SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 16
Apolitik Olanın Politikleşmesi
ve
Politik Olanın Dijitalleşmesi
Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin
ulasbasar@gmail.com

Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/2013_Taksim_Gezi_Park_protests_(15th_June).jpg,
http://www.agos.com.tr/upload/haber/nm_550_sergi_1212.jpg, http://www.tersninja.com/wp-content/uploads/2013/11/gezi-direni%C5%9Fi-2.jpg,
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Taksim_Gezi_Park%C4%B1_protestolar%C4%B1.jpg

2/5/2014

1
Özet
•

Artan düzeylerdeki siyasal katılımın zamansaluzamsal bir coğrafyası olarak Türkiye’nin
2013’ü, içiçe geçmiş iki sürece gömülü
durumda: Apolitik olanın politikleşmesi ve
politik olanın dijitalleşmesi. Bu iki eğilim,
yalnızca artan düzeylerdeki siyasal katılıma
katkı sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda, sosyal
medyanın her yerde birdenliği yoluyla, resmi
siyasal iklime yönelik bir geribildirim ve
ileribildirim düzeneği olarak hizmet veriyor.
Sosyal psikolojik bir açıdan, bu siyasal diriliş,
siyasal etkililik (political efficacy) kavramıyla
(siyasal eylemlerin dünyayı değiştirebileceğine
duyulan inanç) sıkıca birbirine bağlı. Bu açıdan,
siyasal
etkililik,
yalnızca
siyasal
ve
toplumbilimsel bir değişken değil, aynı
zamanda algılarla ilgili olan ve sözümona
‘toplumsal olgular’la ilgili olmayan sosyal
psikolojik bir değişken. Bu ayrım, neredeyse
tümüyle,
muhalefeti
ve
protestoları•
nesneleştiren açıklamalarla (örneğin, yapısal
etmenler, işsizlik, başka bir seçeneğin
kalmaması vb.) özneleştiren açıklamalar

(örneğin, duygular, inançlar, tutumlar, kararlar
vb.) arasındaki ayrıma, özgür irade ile
belirlenimcilik tartışmalarına ve bir de, kitle
iletişim modelleriyle kullanımlar ve doyumlar
modelleri arasındaki ayrıma karşılık geliyor.
Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık,
çokyönlülük ve kullanıcı-üretimi medya, siyasal
etkililik algısını bir ölçüde kolaylaştırıyor.
İkincisi, sosyal medya kullanımı, insanların,
kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını
değiştirmek, protesto paylaşımları yapmak,
devlet temsilcilerine tvit atmak, video üretmek,
düzenlemek, altyazılamak, dilekçe imzalamak
vb. gibi sert ve yumuşak muhalefet biçimlerini
içeren geniş bir tayfta protesto yapmalarına
olanak sağlıyor. Bu bağlamda, bu çalışma,
apolitik olanın politikleşmesini ve politik olanın
dijitalleşmesini birbirine koşut süreçler olarak
tartışıyor.
Anahtar Sözcükler: Medya psikolojisi, sosyal
psikoloji, sosyal medya çalışmaları, siyasal
katılım ve medya etkileri.
2
Apolitik Olanın Politikleşmesi

Fotoğraf Kaynakları:
http://cdn.listelist.com/wpcontent/uploads/2013/06/kahrol
sun-bazi-seyler.png;
http://www.halkizbiz.com/image
s/haberler/apolitik_gencler_imaj
i_gercek_degildi_h5069.jpg ;
http://ekonomikdurum.com/Ima
ges/haberler/apolitik-genclikefsanesi-yikildi.jpg

2/5/2014

3
Politik Olanın Dijitalleşmesi

2/5/2014

4
Artan Düzeylerdeki Siyasal Katılım

Fotoğraf Kaynakları:
http://gazeteci.tv/images/haber/1249076575.jpg;
http://www.21yyte.org/assets/uploads/images/p
olis_taksim_ve_gezi_parki_ni_gostericil.jpg ;
http://i.radikal.com.tr/480x325/2013/06/09/fft64
_mf1493862.Jpeg

2/5/2014

5
Sosyal Medyanın Her Yerde Birdenliği

Fotoğraf Kaynakları: http://3.bp.blogspot.com/x2CkJMKpRyk/UanVkPDhGeI/AAAAAAAAL2g/I46_5JiOUpw/s1600/k
ad%C4%B1ko%CC%88y+4.jpg; http://vagus.tv/wpcontent/uploads/2013/08/k%C3%B6pr%C3%BC.jpg;
http://www.kpssrehber.com/Kutuphane/Resim/guncel/557314.jpg

