2. ESPAINIA

1.2. ESPAINIA
ESPAINIA
 EUROPAKO HEGO-MENDEBALDEAKO ESTATUA.
 808.992km2 HEDADURA.
 MUNDUKO 51.a eta Europako 4.a.
 IBERIAR PENINTSULAREN 5/6ak HARTU.
 PENINTSULAKO EREMUA + UHARTEAK +
CEUTA/MELILLA
 46,5 milioi biztanle.

1.2. ESPAINIA
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Portugal eta Ozeano Atlantikoa
 Hegoaldetik: Gibraltar, Gibraltarko itsartea eta Afrika
 Iparraldetik: Andorra, Frantzia eta Kantauri itsasoa
 Ekialdetik: Mediterranear itsasoa

1.2. ESPAINIA
HUARTEAK:
 BI UHARTEDI NAGUSI:
 KANARIAK
 BALEARRAK
 ETA SEKUNDARIO BAT:
 ALBORANGOKOAK

1.2. ESPAINIA
 KANARIAR UHARTEAK:
EL HIERRO
LA GOMERA
LA PALMA
TENERIFE
GRAN CANARIA
FUERTEVENTUR
LANZAROTE

1.2. ESPAINIA
 BALEAR UHARTEAK:
MALLORCA
CABRERA
MENORCA
IBIZA
FORMENTERA

1.2. ESPAINIA
 ALBORANGO UHARTEAK:
CHAFARINAK
PEÑON DE ALHUCEMAS
PEÑON DE VÉLEZ DE LA GOMERA
ISLA PEREJIL

1.2. ESPAINIA
OROGRAFIA:
 Espainiako atal nagusia GOI ORDOKIA (MESETA
CENTRAL) da, estatuko ERDIALDEAN.
 660m-ko batazbesteko altuera.
 MENDILERROZ IA INGURATUTA.
 MENDEBALDERANTZ ALDAPATSUA.

1.2. ESPAINIA
 Inguratzen duten mendilerroak hiru dira:
 Iparraldetik: KANTAURIAR MENDILERROA
 Ekialdetik: IBERIAR MENDILERROA
 Hegoaldetik: SIERRA MORENA

1.2. ESPAINIA
 IPAR eta HEGO MESETETAN erdibanatzen duena
SISTEMA ZENTRALA da. Hau, mendilerro Iberikotik,
Portugalera luzatzen da.

1.2. ESPAINIA
 ESPAINIAKO SISTEMA GUZTIAK HAUEK DIRA:
 KANTAURIARRA
 IBERIKOA
 SIERRA MORENA
 ZENTRALA
 PIRENAIKOA
 KATALUNIAR KOSTALDEKOA
 TOLEDOKOA
 BETIKOA:
 SUB-BETIKOA
 PRE-BETIKOA
 PENI-BETIKOA

1.2. ESPAINIA
GERTUEN DITUGUN IPARRALDEKO SISTEMAK, MENDIKATE
HAUEZ OSATUAK DAUDE:
 KANTAURIARRA:
 Picos de Europa
 Mazizo Galaico
 Leongo mendiak
 Euskal mendiak
 PIRENAIKOA:
 Prepirineoak
 Nafar Pirineoak
 Aragoar Pirineoak
 Katalaniar Pirineoak
 IBERIKOA:
 Moncayoko zerra
 Demandako zerra
 Urbiongo pikuak
 Albarracingo zerra

1.2. ESPAINIA
MENDIAK:
 Bi eratorri: TALKA eta BOLKANIKOA
 Mendirik altuenak:
 Teide (3718m)
 Mulhacen (3482m)
 Aneto (3404m)
 Veleta (3398m)
 Posets edo Alcazaba (3375m)

1.2. ESPAINIA
SISTEMA DESBERDINETAKO MENDIRIK ALTUENAK:

1.2. ESPAINIA
IBAIAK:
 MOTZAK ETA UR MAILA TXIKIA
 EURI URA EXKASA ETA IRREGULARRA
 UDAN ESTIAJE INDARTSUA
 ISURI EXORREIKOA (ITSASORANTZ).
 BI ISURIALDE:
 ATLANTIKOA (ibaien %68,7)
(OZEANO ATLANTIKOA+KANTAURIAR ITSASOA)
 MEDITERRANEARRA (ibaien %31,3)

1.2. ESPAINIA
 IBAI KANTABRIARRAK:
 MOTZAK
 UR ASKO
 KAUDAL ERREGULARRA
 UDAN EURI MAILA BAXUAGOA
 BI TALDETAN BANATU: IBAI GALIZIARRAK ETA
MESETAKO IBAIAK.

