Shqiptaret e famshem ne bote ( George Tenet Ish-drejtor i CIA-s)
Uilliam Shekspir
1.
2. William Shakespeare (sq. Uiliam Shejkspir)
është dramaturgu me i njohur anglez lindi
në Stratford mbi Avon më 26 prill të vitit 1564vdiq më
23 prill 1616.
Uiliami ishte fëmija i tretë i John dhe Mary
Shakespeare. Nga tetë fëmijët e tyre mbijetuan katër,
dy prej të cilëve u bënë aktorë: Uiliami dhe vëllai i tij
më i vogël Edmund i lindur më 1580, i cili shkoi me të
në Londër.
3. Shekspiri konsiderohet si shkrimtari më i shkëlqyer i
gjuhës angleze, në mënyrë absolute, një ndër
shkrimtarët më të mëdhenj të të gjitha kohërave. Ai ka
qenë komediograf, dramaturg, por edhe aktor. Ai jo
vetëm që shkroi disa tragjedi të jashtëzakonshme të
cilat hynë në historinë e letërsisë botërore, por edhe
shumë komedi dëfryese që nuk u shfaqen kurrë nëpër
skenat angleze. Shekspiri ishte edhe autor i
154 sonetave dhe i një numri të madh të poemave, disa
prej të cilave janë konsideruar si shembuj të shkëlqyer
të letërsisë angleze që janë shkruar ndonjëherë.
4. Aftësia e tij qëndronte në
të hedhurit e rrëfimit
përtej, për të përshkruar
kështu pamjet e
brendshme dhe të thella të
natyrës njerëzore.
Mendohet se pjesën më të
madhe të veprave të tij t’i
ketë shkruar midis
viteve 1585 1611, edhe
pse kronologjia e veprave
që i atribuohen atij nuk
njihen me saktësi, duke
shkaktuar kështu mangësi
në lidhje me hartimin e një
biografie të thellë dhe të
plotë për këtë figurë
madhështore të letërsisë.
5. Rruga e krijimtarise se Ulliam Shekspirit
Rruga krijuese:
Nuk është e njohur deri më sot se kur ka filluar Shekspiri të
shkruajë, ndërkaq dhe radhitja e veprave të shkruara njihet
vetëm përafërsisht. Sa ishte gjallë publikoi vetëm 8 nga 37
dramat që sot llogariten si fondi i tij. Po ashtu ekzistojnë ndarje
të ndryshme të krijimtarisë së Shekspirit. Më e shpeshtë është ajo
që klasifikon në tri peridha: faze e hershme, që njëherit është
edhe faza më e frutshme e veprimtarisë së tij, e mesmja dhe e
vonshmja.
Për herë të parë Sonetet e Shekspirit u publikuan më 1609, edhe
pse disa prej tyre ishin shkruar shumë më herët, para vitit 1598.
Kjo është një nga përmbledhjet më të mira me sonete të Rilindjes
dhe përmban 154 poezi. Motivi themelor që përshkon tërë
përmbledhjen është ai i kalueshmërisë së kohës, e cila fluturon
pamëshirshëm dhe merr me vete shuëm gjëra të mira e të
bukura, duke shkatërruar e brejtur gjithçka dhe duke sjellë
pleqërinë. Shekspiri i cili gjatë jetës së vet ishte i njohur sa si
poet, aq edhe si dramaturg, famën e tij të mëvonshme e përftoi
ekskluzivisht falë dramave të tij gjeniale.
6. Tragjeditë e Shekspirit:
Në tragjeditë e tij Shekspiri krijoi
një galeri të pasur me karaktere e
personazhe, komplekse, të gjalla,
vepruese dhe bindëse për të gjitha
shtresat e shoqërisë. Autori hyn
thellë nën botën e tyre të
brendshme duke bërë analiza
psikologjike të jashtëzakonshme
të veprimeve e të sjelljeve të tyre.
Të gjitha këto ai i jep me një larmi
të madhe mjetesh
kompozicionale dhe stilistike, me
një gjuhë jashtëzakonisht të
pasur, me rreth njzetë mijë fjalë,
plot me proverba e shprehje
popullore. Disa nga kryevepra e
tij në tragjedi janë:
“Romeo dhe Zhulieta”
“Makbethi”
“Otello”
“Mbreti Lir” etj
7. “Nata e dymbedhjete”
“Makbeth”
“Shume zhurme per asgje”
“Henriku IV”
“Perralla dimerore”
“Antoni e Kleopatra”
“Stuhia”
“Hamleti”
“Otello”
“Romeo dhe Zhulieta”
“Mbreti Lir”
“Zbutja e Kryeneces”
“Simberlini”
“Endrra e nje nate vere”
“Mundimet e kota te dashurise”
8. Vertetesia dhe ekzistenca
Rreth 230 vjet pas lindjes se tij u hodhen dyshime se
ndoshta nje Shekspir nuk kishte qene kurre real dhe se
keto vepra po I atribuoeshin dikujt te panjohur .
Dyshimet perfshine autore si : Francis Bacon,
Christopher Marlowe, dhe Edward de Vere. Ka pasur
dhe teori te tipit shkrim ne grup por disa akademike I
hedhin poshte keto dyshime . Polemikat vazhdojne
ende , edhe sot , ne shek. XXI.
9. Spekulime ka pasur rendome edhe per seksualitetin e
Shekspirit . Ne baze te dokumentave ne moshen 18
vjecare u martua me nje vajze 26 vjece Anne Hathaway
e cila ishte shtatzene . 6 muaj pas marteses se tyre ajo
lindi vajzen ,Susane e cila u pasua nga 2 femije te tjere
binjake Hamnet dhe Judith . Disa kane aluduar se
Shekspiri kishte shkruar ne librat e tij autobiografine e
tij duke pohuar dashurine e tij per nje djale te ri . Ne 26
sonetet e tij te cilat quhen “Zonja e Erret” dashuria e tij
I atribuohet nje gruaje te martuar . Ne baze te provave
te mbledhura Shekspiri konsiderohet heteroseksual .
10. Nuk ka asnje pershkrim
te mbijetuar te pamjes
fizike te Shekspirit.
Ne shek. XVIII filloi
kerkesa per piktura
dhe shume imitues
dhane portrete false te
Shekspirit .