1. Wat is het Cometa-model? Waarom beschrijven op collectieniveau? Wat is een (deel)collectie? 2. Welke elementen vindt je in Cometa? Welke aanvullende standaarden gebruik je het best? Overeenkomsten met internationale standaarden? 3. Hoe verzamel je gegevens? Hoe verwerk je die in een (online) toepassing? Welke collectieregisters bestaan er al? 4. Praktijkvoorbeelden

1. HET COMETA-MODEL
Het maken van beschrijvingen op
(deel)collectieniveau
David Coppoolse
Stafmedewerker ontsluiting en digitalisering
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Vormingstraject 'Duurzaam Digitaal Beheren' Module 1 | 8 en 11 april 2013

2. IN DEZE PRESENTATIE
 Wat is het Cometa-model? Waarom beschrijven
op collectieniveau? Wat is een (deel)collectie?
 Welke elementen vindt je in Cometa? Welke
aanvullende standaarden gebruik je het best?
Overeenkomsten met internationale standaarden?
 Hoe verzamel je gegevens? Hoe verwerk je die in
een (online) toepassing? Welke collectieregisters
bestaan er al?
 Praktijkvoorbeelden
2013-04-11 | 2

3. WAAROM COMETA?
2013-04-11 | 3

4. EEN BEETJE GESCHIEDENIS | 1
 2010
 Werkgroep ‘Collecties’ (binnen Prisma-traject)
 ADVN, Archiefbank Vlaanderen, CAG, CRKC, Erfgoedcel
Leuven, Erfgoedcel
Waasland, FARO, KADOC, PACKED, Resonant, Vlaamse
Erfgoedbibliotheek, VVBAD
 Afstemmen aanpak, methoden, modellen
 Onderzoek huidige praktijk en internationale modellen
 Technische subwerkgroep
 FARO, PACKED, Vlaamse Erfgoedbibliotheek
 Gemeenschappelijk model voorstellen
2013-04-11 | 4

5. EEN BEETJE GESCHIEDENIS | 2
 2011/2012
 Operationalisering van het model
 FARO, PACKED, Vlaamse Erfgoedbibliotheek
 Documenteren model
 Introductie in de cultureel-erfgoedsector
 ‘Cometa’ (= Collectiemetadata)
2013-04-11 | 5

6. EEN BEETJE GESCHIEDENIS | 3
 2013 >
 Vorming organiseren
 Concreet gebruik Cometa inventariseren
 Gebruikersgroep bijeenbrengen
 Ervaringen en ‘best practices’ verzamelen
 Verbeterpunten identificeren
 Update voorbereiden
 Van model naar standaard?
2013-04-11 | 6

7. WAT IS COMETA?
 Een model voor het maken van beschrijvingen op
collectieniveau
 Vertrekpunt, geen doel op zich
 Inhoudelijk model, geen technische standaard
 Bedoeld als ‘best practice’
 Een ‘campagne’
 Een brochure
 Een online informatiedossier
 Vormingsmomenten
2013-04-11 | 7

8. DOEL VAN COMETA
 Promoten van beschrijven van collecties in de
Vlaamse cultureel-erfgoedsector
 Op een gestandaardiseerde manier
 Doelgroepen
 Alle soorten erfgoedorganisaties
 Professionals en amateurs
 Houvast bieden bij in kaart brengen collecties
 Gegevensmodel
 Werkwijze
 Tools
2013-04-11 | 8

9. UITGANGSPUNTEN VAN HET MODEL
 Efficiëntie
 Eenvormigheid bevorderen
 Hergebruik voor verschillende toepassingen
 Uitwisseling met andere organisaties
 Standaardisering
 Uitwisseling data via bestaande standaarden
 Voor tenminste de basisset
 Op basis van RSLP Collection Description
 Of ISAD(G), EAD, Dublin Core
 Brede toepasbaarheid
 Moet óók kunnen voorzien in specifieke behoeften
2013-04-11 | 9

10. WAAROM COLLECTIE-
BESCHRIJVINGEN MAKEN?
2013-04-11 | 10

11. WAT IS EEN COLLECTIE?
 Gestructureerd geheel
 Van erfgoedobjecten of -data
 Waartussen een aanwijsbaar verband bestaat
 Thema (‘mode’)
 Herkomst (‘abdij van Tongerloo’)
 Materiaaltype (‘handgedrukte boeken’)
 Soort objecten (‘landbouwwerktuigen’)
 Bewaarinstelling (‘museum M’)
 …
 Mogelijk hybride
 Digitaal en fysiek, originelen en kopieën
2013-04-11 | 11

