Εργαστήρια Δεξιοτήτων: Σεισμός! Και τώρα τι κάνω; http://users.sch.gr/dimylonaki/dexiotites_seismos_B.htm

1. Μέτρηση σεισμών
https://www.ertnews.gr/

2. Για να υπάρχει κάποιο μέτρο σύγκρισης
των σεισμών και να καταλαβαίνουμε
πόσο δυνατός ή όχι είναι ένας σεισμός,
δημιουργήθηκε η ανάγκη υπολογισμού
μίας ποσότητας που να τους
χαρακτηρίζει.
Έτσι ορίστηκε το μέγεθος (Μ) του
σεισμού που είναι το μέτρο της
ενέργειας που εκλύεται από την εστία
κατά τη διάρκεια της σεισμικής
δόνησης. Οι σεισμολόγοι για να
προσδιορίσουν το μέγεθος (Μ) του
σεισμού λαμβάνουν υπόψη τους το
πλάτος και την περίοδο των σεισμικών
κυμάτων καθώς και τη διάρκεια.
Για να μετρηθούν όλα αυτά
χρησιμοποιούν την κλίμακα Richter, η
οποίαπήρε το όνομά της από τον Ch.
Richter to 1935 https://el.wikipedia.org/

3. Για να μετρηθεί λοιπόν ένας σεισμός με την κλίμακα Ρίχτερ, πρέπει να
υπάρχει ένα μηχάνημα, ένα εργαλείο. Αυτό το εργαλείο είναι ο
σεισμογράφος. Όπως το θερμόμετρο μετρά την θερμοκρασία, έτσι και ο
σεισμογράφος μετρά την ενέργεια που εκλύεται από την εστία κατά τη
διάρκεια της σεισμικής δόνησης.
Ο πρώτος σεισμογράφος δημιουργήθη-
κε το 132 από τον Ζανγκ Χενγκ
στην Κίνα και ήταν ένα τεράστιο βαρέλι!
https://el.wikipedia.org/
Γύρω γύρω υπήρχαν 8 δράκοι που
έδειχναν τα σημεία του ορίζοντα. Κάθε
δράκος είχε μέσα στο στόμα του μία
μικρή μεταλλική μπάλα.
Όταν γινόταν σεισμός, έφευγε η μπάλα
από το στόμα του δράκου και έπεφτε
στο στόμα του βάτραχου. Ο ήχος της
μπάλας προειδοποιούσε για τον
σεισμό και ο δράκος από τον οποίο
έπεφτε η μπάλα έδειχνε την
κατεύθυνση όπου έγινε σεισμός.

4. Οι σημερινοί σεισμογράφοι φυσικά είναι πολύ διαφορετικοί και συνδέονται
με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
https://freesunday.gr/

5. Οι σεισμογράφοι συνδένονται σε πραγματκό χρόνο με διάφορους σεισμικούς
αισθητήρες και καταγράφουν και αναλύουν ταυτόχρονα τα σήματα που
λαμβάνουν από αυτούς.
https://www.ertnews.gr/

6. Τα «σχέδιο» που καταγράφουν οι σεισμογράφοι κατά τη διάρκεια ενός
σεισμού λέγεται σεισμογράφημα. Παρακάτω μπορείτε να δείτε το σεισμο-
γράφημα του δυνατού σεισμού μεγέθους 6,1 Ρίχτερ που σημειώθηκε το 2019
ανοιχτά της Κρήτης και δημοσίευσε ο γεωλόγος Χαράλαμπος Φασουλάς.
https://www.iefimerida.gr/

7. Παρακάτω βλέπετε πώς κατέγραψε ο σεισμογράφος του Πανεπιστημίου
Πατρών τον σεισμό των 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που συγκλόνισε την
Τουρκία και τη Συρία στις 6/2/2023 και στοίχισε τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους
Ενώ εδώ βλέπετε τι κατέγραψε ο ίδιος σεισμογράφος
στις 11/2/2023 στην Πάτρα που δεν έγινε κανένας σεισμός.

8. Ας δούμε λίγο καλύτερα την κλίμακα Ρίχτερ.
Σχεδόν πάντα μη αισθητός. Πιθανώς αισθητός από
μερικούς ανθρώπους κοντά στο επίκεντρο.
Αισθητός κοντά στο επίκεντρο, χωρίς ζημιές.
Αισθητός σχεδόν από όλους σε τοπικό επίπεδο, με
ελαφρές συνήθως ζημιές στο εσωτερικό των κτιρίων
κοντά στο επίκεντρο, χωρίς θύματα. Απίθανο να
υπάρξουν έστω και μέτριες ζημιές.
Αισθητός από όλους σε τοπικό επίπεδο. Μέτριες έως
σημαντικές ζημιές σε παλιά και ακατάλληλα κτίρια σε
ακτίνα 10 χιλιομέτρων από το επίκεντρο, πιθανώς και
με κάποιες ανθρώπινες απώλειες. Συνήθως καμία έως
ελαφρές ζημιές σε όλα τα άλλα κτίρια.

