CDHA BENH CROHN. CT AND MRI. DR DUONG

CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH CROHN
( Endoscopy, Ultrasound, CT Enterography, MR Enterography)
Dr. Trần Quý Dương
Khoa CĐHA - BVĐK Tỉnh Hòa Bình
Sưu tầm và lược dịch: 31.12.2021

MỤC LỤC
• ĐẠI CƯƠNG VÀ MÔ TẢ CÁC TỔN THƯƠNG CHÍNH CỦA BỆNH CROHN
TRÊN HÌNH ẢNH ( T7)
• ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH BỆNH CROHN TRÊN CT ( T20)
• HÌNH ẢNH NỘI SOI ĐẠI TRỰC TRÀNG BỆNH CROHN ( T28-T50)
• SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN BỆNH CROHN ( T55-T70)
• MRI BỆNH CROHN (T74-T130)
• HÌNH ẢNH MRI CROHN ĐỐI CHIẾU VỚI NỘI SOI (131-137)
• HÌNH ẢNH VIÊM LOÉT ĐẠI TRÀNG TRÊN CT VÀ MRI (138-143)
• CĐPB BỆNH CROHN VỚI: VIÊM LOÉT ĐẠI TRÀNG. LAO HỒI MANH
TRÀNG ( 144-160)
• CÁC ĐIỂM MÁU CHỐT CẦN GHI NHỚ (164-173)

TỔNG QUAN
• Bệnh Crohn (Crohn disease: CD) và viêm loét đại tràng (ulcerative colitis:
UC) là hai bệnh lý chính (Subtypes)thuộcnhómbệnh viêm ruột vô căn
(IBD: idiopathic inflammatory bowel disease). Bệnh crohn là một rối loạn
viêm mãn tính xuyên thành ruột (transmural chronicinflammatory
disorder) có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa từ
miệng đến hậu môn, nhưng hay gặp nhất ở đoạn cuối hồi tràng và đại tràng.
Viêm loét đại tràng (UC) là một bệnh viêm mãn tính ở lớp niêm mạc và
dưới niêm mạc đường tiêu hóa (mucosal and submucosal chronic
inflammatory disease) và thường bắt nguồn từ trực tràng và có thể kéo dài
liên tục lên trên.
• Cộng hưởng từ ruột non (MR enterography)được sử dụng kết hợp với nội
soi đại trực tràng và phân tích mô bệnh học có thể giúp chẩn đoán chính
xác giai đoạn bệnh, giúp BS lâm sàng đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

TỔNG QUAN
• Nội soi nhạy hơn MRI để phát hiện các bất thường niêm mạc biểu hiện
sớm đã thấy với IBD và cho phép sinh thiết làm giải phẫu bệnh. Tuy nhiên,
CT Enterographyvà MR enterography (MR enterographic findings of IBD)
cung cấp thôngtin sâu sắc hơn về những thay đổi bệnh lý nhìn thấy sâu
hơn lớp niêm mạc đến lớp cơ và khoang quanh ruột của thành đường tiêu
hóa và đến những phần ruột non không thể tiếp cận bằng nội soi.
• Bệnh Crohn (CD) có thể được phân loại thành viêm hoạt động, rò rỉ và
thủng, xơ hẹp và giai đoạn tái tạo của bệnh (active inflammatory,
fistulizing and perforating, fibrostenotic, and reparative and regenerative
phases of disease). Mặc dù, CD là 1 quá trình bệnh lý tiến triển nhưngđôi
khi nó không tuân theo quy luật mà có thể gặp nhiều giai đoạn bệnh lý vào
cùng 1 thời điểm (CD has a progressive course, there is no stepwise
progression between these disease phases, and various phases may exist at
the same time). Tổn thương trên nội soi và MR Enterographycủa viêm loét
đại tràng có thể chia thành 2 giai đoạn: cấp tính và bán cấp- mạn tính (acute
phase and subacute-chronicphase).

Một số điểm cần lưu ý khi phân tích
hình ảnh:
• Do tính chất viêm xuyên thành ruột của CD nên hình ảnh cắt ngang là quan trọng
để đánh giá mức độ tổn thương và giai đoạn của CD. Hình ảnh rất quan trọng trong
việc đánh giá UC khi gặp các biến chứng và / hoặc nội soi bị hạn chế quan sát.
• CD có thể được phân thành các giai đoạn là viêm hoạt động, rò rỉ và thủng, xơ hóa
và tái tạo, hoặc tái tạo. Đôi khi trên 1 bệnh nhân có thể gặp cùng lúc nhiều giai đoạn
bệnh lý khác nhau ( cấp – mạn xen kẽ).
• Với Bệnh Crohn giai đoạn hoạt động, Thành ruột dày lên do phù nề và thâm nhiễm
viêm, gây tăng nhẹ cường độ tín hiệu thành ruột trên ảnh T2W.
• Mặc dù bệnh nhân bị viêm hoạt động chồng chấtCó thể thấy thuyên giảm một chút
với liệu pháp điều trị, những bệnh nhân có triệu chứng, bệnh xơ tủy đơn thuần được
điều trị tốt nhất bằng phẫu thuật cắt bỏ hoặc phẫu thuật cắt lọc. Bệnh nhân thường
bị tái phátbệnh mặc dù đã trải qua phẫu thuật cắt bỏ.
• Các thay đổi viêm được thấy trong viêm loét đại tràng (UC) có xu hướng hợp lưu
(confluent), với sự phân chia rõ ràng giữa các đoạn ruột bị ảnh hưởng và không bị
ảnh hưởng; tuy nhiên, mô hình này có thể bị phá vỡ với điều trị, có thể làm thuyên
giảm bệnh ở một số đoạn ruột.

Diarrhea ( tiêu chảy). Malabsorption ( kém hấp thu). Bloody stool (phân lẫn máu).
Mainly (phần lớn).Submucosal ( dưới niêm mạc). Uniform ( không thay đổi)

Vị trí tổn thương:
Crohn and Viêm loét đại tràng

Đại Cương
• Bệnh Crohn là một bệnh viêm mô hạt mạn tính của ruột, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần
nào của đường tiêu hóa từ miệng đến hậu môn, nhưng vị trí hay gặp nhất là ở đoạn cuối hồi
tràng.
• Bệnh được đặt tên theo tên bác sĩ người Mỹ Burrill Bernard Crohn (1884 – 1983). Crohn đã
mô tả căn bệnh này vào năm 1932. Bệnh còn được gọi là u hạt viêm ruột hoặc viêm đại tràng,
viêm ruột khu vực, viêm ruột từng vùng, viêm manh tràng.
• Bệnh Crohn và bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu có lâm sàng tương tự nhau và đều do
cơ chế miễn dịch thường được gọi chung là bệnh viêm ruột (IBD – Inflammatory Bowel
Disease). Tổn thương trong bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu chỉ khu trú ở đại tràng, chủ
yếu ở đại tràng xuống và một phần đại tràng ngang, tổn thương chỉ dừng lại ở lớp niêm mạc và
dưới niêm mạc, không tổn thương đến lớp cơ. Tổn thương trong bệnh Crohn có thể xảy ra ở
bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa từ miệng tới hậu môn, tổn thương có thể sâu tới lớp cơ
thậm chí toàn bộ chiều dày của thành ruột gây thủng ruột hoặc tạo thành các lỗ dò. Cả hai bệnh
là bệnh mạn tính không có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi bệnh bắt đầu, chúng có xu hướng
chuyển bệnh từ dạng không hoạt động (thuyên giảm) sang hoạt động (tái phát) và ngược lại.
• Không giống như viêm loét đại trực tràng chảy máu (UC: Ulcerative Colitis), bệnh crohn ít
khi có tổn thương ở trực tràng. Tổn thương trong bệnh crohn có tính chất cách quãng,
nhảy cóc. Diễn biến tổn thương của bệnh Crohn có xu hướng xuyên thành. Bệnh Crohn không
thể điều trị hoàn toàn bằng cắt đại tràng toàn bộ.

Lâm sàng và chẩn đoán
• Lâm sàng: Triệu chứng hay gặp nhất là rò
quanh hậu môn, tiêu chảy và đau bụng.
• Tuổi khởi phát hay gặp nhất là 10-30 tuổi.
Bệnh khỏi lại tái phát.
• Tỷ lệ mắc bệnh cao ở châu âu và bắc mỹ.
• Chẩn đoán: dựa vào hỏi tiền sử, triệu
chứng lâm sàng, nội soi đại tràng, kết quả
mô bệnh học, chẩn đoán hình ảnh, xét
nghiệm máu.

MÔ HÌNH MÔ TẢ CÁC TỔN THƯƠNG TRONG BỆNH
CROHN ĐẠI TRÀNG: TỔN THƯƠNG THÀNH RUỘT VÀ
MẠC TREO RUỘT KHÔNG ĐỐI XỨNG, TỪNG ĐOẠN
(NHẢY CÓC), CÁC Ổ LOÉT ÁP TƠ, LOÉT SÂU, NIÊM MẠC
LÁT ĐÁ, HẸP, RÒ, CHỦ YẾU Ở HỒI MANH TRÀNG
Đặc điểm dày thành ruột trong bệnh Crohn: Dày từng đoạn,
không đối xứng.

