Recomendados
Mais conteúdo relacionado
Mais procurados
Mais procurados (20)
Semelhante a Orhan Veli Kanık
Semelhante a Orhan Veli Kanık (20)
Mais de dilaybulut
Orhan Veli Kanık
- 2. Orhan Veli Orhan Veli Kanık, 13 Nisan 1914’te Beykoz’a ba lı Yaylı köyü’ndeğ dünyaya geldi. Babası zmirli tüccar Fehmiİ Bey’in o lu Mehmetğ Veli, annesi ise Beykozlu Hacı Ahmet Bey’in kızı Fatma Nigar Hanım’dır. Asıl ismi Ahmet Orhan olan airinş babasının adı Veli oldu u için, sanatçığ Soyadı Kanunu’ndan önce Orhan Veli olarak tanınmı tır.ş
- 3. Hayatı Orhan Veli’nin çocuklu u Beykoz, Be ikta veğ ş ş Çilingir’de geçti. Mütareke sırasında Akaretler’de bulunan Anafartalar lkokulu’nun anasınıfına devamİ etti. Bir sene sonra ise bu okuldan alınarak Galatasaray Lisesi’ne yatılı olarak verildi. Yedi ya ındayken Halife Abdülmecit’in Yıldız Sarayı’ndaş düzenledi i bir dü ünde sünnet edildi. 1925’teğ ğ dördüncü sınıfı tamamladı ında babasının iste i ileğ ğ Galatasaray Lisesi’nden ayrılarak annesiyle birlikte Ankara’ya ta ındı. Gazi lkokulu’na yazıldı. Bir yılş İ sonra Ankara Erkek Lisesi’ne yatılı girdi. Kanık, çocuklu unda bazı hastalıklar ve tehlikeler ya adı.ğ ş Bunlardan birkaç tanesi: Be ya ındayken yanmaş ş tehlikesi geçirdi ve uzun süre tedavi gördü. airŞ dokuz ya ında kızamık, on yedi ya ında ise kızılş ş hastalı ına tutuldu.ğ
- 4. Orhan Veli’nin edebiyata olan merakı ise lkokul sıralarında ba ladı. Çocuk Dünyası adlıİ ş dergide bir hikayesi basıldı. Ortaokulun yedinci sınıfındayken Oktay Rifat Horozcu ile tanı tı.ş Birkaç yıl sonra ise bir müsamere sırasında Melih Cevdet Anday ile arkada oldu.ş Lisesinin ilk yılında edebiyat ö retmeniğ Ahmet Hamdi Tanpınar’dı. Tanpınar, ö retmeniğ oldu u sürece Kanık’ı yönlendirdi ve ö ütlerdeğ ğ bulundu. air, lise döneminde arkada ları OktayŞ ş Rifat ve Melih Cevdet ile Sesimiz adlı bir dergi çıkardı. Sanatçının ya amındaki bu dönem aruzş ölçüsü kurallarını ve ahengini kavradı ı ve ilkğ iirlerini yazdı ı dönem oldu.ş ğ
- 5. Orhan Veli lisede tiyatro çalı malarına da katıldı.ş Bunlardan birkaç tanesi unlardır;ş • Ra it Rıza’nın oynadı ı Aktörş ğ Kin oyununda rol aldı. • Ercüment Behzat Lav’ın sahneledi i Zor Nikah’tağ Üstâd-ı Sanî’yi rolünü üstlendi. • Maurice Maeterlinck’in Monna Vanna’sında baba rolünü üstlendi. Sonraki yıllarda tiyatro alanındaki çalı malarınaş çevirmen olarak devam etti ve pek çok oyunu Türkçeye çevirdi.
- 6. air, 1932 yılında lisedenŞ mezun oldu. stanbulİ Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin felsefe bölümüne kaydını yaptırdı. 1993 yılında Edebiyat Fakültesi Talebe Cemiyeti Ba kanı seçildi. 1935 yılınaş kadar devam etti iğ üniversiteyi bitirmeden sürdürdü ü Galatasarayğ Lisesi’ndeki ö retmenğ yardımcılı ı görevineğ okuldan ayrıldıktan sonra bir sene daha devam etti. Rumelihisarı sahilind e bulunan Orhan Veli heykeli. Heykelde, elinde kitap tutan aire bir martı e likş ş etmektedir.