1.2. ESPAINIA
 IBAI ATLANTIARRAK: Bi taldetan banatzen dira:
 GALIZIARRAK:
 MOTZAK
 KAUDAL HANDIA
 AZKARRAK
 MESETAKOAK:
 LUZEAK
 GELDOAK
 KAUDAL IRREGULARRA

1.2. ESPAINIA
 IBAI MEDITERRANEARRAK: Hiru taldetan banatzen
dira:
 KATALANIARRAK:
 MOTZAK
 AZKARRAK
 KAUDAL IRREGULARRA
 EBROKOAK:
 LUZEAK
 GELDOAK
 KAUDAL HANDIA
 ELUR URAK + IBERIAR SISTEMAKO URAK
 LEVANTINOAK:
 MOTZAK
 AZKARRAK
 OSO IRREGULARRAK

1.2. ESPAINIA
ARROAK
 Def.: Ibai garrantzitsu batean bere urak isurtzen dituzten ibai
guztiek osatzen dutena.
 BOST ARRO NAGUSI ESPAINIAN:
 EBROKO ARROA
 DUEROKO ARROA
 TAJOKO ARROA
 GUADALQUIVIRREKO ARROA
 GUADIANAKO ARROA

1.2. ESPAINIA
EBROKO ARROA DUEROKO ARROA TAJOKO ARROA
GUADALQUIVIRREKO
ARROA
GUADIANAKO
ARROA

1.2. ESPAINIA
LAKUAK
 LAKU HANDIRIK EZ.
 UR APROBETXAMENDU POLITIKA ON BAT JARRAITU
BEHAR
 LURPEKO ETA LURGAINEKO URAK APROBETXATU:
AINTZINEAN:
 AKUEDUKTOAK (Segobia, Mérida, Tarragona eta Bartzelona)
 UREZTATZEAK (Valencia, Lleida eta Andaluzia)
ERA MODERNOAN:
 PRESAK
 URTEGIAK
 TRASVASEAK

1.2. ESPAINIA
PARKE NAZIONALAK
 Espainian 15 Parke Natural daude.
 10 Penintsulan
 4 Kanarietan
 1 Balearretan
 Parke Nazionalen
Sareak 384.000
hektarea ditu
 Estatuko %0,7ª.

1.2. ESPAINIA
 Picos de Europa:
 Asturias, León eta Cantabrian kokatuta.
 67.455 hektarea.
 Kota maximoa 2.650m. eta minimoa 70m.
 Atlantiar goi mendia: geomorfología glaziar eta karstikoa;
arroilak; mendi hostotsuak; eta belardiak.
 Ordesa eta Galdutako Mendia:
 Oskan kokatuta.
 15.608 hektarea.
 Kota maximoa 3.335m. eta minimoa 750m.
 Goi mendia: glaziarismoa eta geomorfología glaziarra,
karstikoa eta flubiala; koniferetako basoak eta baso
hostotsuak.

1.2. ESPAINIA
 Teide:
 Tenerifen kokatuta.
 18.990 hektarea.
 Kota maximoa 3.718m. eta minimoa 1650m.
 Bolkanikoa: geomorfología bolkanikoa, endemismoak (leku
horretako bakarrak diren landareak edota animaliak), goi
mendiko kanariar sasiak.
 Taburienteko Kaldera:
 La Palman kokatuta.
 5.956 hektarea.
 Kota maximoa 2.426m. eta baxuena 430m.
 Bolkanikoa: kaldera bolkanikoa eta higadurakoa, kanariar
pinudia, harrietan hazten den landaretza (rupícola).