2/5/2014

6
Resmi Siyasal İklime Yönelik
Geribildirim ve İleribildirim

2/5/2014

7
Siyasal Diriliş

Fotoğraf Kaynakları:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/e/e1/1may%C4%B1s_77_1.jpg/230px1may%C4%B1s_77_1.jpg; http://2.bp.blogspot.com/-QIoIgKe61mw/Tb2VdgTbII/AAAAAAAABdM/1RrGKth1ofE/s640/1mayis1977.jpg

2/5/2014

8
Siyasal Etkililik
Fotoğraf Kaynakları:
http://www.itusozluk.com/image/geziparki-eylemlerinde-duvaryazilari_507289.jpg,
http://2.bp.blogspot.com/GkJ_Q46mhHg/UaswAlRmJrI/AAAAAAAAC
mY/rrWS4PJR1gQ/s1600/IMG_4373.JPG

2/5/2014

9
Direnişi Nesneleştiren Açıklamalar
• Yapısal etmenler,
• İşsizlik,
• Başka bir seçeneğin kalmaması vb.

2/5/2014

Fotoğraf Kaynağı: http://www.bianet.org/bianet/toplum/147690-mezuniyet-torenlerinde-gezi-direnisi

10
Özneleştiren Açıklamalar
•
•
•
•

Duygular,
İnançlar,
Tutumlar,
Kararlar vb.

Fotoğraf Kaynağı: http://3.bp.blogspot.com/XEGnXgYVyQE/UbBi0dtPXYI/AAAAAAAAQUc/uAOvBobYD08/s1600/Gezi+Park%C4%B11.JPG

2/5/2014

11
Özgür İrade vs. Belirlenimcilik

Fotoğraf Kaynakları:
http://www.kulturmafyasi.com/w
p-content/uploads/2014/01/gezidirenisi1.jpg;
http://evrimagaci.org/dosyalar/fo
tograflar/73/3423_73_580479_62
5549347470480_301934239_n.jp
g;
http://www.derindusunce.org/w
pcontent/uploads/2011/01/sans_k
ader_ozgur_irade_2.jpg

2/5/2014

12
Kitle İletişim Modelleri
vs.
Kullanımlar ve Doyumlar Modelleri

Kaynaklar:
http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screenshot-2012-02-28-at-8-11-14-pm.png;
http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screenshot-2012-02-28-at-9-06-56-pm.png;
http://timothyblotz.files.wordpress.com/2013/07/usesgratifications-social-media-model-1.jpg

2/5/2014

13
Sosyal Medya
•
•
•
•

Anonimlik, nonimlik, südonimlik,
inanılırlık,
çokyönlülük
kullanıcı-üretimi medya

2/5/2014

14
Muhalefet Yelpazesi
• kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını
değiştirmek,
• protesto paylaşımları yapmak,
• devlet temsilcilerine tvit atmak,
• video üretmek, düzenlemek, altyazılamak,
• dilekçe imzalamak

2/5/2014

15
Fotoğraf
2/5/2014

Kaynağı: http://www.medyafaresi.com/g2/64f_f5881.jpg

16

Mais conteúdo relacionado

Mais de Ulaş Başar Gezgin

Neden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar Gezgin
Neden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar GezginNeden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar Gezgin
Neden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar GezginUlaş Başar Gezgin
 
Psikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar Gezgin
Psikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar GezginPsikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar Gezgin
Psikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar GezginUlaş Başar Gezgin
 
1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx
1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx
1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptxUlaş Başar Gezgin
 
20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar GezginUlaş Başar Gezgin
 
Deprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
Deprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar GezginDeprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
Deprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar GezginUlaş Başar Gezgin
 
Çin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptx
Çin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptxÇin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptx
Çin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptxUlaş Başar Gezgin
 
Yarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar Gezgin
Yarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar GezginYarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar Gezgin
Yarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar GezginUlaş Başar Gezgin
 
Political Psychology of China Threat.pptx
Political Psychology of China Threat.pptxPolitical Psychology of China Threat.pptx
Political Psychology of China Threat.pptxUlaş Başar Gezgin
 
Turist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar Gezgin
Turist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar GezginTurist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar Gezgin
Turist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar GezginUlaş Başar Gezgin
 
Tuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezgin
Tuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezginTuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezgin
Tuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezginUlaş Başar Gezgin
 
Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER
Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER
Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER Ulaş Başar Gezgin
 
Buyuk Diktatorle Politik Psikoloji
Buyuk Diktatorle Politik PsikolojiBuyuk Diktatorle Politik Psikoloji
Buyuk Diktatorle Politik PsikolojiUlaş Başar Gezgin
 

Mais de Ulaş Başar Gezgin (20)

Neden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar Gezgin
Neden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar GezginNeden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar Gezgin
Neden Umutlu Olmalıyız? - Ulaş Başar Gezgin
 
Psikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar Gezgin
Psikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar GezginPsikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar Gezgin
Psikoloji ve Yapay Zeka - Ulaş Başar Gezgin
 
1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx
1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx
1 Mayıs'ın ve Protestoların Psikolojisi.pptx
 
20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
20 Soruda Politik Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
 
Deprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
Deprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar GezginDeprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
Deprem Sonrası Psikoloji - Ulaş Başar Gezgin
 
Yapay Zeka Sosyolojisi 2023
Yapay Zeka Sosyolojisi 2023Yapay Zeka Sosyolojisi 2023
Yapay Zeka Sosyolojisi 2023
 
Ulaş Başar Gezgin Kitapları
Ulaş Başar Gezgin KitaplarıUlaş Başar Gezgin Kitapları
Ulaş Başar Gezgin Kitapları
 
Çin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptx
Çin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptxÇin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptx
Çin Kitabı Sunumu - Ulaş Başar Gezgin.pptx
 
Vietnam - Ulaş Başar Gezgin
Vietnam - Ulaş Başar GezginVietnam - Ulaş Başar Gezgin
Vietnam - Ulaş Başar Gezgin
 
Yarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar Gezgin
Yarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar GezginYarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar Gezgin
Yarım Saatte Psikolojiye Giriş - Ulaş Başar Gezgin
 
Political Psychology of China Threat.pptx
Political Psychology of China Threat.pptxPolitical Psychology of China Threat.pptx
Political Psychology of China Threat.pptx
 
Sanat Psikolojisi
Sanat PsikolojisiSanat Psikolojisi
Sanat Psikolojisi
 
Yapay zeka sosyolojisi
Yapay zeka sosyolojisiYapay zeka sosyolojisi
Yapay zeka sosyolojisi
 
Turist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar Gezgin
Turist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar GezginTurist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar Gezgin
Turist Psikolojisi Sunumu Ulaş Başar Gezgin
 
Ulaş Başar Gezgin kitapları
Ulaş Başar Gezgin kitaplarıUlaş Başar Gezgin kitapları
Ulaş Başar Gezgin kitapları
 
Tuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezgin
Tuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezginTuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezgin
Tuketici psikolojisi sunumu ulas basar gezgin
 
Sanat psikolojisi giris
Sanat psikolojisi girisSanat psikolojisi giris
Sanat psikolojisi giris
 
sanat psikolojisi
sanat psikolojisi sanat psikolojisi
sanat psikolojisi
 
Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER
Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER
Gezi ve Politik Psikoloji Sunumu SOMDER
 
Buyuk Diktatorle Politik Psikoloji
Buyuk Diktatorle Politik PsikolojiBuyuk Diktatorle Politik Psikoloji
Buyuk Diktatorle Politik Psikoloji
 