- 7. Orhan Veli, Ankara’ya giderek PTT Umum Müdürlü ü, Telgraf leri Reisli i,ğ İş ğ Milletlerarası Nizamlar bürosuna girdi. air,Ş Ankara’ya döndükten sonra eski arkada larış Oktay Rifat ve Melih Cevdet’le tekrar bir araya geldi ve benzer tarzda iirler yazmayaş ba ladılar.ş Bu ilk iirlerini, Mehmet Ali Sel mahlasınış ta ıyan di er iirleri takip etti. 1936-1942ş ğ ş yılları arasında Varlık’ın yanında nsan, Ses,İ Gençlik dergilerinde iirleri ve yazıları basıldı.ş Orhan Veli, o dönemin ilk yıllarında yazdı ığ iirlerin ekli yapısı ve içeri i dolayısıyla heceş ş ğ airi olarak kabul edildi. 1937 yılında ise hemş Orhan Veli hem de Anday Horozcu yeni tarzda iirlerini yayınlamaya ba ladı.ş ş
- 8. 1939 yılında, arkada ış Melih Cevdet Anday ile araba kazası geçirdi. Bu olayın sonucunda 20 gün komada kaldı. Kazanın sebebi, Anday’ın sürdü ü arabanın Çunuk Barajığ tepesinden yuvarlanmasıydı. 1941 yılını Mayıs ayında Garip seçkisi yayınlandı. Bu kitapta airin 24 iirinin yanı sıraş ş Melih Cevdet’in 16, Oktay Rifat’ın ise 21 iiri yer aldı.ş Kitabın içindeki iirler kadarş ses getiren önsözünü ise Orhan Veli yazdı. Bu tutumla kendilerinden önce gelen hececilerin ve Ahmet Ha im’inş iirleriyle Nazım Hikmet’inş toplumcu gerçekçi iirleriniş reddettiler. Kitaptaki iirler veş önsöz edebiyat dünyasında büyük tartı malara sebep oldu.ş Orhan Veli (soldan birinci), di erğ iki air Oktay Rifat (soldanş üçüncü) ve Melih Cevdet (soldan dördüncü) ile birlikte. Üçlünün yanındaki di er isim inasiğ Ş isimli bir arkada larıdır.ş
- 9. Daha sonra air PTT’ deki görevinden askerlikş sebebiyle 1942 senesinde ayrıldı. 1945 senesine kadar Gelibolu’nun Kavak Köy’ünde askerli ini yaptı ve buğ dönemde 6 iiri yayımlandı. 1945 senesinde te menş ğ rütbesi ile terhis oldu. Milli E itim Bakanlı ı’nın tercümeğ ğ bürosunda çalı maya ba ladı. Fransızcadan yaptı ış ş ğ çeviriler bakanlı ın klasikler serisinde yayınlandı. air,ğ Ş 1945’te Vazgeçemedi im isimli iir kitabını, Nisan 1945’teğ ş ise Garip’in sadece kendi iirlerini içeren ikinci baskısınış çıkardı. Bu kitapları 1946 yılında yayımlanan Destan ve 1947’de basılan Yenisi takip etti. 1946 seçimlerinden sonra Hasan Âli Yücel’in Milli E itim Bakanlı ı görevinden ayrılması sonucundağ ğ Yücel’in kurdu u tercüme bürosunda da önemini yitirdi.ğ Kısa bir süre sonra Orhan Veli istifa etti. Bu istifanın sebebini Orhan Veli’nin memuriyete uyum sa layamaması olarak yorumlayanlarda oldu.ğ Ayrılmasının ardından Mehmet Ali Aybar’ın çıkardı ı Hürğ ve Zincirli Hürriyet gazetelerinde denemeler ve ele tirilerş yazdı. 1948’de La Fontaine’nin masallarını Türkçeye çevirdi. Ulus gazetesinde Yolcu Notları’nı yayınladı.