1.2. ESPAINIA
 Aiguas Tortas eta San Mauricio Lakua
 Lleidan kokatuta.
 14.119 hektarea.
 Kota maximoa 3.033m. eta minimoa 1.350m.
 Atlantiar goi mendia: glaziarismoa, pinuetako basoak eta
hostotsuenak, belardi alpinoak.
 Doñana
 Huelva, Sevilla eta Cadizen kokatuta.
 50.720 hektarea.
 Kota altuena 47m. eta minimoa 0m.
 Hezegunea: kostaldeko padurak, duna mugikorrak eta arean
bizi diren landareak, pinudiak eta artelatzak (alcornoque).

1.2. ESPAINIA
 Tablas de Daimiel
 Ciudad Realen kokatuta.
 5.410 hektarea.
 Kota maximoa 618m. eta baxuena 607m.
 Hezegunea: barruko hezegunea, gaziguneak eta ibabi ondoko
landaretza.
 Timanfaya
 Lanzaroten kokatuta.
 5.107 hektarea.
 Kota altuena 510m. eta minimoa 0m.
 Bolkanikoa: pahoehoe, cinderko konoak eta iharduera
geotermikoak, endemismoak.

1.2. ESPAINIA
 Garajonay:
 La gomeran kokatuta.
 3.984 hektarea.
 Kota altuena 1.487m. eta baxuena 700m.
 Bolkanikoa: amildegiak, piton fonolitikoak, roqueak,
kanarietako laurisilva.
 Cabrerako artxipielagoa
 Balear Irletan kokatuta.
 8.703 hektarea.
 Kota altuena 172m. eta baxuena 0; itsasondoa -118m.
 Lurrekoa-itsasokoa: irla harritsuak, itsasondoak,
mediterraneoko sasiak.

1.2. ESPAINIA
 Cabañeros
 Ciudad Real eta Toledon kokatuta.
 39.687 hektarea.
 Kota altuena 1.448m. eta baxuena 600m.
 Mediterraneoko goi-erdi mendia: zerrak, mendipeak eta
rañazko lurrazalak, mediterranear eta trantsizioko mendia;
sasiak, belar formakuntzak.
 Sierra Nevada
 Granada eta Almerian kokatuta.
 70.953 hektarea.
 Kota altuena 3.482m. eta baxuena 1.200m.
 Mediterranear, goi-erdi mendia: glaziar arrastoak, larre
alpinoak, quercus familaren basoak.

1.2. ESPAINIA
 Galiziako Irla Atlantikoak:
 Pontevedra eta La Coruñan kokatuta.
 8.400 hektarea.
 Lurreko eta itsasokoa: itsasondoak; hegazti endemikoak.
 Monfragüe:
 Cáceresen kokatuta.
 17.852 hektarea.
 Kota altuena 750m. eta baxuena 250m.
 Mediterranear goi-erdi mendia: mediterranear baso eta sasiak,
dehesak, harritzak eta ur masak.

1.2. ESPAINIA
 Guadarramako zerra:
 Madrid eta Segovian kokatuta.
 33.960 hektarea.
 Kota altuena 2.428m.
 Mediterranear goi mendia: glaziarismoa, hostotsu eta
pinudietako basoak, quercus famialiaren basoak.

1.2. ESPAINIA
KLIMA
 OSO ANITZA
 Atmosferaren zirkulazio orokorraren leku aipagarrian.
 Zonalde epelean
 Aire nahaste zonaldea: hotza + beroa
 Kontraste ugari:
 15º inguru dauden zonaldeak eta 40ºtik gora daudenak
 Urtean 2500mm ura jasotzen duten zonaldeak eta
200mm-tara ailegatzen ez direnak.

1.2. ESPAINIA
 EZAUGARRI OROKORRAK:
 Barrualdeko zonaldetan tenperaturak jaitsi ekialdetik
mendebalderantz.
 Tenperaturak igo iparraldetik hegoalderantz.
 Urtarrila batazbesteko tenperatura baxueneko hilabetea
eta abuztua altuena.
 Mediterraneoko ura beroagoa Atlantikokoa baino.
 Aldaketa termiko handiagoa mesetaren barrualdean
(20ºko diferentzia) Canarietan baino (5ºko diferentzia).

