1. 11310131042 Duygu KIRAÇ
11310131054 Hayriye LĠMON
12310131035 Kübra Nur ÇAYIR
12310131051 Hasan Sedat HOROZ
12310131087 Esra ACAR
TC.
KONYA NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ
AHMET KELEŞOĞLU EĞİTİM FAKÜLTESİ
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği
BĠLGĠSAYAR AĞLARI VE ĠLETĠġĠM DERSĠ
KONU: UYGULAMA KATMANI VE AĞ PROTOKOLLERĠ
3. AĞ PROTOKOLLERİ
Günümüzde internetle birlikte veri transferi de hayatımızın
ayrılmaz bir parçası haline geldi. Veri transferi ağ protokolleri denilen
belli standartlara göre yapılmaktadır.
Peki ağ protokolü nedir?
Ağ protokolü verinin ağdan nasıl paketlenip, iletileceğini
belirleyen, iletilen verinin aslıyla aynı olup olmadığını ve hatalarını
denetleyen kurallar bütünüdür.
4. Zamanla değiĢik amaçlar için kullanılabilen birçok protokol
geliĢmiĢtir. Ġlk dönemlerde, bilgisayar donanımı üreten firmalar
tarafından kendi donanımlarının kullanılmasını kolaylaĢtırıp,
diğerlerininkini zorlaĢtıran Ģekilde tasarlanmıĢtır.
1978'de ortaya çıkan OSI (Open System Interconnection) ise
belli bir donanıma ya da bilgisayar ağına bağlı olmayan ağ
bağlantısına imkan sağlamasıyla kabul görmüĢ ve hızlı bir Ģekilde
geliĢmiĢtir. OSI modeli yedi katmandan oluĢmaktadır.
5.
6. UYGULAMA KATMANI
OSI Modelinin 7.Katmani olup kullaniciya en yakın olan katmandır.
Diğer katmanlara servis sağlamaz.
Network e gönderilen herhangi bir datanın oluĢtuğu ve bu datanın
karĢı tarafta yorumlandığı cihaz ya da programdır(outlook,web
browser,msn vb.).
Uygulama katmanı programların ağı kullanabilmesi için araçlar sunar.
7. Microsoft API'leri uygulama katmanında çalısır.
Bu API'leri kullanarak program yazan bir programcı, örneğin bir ağ
sürücüsüne eriĢmek gerektiğinde API içindeki hazır aracı alıp kendi
programında kullanır.
Firewall'lar bu katmanda çalıĢır.
8. REMOTE LOGĠN CATEGORY
(UZAKTAN OTURUM AÇMA KATEGORĠSĠ)
1-TELNET
Telnet nedir ?
Telnet ( Telecommunication network ) : internet veya lokal ağda kullanılan
bir network protokolüdür. 1969 yılında geliĢtirilmiĢtir ve ilk internet standartlarından
biridir. Telnet tipik olarak uzak makinayla komut satır arayüzüyle haberleĢir.
9. Telnet terimi ayrıca protokolün kullanıcı tarafındaki yazılımı da
belirtmektedir. Telnet kullanıcıları sanal olarak tüm platformlara
eriĢebilirler. Birçok network cihazı ve iĢletim sistemi uzaktan kontrol
edilebilmeleri için telnet servis sunucusunu desteklemektedirler.
Güvenlik problemleri nedeniyle Telnet yerini SSH’ a bırakmıĢtır.
10. Telnet güvenilir bağlantı tabanlı iletime dayanan bir client-server
protokolüdür. Bu protokol genellikle 23 numaralı TCP port üzerinden
bağlantı sağlamak için kullanılır.
11. Güvenlik
Telnet ilk olarak 1969 yılında
akademik enstitüler, araĢtırma enstitüleri
gibi çok bilgisayarlı ağlara sahip yerlerde
kullanım için geliĢtirilmiĢtir. 1990′ lı
yıllarda bant geniĢliğinde meydana gelen
patlamaya kadar güvenlik kavramı ciddi
bir sorun oluĢturmuyordu. Ancak
internete eriĢen insan sayısı arttıkça
yetkisiz eriĢimleri engellemek ve veri
gizliliğini sağlamak için Ģifreleme
gerekmiĢtir.
12. Bilgisayar güvenliği konusundaki uzmanlar Telnetin uzak
bağlantı için belli sebeplerden ötürü devam edemeyeceğini
belirtmiĢlerdir:
• Telnet bağlantı yapıldığında gönderilen bilgiler bağlantı parolasını da
içermesine rağmen ĢifrelenmemiĢtir. Bu yüzden bağlantıyı
dinleyebilen kötü niyetli bir kiĢ bağlantı Ģifresini rahatlıkla elde
edebilir. Bağlantıyı dinleyebilmek için bu ağa bağlı router, switch, hub
veya ağ geçidine bağlanmak yeterlidir.