Đặc điểm hình ảnh Bệnh crohn
(CT Findings)
• Dấu hiệu quầng mỡ (FAT HALO
SIGN)
• Dấu hiệu chiếc lược (COMB
SIGN)
• Ngấm thuốc thành ruột (Bowel
wall enhancement)
• Dày thành đoạn cuối hồi tràng rõ
rệt: Bowel wall thickening (1-2 cm)
-terminal ileum
• Hẹp và rò (strictures and fistulae)
• Tổn thương mạc treo ruột/ các ổ
áp xe trong ổ bụng hoặc khối viêm
tấy trên CT (mesenteric/intra-
abdominal abscess or phlegmon
formation CT FINDINGS)

Dấu hiệu quầng mỡ trong bệnh crohn (Fat halo sign in chron’s disease)
Hình Axial thấy lớp mỡ trung tâm dưới niêm mạc có tỷ trọng thấp (the central fatty
submucosal layer of low attenuation: dấu sao) được bao quanh bởi các lớp có tỷ trọng
cao hơn, tương ứng với lớp niêm mạc và lớp cơ niêm (mucosa and muscularis propia)
và thanh mạc ( serosa) của đại tràng xuống.

Dấu hiệu hình lược ( COMB SIGN): Tăng ngấm thuốc mạc treo ruột trong bệnh crohn giai đoạn
hoạt động (Hypervascular appearance of the mesentery in active Crohn's disease), Tăng sinh tổ
chức xơ mỡ và thâm nhiễm viêm quanh mạch máu làm nổi bật (Fibrofatty proliferation and
perivascular inflammatory infiltration outline the distended intestinal arcades) đường bờ ruột non
kèm dày thành ruột phía bờ mạc treo ruột non tạo nên dấu hiệu hình lược.

CROHN ĐẠI TRÀNG: HÌNH ẢNH NỘI SOI
• Giai đoạn Sớm:
- Phì đại nốt dạng hạt lymphoid
- Loét áp tơ ( Ulcer aphthoid)
- Loét sâu dài dạng dải
- Niêm mạc Hình lát đá
- Các nốt Giả polyp do viêm
- Tổn thương Từng đoạn, không
đối xứng
• Giai đoạn Muộn:
- Dò
- Mất ngấn đại tràng
- Giãn dạng phình hình túi
- Giả polyp sau viêm
- Hẹp do áp-xe thành

Triệu chứng nội soi đường tiêu hóa
trong bệnh Crohn
• Nội soi đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán bệnh Crohn. Yêu cầu đầu
tiên để chẩn đoán bệnh Crohn trên nội soi là kiểm tra toàn bộ đường tiêu
hóa từ khoang miệng đến hậu môn.
• Nguyên nhân là bệnh Crohn thường gây tổn thương toàn bộ ống tiêu hóa.
Nhiều trường hợp phát hiện bệnh trong khoang miệng, thực quản, dạ dày,
đặc biệt ruột non.
• Hình thái nội soi của bệnh Crohn rất thay đổi tùy theo giai đoạn bệnh khác
nhau. Tuy nhiên, hình ảnh nội soi không tương ứng với hình thái niêm mạc
trong quá trình điều trị. Trong một số trường hợp, hình thái nội soi đại tràng
của bệnh có thể bình thường như trong viêm đại tràng Crohn mạn tính
(chronic Cohn’s colitis). Niều trường hợp hình ảnh nội soi rất nặng nhưng
sinh thiết trực tràng bình thường. Những tổn thương hay gặp trên nội soi
đại tràng toàn bộ của bệnh Crohn là: trực tràng bình thường, tổn thương
không liên tục, còn thấy mạch máu dưới niêm mạc. Hay gặp ổ loét dạng
vuốt gấu (Bearclaw type) và những vùng phù. Niêm mạc lành xen kẽ những
ổ loét tạo nên hình ảnh lát cuội (cobble – stone appearance). Có thể gặp
những vết nứt, đường rò.

Hình ảnh nội soi của Bệnh Crohn
(Typical Endoscopic Findings and Diagnostic Criteria for Crohn’s Disease -CD)
• Có 3 tổn thương đặc hiệu để chẩn đoán bệnh Crohn và giúp phân biệt với viêm loét đại
trực tràng chảy máu là loét áp tơ (aphthous ulcers), niêm mạc lát đá và các tổn thương
không liên tục ( cách quãng).
• Loét áp tơ hoặc ổ loét dài giống như hình đường ray: là hình ảnh đặc trưng của bệnh
crohn. Loét áp tơ có thể xuất hiện trong giai đoạn sớm. Những ổ loét này nhỏ như đồng
xu, gọn, nông (Các ổ loét nhỏ đa hình thái như các vệt đốm loét tại bề mặt đoạn cuối hồi
tràng). Niêm mạc xung quanh phù nề hoặc không. Niêm mạc phủ trên những nang
lympho bị trợt là nguyên nhân của loét áp tơ. Có tác giả đánh giá hình ảnh loét áp tơ có
hoặc không kèm theo ban đỏ niêm mạc xung quanh ổ loét. Tác giả kết luận rằng ban đỏ
xuất hiện trên những nang lympho có giá trị chẩn đoán sớm cho bệnh Crohn.
• Hình ảnh niêm mạc lát đá (Cobble stone): Hình ảnh đặc trưng của bệnh Crohn. Niêm
mạc lành xen kẽ những ổ loét tạo nên hình ảnh lát cuội (cobble – stone appearance).
Những vết loét dạng mảng, viền gợn sóng kéo dài theo trục dọc của đại tràng có thể kéo
dài vài cetimet gặp trong bệnh Crohn, tạo nên hình ảnh lát cuội đặc trưng. Những tổn
thương theo chiều dọc, sâu là những “vết nứt” giữa những “hòn cuội”, trong khi đó niêm
mạc lành hay bị viêm là những “hòn cuội”.
• Những tổn thương trong bệnh Crohn có tính không liên tục điển hình tạo thành
hình ảnh “nhảy cóc”. Trong khi đó viêm loét đại trực tràng chảy máu có xu hướng tổn
thương liên tục và thu gọn dần tổn thương. Một mảnh sinh thiết lấy tại vùng niêm mạc
lành cạnh ổ loét mà có cấu trúc mô học bình thường là hình ảnh gợi ý bệnh Crohn.

Những hình ảnh khác cũng có thể hỗ trợ cho chẩn đoán
bệnh Crohn, nhưng không đặc hiệu, bao gồm:
• Niêm mạc trực tràng bình thường, trong khi viêm loét đại trực tràng
chảy máu luôn luôn gây tổn thương trực tràng. Mặt khác, tổn
thương đại tràng trái thường ít gặp trong bệnh Crohn hơn là trong
viêm loét đại trực tràng chảy máu.
• Sự hiện diện của lưới mạch bình thường liên tục với vùng tổn
thương gặp trong bệnh Crohn, trong khi đó viêm loét đại trực tràng
chảy máu thường không thấy mạch và niêm mạc mủn nát.
• Tổn thương liên quan ở đoạn cuối hồi tràng gợi ý nhiều đến bệnh
Crohn. Viêm đoạn cuối hồi tràng hay “viêm hồi tràng xoáy ngược”
có thể gặp trong viêm loét đại trực tràng chảy máu, nhưng chỉ có thể
thấy trong bệnh cảnh viêm đại tràng toàn bộ và không vượt quá góc
hồi – manh tràng 10cm, là điểm đặc trưng của bệnh Crohn.

Vai trò của nội soi
– Nội soi đại tràng không những giúp chẩn đoán mà còn đánh giá kết quả đáp
ứng điều trị cũng như nội soi can thiệp trong những trường hợp hẹp đoạn ngắn
(< 4cm) đại tràng hoặc hẹp miệng nối sau phẫu thuật bằng bóng.
– Nội soi đường tiêu hóa trên có thể gặp tổn thương thực quản, tá tràng, dạ
dày. Đặc biệt có thể thấy tổn thương viêm dạ dày từng ổ mà không có sự tham
gia của vi khuẩn HP.
– Với những tổn thương ruột non, ngày nay có thể dùng nội soi bóng đơn,
bóng kép để soi và sinh thiết đánh giá tổn thương. Tuy nhiên tiến hành không
dễ đàng đặc biệt những bệnh nhân tổn thương viêm dạ dày thành ruột gây
hẹp.
– Có thể sử dụng viên nang nội soi (video capsule endoscopy) tuy nhiên tiến
hành cũng không dễ trên những bệnh nhân có nguy cơ hẹp tắc ruột non và
thời gian tiến hành của viên nang nội soi kéo dài từ 40 – 48h.

Thuật ngữ mô tả các ổ loét trong bệnh
Crohn trên nội soi
• Đoạn cuối hồi tràng có nhiều ổ loét nhỏ (< 5mm),
niêm mạc xung quanh ổ loét phù nề.
• Nhiều ổ loét nhỏ xếp thành hàng dài
• Nhiều ổ loét dài. Niêm mạc xung quanh cho thấy mức
độ viêm nhẹ.
• Nhiều ổ loét dạng bản đồ.
• Vị trí tổn thương có thể ở niêm mạc miệng, thực
quản, dạ dày, tá tràng, hồi tràng, đại trực tràng.

Initial upper endoscopic findings. A, B: Multiple early stage ulcers in the bulb of
the duodenum; C: Few acute to healing stage erosions on the great curvature
side of the lower body of the stomach; D: Hemorrhagic spots in the fundus of
the stomach.