- 10. Bakanlıktaki de i imin ardından kendisi ile benzerğ ş durumda kalan Bedri Rahmi Eyübo lu, Abidin Dino,ğ Necati Cumalı, Sabahattin Eyübo lu, Oktay Rifat ve Melihğ Cevdet gibi arkada larıyla bulu maları sonucunda 1948ş ş yılı sonunda bir dergi çıkartmaya karar verdiler. Masraflarını Mahmut Dikerdem’in kar ıladı ı Yaprakş ğ isimli bu dergi 15 günde bir yayımlanıyordu. Dikerdem’in yardımlarına ra men derginin sahibi veğ yazı i leri müdürü Orhan Veli idi. Bu yüzden zamanş zaman ortaya çıkan para problemleriyle kendisi ilgilendi ve dergiye devam edebilmek için paltosunu satmak zorunda kaldı. Son sayıyı yayınlayabilmek için ise Abidin Dino’nun kendisine hediye etti i resimleri eldenğ çıkardı. lk sayısı 1 Ocak 1949’da çıkan, Cahit Sıtkıİ Tarancı, Sait Faik Abasıyanık, Fazıl Hüsnü Da larca,ğ Cahit Külebi gibi yazar ve airlerin eserleri yayınlananş Yaprak 1 Haziran 1950’ye kadar 28 sayı yayınlandı.
- 11. Yaprak ile Orhan Veli’nin airli inin yanı sıra fikirş ğ adamlı ı yönü de ortaya çıktı.ğ airin, yakla an seçimlerleŞ ş ilgili fikirleri bu dergide yayınlandı. Ayrıca Melih Cevdet ve Oktay Rifat’ın toplumsal iirleri de Yaprak’taş yer buldu. Aynı günlerde Orhan Veli, Oktay Rifat’ın ve Melih Cevdet, Nazım Hikmet’in hapishaneden çıkarılması için açılan kampanyaya katılarak üç ün açlık grevi de yaptılar. Orhan Veli Yaprak’ın yayınlandı ı 1949 yılı boyuncağ Nasrettin Hoca hikayelerini iirle tirdi. Kar ı isimli sonş ş ş iir kitabını yayınladı veş Charles Lamb’ın uyarladı ığ Shakespeare’in Hamlet ve Venedik Taciri isimli eserlerini ehbal Erdeniz’le birlikteŞ Türkçeye çevrildi.
- 12. Orhan Veli, Yaprak’ın kapanmasının ardından stanbul’a döndü. Aynı yıl 10 Kasım’da birİ haftalı ına geldi i Ankara’da belediyenin kazdı ığ ğ ğ bir çukura dü tü ve ba ından hafifçe yaralandı.ş ş Beyinde damar çatlaması yüzünden ba layanş rahatsızlı ın sebebi doktor tarafındanğ anla ılamadı ve Orhan Veli’ye alkol zehirlenmesiş te hisiyle tedavi uygulandı ancak beyin kanamasış geçirdi i sonradan anla ıldı. Aynı ak am 20:00’değ ş ş komaya giren air gece 23:20’de komadanş çıkamayarak Cerrahpa a Hastanesi’nde hayataş veda etti. 16 Kasım günü morgda yapılan otopsiden önce Sanat Dostları Cemiyeti tarafından Orhan Veli’nin yüzünün mulajı alındı. 36 ya ında ölen airinş ş cenazesi 17 Kasım 1950’de, Beyazıt Camii’nden kaldırıldı. Cenaze akademisyenler, yazar ve sanatçılardan olu an kalabalık tarafındanş Sirkeci’ye kadar ta ındı. Oradan bir otomobil ileş A iyan Mezarlı ı’na götürülerek defnedildi.ş ğ Üstünde bulunan ceketin cebinden bir di fırçasınaş sarılı oldu u ka ıda yazılmı A k Resmi Geçidiğ ğ ş ş isimli iiri çıktı. 1 ubat 1951’de arkada larış Ş ş tarafından tek sayı olarak basılan Son Yaprak çıkarıldı ve Orhan Veli’nin ceketinin cebinden çıkarılan iir yayınlanmı tır.ş ş
- 13. Lisedeki edebiyat ö retmeni Ahmet Hamdiğ Tanpınar, Orhan Veli’yi hastanede ziyaret etme fırsatı buldu ve bu olayı öyle anlattı:ş “Daha orta mektebin birinci sınıfında talebem olan Orhan’ı Cerrahpa aş Hastanesi’nde son defa oksijen çadırının altında yarı çıplak, güçlükle nefes alır ve o kadar güzel hayallerin yakaladı ığ dünyamızı yalnız akı görünen gözlerinden bo anırkenş gördü üm günü hiçbir zamanğ unutamam. iirimize tatlıŞ anla mazlı ı ve lezzeti getirenş ğ zeka, kendisi olmaktan çıkmı tı.”ş Ahmet Hamdi Tanpınar