13. • Telnette paketin istenilen yere gidip gitmediğini kontrol eden bir
doğrulama sistemi yoktur.
• Günümüzde kullanılan Telnet programlarının birçok açıkları olduğu
görülmüĢtür.
14. Yukarıdaki zayıf yönler nedeniyle
özellikle internet üzerinden Telnet kullanımı
hızlı bir Ģekilde düĢmüĢtür. Bu protokolün
yerini 1995 yılında geliĢtirilen SSH protokolü
almıĢtır. SSH protokolü Telnet’ in sunduğu
birçok özelliği birebir karĢılar. Bunun yanısıra
güçlü bir Ģifreleme desteğiyle verilerinin
güvenliğini de sağlamıĢ olur.
15. 2- SSH
SSH Nedir ?
SSH(Secure Shell/Güvenli Kabuk) ağ üzerinden baĢka
bilgisayarlara eriĢim sağlamak, uzak bir bilgisayarda komutlar
çalıĢtırmak ve bir bilgisayardan diğerine dosya transferi amaçlı
geliĢtirilmiĢ bir protokoldür.
16. Güvensiz kanallar(internet vs) üzerinden
güvenli haberleĢme olanağı sağlar. Bir iletiĢimde
SSH aĢağıda belirtilen temel unsurları sağlar;
• authentication /Kimlik denetimi
• encryption /ġifreleme
• Integrity /Bütünlük.
17. SSH ile Dosya Transferi
Günümüzde kullanılan en popüler dosya transfer aracı
FTP’dir. SSH kullanarak hem ftp kolaylığında dosya transferi
yapılabilir; hem de transfer edilen dosya Ģifrelenerek meraklı
gözlerden korunmuĢ olur.
18. SSH ile dosya transferinde temel iki seçenek var; biri
SCP(secure Copy) diğeri de Sftp(Secure FTP). Temel bazı farklılıklar
dıĢında her iki yöntem ile yapılabilecekler aynıdır.
SSH ve türevlerinin, SCP ve SFTP'nin anlamı uzak sistem
eriĢimidir. SSH, RSH'nin güvenli sürümü, SCP ve SFTP de sırasıyla
RCP ve FTP'nin güvenli sürümleridir.
19. Neden güvenli?
Ssh ve türevleri, daha güçlü doğrulama düzenekleri sağlar ve
tüm trafiği, birkaç Ģifre arasından seçtiğiniz yöntemle Ģifreler.
Birisi ağınıza sızsa bile, ssh trafiği oldukça
anlaĢılmaz görünecektir.
20. FĠLE TRANSFER CATEGORY
(DOSYA TRANSFERĠ KATEGORĠSĠ)
1- FTP
FTP Nedir?
FTP (File Transfer Protocol) internete bağlı bir bilgisayardan
diğerine (her iki yönde de) dosya aktarımı yapmak için geliĢtirilen bir
internet protokolü ve bu iĢi yapan uygulama programlarına verilen
genel addır.
FTP protokolü ile bir bilgisayardan baĢka bir bilgisayara dosya
aktarımı yapılırken, o bilgisayar ile etkileĢimli-aynı anda (on-line)
bağlantı kurulur ve protokol ile sağlanan bir dizi komutlar yardımıyla
iki bilgisayar arasında dosya alma/gönderme iĢlemleri yapılır.
21. FTP yapmak da ne demek?
FTP yapmak için nelere ihtiyacım var?
FTP yapmak, bir bilgisayara FTP protokolü
ile bağlanmak eylemini anlatan yarı Türkçe
yarı Ġngilizce bir deyimdir. FTP yapmak için;
22. • Bağlanacağımız bilgisayarın internet adresi (nümerik ya da sembolik
formatta),
• Bağlanacağımız bilgisayarda dosyalarına ulaĢmak istediğimiz
hesapla ilgili kullanıcı numarası ve varsa Ģifresi,
• Internet eriĢimi olan, üzerinde FTP yazılımı bulunan bir bilgisayar,
• Bağlanacağımız bilgisayarda, FTP protokol komutlarını
yorumlayacak çalıĢır durumda bir FTP Servis programı (FTP Sitesi)
gereklidir.
23. Ġnternet Üzerinden Nasıl Bağlanabiliriz ?
