1. ใบความรู้
เรือง การลําเลียงอาหาร
เมือพืชสังเคราะห์ดวยแสงทีบริ เวณใบจะได้ นําตาล นํา และแก๊สออกซิ เจน นําตาลทีได้จากการ
้
สังเคราะห์ดวยแสงของพืช จะสะสมไว้ทีเซลล์สีเขียวในรู ปของแป้ งซึ งเป็ นอาหารของพืช แต่พืชจะมี
้
การลําเลียงอาหารโดยการเปลียนแป้ งให้เป็ นนําตาล แล้วส่ งผ่านไปตามกลุ่มเซลล์ทีทําหน้าทีลําเลียง
อาหารทีท่อเรี ยกว่า ท่ อลําเลียงอาหาร (Phloem) อาหารจะถูกลําเลียงโดยวิธีการแพร่ ไปยังส่ วนต่าง ๆ
่
ของพืชเพือใช้เป็ นพลังงานในกระบวนการต่างๆ หรื อเก็บสะสมไว้เป็ นแหล่งอาหารซึ งอยูในรู ปของ
่
แป้ งหรื อนําตาล ทีมีอยูบริ เวณลําต้น ราก หรื อผล
ถ้าเรา ตัดลําต้นใน
ลักษณะ ตามขวางจะ
สังเกตเห็นลักษณะการจัดเรี ยงตัวของกลุ่มเซลล์

2. ท่อลําเลียงอาหารของพืชใบเลียงคู่ จะเรี ยงเป็ นวงอยูในรัศมีเดียวกันรอบลําต้นทีบริ เวณเปลือกไม้
่
บริ เวณกลุ่มเซลล์ท่อลําเลียงจะพบ เนือเยือเจริญแคมเบียม (Cambium) จะทําหน้าทีแบ่งตัวออก
ทางด้านข้าง ทําให้ลาต้นขยายขนาดใหญ่ขึนได้
ํ
การลําเลียงอาหารของพืชทีเจริ ญเติบโตเต็มทีแล้วจะมีทิศทางจากใบทีอยูส่วนบนลงมายังกิง
่
่ ั
ก้าน และลําต้นส่ วนล่างของพืชเป็ นส่ วนใหญ่ ในขณะทีเป็ นต้นอ่อนอยูนนการลําเลียงอาหารของพืชจะ
ออกจากใบเลียงหรื อเอนโดสเปิ ร์ มภายในเมล็ดไปยังส่ วนรากและส่ วนยอด ซึ งอาจกล่าวได้วา ่
ทิศทางการลําเลียงอาหารของพืชมีทงแนวขึนและแนวลง เซลล์ทีทําหน้าทีลําเลียงอาหารโดยตรง
ั
ิ ่
จะต้องเป็ นเซลล์ทียังมีชีวตอยูการลําเลียงอาหารของพืชจะเกิดขึนในบริ เวณเซลล์ทีมีชีวตถ้าเซลล์บริ เวณ
ิ
ใดตายการลําเลียงอาหารก็จะหยุดชะงักทันที ทังนีอาหารทีถูกลําเลียงในกลุ่มเซลล์ท่อลําเลียงอาหารจะ
ออกจากท่อไปยังเซลล์ต่างๆ ได้ดวยกระบวนการแพร่ เมือพิจารณาอัตราการลําเลียงอาหารพบว่าการ
้
ลําเลียงอาหารในท่อลําเลียงอาหารจะเกิดได้ชากว่าการลําเลียงนําและแร่ ธาตุในท่อลําเลียงนํา ทังนี
้
่ ั
อัตราการลําเลียงอาหารของพืชจะเร็ วหรื อช้าขึนอยูกบชนิดของพืช ชนิดของสารทีถูกลําเลียง และ
ช่วงเวลากลางวันหรื อกลางคืนด้วย