12. ONDERVERDELING COLLECTIES
 Collectie  Deelcollecties
 Altijd hiërarchisch (1:n)
 Moeder/Dochter of Super/Sub
 Synoniemen (in Cometa-context):
 (archief)bestand, fonds, (deel)verzameling
 Wat is een deelcollectie?
 Doel van beschrijving bepaalt segmentering, bijv.
 Onderzoek, reconstructie  Herkomst
 Behoud, bewaring  Materiaaltype
 Verzamelfocus, ontsluiting  Thema
2013-04-11 | 12

13. ONDERVERDELING COLLECTIES
 Verschillende tendensen per sector
 Archiefinstellingen
 Herkomstprincipe (‘Archief van politicus X’)
 Bibliotheken
 Herkomst (‘Bibliotheek van schrijver Y’)
 Materiaaltype (‘Plannen en kaarten’)
 Musea
 Materiaaltype (‘Prentencollectie’)
 Periode (‘Romeinse tijd’)
 Thema (‘Industriële vormgeving‘)
2013-04-11 | 13

14. ONDERVERDELING COLLECTIES
 Gerelateerde collecties
 = Gedeelde herkomstgeschiedenis
 ≠ Thematische of materiële overeenkomsten
 Conclusie
 Wees pragmatisch en werk in de eerste plaats met
de reeds bestaande segmentering
Deelcollecties van een fictieve erfgoedinstelling
2013-04-11 | 14

15. OPDRACHT
 Maak een schets van de ‘stamboom’ van de
(deel)collecties die je tegenkomt in je
werkomgeving
Deelcollecties van een fictieve erfgoedinstelling
2013-04-11 | 15

16. WAAROM COLLECTIES BESCHRIJVEN?
 Beschrijven individuele objecten
 Niet altijd haalbaar
 Geeft geen informatie over groepen objecten en hun
onderlinge relaties
 Geeft niet altijd het gewenste overzicht nodig voor
beheer van en beleid rond collecties
 Collectiebeschrijvingen
 Informatie over (deel)collectie als geheel
 Omschrijving, materiaaltypes, omvang, trefwoorden, he
rkomst, collectiebeleid, bewaarplaats, etc.
2013-04-11 | 16

17. COLLECTIEBELEID EN -BEHEER | 1
 Weten wat er in huis is
 Inventarissen van individuele objecten zijn
overweldigend
 Verband tussen objecten en onderdelen van de
collectie wordt duidelijker
 (Gebrek aan) interne
organisatie van de
collectie komt aan
het licht
2013-04-11 | 17
© Heemkunde Vlaanderen

18. COLLECTIEBELEID EN -BEHEER | 2
 Ontwikkelen van specifiek beleid voor
deelcollecties
 Prioriteiten stellen tussen deelcollecties
 Sterktes valoriseren, zwaktes ondervangen
 Kerncollectie identificeren
 Acquisitiebeleid hierop aanpassen
 Samenwerkingsmogelijkheden identificeren
 Onderlinge afspraken rond collectiebeleid en
andere vormen van samenwerking
 Ontwikkelen van een sectorbeleid
2013-04-11 | 18

19. VINDBAARHEID
 Collecties zonder objectbeschrijvingen ontsluiten
 Ontdekbaarheid van (deel)collecties verhogen
 Zoeken van bepaalde types collecties
 Versus bepaalde types objecten
 Atypische collecties vinden
 Bijv. taxidermische collectie in een bibliotheek
 Overkoepelend collectieregister wordt mogelijk
 Zoeken naar collecties over instellingen heen
2013-04-11 | 19

20. CONTEXTUALISERING
 Samenhang, belang, relevantie van groep
objecten duidelijk maken
 Koppeling van objectbeschrijvingen via
collectiebeschrijvingen
 ‘Toon info over de collectie waarin dit object zich
bevindt’
 ‘Toon (andere) objecten uit de collectie’
 Samenhang tussen (deel)collecties duidelijk
maken
2013-04-11 | 20

21. HOE ZIET COMETA ERUIT?
2013-04-11 | 21

22. GEBRUIKSNIVEAUS
1. Staalkaart
 Gegevens die mogelijk interessant zijn in
Toenemende standaardisering
collectiebeschrijvingen
2. Gemeenschappelijk model
 Gestandaardiseerde elementen
 Uitwisseling en hergebruik van informatie
3. Hulpmiddel voor aggregatie
 Uitwisseling van data
 Gebaseerd op RSLP Collection Description
 Correspondentie met ISAD(G) en EAD
2013-04-11 | 22