FTP ile bir sunucuya bağlanabilmek
için, sunucuda FTP hesabınızın olması gereklidir. Her internet sitesinin
bir FTP adresi vardır. Hosting satın almıĢ olduğunuz firmanın size
vermiĢ olduğu kullanıcı adı ve Ģifre ile bu sunucuya bağlanabilir ve size
tahsis edilen disk alanının limitleri dahilin de kullanabilirsiniz.
24. Web Üzerinden FTP Nasıl UlaĢabiliriz?
Web üzerinden FTP sunucunuza ulaĢabilmeniz için Hosting
firmanızın size göndermiĢ olduğu FTP Host olarak (84.51.**.**) gibi
bir ip numaranızı kullandığınız tarayıcıya yazarak, giriĢte kullanıcı adı
ve Ģifrenizi isteyecektir uygun yerleri doldurduktan sonra FTP
alanınıza ulaĢmıĢ olacaksınız.
26. 2-TFTP(Önemsiz Dosya Aktarım Protokolü)
Trivial File Transfer Protocol
(TFTP) 1980 yılında tanımlanmıĢ, dosya
transferi için kullanılan basit bir
protokoldür. Bu protokol UDP(User
Datagram Protokol) üzerinde 69. port
kullanılarak uygulanmıĢtır.
27. • TFTP basit ve uygulanması kolay olacak Ģekilde
tasarlanmıĢtır ve bu nedenle çoğu FTP özelliğinden
yoksundur. TFTP sadece okur ve uzak bir sunucuya yazar.
Dizinleri listelemez ve Ģu anda kullanıcı kimlik doğrulaması
için bir kural yoktur.
28. • TFTP protokolü hiçbir kimlik doğrulama veya Ģifreleme
mekanizmasını desteklemez ve bu yüzden var olduğu
yerde güvenlik riski oluĢturabilir. Internet'e eriĢen
sistemlere TFTP istemcisinin yüklenmesi önerilmez.
29. • TFTP istemcisi isteğe bağlı bir yazılım olup,
Windows Vista® iĢletim sisteminde ve Windows iĢletim
sisteminin daha sonraki sürümlerinde önerilmeyen olarak
iĢaretlenmiĢtir. Benzer güvenlik sorunları nedeniyle artık
Microsoft tarafından TFTP sunucusu sağlanmamaktadır.
30. SUPPORT SERVĠCES CATEGORY
(DESTEK HĠZMETLERĠ KATEGORĠSĠ)
1-DNS
DNS nedir, DNS IP Numaraları
• DNS, Domain Name System’ in kısaltılmıĢ Ģeklidir.
• Türkçe karĢılığı ise Alan Ġsimlendirme Sistemi – Etki Alanı Adı
Sistemi olarak bilinir.
• DNS, 256 karaktere kadar büyüyebilen host isimlerini IP’ ye çevirmek
için kullanılan bir sistemdir.
31. Host ismi, tümüyle tanımlanmıĢ isim
olarak da bilinir ve hem
bilgisayarın ismini hem de bilgisayarın
bulunduğu Internet domainini gösterir.
Örneğin murat.anadolu.com.tr ismi. Bu isimde
“anadolu.com.tr” ifadesi internet domainini, “murat” ifadesi ise bu
domainde ki tek bir makineyi belirtir. DNS, verilen bir makine adının
IP adresini çözerek makinelerin internet üzerinde
host isimleri ile haberleĢmelerine olanak tanır.
32. DNS’in amacı nedir?
DNS, kolay anlaĢılabilir ve kullanılabilir makine ve alan isimleri
ile makine IP adresleri arasında çift taraflı dönüĢümü sağlar. IP
adreslerinin gündelik hayatta kullanımı ve hatırlanması pek pratik
olmadığı için domain isimlendirme sistemi kullanılır.
33. Ana amacı, ağ üzerinden gelen alan adı veya IP numarası ile
ilgili sorgulamalara yanıt vermektir. Bu amaç için çok yaygın olarak
"Berkeley Internet Name Domain (BIND)" yazılımı kullanılmaktadır.
Siz bir siteye eriĢmek istediğinizde, DNS sayesinde hangi site nerde,
hangi IP hangi bilgisayara ait olduğu belirlenir ve istediğiniz yere
eriĢirsiniz.
34. 2-SNMP
Snmp nedir ?
SNMP (Simple Network Management Protocol - Basit Ağ
Yönetim Protokolü) adında da anlaĢılacağı gibi ağı yönetirken, ağ
yöneticisine yardımcı olan basit bir uygulama katmanı protokolüdür.
35. Temel anlamda;
GeniĢ ağlarda cihazların yönetimini
ve denetimini kolaylaĢtırmak için
tasarlanmıĢtır. SNMP kullanılarak ağda
bulunan Yönlendirici (Router),
Anahtarlayıcı (Switch), EriĢim Sunucusu
(Access Server), Köprü (Bridge) ve hatta
bilgisayar gibi cihazların sıcaklık, cihaza
bağlı kullanıcılar, internet bağlantı hızı,
cihaz çalıĢma süresi gibi temel bilgiler elde
edilebilir.
