAN ika’y
walang katahimikan,
Ang maling gawa ay magbabalik sa
isipan
Hangga’t di NGINIMA ikaw nga
ang may sala
At ang nagawang AMAMAS ay
piloting itama
23. Maaari mo akong ituring na
BIGKAGANI
Hindi kita aakayin sa
MAHAKAPANAK
Makinig ka lamang pag kita’y
paalalahanan
Ako ba’y kilala mo mahal na
kaibigan?
24. Ako’y munting tinig na iyong
maririnig
Panahon ng agam-agam, isip
saan ipipilig?
Alin ang tama, bakit ito ay mali?
Ako’y dapat kinokonsulta mo sa
panahon ng pagpili.
25. Paliwanag sa’yo kailanman di
pinilit
Liwanag na dulot ko sa mata
sana’y wag ipikit
Sakaling piliin mong di ako
pansinin
Siguradong ikaw ay aking
uusigin
26. Kung di ako’y pakinggan ika’y
walang katahimikan
Ang maling gawa ay magbabalik
sa isipan
Hanggat di amining
ikaw nga ang may sala
At ang nagawang masama
ay piliting itama.
27. Maaari mo akong ituring na
kaibigan
Hindi kita aakayin sa
kapahamakan
Makinig ka lamang
pag kita’y paalalahanan Ako
ba’y kilala mo
mahal na kaibigan?
28. Konsensya
• Pinakamalapit na pamantayan ng
moralidad na gumagabay sa
ating pamumuhay tungo sa
kabutihan.
• Praktikal na paghuhusga ng
isipan na nagpapasya na gawin
ang mabuti at iwasan ang
masama (Lipio, 2004, ph. 2)
29. Konsensya
• Bahagi ng ispiritwal na
kalikasan.
• Paglalapat ng ating
kaalaman tungkol sa mabuti
at masama sa ating
ginagawa o maaaring gawin.
30. Konsensya
• Ito ay isang natatanging
kilos pangkaisipan, isang
paghihusga ng atinng
sariling katwiran.
– Santo Tomas de Aquino
31. Dalawang Uri ng Konsensya
• Tama, kapag ito’y
naghuhusga ng pasiya o
kilos batay sa tamang
panuntunan at naaayon sa
Batas Moral.
• Mali, nagpasiya ng taliwas sa
mga prinsipyo ng Batas
Moral.
32. Maling Konsensya
Ang maling konsensya ay
maaaring nagkakaiba sa
sumusunod na paraan:
a)Tuliro o may duda
b)Maluwag
c)Manhid o mapagwalang bahala
d)Ipokrito
33. Salik sa Paghubog ng
Wastong Konsensya
a.Laman at lawak ng
pagkatuto
b.Antas ng kakayahang mag-
isip
c.Impluwensya ng tagahubog
ng pagkatuto.
34. Paraan na Makatutulong
sa Pagpapatibay
Konsensya
a.Seryosong pag-aaral
tungkol sa Batas Moral.
b.Pagninilay
c.Pagkonsulta o paghingi
ng gabay mula sa
nakatatanda.
35. e. Pag-uusig ng konsensya
bago gumawa ng pasya o
aksiyon.
f. Malalim na pagkilala sa
sarili.
g. Pagbabasa ng mga Banal
na Aklat
h. Pagdadasal bago ang kilos.
36. “Ang ating mga pagkabigo ay
daan tungo sa ating pag-unlad.
Tinatawag tayo upang maging
ganap sa salita at sa gawa. Kung
ano tayo at kung ano ang
magiging tayo ay nakasalalay sa
ating mga moral na gawain. Ang
mga gawaing ito ay humuhubog sa
ating pagkatao, pag-uugali at
buong buhay.”