Figure 1. Distinction between Crohn’s ileitis (A–C) and backwash ileitis from
diffuse pan-ulcerative colitis (D–F). Crohn’s ileitis is characterized by patchy
erythema and ulcers at the terminal ileum (A) and ulcerated stricture at the
ileocecal valve (B) with endoscopic balloon dilation (C, D). Backwash ileitis is
featured with contiguous mucosal inflammation from the colon (F) to the
terminal ileum (D) with a widely patent ileocecal valve (E)

Ca lâm sàng bệnh Crohn: Bn nữ 27 tuổi,
xuất hiện sốt dai dẳng (38 độ), đau họng
và nuốt đau nhẹ kéo dài 1 tháng nay. Đến
viện soi thanh quản thấy có nhiều ổ loét
áp tơ (multiple aphthous ulcers) vị trí lưỡi
gà, sụn nhẫn, nắp thanh quản, hố xoang
lê. Xét nghiệm máu: bạch cầu tăng cao
(14600), tỷ lệ bạch cầu trung tính 85%,
Protein phản ứng C (CRP 12,25mg/Dl).
Chụp CLVT ổ bụng có tiêm thuốc cản
quang thấy có những thay đổi phù nề tại
thành đại tràng gợi ý viêm đại tràng, sau
đó được tiến hành nội soi đại tràng.
Nội soi đại tràng thấy nhiều tổn thương
nhảy cóc (Multiple skip lesions) tại manh
tràng và đại tràng ngang với 1 vết loét dài
tại đại tràng ngang. BN được sinh thiết
làm giải phẫu bệnh hướng tới Bệnh
Crohn. BN được điều trị bằng 40mg (
1mg/kg)Prednisolonhàng ngày, sau 1
tuần tình trạng các ổ loét áp tơ tại họng
và hàm lượng CRP giảm rõ rệt và bình
thường trơ lại. Trong quá trình điều trị BN
phàn nàn có tiêu chảy nhưng không đau
bụng, không đi ngoài ra máu.

• Chronographic alteration in
endoscopic findings of typical
Crohn's disease. A 37-year-old
female had colonoscopy with
complaints of diarrhea. At initial
diagnosis, multiple aphthous
erosion and linear ulcer with normal
surrounding mucosa were noted (A,
B). She was diagnosed as Crohn's
disease. After 2 years, colonoscopy
revealed the ulcers were deeper
with typical cobblestone appearance
caused by numerous, confluent
ulcerations (C, D). She had been
treated with combination of steroid
and immunosuppressants. Five
months after the treatment, ulcers
were healed with fibrotic change (E,
F) with resolution of symptoms, and
complete remission was achieved.
Four years after the initial diagnosis,
symptoms were exacerbated and
follow-up colonoscopy showed deep
ulcers with recurrent cobble stone
appearance (G, H) that biologic
agent was initiated. Even though the
ulcerative lesions in the mucosa
improved, stenosis followed,
eventually leading to balloon dilation
(I, J). Since the patient clearly
showed natural progression during
the treatment of Crohn's disease,
there was no confusion in the
diagnosis of Crohn's disease.

• Confusing endoscopic findings of
ulcerative colitis. A 22-year-old
male had colonoscopy with
complaints of loose stool. At initial
diagnosis, diffuse erythema with
friable and granular mucosal
change was noted from the rectum
to the descending colon without
involvement of the right colon (A, B,
C). He was diagnosed as ulcerative
colitis and had been treated for 1
year, and complete remission was
achieved (D, E, F). Four years after
the diagnosis, during the follow-up
colonoscopy, multiple longitudinal
ulcers without involvement of
rectum were noted which could
have been confused with Crohn's
disese if the patient did not have
colonoscopy previously (G, H, I).
Colonoscopic findings were more
compatible with ulcerative colitis 8
months later compared with the
latest exam (J, K, L).

• Confusing endoscopic findings of
Crohn's disease. A 22-year-old
male had colonoscopy with
complaints of mucoid stool. Initial
findings showed friable mucosal
change with granularity noted in the
rectum without any involvement of
the rest of the colon (A, B, C). The
patient was diagnosed as ulcerative
proctitis. One year later, disease
was extended to the entire colon
and the patient had systemic
treatment with consideration of the
extensive ulcerative colitis (D, E, F).
Six months after the treatment,
follow-up colonoscopy revealed that
the rectum was spared with multiple
linear skipped ulcer (G, H, I). Four
years after the initial diagnosis, the
rectum was involved again
confusing the diagnosis. One year
after the latest exam, cobblestone
appearance was found (J, K, L).
Final diagnosis was adjusted to
Crohn's disease since he was
initially diagnosed as ulcerative
colitis 4 years ago

• Hình ảnh nội soi đại tràng
(Colonoscopic images)
(a) Loét quanh manh tràng trong
trường hợp lao ruột
(circumferential ulceration in
the cecum in a case of
intestinal tuberculosis)
(b) Hở van hồi manh tràng với
vết loét lớn ở vùng hồi manh
tràng trên BN lao ruột
(gaping ileocecal valvewith a
large ulcer in the ileocecal
region in a patient with
intestinal tuberculosis)
(c) Loét hồi tràng dạng đường
trên BN Crohn (linear ileal
ulcer in a patient with
Crohn’s disease)
(d) Nhiều ổ loét manh tràng do
amip ở BN bị áp xe gan do
amip (multipleamoebic cecal
ulcers in a patient who also
had amoebic liver abscess)

Bệnh Crohn (Viêm đại tràng hạt-
Colite granulomateuse):
3 vị trí phổ biến nhất của bệnh Crohn:
- Hồi tràng+ Đại tràng
- Đoạn cuối hồi tràng
- Đại tràng
Tuy nhiên bệnh có thể gặp ở bấ kỳ phần nào của đường tiêu
hóa từ miệng đến hậu môn

• Bệnh Crohn là một loại bệnh viêm ruột (IBD) có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào
của đường tiêu hóa từ miệng đến hậu môn. Các dấu hiệu và triệu chứng thường bao
gồm đau bụng, tiêu chảy (có thể có máu nếu viêm nặng), sốt và giảm cân.[1][6] Các
biến chứng khác có thể xảy ra bên ngoài đường tiêu hóa và bao gồm thiếu máu, phát
ban da, viêm khớp, viêm mắt và mệt mỏi. Phát ban da có thể là do nhiễm trùng cũng
như pyoderma gangrenosum hoặc ban đỏ nodosum. Tắc ruột có thể xảy ra như là
một biến chứng của viêm mãn tính, và những người mắc bệnh có nguy cơ cao
bị ung thư ruột.
• Trong khi bệnh nguyên còn chưa rõ, căn bệnh này được cho là do sự kết hợp của
các yếu tố môi trường, miễn dịch và vi khuẩn ở những người nhạy cảm về mặt di
truyền. Bệnh Crohn dẫn đến rối loạn viêm mãn tính, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể
tấn công đường tiêu hóa có thể hướng vào các kháng nguyên vi sinh vật.Trong khi
Crohn là một bệnh liên quan đến miễn dịch nhưng đây không có vẻ là một bệnh tự
miễn (trong đó hệ thống miễn dịch không được kích hoạt bởi cơ thể chính nó).[Vấn
đề miễn dịch cơ bản chính xác không rõ ràng; tuy nhiên, bệnh này có thể là tình
trạng suy giảm miễn dịch.Khoảng một nửa nguy cơ tổng thể liên quan đến di truyền
học với hơn 70 gen được tìm thấy có liên quan.Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc
bệnh Crohn gấp hai lần so với người không hút thuốc.Căn bệnh cũng thường bắt
đầu sau viêm dạ dày ruột. Chẩn đoán dựa trên một số phát hiện bao gồm sinh thiết
và sự xuất hiện của thành ruột, hình ảnh y tế và mô tả bệnh.Các tình trạng khác có
thể biểu hiện tương tự như hội chứng ruột kích thích và bệnh Behçet.

Các giai đoạn bệnh Crohn
Dựa vào đặc điểm, kích thước vết loét, mức độ xâm lấn vào
các lớp tế bào mà bệnh Crohn được chia thành 3 giai đoạn
chính:
• Giai đoạn 1 (giai đoạn nhẹ): giai đoạn tế bào đột biến và các
biểu hiện bất thường xuất hiện bên trên lớp niêm mạc tồn tại ở
dạng viêm, chưa xuất hiện các vết loét.
• Giai đoạn 2 (giai đoạn trung bình): giai đoạn mà các tế bào
đột biến bị viêm nhiễm bắt đầu phát triển thành các vết loét
trên lớp niêm mạc ống tiêu hóa. Các tổn thương có thể xâm lấn
vào lớp dưới niêm mạc.
• Giai đoạn 3 (giai đoạn nặng): ở giai đoạn này, kích thước các
vết loét ngày càng lớn. Các vết loét tạo thành các lỗ rò xuyên
thành tiêu hóa.

Điều trị bệnh Crohn
• Không có thuốc hoặc thủ thuật phẫu thuật nào có thể chữa khỏi bệnh Crohn.
• Các lựa chọn điều trị nhằm giúp các triệu chứng, duy trì thuyên giảm và ngăn ngừa
tái phát.
• Ở những người mới được chẩn đoán, thuốc corticosteroid có thể được sử dụng
trong một thời gian ngắn để cải thiện nhanh chóng các triệu chứng cùng với một loại
thuốc khác như methotrexate hoặc thiopurine dùng để ngăn ngừa tái phát.
• Ngừng hút thuốc được khuyến cáo ở những người mắc bệnh Crohn.
• Cứ năm người mắc bệnh thì một trong năm người mắc bệnh này được nhập viện, và
một nửa số người mắc bệnh này sẽ cần phải phẫu thuật tại một thời điểm nào đó
trong khoảng thời gian mười năm kể từ khi phát hiện bệnh.
• Phẫu thuật nên được sử dụng càng ít càng tốt, nhưng lại cần thiết để cắt lọc áp xe,
vật cản ruột và khối ung thư.
• Kiểm tra ung thư ruột thông qua nội soi được khuyến cáo vài năm một lần, bắt đầu
sau 8 năm kể từ khi bệnh Crohn đã bắt đầu.