36. Bu Ģekilde ağın performansı artırılabilir, ağdaki problemler
bulunup çözülebilir ya da ağda büyüme için önceden planlama
yapılabilir. TCP/IP protokolünün bir parçası olan SNMP, IP adreslerini
kullandığı için sadece kendi fiziksel ağını değil yönlendiricilerin diğer
arayüzlerinin de kontrol edilmesini sağlar.
37. SNMP versiyonları
• v1: Ġlk, basit SNMP versiyonu
• v2: v1 ile arasında pek fark yoktur. INFORM ve GETBULK
paketleri eklenmiĢtir.
• v2c: v2’nin karmaĢık güvenlik mekanizması yerine v1’inkini
kullanan bir taslaktır. StandartlaĢmamasına rağmen çoğu
cihaz varsayılan olarak v2 değil v2c kullanır.
39. • Ajan Uygulama:
Ağdaki cihazlar üzerinde
çalıĢan uygulamadır. Bu uygulama ile
cihazın gerekli bilgileri alınır ve kayıtlı
tutularak yönetici uygulamaya aktarılır.
Aynı Ģekilde yöneticiden gelen
değiĢiklikler bu uygulama tarafından
cihaza uygulanır. Yani kısacası bu
uygulama, SNMP’ nin, kullanılacağı
cihazlar üzerinde çalıĢan bileĢenidir.
40. • Yönetici Uygulama:
Ajan uygulama ile ağ yöneticisi arasındaki bilgi akıĢını sağlayan
uygulamadır. Yani, ajan uygulamadan aldığı cihaz bilgilerini yöneticiye,
yöneticiden aldığı yapılandırma değiĢiklik isteklerini de ajan
uygulamaya ileten bileĢendir.
41. • Ağ Yönetim Sistemi:
Yönetici birimde çalıĢan ve tüm
ağdaki cihazların bilgilerinin eĢ
zamanlı olarak izlenmesini ve
yönetimini sağlayan yazılımdır.
42. 3-CMIP
• Ortak Yönetim Bilgi Protokolü (CMIP) ağ yönetimi için
kullanılan bir protokoldür. Bu ortak yönetim bilgi hizmet
(CMIS) tarafından tanımlanan hizmetlerin implemetnation
sağlar.
43. • CMIP diğer iki Layer 7 OSI protokolleri, ASCE (Association
Kontrol Servis Elemanı) ve GUL (Uzaktan ĠĢlem Servis
Elemanı Protokolü) ile birlikte çalıĢır.Eski yönetim
uygulamaları, CMIP ajanlar yani arasındaki bağlantıları
arasındaki iliĢkileri yönetir; ve daha sonra kolları veri
değiĢimi etkileĢimleri.Ancak, 6 diğer alt düzey OSI
katmanları vardır; ve CMIP hepsi mevcut varsayar, henüz
kabul ya da çeĢitli rolleri ve iĢlevleri belirtmiyor.
44. OTHER PROTOCOL EXAMPLES
(DĠĞER PROTOKOL ÖRNEKLERĠ)
• 1-9P(Plan 9 From Bell Labs Distrubuted File System Protocol)
Bell Laboratuarları tarafından ağ iĢletim sistemleri’nin 1980’lerde
kazandığı popülerliğe tepki olarak geliĢtirilmiĢtir.
▫ Plan 9 tasarım amaçları:
Kaynakların dosyalar olarak gösterilmesi:
Tüm kaynaklar hiyerarĢik bir dosya sisteminde dosyalar olarak
gösterilir.
Ġsim uzayları:
Uygulama bakıĢ açısıyla ağ, tek bir uyumlu hiyerarĢik dosya
sistemi olarak gözükür, fakat bu sistem (yerelde veya uzakta
bulunan) fiziksel olarak ayrıĢtırılmıĢ kaynakları temsil edebilir,
Standart iletiĢim protokolü:
9P adı verilen standart bir protokol kullanılarak, hem yerel hem
de uzaktaki kaynaklara ulaĢılabilir.
46. SNMP üzerinden CMIP önemli avantajları;
• CMIP değiĢkenler bilgi röle, ama aynı zamanda görevleri
gerçekleĢtirmek için kullanılabilir değil. Bu SNMP altında
imkansızdır.
• CMIP güvenli bir yetkilendirme destekler güvenliğe inĢa etti
gibi sistem, eriĢim kontrolü ve güvenlik günlükleri.