23. DE TRAPPEN VAN HET MODEL
Veel detail
Minder uitwisselbaar
Detailniveau
Weinig detail
Meer uitwisselbaar
Uitwisselbaarheid
2013-04-11 | 23

24. DE TRAPPEN VAN HET MODEL
Veel detail
Minder uitwisselbaar
Detailniveau
Weinig detail
Meer uitwisselbaar
Uitwisselbaarheid
2013-04-11 | 24

25. BASIS, PLUS, EXTRA
 Cometa Basis
 Minimale gegevensset
 Publieke ontsluiting van erfgoedcollecties
 Maximale uitwisselbaarheid
 Via internationale standaarden
 Cometa Plus
 Uitgebreide gegevensset
 Beheersfuncties en beleidsontwikkeling
 Uitwisselbaar binnen Vlaanderen
 O.a. voor Cijferboek Cultureel-erfgoed
2013-04-11 | 25

26. BASIS, PLUS, EXTRA
 Cometa Extra
 Aanvullende gegevens
 Instellings- of subsectorspecifiek
 Geen of beperkte uitwisseling
 Onderlinge afspraken noodzakelijk
Collectie langspeelplaten, Bibliotheca Wasiana vzw – Sint-Niklaas
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek – Fotografie: Stefan Tavernier
2013-04-11 | 26

27. SECTIES
 1. Algemeen
 2. Agenten
 3. Relaties
 4. Inhoud
 5. Collectiebeleid
 6. Ontsluiting
 7. Rechten
 8. Behoud en beheer
Collectie Ernest Closson (1870-1950) 2013-04-11 | 27
Conservatorium Brussel - Erasmushogeschool
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek - Fotografie: Stefan Tavernier

28. ELEMENTEN | SECTIE 1-2
Sectie Cometa Basis | Cometa Plus
1. Algemeen Naam
Identificatienummer
Collectietype
Beschrijving
Beheerhistoriek (Provenance)
Materialen
Taal
Verzamelperiode
Ouderdom
Opmerkingen
Locatie
Eigendom
2. Agenten Eigenaar
Beheerder
Collectievormer
2013-04-11 | 28

29. ELEMENTEN | SECTIE 3-4
Sectie Cometa Basis | Cometa Plus
3. Relaties Supercollectie
Subcollectie
Gerelateerde collectie
Gerelateerde publicatie
4. Inhoud Concept
Object
Naam
Plaats
Periode
5. Collectiebeleid Acquisitiestatus
Onderdeel kerncollectie?
Collectiebeleidsplan?
Samenvatting collectiebeleid
2013-04-11 | 29

30. ELEMENTEN | SECTIE 6-7
Sectie Cometa Basis | Cometa Plus
6. Ontsluiting Registratiesysteem
Registratiegraad
Digitaliseringgraad
Raadpleegbaarheid fysieke objecten
Raadpleegbaarheid digitale objecten
7. Rechten Regime
Rechthebbenden
8. Behoud en beheer Passieve conservatie (preservering)
Actieve conservatie & restauratie
Digitaal depot
2013-04-11 | 30

31. GEGEVENS PER MATERIAALTYPE
 Cometa Basis: Alleen omvang
 Cometa Plus: Ook ontsluiting, digitalisering, behoud
Voorbeeld voor een audiovisuele collectie
Materiaaltype Omvang Ontsluiting Digitalisering Behoud
fysieke objecten
In digitaal depot
fysieke objecten
Gedigitaliseerd
Te behandelen
Geregistreerd/
toegankelijk
toegankelijk
behandelde
Beschreven
beschreven
beschreven
Digitaal/
Offline
Offline
Online
Online
Reeds
Filmopnames # uur % % % % % % % % %
(diverse formaten)
Filmrollen/-banden, # exemplaren % % % % % % % % %
andere dragers
Video-opnames # uur % % % % % % % % %
(diverse formaten)
Videobanden, # exemplaren % % % % % % % % %
andere dragers
Muziek-/ # uur % % % % % % % % %
2013-04-11 | 31
geluidsopnames