SIÊU ÂM CHẨN ĐOÁN TRONG BỆNH LÝ VIÊM RUỘT
(IBD: InflammatoryBowel Diseases)
• Viêm ruột là bệnh lý ống tiêu hóa mạn tính, gồm viêm loét đại tràng
(ulcerative colitis, UC) và bệnh Crohn (Crohn’sDisease: CD). Chẩn đoán
thường dựa trên nội soi, chụp đại tràng cản quangvà kết quả giải phẫu
bệnh lý. Hiện nay, siêu âm đươc coi là phương tiện chẩn đoán hình ảnh đầu
tay cho bệnh nhân có hội chứng IBD với vai trò trực tiếp thăm dò tiếp sau
lâm sàng.
• Thuận lợi của siêu âm là có thể đánh giá đoạn ruột tổn thương, tìm các dấu
hiệu cấu trúc giúp chẩn đoán: mất các lồi đại tràng (dehaustration),giả
polyp do viêm (inflammatory pseudopolyps), và loét niêm mạc (mucosal
ulcerations)và độ lan rộng của tổn thương. Khi kết hợp với các cách khám
khác, siêu âm cung cấp các yếu tố giúp chẩn đoán phân biệt giữa UC và
CD. Với siêu âm Doppler các động mạch mạc treo tràng trên và mạc treo
tràng dưới, và ở thành ruột viêm, có thể đánh giá hoạt động của tiến trình
viêm cũng như đáp ứng với điều trị.
• Tuy nhiên siêu âm chỉ là phương pháp thăm dò bổ sung, không thể thay thế
cho các phương pháp chẩn đoán quy ước khác

Kỹ thuật siêu âm đại tràng:
• Cần làm sạch ruột để loại bỏ các nguồn gây sai lầm do chất chứa trong ruột gây ra.
Như khi làm nội soi đai tràng, cho uống 4000ml polyethilenglycol 6,4% (cơ chế
osmotic) hoặc thụt tháo.
• Thoạt đầu với khám siêu âm quy ước dùng đầu dò convex 2,5-3,5MHz tìm đoạn
ruột tổn thương. Rồi dùng đầu dò Line 7-12MHz và làm tăng contrast trong lòng
ruột bằng 1000-1500ml nước ấm thụt giữ qua đường hậu môn : hydrosonography,
giúp đánh giá loét, polyp, lồi đại tràng.
• Với 5 lớp của thành đại tràng, siêu âm phân giải cao thấy 3 lớp echo dày: mặt phân
cách lòng ruột-niêm mạc, lớp dưới niêm mạc, và thanh mạc, và 2 lớp echo kém:
niêm mạc và lớp cơ.
• Thành đại tràng dày 3-4mm lúc giãn và tăng 1mm lúc co; bề dày niêm mạc là
1,5mm, và lớp dưới niêm mạc dày 1,8mm. Lòng ruột khi co có dạng đường echo
dày, khi giãn, ruột non có chất chứa hổn hợp còn đại tràng có nhiều khí (Gas) và
dạng đặc. Nếp niêm mạc ở ruột non là các valvulae conniventes ( Nếp vòng, van
kerkring hay nhung mao ruột) và ở đại tràng là các haustrae ( ngấn đại tràng), đó là
các cấu trúc echo dày, mỏng và nhiều (valvulae conniventes) hay ít và không nhiều
(haustrae). Nhu động ruột non nhiều và chậm đi ở đại tràng.

Đánh giá viêm và lan
rộng bệnh lý
Thông số chính gợi ý chẩn
đoán viêm của IBD là dày
thành ruột > 4mm cả ở mặt
cắt dọc và ngang. Phải dài
ít nhất 2-3cm,đồng nhất,
tròn và đối xứng.
Hydrosonography,( Thụt
nước trực tràng) thông
qua việc làm căng lòng
ruột cho phép xác định loét
niêm mạc, giả polyp do
viêm, mất lồi đại tràng.
Những chi tiết này bổ túc
cho dày vách ruột trong
chẩn đoán IBD.Loét niêm
mạc thường xảy ra trước
khi vách ruột dày lên. Trên
siêu âm, đó là các vùng
echo dày dính vào thành
ruột không thay đổi theo tư
thế bệnh nhân. Giả polyp
là những khối dạng polyp
có echo dính vào thành
ruột, có cuống hay không.
Và mất lồi đại tràng là
giảm số hay mất lồi.

US signs of ileocecal Crohn’s disease
• Dày thành ruột (Bowel wall thickening)
• Tổn thương xuyên thành (Transmural signature)
• Tổn thương nhảy cóc (Skip lesions)
• Vết loét (Ulceration)
• Hình thành đường xoang- thủng (Sinus tract formation)
• Áp xe (Abscess)
• Rò (Fistulas)
• Hẹp và giãn quai ruột trước chỗ hẹp (Stenosis and
prestenotic dilatation)
• bọc mỡ hay phì đại mỡ mạc treo quanh hồi tràng
(creeping Fat)

Siêu âm phân biệt Viêm loét đại tràng (UC) và Bệnh Crohn (CD)
• Dựa vào các dấu hiệu hình ảnh sau:
1/ Dày thành ruột (> 4mm).
2/ Dày lớp niêm mạc và dưới niêm mạc.
3/ Cấu trúc âm của thành ruột: bình thường hay giảm âm.
4/ Xơ hóa quanh thành ruột (periintestinal fibrosis).
5/ Sung huyết thành ruột ( tăng ngấm thuốc thành ruột).
• Ở bệnh nhân mắc bệnh Crohn (CD) thành ruột thường dày > 6mm, ngược lại trong Viêm loét đại
tràng (UC) hiếm khi thành ruột dày quá 6mm được giải thích là trong CD có hiện tượng viêm
loét xuyên thành (transparietal) còn ở UC chỉ giới hạn trong lớp niêm mạc. Trong CD, thành dày
song song trong niêm mạc và dưới niêm mạc là do phù nề thành ruột. Trong CD thành ruột viêm
có echo kém rõ do phù và viêm xuyên thành.
Dấu hiệu siêu âm của xơ hóa quanh thành ruột là đường viền ngoại biên của thành ruột không
đều và mô mỡ quanh ruột có echo dày, thường xảy ra trong CD do bệnh lý có gia tăng yếu tố
tăng trưởng trong mô liên kết. Hiện tượng nhiễm cứng đoạn ruột viêm khi ấn đầu dò và giảm nhu
động ruột là bằng chứng.
Hiện tượng sung huyết thành ruột thường có ở CD hơn là UC và thường có hạch mạc treo xung
quanh đoạn ruột tổn thương.
• Đoạn ruột tổn thương: Viêm loét đại tràng thường tổn thương trên đoạn dài có tính đối xứng.
Còn viêm loét trong bệnh crohn có tính nhảy cóc không liên tục.

CT Enterography and
MR Enterography
Đánh giá tổn thương ống tiêu hóa
Đặc biệt tổn thương ruột non
trong bệnh Crohn

Các cách làm căng ruột non
Cách 1: làm căng giãn các quai ruột bằng uống 1500-2000ml dung dịch nước
muối sinh lý -NACL 0,9% ( 4 chai), 8 gói sorbitol 5mg, cứ 1 chai nước muối
pha với 2 gói Sorbitol.
Cách 2: Dùng dung dịch mannitol đường uống (Oral contrast
For oral contrast several optionsare available.
We use a Mannitol in water solution(2%), which provides good contrast
between lumen and bowel wall on both T1 and T2 sequences and is well
accepted by patients.
There is one precaution:no colonoscopywith electrocoagulation shouldbe
performed directly after the MRI because of methaneresulting from Mannitol
breakdown).
Cách 3: Chuẩn bị ruột như trước soi đại tràng- dùng thuốcnhuận tràng.
Fortran x 03 gói pha trong 02 lít nước lọc, uống trước chụp 2h để làm sạch
ruột. Uống tiếp 1 lít trước chụp 30 phút để làm căng ruột ( Phương pháp này
chưa thấy tài liệu ghi- nhưngtheo quan điểm cá nhân bn trước soi đại tràng
trong long ruột chứa nhiều dịch rất dễ quan sát ống tiêu hoá trên siêu âm).

Mục lục
• Grading Crohn's disease activity
• MRI signs of Crohn's disease
– Bowel wall thickness
– Enhancement
– T2 mural signal intensity
– Ulceration
– Loss of haustration
– Comb sign
– Creeping fat
– Skip lesions
• Complications
– Stenosis
– Infiltrate
– Fistula
– Abscess
• Diffusion Imaging

• Bệnh Crohn được đặc trưng bởi các tổn thương viêm ở
đường tiêu hóa, thường gặp nhất là ở đoạn cuối hồi
tràng và đại tràng (terminal ileum and colon ).
Các tổn thương thường xuyên qua lớp cơ (transmural),
có thể dẫn đến các biến chứng như chảy máu, rò và áp
xe (stenoses, fistulas and abscesses).
• Khoảng 2/3 số bệnh nhân mắc bệnh crohn sẽ xuất hiện
các biến chứng trong vòng 10 năm tính từ khi bệnh khởi
phát.
• Không có cách chữa khỏi bệnh Crohn.Thuốc ức chế
miễn dịch (Immunosuppressive drugs) có thể làm giảm
tiến triển của bệnh, cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa
tái phát các đợt cấp. Cuối cùng 90% bệnh nhân mắc
bệnh crohn hồi đại tràng (Ileocolic) cần phải phẫu thuật.