• CMIP yönetimi uygulamaları tek bir istek ile daha
gerçekleĢtirmek için izin güçlü yetenekleri sağlar.
• CMIP olağandıĢı Ģebeke koĢullarının daha iyi raporlama
sağlar.
47. 2-AFP(Apple Filing Protocol)
• Eski AppleTalk Dosyalama Protokolü, özel bir ağ
protokolü için dosya hizmetleri sunmaktadır. Mac OS X,
AFP gibi birçok dosya hizmetlerden biridir. Destekli Sunucu
Ġleti Bloğu (SMB), Ağ Dosya Sistemi (NFS), Dosya Aktarım
Protokolü (FTP) ve WebDAV . AFP Ģu anda Unicode dosya
adlarını destekliyor . Mac OS 9 ve daha önce, AFP dosya
hizmetleri için birincil protokoldu.
48.
49. 3-AMQP(Advanced Message Queuing Protocol)
• AMQP ikili verimli mesajlaĢma uygulamaları ve iletiĢim
desenini geniĢ bir yelpazede desteklemek için tasarlanmıĢ,
bir uygulama katmanı protokolüdür.
50. • AMQP John O'Hara tarafından 2003 yılından beri
kaynaklandığı JPMorgan Chase Londra, Ġngiltere
tarafından AMQP açık bir kooperatif çaba olarak
tasarlandı.
• AMQP yaygın olarak kullanılan türlerinden geniĢ bir
temsilinin birlikte çalıĢmasını sağlayan, kendi kendine
tanımlayan kodlama Ģemasını tanımlar.
51. I. Açmak
II. BaĢlamak
III. ĠliĢtirmek
IV. Transfer Etmek
V. AkıĢ
VI. Eğilim
VII. Ayırmak
VIII. Uç
IX. Yakın
• BaĢlatmak, kontrol etmek
ve iki eĢ arasında mesaj
transferi yapmak için
tanımlanmıĢ 9 çerçeve
bulunmaktadır. Bunlar;
52. 4-Atom Publishing Protocol
HTTP kullanarak yayınlama ve düzenleme Web Kaynakları
için bir uygulama düzeyinde protokoldür. Protokol Web
Kaynakları oluĢturulmasını destekler ve olanaklar sağlar:
• Koleksiyonlar: tamamen veya kısmen alınabilir Kaynakları
takımları,.
• Hizmetler: Discovery ve Koleksiyonlar açıklaması.
• Düzenleme: oluĢturma, düzenleme ve silme Kaynakları.
53. 5-Bitcoin
• Bitcoin, deneysel olarak baĢlatılmıĢ dünyanın herhangi bir
yerindeki herhangi bir insana kolayca ödeme yapmayı
sağlayan sanal bir para birimidir. Bitcoin teknolojisi,
noktadan noktaya dağıtımlı bir ağ üzerinde çalıĢır. Böylece
merkezi bir kuruluĢa ihtiyaç kalmaz. Para oluĢumu ve
transfer iĢlemleri ağ üzerinde kollektif olarak gerçekleĢir.
Bitcoin ayrıca bu para biriminin oluĢmasını sağlayan
yazılımın da adıdır.
54. • Bitcoin ağı 3 Ocak 2009'da hayata geçti. Manifestonun
yazarı Satoshi Nakamoto'dur fakat muhtemelen gerçek
ismi değildir. Maksimum bitcoin sayısı 21 milyonla sınırlıdır.
• 22 Temmuz 2013 tarihi itibariyle dolaĢımdaki Bitcoin'lerin
toplam değeri 1.2 milyar dolar seviyesindedir.
55. 6-BitTorrent
• BitTorrent internet üzerinden dosya paylaĢım yazılımına
ve aynı tekniği kullanan dosya takas sistemine verilen
isimdir. Diğer paylaĢım programlarından farkı; sabit
olmayan bağımsız sunucu tanımlama dosyaları sayesinde
sabit bir sunucuya ihtiyaç olmaksızın paylaĢıma devam
etmesidir.
• Doğrudan indirmekten farklı olarak, dosyayı indirirken diğer
kullanıcılara da sunar. Torrent protokolü, çoğunlukla büyük
boyutlardaki dosyaların paylaĢımında kullanılır
56.
57. 7-CFDP(Coherent File Distribution Protocol)
• CFDP aynı anda birçok dosya transferini hızlandırmak için
CSMA ağlarının yayın doğasından yararlanan bir
protokoldür. Sunucu tüm dosyaların veya bölümlerin
isteklerini dinler ve hizmetler.