32. OPDRACHT
 Vul voor een (deel)collectie in je werkomgeving
het Cometa-enquêteformulier in
2013-04-11 | 32

33. SECTIE 1: ALGEMEEN
 Identificatie en beschrijvende gegevens van de collectie
 Elementen:
 Naam → Hulptabel Agent
 Identificatienummer → Tekst, bijv. ISIL
 Collectietype → Cometa-lijst
 Beschrijving → Tekst
 Beheerhistoriek (Provenance) → Tekst
 Materialen → Tabel
 Taal → Lijst, bijv. ISO 639
 Verzamelperiode → Jaartal
 Ouderdom → Jaartal
 Opmerkingen → Tekst
 Locatie → Hulptabel Locatie
 Eigendom → Cometa-lijst
2013-04-11 | 33

34. SECTIE 2: AGENTEN
 Bij de collectie betrokken personen en organisaties
 Elementen:
 Eigenaar
 Beheerder Hulptabel Agent
 Collectievormer
2013-04-11 | 34

35. SECTIE 3: RELATIES
 Samenhang met andere collecties
 Elementen:
 Moedercollectie Tekst (Naam, ID)
 Deelcollectie of
 Gerelateerde collectie Link
 Gerelateerde publicaties → Tekst
2013-04-11 | 35

36. SECTIE 4: INHOUD
 Inhoudelijke trefwoorden
 Elementen
 Concept
 abstract begrip → Lijst, bijv. AAT-NED, UDC
 Object
 naam specifiek ding → Tekst
 Naam
 persoon of organisatie → Lijst, bijv. ODIS, RKD
 Plaats
 geografische locatie → Lijst, bijv. TGN, NIS
 Tijd
 tijdstip of periode → Lijst, bijv. AAT-NED
2013-04-11 | 36

37. SECTIE 5: COLLECTIEBELEID
 Ontwikkeling van de collectie
 Elementen:
 Acquisitiebeleid
 Acquisitiemethode
Cometa-lijsten
 Kerncollectie?
 Collectiebeleidsplan
 Samenvatting collectiebeleid → Tekst
2013-04-11 | 37

38. SECTIE 6: ONTSLUITING
 Raadpleging van de collectie
 Elementen:
 Registratiesysteem → Hulptabel Systeem
 Raadpleegbaarheid
fysieke objecten → Cometa-lijsten
 Raadpleegbaarheid → Cometa-lijst
digitale objecten → Link
 Registratiegraad →%
 Digitaliseringsgraad →%
2013-04-11 | 38

39. SECTIE 7: RECHTEN
 Intellectueel eigendom
 Elementen:
 Regime → Cometa-lijst
 Rechthebbenden
gekend/achterhaalbaar →%
2013-04-11 | 39

40. SECTIE 8: BEHOUD EN BEHEER
 Conservering en preservering
 Elementen:
 Passieve conservering → Cometa-lijst
 Te behandelen objecten →%
 Reeds behandelde objecten →%
 Digitaal depot →%
2013-04-11 | 40

41. HULPTABELLEN EN RELATIES
2013-04-11 | 41

42. HULPTABEL: LOCATIE
 De (fysieke of digitale) bewaarplaats van de collectie
 Elementen:
 Locatienaam
 Postadres
 Postcode
 Land → bijv. ISO 3166
 URL
 Beheerder → Hulptabel Agent
 Toegangsvoorwaarden
 Zie ook
2013-04-11 | 42

43. HULPTABEL: AGENT
 Gerelateerde personen en organisaties
 Elementen
 Naam
 Identificatienummer
 Rol
 Organisatie
 Telefoonnummer → bijv. E.123
 Faxnummer → bijv. E.123
 E-mailadres → bijv. E.123
 Biografie/Geschiedenis
 Zie ook
2013-04-11 | 43

44. HULPTABEL: SYSTEEM
 Registratiesysteem
 Elementen:
 Systeemnaam
 Publieke raadpleegbaarheid → Cometa-lijst
 URL
 Toelichting
 Type systeem → Cometa-lijst
 Herkomst systeem → Cometa-lijst
 Standaarden
2013-04-11 | 44

45. ELEMENTEN – WERKWIJZE
 Leg vast welke elementen je gebruikt
 Basis, Plus, Extra
 Wat wel, wat niet
 Leg vast hoe je ze gebruikt
 Invoerregels
 Eigen lijsten
 Gebruik standaarden
 Standaardterminologieën
 Standaardcodes
 Raadpleeg CEST!
2013-04-11 | 45