MRI Protocol
• Thường dùng các
chuỗi xung cơ bản
sau ( BN nít thở tốt):
• T2W FS axial
• T1 trước và sau tiêm
thuốc cản quang.
• DWI.
• Cần dùng thuốc đối
quang đường uống:
Dùng Mannitol 2%

Grading Crohn's disease activity
Các phát hiện cần quan tâm:
• Vị trí của tổn thương
(Location of the lesions)
• Độ dày thành ruột chính
xác (Exact wall thickness)
• Thời gian của bệnh
(Length of the disease)
• Loét (Ulcerations)
• Dấu hiệu hình lược
(Comb sign)
• Thâm nhiễm mỡ dạng
bánh creep (Creeping fat)
• Mất nếp van đại tràng
(Loss of haustration of the
colon)
• Hẹp 1 phần (Partial
stenosis)
• Sinus tracts

• Dày thành ruột (Bowel wall
thickness): Với độ căng vừa
phải thì: Độ dày thành ruột bình
thường 1-3mm. Dày nhẹ: 3-5
mm Dày vừa: 5-7 mm Dày rõ
rệt > 7mm.
• Độ dày thành ruột nên đo trên
chuỗi xung T1 FS sau tiêm
hoặc T2W không xóa mỡ.
• Độ dày thành ruột tăng lên
trong giai đoạn cấp.
• ảnh 1: Dày thành đại tràng
ngang kèm vết loét sâu ( mũi
tên vàng)
• ảnh 2: Dày thành đoạn cuối hồi
tràng gây hẹp lòng hồi tràng.

Đánh giá ngấm thuốc sau tiêm (Enhancement)
• Sự ngấm thuốc bất thường thành ruột sau
tiêm thường gặp trong đợt viêm cấp hoặc
xơ hóa (active disease and fibrosis ).
• Sự ngấm thuốc thành ruột được so sánh với
hình ảnh trước tiêm của quai ruột bình
thường lân cận và mạch máu lân cận.
• Không ngấm thuốcbấtthường (No
abnormal enhancement ): Tương đương với
thành ruột bình thường
• Ngấm thuốcít (Minorincreased
enhancement ): Nhiều hơn thành ruột bình
thường, nhưng ít hơn đáng kể so với các
cấu trúc mạch máu lân cận
• Ngấm thuốcvừa (Moderate enhancement ):
Ít hơn một chút so với các cấu trúc mạch
máu gần đó
• Ngấm thuốcrõ rệt (Marked enhancement ):
Bằng hoặc mạnh hơn các cấu trúc mạch
máu lân cận

Các kiểu ngấm thuốc ( Enhancement :Pattern): Ngấm thuốc đồng nhất,
ngấm thuốc lớp niêm mạc, ngấm thuốc dạng lớp ( Nhiều lớp). Kiểu ngấm thuốc
lớp niêm mạc và ngấm thuốc dạng lớp chỉ đánh giá được khi thành ruột dày.
Kiểu ngấm thuốc nhiều lớp (Layered) thường gặp trong giai đoạn hoạt động
của bệnh và trong giai đoạn nặng. Lưu ý: Đôi khi tổn thương xơ hóa cũng có
mẫu hình ngấm thuốc dạng nhiều lớp

-Kiểu ngấm thuốc đồng nhất và ngấm thuốc lớp
niêm mạc thường gặp trong đợt cấp.
--Kiểu ngấm thuốc dạng nhiều lớp ( 3 lớp:The
three-layered ) thường đặc trưng cho bệnh mạn
tính tiến triển nhiều năm và bệnh nặng(severe
disease activity or longstanding chronic disease )
- Ngấm thuốc mạnh lớp niêm mạc và lớp thanh
mạc.
- Lớp giữa ngấm thuốc kém đặc trưng cho lớp
dưới niêm mạc và lớp cơ bị nhiễm mỡ, phù nề
hoặc mô xơ ( fat, edemaor fibrotic tissue ). Dùng
bổ xung chuỗi xung T2 FS sẽ làm rõ lớp này.

Tín hiệu thành ruột trên ảnh T2
(T2 mural signal intensity)
• Cường độ tín hiệu thành ruột tăng lên (Increased mural signal intensity )
trên ảnh T2W FS cho thấy sự hiện diện của phù nề thành ruột (mural
edema), gợi ý bệnh đang ở giai đoạn hoạt động (suggesting active
disease).
• Sự hiện diện của dày thành ruột với cường độ tín hiệu trên T2W thấp gợi ý
nhiều hơn đến bệnh xơ hóa (fibrotic disease).
Cơ thắt lưng chậu (The psoas Muscle) có thể được sử dụng làm mốc tham
khảo khi đánh giá tín hiệu thành ruột trên T2W.
• T2 FS thường được sử dụng để phân biệt giữa sự tích tụ chất béo của
thành ruột và phù nề thành ruột (Differentiate mural fat depositions with
mural edema.)
• Lắng đọng chất béo (fat depositions ) là kết quả của tình trạng viêm ruột
mãn tính (chronic bowel inflammation) và do đó khá phổ biến trong bệnh
Crohn.Tuy nhiên, sự hiện diện của nó không cho thấy bệnh đang hoạt
động.
• Phù nề quanh thành ruột và dịch quanh thành ruột (Perimural edema or
fluid ) cũng có thể quan sát thấy trong giai đoạn hoạt động của bệnh.

Phân loại cường độ tín hiệu thành
ruột trên ảnh T2 FS
• Không tăng tín hiệu (No increase): Thành ruột bình thường (normal
bowel wall)
• Tăng tín hiệu nhẹ (Minor increase): Thành ruột có màu xám đen
bowel wall appears dark gray
• Tăng tín hiệu vừa (Moderate increase): Thành ruột có màu xám nhạt
bowel wall appears light gray
• Tăng tín hiệu rõ rệt (Marked increase): thành ruột tăng tín hiệu gần
bằng tín hiệu dịch trong lòng ruột
bowel wall contains areas of white high signal approaching that of
luminal content.

Dày thành đoạn cuối hồi tràng (Wall thickening of the terminal ileum ) ở BN nam 67 tuổi
mắc bệnh Crohn được 11 năm. Ngấm thuốc dạng nhiều lớp ( Layered enhancement)
được nhìn thấy trên hình ảnh T1 FS sau tiêm ( ảnh trái). T2 FS (giữa) cho thấy cùng một
kiểu với lớp giữa có cường độ thấp. T2 không xóa mỡ cho thấy lớp giữa tăng tín hiệu,
gợi ý rằng có chất béo lắng đọng ( fat depositions). Nội soi chỉ thấy được bề mặt niêm
mạc ống tiêu hóa. Lưu ý: Dấu hiệu 3 lớp này tương tự dấu hiệu vòng Halo trên CLVT:
Fat halo Sign.

ổ loét (Ulceration): có thể thấy các ổ loét từ vừa đến sâu (Moderate to deep ulceration) trên
hình ảnh T1W và T2W, những vết loét nhỏ thường bị bỏ qua do khó phân biệt với các nếp
gấp niêm mạc (mucosal folds ) tùy theo mức độ căng cửa lòng ruột. Loét là những điểm viêm
đang hoạt động (Ulcerations are active spots of inflammation) và thường ngấm thuốc mạnh trên
ảnh T1FS sau tiêm.

Mất các nếp gấp niêm mạc
(Loss of haustration)
• Khi đại tràng liên quan đến bệnh
Crohn, có thể thấy sự giảm các
nếp gấp thành ruột (decrease of
haustral folds).
• Bề mặt nhẵn bóng mất hoàn toàn
các nếp van (A complete loss of
haustration results in a smooth
surface).
• Đây cũng là một phát hiện hình
ảnh thường gặp trong bệnh viêm
loét đại tràng (ulcerative colitis) và
được gọi là đại tràng ‘ ống dẫn‘
('lead pipe' colon)
• Hình ảnh T1 sau tiêm thuốc cản
quang của tràng hoa cho thấy mất
các nếp gấp (loss of haustral
folds) trong lòng đại tràng ở một
bệnh nhân bị bệnh Crohn mãn
tính.

Dấu hiệu chiếc lược
(Comb sign)
• Hình ảnh mạc treo ruột
ngấm thuốc mạnh tạo
các dải hình chiếc lược
chải tóc ( Hair comb) và
được gọi là dấu hiệu
hình lược (Comb Sign).
• Comb Sign gợi ý tình
trạng viêm giai đoạn
hoạt động (active
inflammation)

Tăng sinh mô mỡ quanh thành
ruột
(Creeping Fat)
• Tăng sinh mô mỡ
(Creeping fat) còn được gọi
là tăng sinh tổ chức xơ mỡ
hoặc bọc mỡ (fibrofatty
proliferation or fat wrapping,),
là những tên gọi khác nhau
của sự phì đại tổ chức mỡ
dưới thanh mạc (
Hypertrophy The
Subserosal Fat).
• Đây là dấu hiệu thường
gặp trong bệnh crohn tiến
triển lâu dài ( nhiều năm).
• Hình ảnh cho thấy bọc xơ
mỡ bao quanh đại tràng
xuống, nó cách ly đại tràng
với các quai ruột non xung
quanh.

Tổn thương nhảy cóc
(Skip lesions)
• Tổn thương nhảy cóc và viêm không
liên tục- từng đoạn và không đối
xứng (Skip lesions and patchy
inflammation ) là hình ảnh điển hình
của bệnh crohn (typical finding in
Crohn's disease), trái ngược với tình
trạng viêm liên tục trong viêm loét
đại tràng (continuous inflammation
ulcerative colitis)
• Tổn thương nhảy cóc đề cập đến tình
trạng vùng thành ruột tổn thương
viêm nằm xen kẽ với vùng thành ruột
lành ( Đầu mũi tên xanh lá cây).
• The coronal T1 post-contrast image
(left) and the T2 image (right) show
skip lesions in the terminal ileum.
The affected lesions show increased
enhancement with a layered pattern
(yellow arrows), while another part is
unaffected or skipped (green arrows).
• Hình ảnh T1 Coronal sau tiêm và hình
ảnh T2W thấy đoạn cuối hồi tràng có
đoạn ruột thành dày ngấm thuốc mạnh
sau tiêm kiểu ngấm thuốc nhiều lớp
(layered pattern ), trong khi đoạn ruột
lân cận không bị tổn thương.