58. 8-CoAP(Constrained Application Protocol)
• Kısıtlı Uygulama Protokolü (COAP) Internet üzerinden
etkileĢimli iletiĢim kurulmasını sağlayan ve çok basit
elektronik cihazlarda kullanılmak üzere tasarlanmıĢ bir
yazılım protokolüdür. Özellikle küçük ve düĢük güç
sensörleri, anahtarları, vana ve standart internet ağları
aracılığıyla, uzaktan kumandalı veya denetimli olması
gereken benzer bileĢenler için hedeflenmiĢtir.
59.
60. CoAP Özellikleri
• HTTP ile haritalama karmaĢıklığı en az
protokol tasarımı.
• DüĢük baĢlık yükü ve ayrıĢtırma karmaĢıklığı.
• URI ve içerik türü desteği.
• Bilinen COAP hizmetleri tarafından sağlanan kaynakların
keĢfi için destek.
• Bir kaynak için basit abonelik ve çıkan itme bildirimleri.
• Max-yaĢına göre basit önbelleğe alma.
61. 9-DDS(Data Distribution Protocol)
• Gerçek Zamanlı Sistemler için
standart ölçeklenebilir ,gerçek zamanlı , güvenilir , yüksek
performans ve birlikte çalıĢabilir veri alıĢveriĢi (yayıncılar ve
aboneleri arasında) sağlar. Standart, akıllı telefon iĢletim
sistemleri gibi uygulamalarda kullanılmaktadır (ulaĢım
sistemleri ve araçları, yazılım tanımlı radyo ve sağlık
sağlayıcıları).
62. 10-DeviceNet
• DeviceNet veri alıĢveriĢi için kontrol cihazlarını birbirine
bağlamak için otomasyon sektöründe kullanılan bir ağ
sistemidir.
63. 11-eDonkey
• Merkezi olmayan, çoğunlukla sunucu tabanlı, büyük
dosyaları paylaĢmak için ve dosyaların uzun vadeli
kullanılabilirliğini sağlamak için uygun ağdır. Dosyaları
merkezi bir sunucuda depolanan değil, peer-to-peer
prensibine dayanan kullanıcıları arasında
doğrudan değiĢ tokuĢ edilen bir ağdır.
• ġu anda, eD2k ağı herhangi bir kuruluĢ
tarafından desteklenmiyor.
64. 12-ENRP(Endpoint Handlespace Redundancy Protocol)
• Havuzdaki güvenilir
sunucular arasındaki iletiĢim
için çerçeve Havuzundaki
Registrarlarımızı korumak
ve senkronize etmek için
kullanılan protokoldur.
65. 13-FastTrack
Bu protokol tarafından kullanılan dosya paylaĢım
programları: Kazaa ,Grokster , iMesh ve Morpheus .
FastTrack 2003 yılının en popüler dosya paylaĢım ağıdır ve
müzik alıĢveriĢi için ağırlıklı olarak (mp3 dosyaları için)
kullanılan bir ağdır. Ağ 2003 yılında yaklaĢık 2,4 milyon
eĢzamanlı kullanıcının var olduğu söyleniyor.
66. 14-Finger,User Information Protocol
• Ġlk bilgisayar ağ uygulamalarından birisidir.Bilgisayarımızın
sistemini kullanan baĢka kim var
görmek hem de bu kullanıcının temel
bilgilerinin bulunmasını sağladı.
Belirli bir kullanıcı hakkında bilgi
bulmak ve e-mail ini bulmak gibi.
67. 15-Freenet
• Kullanıcılarının bilgisayarlarında dağıtılan küçük Ģifreli
parçacıkları saklamak ve sadece benzer dosyaların
içeriğini bilmeden içerikleri geri göndermek için veistekleri
karĢılamak ara bilgisayarlar yoluyla bağlanarak çalıĢır.
68. 16-Ftam (File Transfer Access and Management)
• OSI protokolleri ailesinin bir parçası olan bir protokoldür. Bir
OSI ağ ortamında dosya transferi kolaylaĢtıran ve sık sık
eski Telekom anahtarlarından CDR toplamak için kullanılır.
• Dosya alıĢveriĢini kolaylaĢtırmak için tasarlanmıĢ bir
uygulamadır. Telekom çekirdek ağda en sık kullanılan
çözümdür.
• Yaygın Telekom anahtarları, Ģebeke elemanları,
arabuluculuk ve faturalandırma sistemi arasında transferi
ve döviz CDR dosyalarını almak için kullanılır.
69. 17-Gopher Protokol
TCP / IP uygulama katmanı protokolü internet üzerinden
belgeleri dağıtım, arama ve almak için tasarlanmıĢtır.
