Het valt niet mee om digitaal bij te blijven. Het internet is een levend mechanisme, dat iedere dag verandert. Veel oefenen is nodig om digitaal bij te blijven, zeker als bibliothecaris. Jan de Waal heeft, samen met Bibliotheekblad, een online workshop ontwikkeld om op een leuke manier te oefenen in het zoeken in allerlei databanken en zo al doende een aantal handige tools te leren kennen. Het gaat om een serie van drie artikelen, gekoppeld aan een aantal vragen, om het digitale kennisniveau van de deelnemers bij te slijpen en te testen. Sommige vragen laten je nadenken en andere zorgen voor een grappige wending. Het is ook leuk om digitaal te puzzelen. Het verhoogt je kennis en zoekvaardigheden en biedt je daarmee de gereedschappen om klanten met zoekvragen beter te kunnen helpen.

1. http://www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000006434

2. Digitaal bijblijven
met leuke en lastige vragen
Ontdek de geheimen van internet en databanken
Online workshop voor iedereen die bezig is met digitale informatie
in bibliotheken, onderwijs et cetera..
Samenwerking tussen Bibliotheekblad & Digibieb
met praktijkvoorbeelden uit de Bibliotheek Oss
artikel:www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000006434
Vragen staan op: http://goo.gl/forms/J8pcfk6Lea

3. Open online workshop: Digitaal bijblijven
Het valt niet mee om digitaal bij te blijven. Het internet is een levend mechanisme,
dat iedere dag verandert. Veel oefenen is nodig om digitaal bij te blijven, zeker
als bibliothecaris.
Jan de Waal heeft, samen met Bibliotheekblad, een online workshop ontwikkeld
om op een leuke manier te oefenen in het zoeken in allerlei databanken en zo al
doende een aantal handige tools te leren kennen. Het gaat om een serie van drie
artikelen, gekoppeld aan een aantal vragen, om het digitale kennisniveau van de
deelnemers bij te slijpen en te testen. Sommige vragen laten je nadenken en
andere zorgen voor een grappige wending. Het is ook leuk om digitaal te
puzzelen. Het verhoogt je kennis en zoekvaardigheden en biedt je daarmee de
gereedschappen om klanten met zoekvragen beter te kunnen helpen.
Na een korte inleiding over een aantal databanken en internettools staan de
zoekvragen centraal. Iedereen kan meedoen, maar deze proefperiode samen met
het Bibliotheekblad is vooral bedoeld voor medewerkers in de bibliotheek. Het is
geen wedstrijd, maar een open online workshop. Het gaat vooral om het plezier in
het puzzelen met de vragen en daarom is het niet opgezet als een competitie. Het
is niet te tegen te houden als mensen oplossingen gaan twitteren of facebooken,
maar doe het liever niet. Gun ieder zijn of haar plezier in het puzzelen (of
‘worstelen’) met de vragen.
De vragen zijn gebaseerd op praktijkvoorbeelden die je in je eigen bibliotheek
kunt tegenkomen. De antwoorden zijn te vinden in de databanken die je als
bibliothecaris vaak zal gebruiken. In deze eerste serie vragen komen geen
databanken aan de orde die alleen in de bibliotheek te raadplegen zijn, maar
open bronnen die buiten de bibliotheek te gebruiken zijn.

4. Geavanceerd zoeken is verstopt bij Google
Open Google. Op de startpagina ziet u rechtsonder
‘Instellingen’. Een van de opties die daar genoemd worden is
‘Geavanceerd zoeken’
of gebruik: www.google.nl/advanced_search

5. Deze workshop is geschikt voor iedere
frontoffice medewerker of
bibliotheekmedewerker.
Meedoen kan anoniem met een
zelfgekozen ‘gebruikersnaam’. Leuker is
het om een certificaat (die verder
overigens geen officiële status heeft,
maar een aardige bevestiging is van het
feit dat je het goed gedaan hebt) en je
score te ontvangen. Geef in dat geval je
e-mailadres op.
De vragen graag beantwoorden voor 20
mei 2015
De antwoorden worden bekendgemaakt
bij publicatie van de volgende aflevering
in deze serie online workshops.
De vragen zijn hier te vinden: http://
goo.gl/forms/J8pcfk6Lea
De eerste serie vragen kan beantwoord
worden door gebruik te maken van de
volgende databanken en tools:
Helaas! Dit is
maar een manier
van zoeken...