46. ELEMENTEN – INTERNATIONALE STANDAARDEN
 Uitgangspunt
 Cometa Basis = uitwisselbaar via bestaande
internationale standaarden
 ‘Cross-walks’ beschikbaar voor
 RSLP-Collection Description
 Archief, Museum, Bibliotheek (UK)
 Basis voor Cometa
 ISAD(G) & EAD
 Archief
 Dublin Core
 Sectoroverschrijdend
 Tip: Kies je internationale standaard en breidt die uit
met de bijkomende Cometa-elementen
2013-04-11 | 46

47. AANVULLENDE STANDAARDEN
2013-04-11 | 47

48. CEST
 Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox
 www.projectcest.be
 Overzicht van standaarden voor digitaal erfgoed
 Standaard =
 Erkende afspraken, specificaties, criteria
 Over een product, dienst of methode
 Aangevuld met praktijkmaterialen
 Voortdurend in ontwikkeling
2013-04-11 | 48

49. WWW.PROJECTCEST.BE
2013-04-11 | 49

50. CEST  PRAKTIJK
 CEST Praktijk: Ik wil collecties…
 inventariseren
Vormingstraject
 digitaliseren
PACKED / FARO
 bewaren in 2013
 toegankelijk maken
 Welke
standaarden, handleidingen, modeldocumenten, e
valuatietools, case studies gebruik ik dan best?
2013-04-11 | 50

51. CEST  PRAKTIJK
2013-04-11 | 51

52. CEST  COMETA
2013-04-11 | 52

53. DEN
 Digitaal Erfgoed Nederland
 Hoe goed digitaliseren?
 http://www.den.nl/digitaliseren
 Set van minimale eisen voor digitalisering van
erfgoed
 http://www.den.nl/debasis
 Goed beschrijven  goed digitaliseren
2013-04-11 | 53

54. WWW.DEN.NL
2013-04-11 | 54

55. HOE BEGIN JE AAN HET
BESCHRIJVEN VAN (DEEL)COLLECTIES?
2013-04-11 | 55

56. 1. MAAK EEN PLAN
 Objectieven
 Mensen en middelen
 Doelpubliek
 Breed publiek? Onderzoekers? Erfgoedbeheerders?
Beleidsmakers?
 Detailniveau
 Volledigheid  Herbruikbaarheid
 Diepgang  Tijdsinvestering
 Actualiteitswaarde  Nu of later?
2013-04-11 | 56

57. 2. KIES EEN MODEL
 Gebruik Cometa
 Welke elementen gebruik je?
 Welke voeg je toe? (= Cometa Extra)
 Kies je standaardterminologie
 Zie CEST en DEN voor bronnen
 Documenteer je schema
 Wat wel / niet / toegevoegd?
 Interpretatiemarge
2013-04-11 | 57

58. WWW.DEN.NL/TERMINOLOGIEBRONNEN
2013-04-11 | 58

59. 3. REGEL OPSLAG EN TERBESCHIKKINGSTELLING
 Gestructureerd formaat
 Spreadsheet, databank
 Ga online indien mogelijk
 Toegangsrechten
 Integreer met andere gegevens en systemen
 Objectregistratie
 CollectiveAccess, Brocade, LIBIS, Adlib
2013-04-11 | 59
Dossiers, Bibliotheca Wasiana vzw – Sint-Niklaas
© Vlaamse Erfgoedbibliotheek – Fotografie: Stefan Tavernier

60. COLLECTIVE ACCESS
 Webtoepassing voor ontsluiten en beheren van
collecties
 Open source-software
 www.collectiveaccess.org
 Installatieprofielen FARO geschikt voor Cometa
 Integratie van
collectie- en
objectregistratie
 bram.wiercx@faronet.be
Schermafdruk 2013-04-11 | 60
CollectiveAccess Providence
Catalogiseer- en databeheermodule

61. 4. VERZAMEL DE GEGEVENS
 Systematische aanpak
 Welke instellingen?
 Welke (deel)collecties?
 Via een formulier
 Sjabloon op www.cometamodel.be
 Hergebruik bestaande gegevens
 Uit de eigen instelling(en)
 Uit bestaande collectieregisters
 Strategie voor actualisering
 Peildatum
2013-04-11 | 61

62. VOORBEELD SJABLOON ENQUÊTE
2013-04-11 | 62

63. HERGEBRUIK GEGEVENS
Vlaamse Collectieregisters
 Archiefbank Vlaanderen
 www.archiefbank.be
 Collectiewijzer Erfgoedbibliotheken
 Vlaamse Erfgoedbibliotheek
 www.collectiewijzer.be
 Muziekbank Vlaanderen
 Resonant
 www.muziekbankvlaanderen.be
 Verborgen schatten. Repertorium van lokale
erfgoedhouders in de provincie Antwerpen
 Provincie Antwerpen / Heemkunde Gouw Antwerpen
 www.lokaalerfgoed.be
2013-04-11 | 63