- 14. Ölümünden Sonra Kaynak ve Varlık dergileri tarafından “Orhan Veli’nin mezarı” kampanyası ba latıldı. Suat Ta er, Osmanş ş Atillâ gibi birçok ismin kampanyaya destek vermesinin ardından Abidin Dino, Orhan Veli için bir mezar projesi hazırladı. Nevzat Kemâl ise bu mezarı in a etti. Ölümünün ardından,ş air için, dostlarındanş Almanca’ya çevrilmi olanş seçilmi 49 iiri, 1965 yılındaş ş Frankfurt’taki Suhrkamp Verlag yayınevi tarafından Poesie ismiyle yayınlandı. air hakkında Almanca birŞ kitapta bulunmaktadır. Orhan Veli’nin iirleri ngilizce veş İ Özbekçeye de çevrildi. Orhan Veli'nin Abidin Dino tarafından tasarlanan ve Nevzat Kemâl tarafından in a edilen A iyanş ş Mezarlı ı’ndaki mezar ta ı.ğ ş Mezar ta ındaki Emin Barınş tarafından yazılan Orhan Veli 1914-1950 yazısı airin iirdeş ş kar ı çıktı ı kafiyedenş ğ vefatıyla bile kurtulamadı ının bir kanıtığ gibidir.
- 15. Orhan Veli’nin çevirdi iğ Jean Arouilh’ten Antigone ve Jean-Paul Sartre’den Saygılı Yosma ölümünden önce yayınlanamamı tı. Buş eserlerden Antigone airinş vefatından sonra stanbulİ Devlet Tiyatrosu’nca sergilendi. Saygılı Yosma ise 1950 sonunda “ Saat 6 Tiyatrosu “ tarafından bir kez temsil edildi. 1988 yılında Orhan Veli heykeli Rumelihisarı sahilindeki ufak bir parka kondu. Bu heykelde airin elinde bir kitap hemenş arkasından ise bir martı durmaktadır. Orhan Veli ise Bo aziçi’ni seyretmektedir.ğ
- 16. Orhan Veli Kanık’tan Birkaç Görüntü…
- 17. Orhan Veli’nin Birlikte Çalı tı ış ğ Arkada larış Oktay Rifat HOROZCU Melih Cevdet ANDAY Hasan Âli YÜCEL Bedri Rahmi EYÜBO LUĞ
- 18. Abidin D NOİ Necati CUMALI Sabahattin EYÜBO LUĞ Mahmut D KERDEMİ
- 19. Cahit Sıtkı TARANCI Sait Faik ABASIYANIK Fazıl Hüsnü DA LARCAĞ Cahit KÜLEB
- 20. Orhan Veli’nin Eserleri iir KitaplarıŞ • Garip (1941, Resimli Ay Matbaası) • Vazgeçemedi im (1945,ğ Marmara Yayınevi) • Destan Gibi (1946, Ölmez Eserler Yayını) • Yenisi (1947, nkılâpİ Yayınevi) • Kar ı (1949, Güneyş Matbaacılık ve Gazetecilik) • Bütün iirleri (1951,Ş Varlık Yayınları) Hikâye • Nasreddin Hoca Hikayeleri (1949, Dü an Kardeğ ş Yayınları) Yazıları • Nesir Yazıları (1953, Varlık Yayınları) • Edebiyat Dünyamız (1975, Bilgi Yayınları) • Bütün Yazıları (1982, Can Yayınları)
- 21. Çeviri • Bir Kapı Ya Açık Durmalı Ya Kapalı, Alfred ve Musset (1943, Maarif Basınevi) • Barbarine, Alfred de Musset (1944, Maarif Basımevi) • Scapin’in Dolapları , Moliére (1944, Maarif Basımevi) • Versailles Tûluatı, Moliére (1944, Maarif Basımevi) • Sicilyol, Yahut Resimli Muhabbet, Moliére (1944, Maarif Basımevi) • Tartuffe, Moliére (1944, Maarif Basımevi) • Üç Hikâye, Nikolay Gogol (1945, Alaaddin Kral Basımevi, Erol Güney’le birlikte) • Turcaret, Alain Rene, Lesage (1946, Varlık Yayınevi) • La Fontaine’nin Masalları, La Fontaine (1948, Do an Kardeğ ş Yayınları) • Hamlet, William Shakespeare (1949, Charles Lamb uyarlaması, Do an Karde Yayınları)ğ ş • Venedik Taciri, William Shakespeare (1949, Charles Lamb uyarlaması, Do an Karde Yayınları)ğ ş • Saygılı Yosma, Jean – Paul Sartre (1961,Ataç Yayınevi) • Batıdan iirler (1963, Yeditepe Yayınları)Ş • Bütün Çeviri iirleri (1982, Can Yayınları)Ş