Hình ảnh khuếch tán
(Diffusion Imaging)
• Viêm ruột, lỗ rò và áp xe cho thấy sự hạn chế khuếch
tán - cao trên DWI, thấp trên ADC (Bowel inflammation,
fistulas and abscesses show restricted diffusion -high on
DWI, low on ADC).
Giá trị B từ 600 - 1000 được sử dụng phổ biến nhất.
• Có thể DWI có thể thay thế cho các chuỗi xung sau tiêm
thuốc nhưng vai trò của nó vẫn chưa được xác định rõ
(Maybe DWI can replace contrast-enhanced series, but
its role is not defined yet).

Bệnh Crohn của đoạn cuối hồi tràng với tín
hiệu cao trên DWI trục và tín hiệu thấp trên
bản đồ ADC cho thấy hạn chế khuếch tán (b
= 600).

Các biến chứng của bệnh Crohn:
Hẹp, thâm nhiễm xuyên thành, áp xe
cạnh thành ruột, rò, thủng

Hẹp ( Stenosis)
• Hẹp có thể biểu hiện như dày thành ruột kết hợp với hẹp lòng ruột (bowel wall
thickening combined with lumen narrowing).
Sự hiện diện của giãn quai ruột phía trước chỗ hẹp làm tăng khả năng bị hẹp (The
presence of a prestenotic dilatation increases the likelihood of a stenosis). Thường
ngấm thuốc mạnh bất thường thành ruột tại vị trí hẹp
• Trong hệ thống phân loại mức độ tổn thương do bệnh Crohn thì chỉ có hẹp nặng (
Severe Stenosis: Grading system) mới được coi là biến chứng ( Complication) lúc đó
sẽ có kèm theo giãn quai ruột phía thượng lưu kèm tăng tín hiệu thành ruột mức độ
vừa trên ảnh T2 (prestenotic dilatation and a moderate-to-marked increase in mural T2
signal)
• Lưu ý: hẹp có thể do nhu động co thắt gây nên (contraction) do vậy cần đánh giá sự
tồn tại liên tục cửa tổn thương qua các thì chụp để khảng định đó là hẹp thực sự
(differentiate a contraction from a stenosis).

Hình ảnh Coronal T1 sau tiêm thấy có hẹp chỗ nối hồi
manh tràng (Stenosis at the ileocecal Junction). Không có
giãn quai ruột trước chỗ hẹp. Chỗ hẹp này làm máy soi
không qua được.

Hình ảnh T1 sau tiêm của bệnh nhân có
vùng thâm nhiễm lớn liên quan đến nhiều
quai ruột non.

Hình ảnh FFE Coronal cho thấy một lỗ rò bàng quang-ruột (mũi tên:
Enterovesical fistula) bắt nguồn từ ruột non. Hình ảnh T1 sau tiêm cho
thấy quai ruột non ngấm thuốc mạnh rõ rệt và hình ảnh 'đường ray xe
lửa' tại vị trí lỗ rò

Bn nữ 50 tuổi mắc bệnh crohn đã 10 năm nay với biểu hiện tiêu chảy, thỉnh thoảng phân có lẫn máu. Bn đã được soi đại
tràng cho kết quả đại tràng bình thường nhưng có hẹp van hồi manh tràng. Tiến hành chụp CLVT thấy có nhiều lỗ rò đoạn
cuối hồi tràng. Hình ảnh này thúc đẩy BS tiêu hóa bắt đầu điều trị cho Bn bằng thuốc kháng TNF (anti-TNF treatment):
Nhiều lỗ rò ở đoạn cuối hồi tràng (Multiple fistulas in the terminal ileum) trên hình ảnh T1 sau tiêm ( Mũi tên). Đoạn cuối
hồi tràng thành dày 12mm và ngấm thuốc mạnh sau tiêm với mô hình ngấm thuốc nhiều lớp (layered pattern).

Áp xe ( Abscess)
• Áp xe thường thấy ở những bệnh nhân mắc bệnh Crohn
hoạt động nặng (severe active Crohn's disease).
• Áp xe được đặc trưng bởi hình ảnh ổ tổn thương tăng
tín hiệu trên ảnh T2W, hạn chế khuếch tán trên DWI và
ngấm thuốc dạng viền sau tiêm.
• Áp xe thường được bao quanh bởi quầng thâm nhiễm
mỡ ( Fat Stranding)

Crohn đoạn cuối hồi tràng có biến chứng tạo áp xe cạnh hồi
tràng: Hình ảnh ổ áp xe nhỏ vị trí sau bên kèm hình ảnh
đoạn cuối hồi tràng thành dày do viêm. Ổ áp xe Ngấm thuốc
dạng viền sau tiêm và tăng tín hiệu trên T2 Fatsat.

Các đặc điểm trên CT của bệnh Crohn giai đoạn hoạt động bao
gồm (CT features of active Crohn disease include)
1. Lớp niêm mạc ngấm thuốc mạnh (mucosal
hyperenhancement)
2. Dày thành ruột > 3mm: wall thickening (thickness > 3 mm)
3. Thành ruột ngấm thuốc dạng lớp với phù nề căng tĩnh mạch
mạc treo ruột tạo dấu hiệu comb sign: mural stratification
with a prominent vasa recta (comb sign), •
4. Thâm nhiễm mỡ mạc treo ruột (mesenteric fat stranding).
• Chẩn đoán các biến chứng của bệnh Crohn (diagnosis of
complications associated with Crohn disease) như Tắc ruột,
đường xoang, rò và áp xe ( obstruction, sinus tract, fistula, and
abscess formation).

• Bệnh Crohn (Crohn’s
disease): coronal sau
tiêm. Nam 14 tuổi, tổn
thương đoạn cuối hồi
tràng (Terminal ileum
involvement).
• Hình ảnh dày thành ruột,
phù nề lớp dưới niêm
mạc, hẹp lòng ruột,
ngấm thuốc mạnh lớp
niêm mạc sau tiêm
(Bowel wall thickening,
submucosal oedema,
lumen stenosis and
increased mucosal
enhancement).

Hẹp lòng ruột do viêm gây tắc ruột ở BN mắc bệnh Crohn giai đoạn hoạt động (Inflammatory
bowel stricture in a patient with active Crohn disease). A. Dày thành đoạn cuối hồi tràng trên đoạn
dài gây hẹp lòng ruột, thành ruột ngấm thuốc dạng lớp với lớp niêm mạc ngấm thuốc mạnh nhất.
Hình B cho thấy hẹp lòng đoạn cuối hồi tràng ( mũi tên) kèm có giãn quai ruột non lân cận(*), dấu
hiệu này phù hợp với tắc ruột.

• Lắng đọng mỡ dưới
niêm mạc
(Submucosal fat
deposition) trên Bn
mắc bệnh crohn đã
nhiều năm
(longstanding Crohn
disease). Hình ảnh
CT Enterographic
thấy thành ruột dày
với lớp niêm mạc
ngấm thuốc mạnh sau
tiêm nhưng lớp giữa
tỷ trọng thấp bất
thường ( đầu mũi tên)
phù hợp với lắng
đọng mỡ dưới niêm
mạc.

Crohn Disease: BN nam 35 tuổi, Dày thành ruột không đối xứng với
dày ưu thế phía mạc treo ruột, dày bờ mạc treo, tổn thương nhiều
đoạn, ưu thế tại đoạn cuối hồi tràng, Dấu hiệu chiếc lược: Comb sign
(+), hạch mạc treo, Đường rò, giãn đường mật

BN 39 tuổi mắc bệnh Crohn. Chụp CT Enterography ruột non: Dày thành đoạn
cuối hồi tràng với ngấm thuốc mạnh lớp niêm mạc (mũi tên: transmural
thickening of the terminal ileum and intense mucosal enhancement). Lưu ý: Sự
phù nề trong thành ruột cũng như giảm tỷ trọng lớp giữa và ngấm thuốc lớp
niêm mạc (intramural edema as hypodense layer located between the muscular
and the enhanced mucosa)

Crohn đoạn cuối hồi tràng: Hình ảnh dày thành đoạn cuối hồi tràng, Dày nặng gây
hẹp lòng ruột tạo hình chuỗi hạt ( mũi tên vàng) tạo hình ảnh vài ổ tổn thương
dạng giả túi thừa phía mạc treo ruột ( mũi tên đỏ). Trên hình CLVT thấy dày thành
ruột và thay đổi tổ chức mỡ mạc treo cạnh thành ruột dạng xơ mỡ ( các mũi tên
xanh),còn gọi là bọc mỡ (Creeping Fat).

Áp xe cạnh trực tràng và rò ruột- da thứ phát do bệnh
crohn: CT sau tiêm thấy ổ dịch khu trú cạnh phải trực tràng
( mũi tên vàng). MRI T2W thấy phù nề tổ chức mỡ dưới da
kèm đường rò.