64. COLLECTIEBESCHRIJVINGEN
IN DE PRAKTIJK
2013-04-11 | 64

65. WWW.COLLECTIEWIJZER.BE
2013-04-11 | 65

66. COLLECTIEWIJZER ERFGOEDBIBLIOTHEKEN
 Insteek: Type collectie (‘bibliotheek’)
 2006/2007:
 Project ‘Collecties Online’
 VVBAD, Erfgoedbibliotheken Vlaanderen
 Voor het eerst
 gestandaardiseerde kwalitatieve en kwantitatieve
informatie
 over (deel)collecties van erfgoedbibliotheken
 Opgenomen in Vlabidoc (VVBAD)
 Gebaseerd op RSLP-Collection Description
 2010
 Verbeterde ontsluiting via afzonderlijke website
 Op basis van Drupal 6
2013-04-11 | 66

67. COLLECTIEWIJZER ERFGOEDBIBLIOTHEKEN
 2011/12
 Herformatering records op basis van Cometa
 Nog niet ‘Cometa compliant’
 Integratie met STCV- en Abraham-databank
 Objectregistratie
 2013-2017
 Cometa (Plus) implementeren
 Update op basis van
 Traject collectiebeleid partnerbibliotheken Vlaamse
Erfgoedbibliotheek
 Sectorbevraging (?)
2013-04-11 | 67

68. AFBAKENING SCOPE VAN HET REGISTER
 Definitie van ‘erfgoedbibliotheekcollectie’
 Een erfgoedbibliotheekcollectie is een verzameling cultureel en/of
wetenschappelijk documentair patrimonium van geschreven en
gedrukte publicaties (handschriften, boeken en periodieken),
gedigitaliseerde en elektronische publicaties en publicaties op andere
dragers van regionaal, nationaal of internationaal belang en die met
de intentie van een lange-termijnbewaring wordt beheerd (eventueel
aangevuld) en (in mindere of meerdere mate) wordt beschikbaar
gesteld.
 Criteria
 Vormelijk
 Inhoudelijk
2013-04-11 | 68

69. CRITERIA VOOR INCLUSIE
 Vormelijk
 De collectie is fysiek en/of bibliografisch te
scheiden van de algemene bibliotheekcollectie
 Inhoudelijk
 Manuscripten en historische fondsen tot 1830
= altijd erfgoedcollectie
 Collecties van na 1830
 Erkend als een belangrijke bron
 Begrenst onderwerpsveld
 Zo volledig mogelijk
2013-04-11 | 69

70. CRITERIA VOOR EXCLUSIE
 Collecties van knipsels, efemera en documentair
en/of archivalisch materiaal
 Utilitaire collecties (zoals vakbibliotheek museum)
 Algemene collecties (bijv. openbare bibliotheek)
 Collecties die niet kunnen worden afgescheiden
van de algemene bibliotheekcollectie
 Zeer kleine collecties
 Privé-collecties
2013-04-11 | 70

71. COLLECTIEWIJZER – RSLP-CD – COMETA
2013-04-11 | 71

72. COLLECTIEWIJZER – RSLP-CD – COMETA
2013-04-11 | 72

73. WWW.VLAAMSE-ERFGOEDBIBLIOTHEEK.BE/DOSSIER/COLLECTIEWIJZER
2013-04-11 | 73

74. INHOUD
 174 instellingen
 Bevraagd via papieren enquête
 Feedback wisselend van kwaliteit
 288 collectiebeschrijvingen
 Van zeer globaal tot vrij granulair
 Inhoud velden niet altijd even eenvormig
 Onderscheid deelcollecties wisselt per instelling
 Herkomst, Materiaaltype, Thema
 Omvang (aantallen) eerder indicatief
2013-04-11 | 74