6. Door een woordgroep tussen “dubbele
aanhalingstekens” te zetten kunt u zoeken
op
woordcombinaties in exact die
woordvolgorde. Het kan handig zijn om
woorden tussen ”dubbele aanhalingstekens
“ te combineren met andere zoekwoorden.
Bijvoorbeeld: “bibliotheek oss” ipad.
Google kijkt niet naar hoofdletters.
Zie ook de uitleg van Google: https://
www.google.com/intl/nl/insidesearch/
Aanhalingstekens
“ “ gebruiken bij
zoekacties met
Google

7. Gebruik een sterretje (*) in een zoekopdracht
als jokerteken (ook wel een ‘wild card’
genoemd) voor een onbekende term.
Gebruik het sterretje in combinatie met
aanhalingstekens om varianten van een exacte
woordgroep te vinden of om woorden ergens
midden in een woordgroep terug te vinden.
Bijvoorbeeld: "wie het * niet eert, is het * niet
weerd".
https://support.google.com/websearch/answer/134479?hl=nl
* gebruiken
met Google

8. Hiermee doorzoek je websites. Werkt alleen bij sites die door Google doorzocht
zijn.Vaak vindt u hiermee meer dan de zoekfunctie op de website zelf toont. Zoekt u
bijvoorbeeld alle vermeldingen van bibliotheken op de website van deVolkskrant,
gebruik dan: site:volkskrant.nl bibliotheken
Zoekwoorden kunnen voor of achter site: geplaatst worden. Let op spatie en het
mag ook een zin zijn zijn.
zoekwoord achter het url
zoekwoord voor het url
site: gebruiken
in Google

9. Helaas is sinds april 2015 voor een groot deel op zwart gegaan
Helaas is sinds april 2015 voor een groot deel op zwart gegaan

10. Een van de mooiste Nederlandse databanken is
www.delpher.nl, ontwikkeld door de KB. Via Delpher kan
iedereen fulltext zoeken in historische boeken, kranten en
tijdschriften. Delpher Kranten (http://www.delpher.nl/nl/
kranten) is een van de belangrijkste databanken en bevat ruim
acht miljoen krantenpagina’s uit de periode 1618-1995.
De KB heeft veel meer digitale databanken waarvan er enkele
vrij toegankelijk zijn. Een mooie gratis online handleiding is
Digitaal gouddelven bij de KB, van Ewoud Sanders www.kb.nl/
nieuws/2015/digitaal-gouddelven-bij-de-kb
Naast Delpher zijn er nog andere krantendatabanken, die vrij
toegankelijk zijn, zoals: http://leiden.courant.nu, http://
zoeken.krantenbankzeeland.nl en
http://www.archiefleeuwardercourant.nl/ Hierin zijn ook
artikelen opgenomen van na 1995. Maar ook kranten uit de
omgeving van Blaricum en Laren zijn online doorzoekbaar
http://bel.courant.nu/
Er worden er nog meer genoemd in het overzicht van fulltext
Nederlandse kranten dat is samengesteld door Eric
Hennekam: http://erichennekam.blogspot.nl/2014/10/lijst-
nederlandse-krantenarchieven.html (deze kranten vallen bij de
eerste zoekopdracht nog buiten de zoekdoelen)
De krantendatabanken vormen een goudmijn voor iedereen
die op zoek is naar familieleden, bekenden of historische
feiten.

11. Bibliotheken hebben hun eigen catalogi
om boeken of andere materialen op te
zoeken.
Daar is er ook de catalogus van de 14
grote WSF bibliotheken “13 onder een
knop”
Minder bekend is de Worldcat-catalogus,
van OCLC die veel handige zoekopties
heeft en waarschijnlijk in de toekomst een
grote rol gaat spelen als catalogus voor
alle openbare bibliotheken https://
www.worldcat.org/

12. Totaal anders is Google Books https://
books.google.nl , waarmee fulltext kan
worden gezocht in boeken die door
Google gedigitaliseerd zijn. (De boektekst
van de na zoeken gevonden boeken
waarop geen auteursrecht rust kan men in
het geheel inzien of downloaden in pdf-
formaat. Als er wel auteursrecht op rust,
ziet men maar een klein stukje, een
snippet, van de boektekst, namelijk een
paar regels rondom het zoekwoord.)
Google Books biedt dus de mogelijkheid
om volledige boeken te doorzoeken. Dat is
handig om een hoofdpersoon, straatnaam
of onderwerp (zoals de
veramerikanisering van Nederland) te
vinden.
Er is een speciale zoekpagina voor
Google Books die de mogelijkheid biedt
om op basis van verschillende kenmerken
te zoeken in Google Books.
http://www.google.com/
advanced_book_search

13. Natuurlijk zoeken we in deze
eerste aflevering ook in de
website van Bibliotheekblad. Nu
het slotje weg is en het
Bibliotheekblad-archief
openstaat, is dit ook een mooie
zoekbron (of niet ?) Ontdek het
zelf als je de vraag gaat
beantwoorden: ‘Volgens Bart
Drenth “gaat het openbare
bibliotheekwerk naar de
verdommenis als het zich niet
opnieuw richt op volksverheffing,
maar daarentegen doorgaat met
supermarkt spelen.”

14. Zoekvragen
Vragen staan op: http://goo.gl/forms/J8pcfk6Lea
Klik op de link,
Indien overtypen de url is hoofdlettergevoelig
Inzenden voor 20 mei 2015
http://www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000006434