2. Lembra…..
Finalidade función de nutrición aportar….
1. Materia Para elaborar a súa propia materia
2. Enerxía Realizar as funcións vitais
3. Substancias reguladoras Imprescindible para a
regulación das funcións vitais
3. Diferenza alimentación / nutrición
Nutrición:
conxunto de procesos
que permite aos
organismos utilizar e
transformar os nutrientes
para se manter vivos
INVOLUNTARIA
Alimentación:
proceso polo cal se
obteñen tales nutrientes
do medio externo
VOLUNTARIA
4. Consideracións sobre a
alimentación…
1 – A TRAVÉS DA ALIMENTACIÓN TOMAMOS ALIMENTOS QUE COMPOÑEN A
NOSA DIETA E QUE SON NECESARIOS PARA A NOSA NUTRICIÓN
2 - MEDIANTE A ALIMENTACIÓN, QUE É VOLUNTARIA, PODEMOS INFLUIR NA
NUTRICIÓN QUE É INVOLUNTARIA
2 – NOS PAÍSES DESENVOLVIDOS DESPOIS DO PRIMEIRO ANO DE VIDA O 50% DAS
MORTES ESTÁN INFLUIDOS POLO NOSO ESTILO DE VIDA (INCLUÍDA A NOSA
ALIMENTACIÓN)
5. Nutrientes
MÓLECULAS QUE CONSTITÚEN O NOSO ORGANISMO E SON APORTADAS POLOS
ALIMENTOS
Glícidos (Hidratos de carbono)
(Hidratos de carbono)
Sales minerais
Proteínas
Lípidos
Vitaminas
auga
6. AUGA
-63 % DA MASA CORPORAL
-OS TECIDOS MÁIS ACTIVOS MÁIS AUGA
FUNCIÓNS:
•DISOLVENTE PRINCIPIOS INMEDIATOS
•SISTEMA DE TRANSPORTE
•REGULACIÓN Tª CORPORAL
•ESTRUTURAL
Presentes en todos os alimentos e na auga
7. SALES MINERAIS
Substancias inorgánicas
FUNCIÓN:
ESTRUTURAL
-CALCIO, FÓSFORO.....
REGULADORA
-FERRO, SODIO, CALCIO...
PRESENTES EN:
Especialmente en froitas e
Principalmente en lácteos
verduras
e derivados, pero tamén
O Ferro de máis fácil
en verduras
asimilación é o presente
nas carnes vermellas
8. GLÍCIDOS (HIDRATOS DE CARBONO)
FUNCIÓN:
Fundamentalmente enerxética
Sinxelos ou azucres
2
TIPOS
Glícidos complexos
-Sabor doce ABÚSASE NOS ALIMENTOS
- Sen sabor doce
-Solubles auga ENGADIDOS A BEBIDAS,
-Moléculas complexas que deben romperse
para asimilarse lenta absorción (NON
ELABORADOS
CAFÉS, INFUSIÓNS…
PRODUCEN ALTERACIÓNS METABÓLICAS)
- Rápida absorción APARECEN
RÁPIDAMENTE NO SANGUE CAUSANDO
ALTERACIÓNS METABÓLICAS (DIABETES,
OBESIDADE…)
Glicosa, fructosa, sacarosa,
lactosa
Doces, froita, golosinas,
refrescos azucarados, mel
PRESENTES EN:
Amidón
Celulosa (Fibra) non
absorbible PERO INDISPENSABLE
PARA O BO FUNCIONAMENTO DO
TUBO DIXESTIVO
Patacas, cereais e derivados
(pasta)
Froita (pel) e
vexetais
10. LÍPIDOS (GRAXAS)
FUNCIÓN:
•
Reserva de enerxía
•
Estrutural: membranas celulares..., Tecido nervioso..