75. WWW.COLLECTIEWIJZER.BE
2013-04-11 | 75

76. WWW.COLLECTIEWIJZER.BE/COLLECTIE/7089
2013-04-11 | 76

77. WWW.COLLECTIEWIJZER.BE/COLLECTIE/7089
2013-04-11 | 77

78. WWW.COLLECTIEWIJZER.BE/COLLECTIES/SEARCH
2013-04-11 | 78

79. WWW.LOKAALERFGOED.BE
2013-04-11 | 79

80. WWW.LOKAALERFGOED.BE
 Insteek: Collectiebewarende instellingen
(‘Heemkundige kringen provincie Antwerpen)
 Eén beschrijving per organisatie
 Contactgegevens
 Documenttypes
 Uitgebreide beschrijving (lopende tekst)
 Enquêteformulier per organisatie
 Meer gedetailleerde gegevens
2013-04-11 | 80

81. WWW.LOKAALERFGOED.BE
2013-04-11 | 81

82. WWW.LOKAALERFGOED.BE
2013-04-11 | 82

83. WWW.MUZIEKBANKVLAANDEREN.BE
2013-04-11 | 83

84. MUZIEKBANK VLAANDEREN
 Insteek: Thematisch (‘muziek’)
 Beschrijving van ‘bestanden’
 Archieven en collecties
 Momenteel 368 (conversie oude databank nog lopend)
 Beperkt aangevuld met beschrijving ‘objecten’
 Topstukken of bijzondere stukken uit een bestand
 Standaarden: ISAD(G) en Cometa
 Cometa is volledig geïmplementeerd
 Uitwisseling met Archiefbank Vlaanderen in ontwikkeling
 Systeem
 CollectiveAccess (databank)
 Drupal (website)
2013-04-11 | 84

85. WWW.MUZIEKBANKVLAANDEREN.BE
2013-04-11 | 85

86. WWW.MUZIEKBANKVLAANDEREN.BE
2013-04-11 | 86

87. WWW.MUZIEKBANKVLAANDEREN.BE
2013-04-11 | 87

88. WWW.ARCHIEFBANK.BE
2013-04-11 | 88

89. ARCHIEFBANK VLAANDEREN
 Online databank sinds 2005
 Vlaamse private archiefbestanden en collecties
 Doel
 Hulpmiddel voor onderzoekers en geïnteresseerden
 Overzicht van bewaarde Vlaamse erfgoed
 Stimuleren van ‘archival awareness’
 Volumes (2011)
 7844 archieffiches
 2554 bewaarplaatsen
 380 invoerders
2013-04-11 | 89

90. ARCHIEFBANK VLAANDEREN
 Standaarden
 ISAD(G): Archiefbestand / Collectie
 ISAAR: Archiefvormers / Verzamelaars
 ISDIAH: Bewaarplaats
 Cometa
 Archiefbank-velden =
Cometa Basis + enkele Cometa Plus-velden
 Invoer
 Door bewaarder (begeleiding, handleiding)
 Door medewerker Archiefbank
2013-04-11 | 90

91. CASE HEEMKUNDIGE KRINGEN
 Project i.s.m. Heemkunde Gouw Antwerpen en
Provincie Antwerpen (2005)
 Heterogene collecties
 Archieven
 Documenten opgemaakt en ontvangen door een
persoon of organisatie bij het uitvoeren van zijn
taken of activiteiten
 Collecties
 Documenten of voorwerpen (vaak rond een thema)
doelbewust verzameld door iemand
2013-04-11 | 91

92. HETEROGENE COLLECTIES
 Heemkring bewaart
 Bidprentjesverzameling
 Vlaggen
 Geschonken archief familie X
 Geschonken archief fanfare Y
 In bewaring gegeven archief brouwerij Z
 Prentencollectie
 Tijdschriften
 Knipselcollectie
 Museum bewaart
 Museale objecten
 Archieven van kunstenaars
2013-04-11 | 92

93. REGISTRATIEMETHODE
 Eén (archief)fiche per heemkring
 Inhoudsbeschrijving opgedeeld:
 Bibliotheek
 Archieven
 Genealogisch materiaal
 Iconografisch materiaal
 Pers
 Andere
2013-04-11 | 93

94. WWW.ARCHIEFBANK.BE
1.02 Identificatienr
1.11 Locatie
1.01 Naam
1.09 Ouderdom
1.03 Collectietype
1.06 Materialen
2013-04-11 | 94

95. WWW.ARCHIEFBANK.BE
1.04 Beschrijving
2013-04-11 | 95

96. WWW.ARCHIEFBANK.BE
1.04 Beschrijving
2013-04-11 | 96

97. ERVARINGEN
fonds
 Gevolg één fiche: collectie
verborgen collecties deelcollectie
 Waardevolle en
omvangrijke archieven en
deelcollecties niet
afzonderlijk zichtbaar
 Sinds 2011: functionaliteit archief
om collecties en deelarchief
deelcollecties te
onderscheiden
virtuele collectie
2013-04-11 | 97