- 22. STANBUL’U D NL YORUMİ İ İ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalıİ Önce hafiften rüzgar esiyor; Yava yava sallanıyorş ş Yapraklar, a açlarda;ğ Uzaklarda, çok uzaklarda, Sucuların hiç durmayan çıngırakları stanbul’u dinliyorum gözüm kapalı.İ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı;İ Ku lar geçiyor, derken;ş Yükseklerden, sürü sürü, çı lık çı lık.ğ ğ A lar çekiliyor dalyanlarda;ğ Bir kadının suya de iyor ayakları;ğ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı.İ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı;İ Serin serin Kapalıçar ış Cıvıl cıvıl Mahmutpa aş Güvercin dolu avlular Çekiç sesleri geliyor doklardan Güzelim bahar rücgarında ter kokuları; stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı.İ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı;İ Ba ımdan eski alemlerin sarho lu uş ş ğ Lo kayıkhaneleriyle bir yalı;ş Dinmi lodosların u ultusu içindeş ğ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı.İ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı;İ Bir yosma geçiyor kaldırımdan; Küfürler, arkılar, türküler, laf atmalar.ş Bir ey dü üyor elinden yere;ş ş Bir gül olmalı; stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı.İ stanbul’u dinliyorum, gözüm kapalı;İ Bir ku çırpınıyor eteklerinde;ş Alnın sıcak mı, de il mi, bilmiyorum;ğ Dudakların ıslak mı, de il mi, bilmiyorum;ğ Beyaz bir ay do uyor fıstıklarınğ arkasından Kalbinin vuru undan anlıyorum;ş stanbul’u dinliyorum.İ Orhan Veli KANIK
- 23. DEN Z ÖZLEYENLER Ç Nİ İ İ İ Gemiler geçer rüyalarımda Allı pullu gemiler, damlaların üzerinden, Ben zavallı, Ben yıllardır denize hasret, “Bakar bakar a larım”.ğ Hatırlarım ilk görü ümü dünyayı,ş Bir midye kabu unun aralı ından:ğ ğ Suların ye ili, göklerin mavisi,ş Lâpinaların en harelisi… Hâlâ tuzlu akar kanım stiridyelerin kesti i yerdenİ ğ Neydi o deli gibi gidi imiz,ş Bembeyaz köpüklerle, açıklara! Köpükler ki fena kalpli de il,ğ Köpükler ki dudaklara benzer; Köpükler ki insanlarla Zinalara ayıp de il.ğ Gemiler geçer rüyalarımda, Allı pullu gemiler, damların üzerinden; Ben zavallı, Ben yıllardır denize hasret. Orhan Veli KANIK
- 24. ÖLÜME YAKINAk am üstüne do ru, kı vakti;ş ğ ş Bir hasta odasının penceresinde; Yalnız bende de il yalnızlıkğ hâli; Deniz de karanlık, gökyüzü de; Bir acaip, ku ların hâli.ş Bakma fakirmi im,ş kimsesizmi im;ş -Ak am üstüne do ru, kı vaktiş ğ ş Benim de sevdalar geçti ba ımdan.ş öhretmi , kadınmı , paraŞ ş ş hırsıymı ;ş Zamanla anlıyor insan dünyayı. Ölürüz diye mi üzülüyoruz? Ne ettik, ne gördük u fâniş dünyada Kötülükten gayri? Ölünce kirlerimizden temizlenir, Ölünce biz de iyi adam oluruz; öhretmi , kadınmı , paraŞ ş ş hırsıymı ,ş Hepsini unuturuz.
- 25. SLAYTIMI ZLED N Zİ İĞİ İ Ç N TE EKKÜRİ İ Ş EDER Mİ