9. Ισχυρές δονήσεις και σοβαρές ζημιές σε ακτίνα 100
χιλιομέτρων από το επίκεντρο. Σοβαρές ζημιές σε παλιά
και ακατάλληλα κτίρια, ελάχιστες ζημιές στα ανθεκτικά
και αντισεισμικά κτίρια. Πιθανόν να υπάρξουν από
μηδέν έως 25.000 θάνατοι.
Μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες, σε α-
κτίνα άνω των 100 χιλιομέτρων από το επίκεντρο. Σο-
βαρές ζημιές ή μερική κατάρρευση αρκετών κτιρίων, ο-
λική κατάρρευση ορισμένων κτιρίων ανεπαρκούς σχεδί-
ασης. Πιθανές ζημιές στα ανθεκτικά και αντισεισμικά κτί-
ρια. Επίσης, αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα, πιθα-
νότητα δημιουργίας τσουνάμι. Πιθανόν να υπάρξουν
από μηδέν έως 250.000 θάνατοι.
Εξαιρετικά μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώ-
λειες, πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το επί-
κεντρο. Μέτριες έως βαρύτατες ζημιές στα ανθεκτικά και
αντισεισμικά κτίρια, ολική κατάρρευση στα κτίρια ανε-
παρκούς σχεδίασης. Πιθανώς ολική καταστροφή κοντά
στο επίκεντρο. Αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα,
δημιουργία ισχυρών τσουνάμι. Πιθανόν να υπάρξουν
από 100 έως πολλές εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι.

10. Τεράστιες καταστροφές και τεράστιες ανθρώπινες
απώλειες, πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το
επίκεντρο. Πιθανώς ακόμη και ολοκληρωτική καταστροφή
της ζωής σε τοπικό επίπεδο, όλα τα κτίρια κοντά στο
επίκεντρο καταρρέουν εντελώς. Εναλλακτικά, αν το
επίκεντρο είναι στη θάλασσα, τεράστια τσουνάμι που θα
πλήξουν όλες τις γύρω ηπείρους. Μεγάλη μετατόπιση στις
τοπικές τεκτονικές πλάκες, αλλαγές στο τοπικό ανάγλυφο
και στο σχήμα των ακτογραμμών και πιθανή μετατόπιση
νησιών. Αλλαγή στην ταχύτητα περιστροφής και στην
κλίση του άξονα της Γης. Έως 1 εκατομμύριο θάνατοι.
Μόνο από συμβάν πρόσκρουσης με αστεροειδή ή κομήτη
θα μπορούσε να συμβεί τόσο μεγάλος σεισμός. Αν πάντως
συνέβαινε, θα κατέστρεφε μία ολόκληρη ήπειρο,
προκαλώντας έως και εκατομμύρια θανάτους, με
ολοκληρωτική καταστροφή της ζωής και όλων των
ανθρώπινων κατασκευών σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων,
και θα άλλαζε εντελώς το γεωγραφικό ανάγλυφο σε
ολόκληρες χώρες.
Πληροφορίες από https://el.wikipedia.org/

11. Ο ισχυρότερος σεισμός που συνέβη ποτέ είναι αυτός της Χιλής στις
22/5/1960 9,5 Ρίχτερ. Ο σεισμός έγινε τις απογευματινές ώρες και είχε
διάρκεια - ρεκόρ 10 λεπτά. Το τσουνάμι που προκάλεσε έφτασε ως τη νότια
Χιλή, τη Χαβάη, την
Ιαπωνία,
τις Φιλιππίνες,
την Νέα Ζηλανδία,
την Αυστραλία.
Το τσουνάμι στη
Χιλή έφτασε ύψος
κυμάτων ως και 25
μέτρα. Ταξίδεψε
στον Ειρηνικό και
έπληξε τη Χαβάη,
ενώ σε Ιαπωνία,
Φιλιππίνες κλπ.
καταγράφηκαν
κύματα με ύψος
10,7 μέτρα.

12. Οι ζημιές ήταν μεγάλες και οι θάνατοι από σεισμό και τσουνάμια, λέγεται, ότι
ήταν σχεδόν 6.000.
https://el.wikipedia.org/

13. Μπορείς να σκεφτείς γιατί ήταν τόσοι λίγοι συγκριτικά με τον σεισμό
της Τουρκίας το 2023 που ήταν 7,8 Ρίχτερ και κόστισε τη ζωή πάνω
από 23.000 ανθρώπων;
https://www.cretalive.gr/

14. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