Özellikleri
• Kullanıcılarına tanıdık olacak bir dosya gibi hiyerarĢik
düzenleme.
• Basit bir sözdizimi.
• Hızlı ve ucuz oluĢturulabilir
bir sistem.
70. 18-HL7(Health Level Seven)
• Hastaneler, geleneksel olarak hasta takibi ve faturalandırmada
birden fazla bilgisayar sistemi kullanırlar. Tüm bu sistemler, birbirleri ile
iletiĢimlerini koruyabilmek için ara yüzlere ihtiyaç duyarlar. HL7, sağlık
hizmetlerine yönelik birçok elektronik ekipmanın bu iĢi kotarmasında
büyük rol oynayabilir. Sağlık hizmetlerine yönelik yapılarda bir hastaya
kullanılan ilaç tabelası gibi büyük çapta verilerin iletilmesi gerekebilir.
Bu, (HL7 gibi) ortak bir dil olmadan baĢarılması
oldukça güç bir iĢtir.
71.
72. 19-HTTP(Hypertext Transfer Protocol)
• Web sunucuları ile Web tarayıcılarının Internet üstünden
birbirleri ile haberleĢmek için kullandıkları ortak dildir. Bu
protokol kullanıcı ile sunucu arasındaki mesaj alısverisinin hangi
formatta olacagını belirler. Güvenilir bilgi iletimi gerektirdigi için
mesajlar TCP baglantısı ile iletilir. Dolayısıyla kullanıcı ile
sunucu arasında bir bilgi alısverisi olmadan önce, iki nokta
arasında TCP baglantısı kurulur. 80 numaralı TCP portunu
kullanır. HTTP’de aktarılan veri dosya olmak zorunda
değildir.Bu nedenle aktarılan nesneler hipermetin olarak
isimlendirilir.
73. Bazı HTTP Komutları
• GET: Dosya çağırma komutudur.
• HEAD: Get komutuna benzer ancak sadece baĢlık
bilgilerini gönderir.
• POST: Postun farkı parametre içermesidir.
• DELETE: Web sayfasını siler.
• OPTIONS: Verdiğimiz komutun türünü belirtir.
• PUT: Bir web sayfasını saklamak üzere gönderir.
• TRACE: Web sunucularını kontrol etme iĢlemidir.
74. 20-H.323
• Görsel-iĢitsel herhangi bir iletiĢim oturumları paket
ağıdır . H.323 standardı adresleri sinyalizasyon ve kontrol,
multimedya ulaĢım ve kontrol, noktadan-noktaya ve çok
noktalı konferans için bant geniĢliği kontrolüdür.
75. 20-IRCP(Internet Relay Chat Protocol)
• Metin Ģeklinde mesajların aktarımı kolaylaĢtıran bir
sistemdir. IRC istemcilerini bir kullanıcı sisteme
yükleyebilmesi için bilgisayar programları vardır. Bu
müĢteriler diğer müĢterilerine mesajları aktarmak için
sohbet sunucuları ile iletiĢim edebiliyor.
76. 21-LDAP(Lightweight Directory Access Protocol)
• TCP/IP üzerinde çalıĢan dizin
servislerini sorgulama ve
değiĢtirme amacıyla kullanılan
uygulama katmanı protokolü.
77.
78. 22-LPD(Line Printer Daemon Protocol)
• Uzaktaki bir yazıcıya yazdırma iĢlerini göndermeyi
sağlayan bir ağ protokolüdür.
79. 23-MIME
• E-posta uygulamaları aracılığıyla gönderilecek olan iletiye
çeĢitli türdeki içeriği eklemek için kullanılan
bir Ġnternet standartıdır.
• Hem metin hem de metin içerikli olmayan birden çok içerik
eklenebilecek Ģekilde geniĢletir. Yani MIME aracılığıyla e-
posta iletilerine resim, ses, görüntü türünde veriler
eklenebilmektedir.
80.
81. 24-Modbus
• Bir seri haberleĢme protokolüdür. Kolay ve hızlı, bütün
üreticilere açık ve herkes tarafından telif ücreti
gerektirmeden kullanılabilir bir protokoldür. ÇalıĢma mantığı
bir ana cihaz(master) ve ana cihaza bağımlı bir veya daha
fazla cihaz(slave) arasında ayni ağ üzerinde yapılan veri
alıĢveriĢi üzerine kurulmuĢtur. Veri aktarımı birler ve sıfırlar
halinde, yani bitlerle sağlanır.
82. AĞ GÜVENLĠĞĠ
Güvenlik Duvarı
• GeliĢen teknoloji, bilgisayar sistemleri kurulumu oldukça
kolay hâle getirmiĢtir. Teknoloji aynı zamanda, sistem
kurulmasını da kötü amaçlı kiĢilerce yıkılmasını da kolay hâle
getirmektedir. Bu nedenle “güvenlik” önemli bir sorun olarak
karĢımıza çıkmaktadır.