•
Illamento e protección de órganos
Saturadas
2
TIPOS
-Sólidas a Tª ambiente FACILITAN O SEU
Insaturadas
- líquidas a Tª ambiente (Aceites) NON SON
USO PARA ALIMENTOS ELABORADOS
BOAS PARA ENGADIR A ALIMENTOS
PREPARADOS XA QUE QUEDARÍAN MOI
PRINGOSOS
-Normalmente de orixe animal (salvo a de
coco e palma) POLO QUE VAN UNIDAS
AO COLESTEROL
-Acumúlanse nas arterias formando depósitos e
producindo enfermidades vasculares
Carnes, embutidos, repostería ,
lácteos e derivados…
ENGÁDENSE A MOITOS ALIMENTOS
PREPARADOS XA QUE OS FAN MAIS
SABROSOS
PRESENTES EN:
-Normalmente de orixe vexetal,
pero tamén presentes en
pescados azuis (omega 3)
11. Do malo o peor
GRASAS TRANS ou HIDROXENADAS
-Producidas de forma industrial para a bolaría, alimentos prefabricados........
ORIXE:
Ao coñecerse que as grasas de orixe vexetal eran mellores para a saúde empezan a engadirse aos
alimentos sustituindo ás saturadas de orixen animal.
PROBLEMA TECNOLÓXICO:
as graxas vexetais insaturadas son aceites e polo tanto fluídas a temperatura ambiente, solución para
facelas mais sólidas, transformalas en graxas saturadas de forma artificial. Os estudos actuais
amosan que son peores para o metabolismo favorecendo as enfermidades do aparello circulatorio
12. Colesterol…
• É unha molécula que forma parte da membrana das células
animais ademais de ser un precursor de moitas hormonas como as
sexuais….
• Está presente na graxa dos alimentos de orixe animal
• Existen dos variedades, o LDL acumúlase nas arterias producindo
infartos, tromboses…
13. PROTEÍNAS
FUNCIÓN:
•
Función estrutural materia coa que se forman as células(fibras musculares, coláxeno do tecido
conxuntivo)
•
Función reguladora: interveñen en moitas reaccións químicas, transporte O2, defensa contra as
infeccións (anticorpos)
Formadas pola unión de unidades máis pequenas aminoácidos (20 tipos dos cales 8 non poden ser
formados polo noso organismo chamados esenciais)
Segundo a súa composición en aminoácidos non todas as proteínas son de igual “calidade”
Orixe animal
2
TIPOS
-Alimentos con maior % de proteína
•Alimentos con menor % de proteína (alta en
legumes, especialmente a soia)
•En xeral menor calidade de aminoácidos
(mellórase complementando legumes e
cereais)
•Aporta menos graxas e calorías que a proteína
de orixe animal
-En xeral moi boa calidade de aminoácidos
(a mellor a clara do ovo)
-Problema: a proteína está unida a graxa
saturada rica en colesterol
Carnes, peixe, ovos e lácteos
Orixe vexetal
PRESENTES EN:
-Legumes
14. VITAMINAS
-Non poden ser sintetizadas polo noso organismo deben ser inxeridas coa dieta
FUNCIÓN REGULADORA
-NECESARIAS EN CANTIDADES MOI PEQUENAS
AUSENCIA CAUSA SERIOS TRASTORNOS
Destrúense facilmente pola luz, calor, osíxeno
-Composición química moi variable
LIPOSOLUBLES (nos lípidos)
HIDROSOLUBLES
(K, A, D, E)
(B, C)
-ACUMÚLANSE NO FÍGADO
-NON SE ACUMULAN
-(Poden ser tóxicas)
Deben tomarse todos os días (máis fácil
que exista déficit)
Fígado, leite, ovos,
aceite…
Moi abundantes en froitas e
verduras frescas...
15. O valor enerxético dos
alimentos
CÉLULA
nutrientes
ENERXÍA + CO2+H2O
O2
CALORÍAS ou QUILOCALORÍAS
•1 g GRAXA 9 Kcal (maior achega calórica)
•1 g GLÍCIDOS 4 Kcal
•1 g PROTEÍNAS 4 Kcal (Si se usan para producir enerxía producen metabolitos tóxicos: urea, ácido úrico…dañan os riles e articulacións)
(Si se usan
producir enerxía producen metabolitos tóxicos:
úrico…dañan os riles e articulacións)
•Vitaminas, auga, sales minerais e fibra 0 Kcal
16. Necesidades enerxéticas do ser
humano
TMB: tasa metabolismo basal: cantidade de
enerxía que o noso corpo consome nun día, en
repouso absoluto a unha temperatura constante
En xeral 1 kcal * kg masa/hora
Variacións:
•
sexo menor as mulleres
•
idade diminué coa idade
• Metabolismos, actividade ...