Apolitik Olanın Politikleşmesi: Gezi Direnişi ve Sosyal Medya

  • 1. Apolitik Olanın Politikleşmesi ve Politik Olanın Dijitalleşmesi Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin ulasbasar@gmail.com Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/2013_Taksim_Gezi_Park_protests_(15th_June).jpg, http://www.agos.com.tr/upload/haber/nm_550_sergi_1212.jpg, http://www.tersninja.com/wp-content/uploads/2013/11/gezi-direni%C5%9Fi-2.jpg, http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Taksim_Gezi_Park%C4%B1_protestolar%C4%B1.jpg 2/5/2014 1
  • 2. Özet • Artan düzeylerdeki siyasal katılımın zamansaluzamsal bir coğrafyası olarak Türkiye’nin 2013’ü, içiçe geçmiş iki sürece gömülü durumda: Apolitik olanın politikleşmesi ve politik olanın dijitalleşmesi. Bu iki eğilim, yalnızca artan düzeylerdeki siyasal katılıma katkı sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda, sosyal medyanın her yerde birdenliği yoluyla, resmi siyasal iklime yönelik bir geribildirim ve ileribildirim düzeneği olarak hizmet veriyor. Sosyal psikolojik bir açıdan, bu siyasal diriliş, siyasal etkililik (political efficacy) kavramıyla (siyasal eylemlerin dünyayı değiştirebileceğine duyulan inanç) sıkıca birbirine bağlı. Bu açıdan, siyasal etkililik, yalnızca siyasal ve toplumbilimsel bir değişken değil, aynı zamanda algılarla ilgili olan ve sözümona ‘toplumsal olgular’la ilgili olmayan sosyal psikolojik bir değişken. Bu ayrım, neredeyse tümüyle, muhalefeti ve protestoları• nesneleştiren açıklamalarla (örneğin, yapısal etmenler, işsizlik, başka bir seçeneğin kalmaması vb.) özneleştiren açıklamalar (örneğin, duygular, inançlar, tutumlar, kararlar vb.) arasındaki ayrıma, özgür irade ile belirlenimcilik tartışmalarına ve bir de, kitle iletişim modelleriyle kullanımlar ve doyumlar modelleri arasındaki ayrıma karşılık geliyor. Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık, çokyönlülük ve kullanıcı-üretimi medya, siyasal etkililik algısını bir ölçüde kolaylaştırıyor. İkincisi, sosyal medya kullanımı, insanların, kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek, protesto paylaşımları yapmak, devlet temsilcilerine tvit atmak, video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, dilekçe imzalamak vb. gibi sert ve yumuşak muhalefet biçimlerini içeren geniş bir tayfta protesto yapmalarına olanak sağlıyor. Bu bağlamda, bu çalışma, apolitik olanın politikleşmesini ve politik olanın dijitalleşmesini birbirine koşut süreçler olarak tartışıyor. Anahtar Sözcükler: Medya psikolojisi, sosyal psikoloji, sosyal medya çalışmaları, siyasal katılım ve medya etkileri. 2
  • 3. Apolitik Olanın Politikleşmesi Fotoğraf Kaynakları: http://cdn.listelist.com/wpcontent/uploads/2013/06/kahrol sun-bazi-seyler.png; http://www.halkizbiz.com/image s/haberler/apolitik_gencler_imaj i_gercek_degildi_h5069.jpg ; http://ekonomikdurum.com/Ima ges/haberler/apolitik-genclikefsanesi-yikildi.jpg 2/5/2014 3
  • 5. Artan Düzeylerdeki Siyasal Katılım Fotoğraf Kaynakları: http://gazeteci.tv/images/haber/1249076575.jpg; http://www.21yyte.org/assets/uploads/images/p olis_taksim_ve_gezi_parki_ni_gostericil.jpg ; http://i.radikal.com.tr/480x325/2013/06/09/fft64 _mf1493862.Jpeg 2/5/2014 5
  • 6. Sosyal Medyanın Her Yerde Birdenliği Fotoğraf Kaynakları: http://3.bp.blogspot.com/x2CkJMKpRyk/UanVkPDhGeI/AAAAAAAAL2g/I46_5JiOUpw/s1600/k ad%C4%B1ko%CC%88y+4.jpg; http://vagus.tv/wpcontent/uploads/2013/08/k%C3%B6pr%C3%BC.jpg; http://www.kpssrehber.com/Kutuphane/Resim/guncel/557314.jpg 2/5/2014 6
  • 7. Resmi Siyasal İklime Yönelik Geribildirim ve İleribildirim 2/5/2014 7
  • 8. Siyasal Diriliş Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/e/e1/1may%C4%B1s_77_1.jpg/230px1may%C4%B1s_77_1.jpg; http://2.bp.blogspot.com/-QIoIgKe61mw/Tb2VdgTbII/AAAAAAAABdM/1RrGKth1ofE/s640/1mayis1977.jpg 2/5/2014 8
  • 10. Direnişi Nesneleştiren Açıklamalar • Yapısal etmenler, • İşsizlik, • Başka bir seçeneğin kalmaması vb. 2/5/2014 Fotoğraf Kaynağı: http://www.bianet.org/bianet/toplum/147690-mezuniyet-torenlerinde-gezi-direnisi 10
  • 11. Özneleştiren Açıklamalar • • • • Duygular, İnançlar, Tutumlar, Kararlar vb. Fotoğraf Kaynağı: http://3.bp.blogspot.com/XEGnXgYVyQE/UbBi0dtPXYI/AAAAAAAAQUc/uAOvBobYD08/s1600/Gezi+Park%C4%B11.JPG 2/5/2014 11
  • 12. Özgür İrade vs. Belirlenimcilik Fotoğraf Kaynakları: http://www.kulturmafyasi.com/w p-content/uploads/2014/01/gezidirenisi1.jpg; http://evrimagaci.org/dosyalar/fo tograflar/73/3423_73_580479_62 5549347470480_301934239_n.jp g; http://www.derindusunce.org/w pcontent/uploads/2011/01/sans_k ader_ozgur_irade_2.jpg 2/5/2014 12
  • 13. Kitle İletişim Modelleri vs. Kullanımlar ve Doyumlar Modelleri Kaynaklar: http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screenshot-2012-02-28-at-8-11-14-pm.png; http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screenshot-2012-02-28-at-9-06-56-pm.png; http://timothyblotz.files.wordpress.com/2013/07/usesgratifications-social-media-model-1.jpg 2/5/2014 13
  • 14. Sosyal Medya • • • • Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık, çokyönlülük kullanıcı-üretimi medya 2/5/2014 14
  • 15. Muhalefet Yelpazesi • kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek, • protesto paylaşımları yapmak, • devlet temsilcilerine tvit atmak, • video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, • dilekçe imzalamak 2/5/2014 15