98. ERVARINGEN
fonds
 Voordelen collectie
 Verwantschap duidelijk deelcollectie
 Rijkdom zichtbaar
 Extra context per
onderdeel
 Moeilijkheid archief
 Wanneer deelcollectie
deelarchief
maken?
virtuele collectie
2013-04-11 | 98

99. ANDERE COMETA-INITIATIEVEN IN VLAANDEREN
 Provincie West-Vlaanderen
 Erfgoeddatabank en -website met registratie op
(deel)collectieniveau
 Uitbreiding van AdLib Enterprise 7
 Stad Antwerpen / Universiteit Antwerpen
 Uitbreiding bibliotheekcatalogus met
(deel)collectiebeschrijvingen
 Nieuwe module binnen de Anet Brocade-software
2013-04-11 | 99

100. ANDERE COMETA-INITIATIEVEN IN VLAANDEREN
 Erfgoedcel CO7 (zuidelijke Westhoek)
 Inventarisering lokale erfgoedcollecties ter
 Voorbereiding regionaal erfgoeddepot
 Overleg Cultuur regio Kortrijk
 In kaart brengen lokale archeologische
vondstenensembles
 Universiteitsbibliotheek Leuven
 Beschrijven erfgoedcollecties
 Opname in het LIBIS-bibliotheeksysteem
2013-04-11 | 100

101. MEER INFORMATIE
2013-04-11 | 101

102. BROCHURE
2013-04-11 | 102

103. WWW.COMETAMODEL.BE
 Inleidende brochure
 Waarom zou je op collectieniveau beschrijven?
 Wat is een (deel)collectie?
 Wat is Cometa?
 Hoe begin je aan het beschijven van
(deel)collecties?
 Details van de elementen van het model
 Duidelijke omschrijving
 Bijkomende standaarden (bijv.
terminologiebronnen)
2013-04-11 | 103

104. WWW.COMETAMODEL.BE
 Sjablonen
 Vragenlijst (ODT + DOC)
 Correspondentietabel met internationale
standaarden (EAD, RSLP-DC, ISAD(G), DC)
 Links en achtergrondinformatie
 Contactgegevens
 Vragen
 Feedback
2013-04-11 | 104

105. Dit document wordt ter beschikking gesteld onder Creative Commons-licentie
‘Naamsvermelding-NietCom-mercieel-GelijkDelen 2.0 België (CC BY-NC-SA 2.0)’
<http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/be/deed.nl> met als bijkomende bepaling
dat de afbeeldingen met een copyrightvermelding niet voor afgeleide werken of andere
doeleinden mogen worden gebruikt zonder voorafgaande toestemming van de rechthebbenden.
Dit document bouwt voort op een presentatie van 31 januari 2012 en bevat bijdragen van Henk
Vanstappen (PACKED), Bart De Nil (FARO) en Katrien Weyns (Archiefbank).

106. OVER DE VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
2013-04-11 | 106

107. VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
Erfgoedbibliotheek Universiteits-
Hendrik Conscience bibliotheek
Openbare (Antwerpen) Antwerpen
Bibliotheek Provinciale
Brugge Bibliotheek
Limburg
(Hasselt)
Universiteits- Universiteits-
bibliotheek bibliotheek
Gent Leuven 2013-04-11 | 107

108. VLAAMSE ERFGOEDBIBLIOTHEEK
 Netwerk van erfgoedbibliotheken
 Opgericht in 2008 op vraag Vlaamse overheid
 Vanuit de samenwerking tussen de
partnerbibliotheken zorgen voor
 Zichtbare erfgoedbibliotheeksector
 Expertiseontwikkeling en -deling
 Collectiebeleid
 Duurzame bewaring
 Bibliografische ontsluiting
 Digitale collecties
 Publiekswerking
2013-04-11 | 108

109. WWW.VLAAMSE-ERFGOEDBIBLIOTHEEK.BE
2013-04-11 | 109

110. WWW.FLANDRICA.BE
2013-04-11 | 110

111. WWW.STCV.BE
2013-04-11 | 111

112. WWW.ABRAHAM-ONLINE.BE
2013-04-11 | 112

113. WWW.COLLECTIEWIJZER.BE
2013-04-11 | 113

114. CONTACT
david@vlaamse-erfgoedbibliotheek.be