83. • Ağ güvenliğini sağlayabilmek için bir ağ güvenlik duvarı
(network firewall) kullanılır.
• Bir ağ güvenlik duvarı kullanarak ağı dıĢ saldırılardan
korunabilir, ağa gelen ve ağdan giden verileri denetlenebilir
ve yönetilebilir, istenmeyen istemcilerin (client) Ġnternet
bağlantısı kesilebilir mevcut Ġnterneti
bağlantının bant geniĢliğini yönetilebilir.
84. Güvenlik duvarları;
• Ev ve küçük ofislerde Ġnternet güvenliğini sağlamak amacı ile
kullanılırken,
• Kurumsal olarak da genelde bilgisayar ağına eriĢim kontrolü amacı
ile kullanılır.
85. Spam Filtresi
• Spam Filtreleri, sunucuya gelen e-postaları bir süzgeçten
istenilmeyen e-postaları tespit eden ve kullanıcının gelen
kutusuna (inbox) düĢmesine engel olan programlardır.
Spam filtrelerinin kontrol ettiği bazı kurallar;
• Ġçeriğin de ve baĢlıkta çok fazla ünlem iĢareti kullanmak,
• “Mutlaka okuyun.”, “Çok kolay zengin olun.”, “Hayatınızın
fırsatı” gibi spam çağrıĢtıran ifadeler kullanmak,
86. • BaĢlıkta ve içerikte çok fazla ya da bütün kelimelerin büyük
harflerden
oluĢması,
• Ġçeriğin çok fazla parlak kırmızı, yeĢil gibi renkler kullanmak,
• E-postanın temiz olmaması, özellikle MS Word gibi
uygulamalardan
yaratılması,
• Ġçeriğinizin sadece koca bir resimden oluĢması, hiç yazıya yer
verilmemesi,
87. Yamalar ve Güncellemeler
• Yazılımlarda zaman zaman hatalar veya eksiklikler
keĢfedilir. Bilgisayar sistemlerini dıĢarıdan gelecek saldırılara
(virüs ya da bilgisayar korsanı) açık hâle getiren bu zaaflara
güvenlik açıklığı denir ve ancak yazılımlar güncellenerek
kapatılabilir.
Bu açıklıkları giderme amacı
ile yazılım ve iĢletim sistemleri
geliĢtiricileri yeni sürümler,
yazılım yamaları, ya da
hizmet paketleri yayınlar.
88. • ĠĢletim sisteminde güvenlik yaması (security patch)
üründeki güvenlik açıklığını kapatır. Güncelleme (update) ise
iĢletim sistemindeki bir problemi giderir. Güvenlik yamalarını
üreticinin Ġnternet adresinden
indirmek ve bilgisayara kurmak
en güvenli yoldur.
89. Casus Yazılımlardan Korunma Yazılımları
• Casus yazılımlar, bilgisayar kullanıcılarının gündemine
artarak giren bir problem olmuĢtur. Casus yazılımlardan
bilgisayarı korumak için iĢletim sistemi dâhilinde olan
yazılım (Windows Defender) kullanılabilir. Bu yazılımın
haricinde ücretli veya ücretsiz bir yazılım Ġnternetten
indirilerek bilgisayara kurulabilir.
90. Antivirüs Yazılımlar
• Bilgisayar sistemlerinin düzgün çalıĢmalarını engelleyen,
veri kayıplarına, veri bozulmalarına ve çeĢitli yollarla
kendisini kopyalayan kötü amaçlı yazılımlara virüs denir.
• Her geçen gün yeni virüsler çıkmakta veya var olanların
özellikleri değiĢtirilerek tekrar piyasaya sürülmektedir.
• Virüsler; bilgisayar sistemlerinin çalıĢmasını aksatma ve
bozmanın yanı sıra verilerin silinmesi veya çalınması gibi
kötü amaçları gerçekleĢtirmek için hazırlanmaktadır.
91. • Antivirüs bilgisayarı zararlı yazılımlardan
korumak için hazırlanan güvenlik yazılımlarına denir.
Antivirüs programları genel olarak zararlı programları bulup
yok etmek ve bilgisayar kullanıcılarının tercihlerine göre farklı
görevleri vardır.
• Bazı virüslerin verdiği zararlar geri dönüĢümü mümkün
olmayan hatalara neden olabilir, bu yüzden her bilgisayarda
güncel ve lisanslı bir antivirüs programı bulunması
gerekmektedir.