1.2. ESPAINIA
 ESPAINIAKO KLIMA MOTAK:
 OZEANIKOA
 MEDITERRANEARRA
 MENDIKOA
 KANARIETAKOA – SUBTROPIKALA
 KONTINENTALA
 ERDI-DESERTIKOA

1.2. ESPAINIA

1.2. ESPAINIA
 OZEANIKOA:
 Penintsularen iparraldea jartzen du: Bizkaiko itsasoko
erlaitza eta Galizia.
EZAUGARRIAK:
 Prezipitazio ugari eta erregularrak
 Egun euritsuak urtean zehar. Gehienak neguan eta gutxien udan.
 Udako bi hilabeteak lehor Azoreetako antizikloia iparralderantz
badago.
 Tenperatura leunak eta bitarteko txikia (15º). Kostan uda
freskoak eta negu moderatuak. Barrualdean negu hotzak eta uda
beroagoak.

1.2. ESPAINIA
 MEDITERRANEARRA:
 Penintsularen hedadura handiena hartzen duena. Klima
ozeanikoaren azpialdetik hasita. Penintsula, Balear
uharteak, Ceuta eta Melilla hatzen ditu.
 Hiru azpitalde: M-Kontinentala (barrualdekoa), M-
Itsasokoa (kostaldekoa) eta Meditarrenar subdesertikoa.
.

1.2. ESPAINIA
ITSASOKO MEDITERRANEARRA:
 Penintsulako kostalde mediterranearra, Atlantikoaren
hegoaldeko kostaldea, Balear artxipielagoa, Ceuta eta
Melilla harttzen ditu.
EZAUGARRIAK:
 Prezipitazio urriak (Atlantiar ≠ Mediterranear)
 Maximo nagusia udazkenean tanta hotzarekin.
 Tenperatura gora iparraldetik hegoaldera.
 Tenperatura bitarteak (12º-15º).
 Uda beroak (+22º) eta negu leunak (+10º)

1.2. ESPAINIA
MEDITERRANEAR KONTINENTALA:
 Penintsularen barrualdean dago. Ebro haranaren
erdialdan izan ezik.
EZAUGARRIAK:
 Prezipitazio urriak. (are urriagoak Gaztela eta Ebroko
sakonunean).
 Maximoa ekinozio urtaroetan (+udaberrian, -udazkenan).
 Barrualde mendebaldean prezipitazioak ugariagoak.

1.2. ESPAINIA
MEDITERRANEAR SUBDESERTIKOA:
 Penintsularen hego-ekialdea eta Ebroren haranaren
erdialdea hartzen du.
EZAUGARRIAK:
 Prezipitazio oso urriak (300mm).
 Ingurunea estepa itxura hartzen du.
 Hego ekialdeko tenperaturak epelak udan eta neguan leunak.
 HE-ko barrualdea eta Ebro haranaren erdialdeko udak beroak
eta neguan hotzak.

1.2. ESPAINIA
 MENDIKOA:
 1.000 metrotik gorako altuera duten inguruetan.
EZAUGARRIAK
 Prezipitazio ugari (+1000mm).
 Tenperatura batazbesteko txikiak (-10º).
 Uda freskoak (22º gehienez).
 Negu hotzak (-0º).
 Bi eremu bereiztu:
Penintsula iparraldeko mendiak (Pirineoak)
Erdialdeko eta hegoaldeko mendiak (Zentrala, Iberiko
eta Betikoa)

1.2. ESPAINIA
 KANARIETAKOA:
 Kanariar irletan ematen dena. Tropikoen arteko eremuan.
EZAUGARRIAK
 Prezipitazio urriak behe lurretan (300-150mm) eta
ugariagoak goi lurretan (1000mm).
 Tenperatura epelak urte osoan zehar behe inguruetan
(+17º).
 Goi inguruetan, altuerarengatik, tenperaturak jeisten dira.