CD Subtype
( Các giai đoạn
của bệnh Crohn)
T2W DWI T1 Sau tiêm Gado Các dấu hiệu
ngoài thành ruột
Giai đoạn viêm hoạt
động (Active
inflammatory)
Thành ruột tăng tín hiệu
trên T2W
(High mural signal
intensity)
Có hạn chế khuếch
tán (Restricted
diffusion)
Lớp niêm mạc ngấm
thuốc mạnh đồng nhất
trong tất cả các thì
hoặc mô hình ngấm
thuốc nhiều lớp
(Arterial phase
hyperenhancement
that progressively
increases throughout
all enhancement
phases Mucosal,
homogeneous, or
layered enhancement
pattern)
Căng mạc treo
ruột và phản ứng
viêm hạch mạc
treo (Vasa recta
engorgement and
reactive
lymphadenopathy
)
Giai đoạn rò và
thủng (Fistulizing
and perforating)
Tăng tín hiệu dạng đường
xuất hiện ở bề mặt thanh
mạc ruột hoặc kết nối với
cấu trúc khác hoặc đoạn
ruột khác (Linear tracks of
hyperintense signal
arising from serosal
surface of bowel and
connecting another
structure or bowel
segment)
Hạn chế khuếch tán
có thể xảy ra bên
trong thành ruột
hoặc tại đường rò
(Restricted diffusion
may be present
within the sinus or
fistulous tract)
Xoang hoặc đường rò
ngấm thuốc mạnh sau
tiêm (Sinus or fistulous
tracts may exhibit
contrast enhancement)
Các đường xoang
có thể dẫn đến 1
ổ áp xe trong ổ
bụng (Sinus tracts
may lead to an
intra-abdominal
abscess)
MR Enterographic Features of CD Subtypes

MR Enterographic Features of CD Subtypes
( Đặc điểm hình ảnh MR Enterographic các giai đoạn của bệnh
Crohn)

CD Subtype
( Các giai
đoạn của
bệnh Crohn)
T2W DWI T1 Sau tiêm Gado Các dấu hiệu ngoài thành
ruột
Giai đoạn xơ
hẹp
(Fibrostenotic)
Thường có cường độ tín
hiệu trung gian trên ảnh
T2W, rất hiếm gặp giảm
tín hiệu. Đôi khi có thể thấy
tăng nhẹ tín hiệu trên
T2W do chồng lấp với
hình ảnh giai đoạn hoạt
động kèm theo
(Hypointense signal on
RARE images and
intermediate signal
intensity on FISP images
Increased bowel wall
signal intensity indicates
superimposed active
inflammation)
Không hạn chế
khuếch tán.
Nếu có hạn chế
khuyết tán
thường là sự
chồng lên nhau
của GD viêm
hoạt động hoặc
xơ hóa
(Unrestricted
diffusion
Restricted
diffusion is
suggestive of
superimposed
active
inflammation or
due to fibrosis)
Thành ruột ngấm thuốc
ít sau tiêm hoặc có thể
xuất hiện mô hình
ngấm thuốc nhiều lớp
(Enhancement is
restricted to mucosa
and less prominent
compared with that
associated with active
inflammatory disease
Mucosal,
homogeneous, or
layered enhancement
pattern can be seen)
Không thấy dấu hiệu căng
mạc treo hoặc hạch viêm
phản ứng . Nếu xuất hiện
dấu hiệu này thì hướng tới
sự chồng lên nhau của giai
đoạn viêm hoạt động (No
vasa recta engorgement or
reactive lymphadenopathy;
presence of these features
suggests superimposed
active inflammation)
Giai đoạn hồi
phục và tái tạo
(Reparative
and
regenerative)
Giả Polyp có cường độ tín
hiệu thấp hoặc trung gian
với thành ruột có thể có
lắng động mỡ
(Pseudopolyps with low
signal intensity
Intermediate signal
intensity within bowel
wall can be seen in the
setting of fat deposition)
Không có hạn
chế khuếch tán
(Unrestricted
diffusion )
Không ngấm thuốc
(No hyperenhancement
)
Không có dấu hiệu căng mạc
ttreo hoặc hạch phản ứng
(No vasa recta engorgement
or reactive
lymphadenopathy)

• Giai đoạn viêm hoat động của
bệnh Crohn ở BN nữ 15 tuổi có
đau bụng vùng HCP từng cơn
kèm xét nghiệm bạch cầu tăng
cao.
• Trên T2W (a): Dày thành đoạn cuối
hồi tràng (mũi tên) kèm tăng nhẹ tín
hiệu lớp dưới niêm mạc
(Submucosa). Đoạn cuối hồi tràng
nằm tách biệt với quai ruột lân cận
do tăng sinh chất béo của mạc treo
ruột non (fat proliferationof the
small bowel mesentery).
• Trên T1 FS sau tiêm thì ĐM và thì
TMC (b,C) thấy thành ruột ngấm
thuốc mạnh đồng nhất lan tỏa
(progressive transmural
hyperenhancement )kèm căng mạc
treo ruột lân cận (engorgement of the
vasa recta: Đầu mũi tên).
• Ảnh Axial sau tiêm thấy thành hồi
tràng ngấm thuốc mạnh kèm thâm
nhiễm mỡ mạc treo lân cận (*) kết
họp 1 đoạn hồi tràng khác cũng dày
thành, có vài hạch mạc treo nhỏ gần
hồi tràng.
• Hình ảnh nôi soi thấy nhiều vết loét
nông đoạn cuối hồi tràng xen kẽ 1 số
vị trí có nền niêm mạc bình thường.

Hình ảnh MRI và
nội soi của cùng 1
BN

Hình ảnh rò ruột non- ruột non kèm ổ áp xe ở bN nữ 23 tuổi sau phẫu thuật cắt đoạn hồi
tràng do bệnh Crohn. Hiện tại có đau bụng dữ dội vùng hố chậu phải kèm sốt.
Ảnh T2 FS thấy có sự dày thành rõ rệt của 2 đoạn hồi tràng nằm kề nhau ( các mũi tên
màu trắng) được thông nối với nhau bởi 1 đường dịch nhỏ ( mũi tên đen).
Ảnh T1 sau tiêm thấy thành ruột dày ngấm thuốc mạnh ( mũi tên trắng) kèm đường rò
giữa 2 quai ruột ( đầu mũi tên) và ổ áp xe ngấm thuốc dạng viền ( mũi tên đen).

BN Crohn sau điều trị giai đoạn ổn định hiện tại chỉ quan sát thấy thành
đại tràng sigma dày nhẹ trên T2W ( mũi tên), trên T1W sau tiêm không
có ngấm thuốc bất thường niêm mạc (hình ảnh không hiển thị). Hình
ảnh nội soi cho thấy niêm mạc đại tràng teo đét kèm có sẹo loét xơ
trắng ở đại tràng sigma.

Đặc điểm hình ảnh của viêm loét đại tràng
( CT Findings ULCERATIVE COLITIS )
• Giả Polyp viêm (Inflammatory pseudopolyps)
• Đoạn ruột viêm có thành dày dạng hình bia bắn do các vòng tròn
đồng tâm với tỷ trọng khác nhau (Inflamed and thickened bowel -
target appearance, due concentric rings of varying attenuation)-
Phân lớp thành ruột (mural stratification)
• Trong các trường hợp viêm mạn tính, Lắng đọng mỡ dưới niêm
mạc (submucosal fat deposition) thường quan sát thấy ở trực tràng
với dấu hiệu quầng mỡ (the rectum fat halo sign).
• Lắng đọng mỡ ngoài thành ruột ( Extramural deposition of fat) dẫn
đến dày tổ chức mỡ quanh trực tràng (thickening of the perirectal
fat), Rộng khoang mỡ trước xương cùng (widening of the
presacral space )
• Phì đại lớp cơ niêm được gọi là dấu hiệu ống dẫn ( Marked
muscularis mucosa hypertrophy-lead pipe sign).

Viêm loét đại
tràng: MRI
• Dày thành ruột (Wall
Thickening)- Dày thành ruột mức
độ trung bình là từ 4,7-9,8mm, >
10mm là dày nặng rõ rệt,
• Ngấm thuốc thành ruột (Increased
Enhancement) với ngấm thuốc mạnh
lớp niêm mạc với không hoặc ngấm
thuốc rất ít lớp dưới niêm mạc
(enhancement of the mucosa with no
or less enhancement of the
submucosa)
• Mất hình ảnh ngấn đại tràng trên
MRI (Loss of haustral markings
MRI)

Chẩn đoán phân biệt bệnh crohn và viêm loét đại tràng
Crohn’s Disease
• 70-80% các trường hợp liên quan đén ruột non
• Tổn thương nhảy cóc (Skip lesions)
• Dấu hiệu quầng mỡ (Fat halo sign) thấy trong 9%
các trường hợp
• Loét áp tơ (Apthous ulcers).
• Dày thành ruột mức độ trung bình(Bowel wall
more thicker)
• Bề mặt thanh mạc không đều (Irregular serosal
surface)
• Rò hoặc áp xe quanh hậu môn là thường gặp
(Perianal fistula/sinus/abscess more common)
• Bọc mỡ và áp xe (Creeping fat and abscess) là rất
thường gặp trong giai đoạn viêm loét đại tràng
mạn tính (chronic ULCERATIVE COLITIS).
• 95% cases rectal involvement
• Continuous spread from rectum upwards Fat
halo sign is commonly seen Collar button
ulcers are seen. Smooth serosal surface
Perianal disease rare Mesenteric creeping fat
and abscess are uncommon. Carcinoma is more
common in long standing cases.
Ulcerative Colitis
• 95% các trường hợp liên quan đến trực
tràng.
• Tổn thương liên tục từ trực tràn lan lên phía
trên (Continuous spread from rectum
upwards)
• Dấu hiệu quầng mỡ là thường gặp (Fat
halo sign is commonly seen)
• Loét dạng cúc áo (Collar button ulcers are
seen).
• Bề mặt thanh mạc nhẵn (Smooth serosal
surface)
• Hiếm gặp tổn thương quanh ống hậu môn
(Perianal disease rare)
• Bọc mỡ mạc treo và áp xe là không phổ
biến (Mesenteric creeping fat and abscess
are uncommon).
• Ung thư biểu mô thường gặp trong viêm
loét đại tràng lâu năm (Carcinoma is more
common in long standing cases).