18. AS NECESIDADES NURICIONAIS
ENERXÉTICAS
ESTRUTURAIS
Metabolismo basal
PROTEÍNAS
(depende do sexo, idade e masa)
+
Sales minerais
(calcio e fósforo)
Gasto enerxético diario
Lípidos
2500 a 4500 Kcal/día
Auga
REGULADORAS
-VITAMINAS
-SALES MINERAIS
-Auga
19. Os diferentes tipos de alimentos
Presentes en
ENERXÉTICOS
Rícos en Glícidos e Lípidos
PLÁSTICOS ou
FORMADORES
Cereais e derivados (pan, pasta...),
legumes, azucre, mel, doces, chocolate,
graxas, aceites, nata , manteiga...
Iogur, queixo, carne, peixe, ovos, froitos
secos, marisco, legumes...
Rícos en proteínas
REGULADORES ou
protectores
Froitas e hortalizas, legumes...
Rícos en vitaminas e minerais
Algúns alimentos como as legumes poden cumplir varias funcións.
20. Dieta saudable e equilibrada
Dieta: conxunto de substancias sólidas e líquidas que inxerimos regularmente como alimento
Importancia da dieta:
-Calidade
-Cantidade
23. RECOMENDACIÓNS DIETA EQUILIBRADA
• Diversificar alimentos:
• proteicos: 10 – 15 %
• glícidos: 55 – 60%
• graxas: 30 %
• Varias comidas ao día non moi abundantes: favorecen a dixestión
e absorción dos alimentos
• Almorzo abundante
• Tomar vexetais frescos (vitaminas)
• Evitar alimentos precociñados e refinados (perden moitos
nutrientes: vitaminas, fibra..., levan mais graxas)
• Evitar graxas de orixe animal (saturadas e ricas en
colesterol) ou trans . Debemos consumir grasas insaturadas.
• Consumir alimentos ricos en fibra
• Reducir consumo azucres simples
24. POR QUE?
Sí FIBRA:
•
•
•
•
Favorece o tránsito intestinal evita estrinximento e cancro colon
Produce sensación saciedade evita sobrealimentación
Reduce absorción colesterol evita enfermidades cardiovasculares
Ralentiza absorción azucres axuda a previr a diabete
Non azucres simples:
• Favorece a caries
• Favorece a hiperglicemia (aumento glicosa en sangue) diabetes tipo II
• Aportan calorías baleiras (sen outros nutrientes) obesidade
Non graxas saturadas, trans e colesterol:
• Acumúlanse nos vasos sanguíneos favorecendo enfermidades cardiovasculares
27. Conservación e manipulación de alimentos
Frío reduce velocidade
Calor eliminación microorganismos
reprodución microorganismos
•Pasteurización: (Tª < 100ºC) non elimina todos
•Esterilización: (Tª >100ºC) elimina todos os
microorganismos (maior duración)
Deshidratación a eliminación da auga
impide o desenvolvemento de microorganismos
Adición substancias impiden o
desenvolvemento de microorganismos. En
moitos casos altera tamén o sabor:
-Sal
-Aceite
-Vinagre
-Azucre
28. Aditivos alimentarios
•
Se engaden nos alimentos en cantidades moi pequenas
•
Non teñen en xeral valor nutritivo
•
Poden ser naturais ou artificiais
•
Noméanse con letra E seguida de 3 ou 4 cifras (a 1ª referencia ao tipo)
1 -Colorante
2 - Conservante
3 - Antioxidantes
4 – Estabilizantes
5 e 6 – Potenciadores do sabor
9 - Edulcotrantes