Standardizacija jezika

1. STANDARDIZACIJA SRPSKOG JEZIKA
 RADILE učenice II 3 odeljenja:
 Milica Najdanović
 Ivana Drača
 Katica Tomić
 Maja Icić
 Jovana Madžovski
 Jelena Pavlov
 Marija Srdić

2. ISTORIJA SRPSKOG KNJIZEVNOG JEZIKA
 Iz praindoevropskog jezika Sloveni razvijaju svoj
prvi jezik PRASLOVENSKI.
 Moravska misija 863.godine- Ćirilo i Metodije
sastavljaju glagoljicu i time je stvoren
STAROSLOVENSKI JEZIK.
 Prvi srpski književni jezik je
SRPSKOSLOVENSKI
 Ruskoslovenski
 Posrbljavanjem ruskoslovenskog nastaje
SLAVENOSRPSKI JEZIK.

3. Najstariji svetovni
dokument, napisan
na
srpskoslovenskom
jeziku ćirilicom
ZAKONIK CARA DUŠANA (1394 )

4. Najstariji crkveni
spomenik –pisan na
srpskoslovenskom
ćirilicom
MIROSLAVLJEVO JEVANĐELJE

5. Napisan na
slavenosrpskom
jeziku
“SLAVENOSRPSKI MAGAZIN”, ZAHARIJE ORFELIN.

6. VUKOVA REFORMA KNJIŽEVNOG JEZIKA I
PRAVOPISA
 Vuk Stefanović Karadžić (1787-1864) daje
našem književnom jeziku optimalnu
osnovicu-narodni jezik i uvodi fonološki
pravopis
 Vukov prethodnik Sava Mrkalj piše ”Salo
debeloga jera libo azbukoprotres” (1810)

7. SAVA MRKALJ “SALO DEBELOGA JERA LIBO AZBUKOPROTRES”

8. VUKOV LEKSIKOGRAFSKI RAD
 1814. god. Pismenica serbskoga jezika
 1818. god. Srpski riječnik, istolkovan
njemačkim i latinskim riječima- prvi srpski
rečnik, imao je oko 26 000 reči
 1836. god. uvodi slovo H
 1839. god. odustaje od jekavskog jotovanja
suglasnika T i D
 1852. god. Drugo izdanje Srpskog riječnika
sa 47 000 reči

9. VUKOV LEKSIKOGRAFSKI RAD
 Veliki broj ljudi protivio se Vukovim
reformama (crkva, Milan Vidaković..)
 1847. godina Vukove pobede
 1850. god. Bečki književni dogovor

10. VUK STEFANOVIĆ KARADŽIĆ

11. VUKOV SARADNIK
najznačajniji za
razvitak Vukovog
književnog jezika.
Napisao je Rat za
srpski jezik i
pravopis.
ĐURA DANIČIĆ

12. JEZIK U SRBIJI U 20.VEKU
 Početak 20. veka- beogradski stil
 1918. god. Stvaranje Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca,
jezik Srba i Hrvata se smatra jednim jezikom sa tri imena
(srpskohrvatski, hrvatskosrpski, hrvatski ili srpski)
 Imao je dve varijante- istočnu i zapadnu
 Istočna- ekavski i ijekavski, ćirilica i latinica
 Zapadna-ijekavski, latinica
 Matica srpska dovršila je Rečnik srpskohrvatskoga
knjiženog jezika
 1991. god. Jugoslavija se raspada, svaki narod dobija
svoju varijantu nekada zajedničkog jezika

13. DIJALEKTI
 Dijalekat je govor nekog područja,
koji se svojim osobinama razlikuje
od standardnog jezika i od govora
drugih područja, a u okviru istog
jezika.

14. ŠTOKAVSKI DIJALEKAT
 Ekavskog izgovora
 - stariji: prizrensko-timočki, kosovsko resavski
 - mlađi: šumadijsko-vojvođanski
 Ijekavskog izgovora
 stariji: zetsko-južnosandzački
 mlađi:istočnohercegovački

16. EKAVSKI IZGOVOR IJEKAVSKI IZGOVOR
 U književnom
jeziku ekavskog
izgovora jat je
zamenjen glasom
e
ZAMENA JATA
 U književnom jeziku
ijekavskog izgovora
na mestima gde se
nekad nalazio jat
dnas nalazimo ije i
je, e i i.

17. SLUŽBENO PISMO
 Zvanična službena
upotreba u Srbiji
 Tradicionalno srpsko pismo
 Grčkog porekla
 Više puta reformisano
 Ima 30 grafema
ĆIRILICA

18. DRUGO PISMO
 Srbi koriste latinicu od
početka 20. veka
 Takođe je grčkog porekla
 Ima 26 slova
 Reformisana je od strane
Hrvata
LATINICA

19. FUNKCIONALNI STILOVI
 Književnoumetnički
 Publicistički
 Naučni
 Administrativni
 Za sporazumevanje

20. JEZIČKA KULTURA
 obuhvata kulturu usmenog i pisanog
izražavanja, logičnog i ekonomičnog
izražavanja, poznavanje različitih
funkcionalnih stilova .
 Pravilan jezik mora da bude lep,
ekonomičan, bogat , da održava kontinuitet
sa kulturnom baštinom i izbegava
nepotrebne strane reči.

21. KRAJ
IZVORI
 Gramatika za drugi razred
gimn. i srednjih škola,
Eduka, Beograd,
 Gramatika za prvi razred
gimn. i srednjih škola,
Logos, Beograd,
 Internet (Vikipedija)

22. HVALA NA PAŽNJI !