Chẩn đoán phân biệt bệnh viêm ruột với:
( Differential Diagnosis)
1. Lao hồi manh tràng ( Ileocaecal tuberculosis)
2. Viêm ruột thừa cấp ( Acute appendicitis)
3. Viêm hạch mạc treo ( Mesenteric adenitis)
4. Bệnh ác tính (Malignancy)
5. Viêm túi thừa đại tràng cấp (Acute diverticulitis)
6. Viêm bờm mỡ đại tràng cấp tính (Acute epiploic
appendagitis)
7. Viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ (Ischaemic colitis)
8. Viêm đại tràng giả mạc (Pseudomembranous colitis)

Chẩn đoán phân biệt: Lao hồi hanh tràng
• Niêm mạc có bờ không đều và
nhanh kết thúc(Mucosal
irregularity and rapid emptying)
• Các nếp gấp niêm mạc thâm
nhiễm cứng và dày lên
(Stiffened and thickened folds).
• Hẹp lòng ruột: Luminal
stenosis(hourglass stenosis)
• Giãn quai ruột và chít hẹp (
Dilated loopsand strictures).
• Aderent fixed and matted loops
Ileocaecal tuberculosis (Vòng
lặp cố định và làm mờ Bệnh lao
Ileocaecal)

Phân biệt lao hồi manh tràng với bệnh Crohn
TB ( Tuberculosis) Crohn
Liên quan đến đoạn cuối
hồi tràng (Involvement
of terminal ileum )
Đoạn ngắn
(shorter )
Đoạn dài
(longer)
Hình ảnh đặc trưng
(Features)
Hẹp, dày thành, thâm
nhiễm cứng đoạn cuối hồi
tràng co kéo manh tràng
lên cao (Narrowed,
thickened, rigid terminal
ileum with pulled up
ceacum )
Không đối xứng và có hình
lát đá (Asymmetry and
cobblestoning)
Ổ loét theo chiều dọc
(Longitudinal
Ulceration)
Vắng mặt
(absent )
Xuất hiện
(present)

Viêm loét đại tràng (Ulcerative Colitis): Được đặc trưng bởi tổn thương thành ruột có liên tục từ trực tràng đến
đại tràng, không có bằng chứng của các tổn thương cách đoạn (Ulcerative colitis is characterized by a continuous
pattern of bowel wall involvement, starting from the rectum, without evidence of skip lesions). Viêm loét đại tràng
chủ yếu liên quan đến ruột già nhưng có thể kéo dài tới đoạn cuối hồi tràng, lúc này được gọi là viêm hồi tràng
ngược dòng (“backwash ileitis” )

• Lao hồi manh tràng
(Ileocecal tuberculosis):
• A. CT sau tiêm: Dày thành
manh tràng đối xứng theo
chu vi ngấm thuốc mạnh
sau tiêm.
• B. T2 FS: dày thành manh
tràng kèm tăng tín hiệu
không đồng nhất trên
T2FS.
• C. Trước tiêm thành manh
tràng dày đồng tín hiệu trên
T1w trước tiêm, ngấm
thuốc mạnh đồng nhất sau
tiêm.
• Lưu ý: hình ảnh MRI bộc lộ
tổn thương vùng hồi manh
tràng rõ ràng và tốt hơn
CLVT.

Lao hồi manh tràng (Ileocecal tuberculosis).
(a) Dày thành manh tràng- dày đồng tâm theo chu vi ( concentriccecal wall
thickening).
(b) Dày lan tỏa thành đoạn cuối hồi tràng ( diffuse thickening of the terminal
ileum).

Lao hồi manh tràng và lao màng bụng- loại ướt (Ileocecal
tuberculosis and peritoneal tuberculosis -wet type).
Manh tràng thành dày đồng tâm ngấm thuốc mạnh sau tiêm ( mũi tên
thẳng). Giãn quai ruột non (Mũi tên cong). Dịch tự do ổ bụng và dày
phúc mạc ( mũi tên mở).

Ca lâm sàng lao hồi manh tràng, nữ, 81 tuổi: Lao ruột và bệnh crohn luôn là 1 thách thức trong chẩn đoán hình ảnh (Intestinal
Tuberculosis and Crohn’s Disease is Always a Diagnostic Challenge): Đây là ca bệnh chẩn đoán ban đầu là crohn điều trị theo
hướng CD với Corticosteroid trong 1 tuần không hiệu quả chụp lại thấy tổn thương thành hồi tràng dày hơn. Nội soi chưa thấy tổn
thương niêm mạc hồi manh tràng. Sau đó cấy phân xác định là do vk lao gây nên. Lâm sàng: Đau bụng cơn tăng dần, nôn nhiều,
tiêu chảy kéo dài, phân đôi khi lẫn máu. Không sốt, Tiền sử đã cắt ruột thừa 11 năm, thỉnh thoảng có các đợt bán tắc ruột. XN bình
thường nhưng có CRP tăng nhẹ. Chụp CLVT thấy có dày thành hồi tràng- hẹp lòng ruột, giãn quai ruột phía thượng lưu nhưng
không thấy điểm chuyển tiếp. Nội soi đại tràng cho kết quả bình thường, không phát hiện thấy tổn thương niêm mạc van hồi manh
tràng.

BN đã được điều trị thử theo hướng Crohn bệnh với Corticosteroid, triệu chứng nôn và tiêu chảy cải thiện, tuy
nhiên 1 tuần sau tiếp tục xuất hiện đau bụng, nôn tái phát, tiến hành chụp CT lần 2 thấy đoạn hồi tràng thành dày
hơn, nội soi lại đại tràng vẫn cho kết quả bình thường. Tuy nhiên, may mắn cho bn vào thời điểm đó cấy tìm vi
khuẩn trong phân cho kết quả dương tính với Mycobacterium tuberculosis (TB).

Các yếu tố căn nguyên khác nhau gây dày thành hồi-manhtràng
(Various etiological factors of ileocecal thickening )

Các đặc điểm
hình ảnh phân
biệt nguyên
nhân lành tính
và ác tính của
dày thành hồi
manh tràng
(Radiologicalfeatures
used to discriminate
benign and malig-nant
causes of ileocecal
thickening )

KẾT LUẬN:
• Bệnh Crohn còn được gọi là viêm ruột từng đoạn là tình trạng viêm mô hạt mạn tính có thể ảnh
hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa tính từ miệng đến hậu môn. Nhưng 3 vị trí thường
gặp nhất là: Đoạn cuối hồi tràng+ Đại tràng, hồi tràng, đại tràng.
• Thay đổi mô học sớm nhất xảy ra ở lớp dưới niêm mạc, thấy trên hình ảnh nội soi là các ổ loét áp
tơ ( Ulcer Aphthous) do tăng sinh Lympho và phù bạch huyết.
• Hình ảnh nội soi điển hình của bệnh crohn đại tràng: Các ổ loét áp tơ đoạn cuối hồi tràng, các ổ
loét dài cách quãng, hình ảnh niêm mạc lát đá. Trực tràng hiếm khi có tổn thương.
• Dấu hiệu hình ảnh CLVT và MRI thường gặp nhất là: Dày thành đoạn cuối hồi tràng- thành ruột
dày ưu thế phía mạc treo ruột, ngấm thuốc mạnh thành ruột sau tiêm, Dày thành ruột từng đoạn và
không đối xứng, dấu hiệu răng lược (Comb Sign), tăng sinh xơ mỡ quanh thành ruột. Tổn thương
nhảy cóc ( Đoạn tổn thương xen kẽ đoạn lành). Viêm mạc treo ruột lân cận. Độ dày thành ruột =
độ nặng của bệnh ( Gợi ý giai đoạn viêm hoạt động).
• Các biến chứng của bệnh Crohn bao gồm: Hẹp lòng ruột,áp xe cạnh thành ruột, rò, thủng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
• https://radiologyassistant.nl/abdomen/bowel/crohn-s-disease
• https://radiologyassistant.nl/abdomen/bowel/ultrasound-in-crohns-disease
• MR Enterography of Inflammatory Bowel Disease with Endoscopic Correlation1-Pankaj Kaushal, MD Alexander S.
Somwaru, MD (https://pubs.rsna.org/doi/pdf/10.1148/rg.2017160064).
• Small Bowel Crohn Disease at CT and MR Enterography: Imaging Atlas and Glossary of Terms 17/01/2020
(https://pubs.rsna.org/doi/10.1148/rg.2020190091).
• Computed tomography of Crohn’s disease: The role of three dimensional technique- Raman SP, Horton KM,
Fishman EK. DOI: 10.4329/wjr.v5.i5.193] (https://www.wjgnet.com/1949-8470/full/v5/i5/193.htm)
• Magnetic Resonance Enterography in Evaluation and Management of Children With Crohn’s Disease
(https://www.researchgate.net/figure/Bowel-preparation-Coronal-SSFSE-image-demonstrates-welldistended-and-
VoLumen-filled_fig1_262770278)
• https://pt.slideshare.net/khkhodary/ulcerative-colitis-cohns-disease/17 (inflammatory bowel disease (Ulcerative colitis
, crohn's disease): The characteristic of crohn’s Disease)
• Comb sign (mesentery): https://radiopaedia.org/articles/comb-sign-mesentery
• https://www.ctisus.com/teachingfiles/gastrointestinal/288506 (Crohn's Disease Ileum with Comb Sign with
Prominent Vasa Recta)
• Role of CT and MRI in Abdominal Tuberculosis (https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs40134-014-0066-
8.pdf)
• https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/jgh3.12186 (Ileocecal thickening: Clinical approach to a common
problem )
• Các tài liệu khác.....

CDHA BENH CROHN. CT AND MRI. DR DUONG

CDHA BENH CROHN. CT AND MRI. DR DUONG

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Semelhante a CDHA BENH CROHN. CT AND MRI. DR DUONG

Semelhante a CDHA BENH CROHN. CT AND MRI. DR DUONG (20)

Mais de drduongmri

Mais de drduongmri (12)

Último

Último (20)

CDHA BENH CROHN. CT AND MRI. DR DUONG