SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 36
«Πολίτες ενάντια στην κατάθλιψη»
Αυτοβοήθεια, Δικτύωση και Θεραπευτική Υποστήριξη στην αντιμετώπιση
της κατάθλιψης σε αστικές και νησιωτικές περιοχές
ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (1)
Α. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
1. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
α. Αυτοσυντονιζόμενη ομάδα αυτοβοήθειας και Ομάδα αυτοβοήθειας με
επαγγελματικό συντονισμό
β. Οι ομάδες των 12 βημάτων – Οι υποστηρικτικές ομάδες – Οι
διαδικτυακές ομάδες
γ. Ανοιχτές και κλειστές ομάδες
3. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
4. ΕΙΔΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (2)
Β. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
1. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
2. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
3. ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ (που αφορούν την ψυχική
υγεία)
4. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ) ΣΕ ΜΙΑ
ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
5. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΣΕ ΜΙΑ
ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (3)
Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Οι ομάδες αυτοβοήθειας του Προγράμματος “Πολίτες ενάντια στην
Κατάθλιψη”
Α1. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑ:
Με πολύ απλά λόγια, η αυτοβοήθεια
σημαίνει η βοήθεια προς τον εαυτό μου.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ:
“μια ομάδα που αποτελείται από άτομα
που συναντιούνται σε συστηματική βάση
για να αλληλοβοηθηθούν ώστε να
διαχειριστούν ένα κοινό πρόβλημα της
ζωής τους.” (Λεξικό της Ψυχολογίας του
Αμερικανικού Ψυχολογικού Συλλόγου)
 Στις ομάδες αυτοβοήθειας, ο ένας
βοηθάει τον άλλο να βοηθήσει τον εαυτό
του.
Εικόνα από: https://www.
pinterest.com/njshc/
cartoons-mini-posters/
Εικόνα από: https
://www.pinterest.
com/njshc/
cartoons-mini-
posters/
Α1. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Οι πρώτες και πιο γνωστές ομάδες αυτοβοήθειας σε παγκόσμιο επίπεδο
είναι οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί (AA – Alcoholic Anonymous) και οι
Ανώνυμοι Ναρκομανείς (NA – Narcotics Anonymous)
Μελέτη του 2002 σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ:
3315 ομάδες αυτοβοήθειας χωρίς επαγγελματικό συντονισμό και 3019
οργανώσεις αυτοβοήθειας (οργανωμένες από ομοτίμους) μόνο για την
ψυχική υγεία!
41.363 άτομα συμμετείχαν συνολικά στην πιο πρόσφατη συνάντηση
αυτών των ομάδων αυτοβοήθειας.
Οι ομάδες είχαν μέσο όρο ζωής τα 10 χρόνια.
Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΕΣ / ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
Αυτοσυντονιζόμενες ομάδες
Γνώση: βιωματική
Συντονιστής: ίδιο πρόβλημα με μέλη,
εθελοντής
Μέλη: δίνουν και παίρνουν υποστήριξη και
βοήθεια ταυτόχρονα (ενδυνάμωση)
Ρόλοι: σημαντική ισοτιμία  βοήθεια =
αμοιβαία
Πληροφορία: ανοιχτά μοιραζόμενη
Θεματολογία: ελεύθερη ή αποφασίζεται από
τα μέλη
Κόστος: δωρεάν ή ελάχιστο
Άμεσες συμβουλές συνήθως δεν
επιτρέπονται
Βασικά κριτήρια συμμετοχής
Διάρκεια: μπορεί να είναι απεριόριστη
Τα μέλη “βετεράνοι” λειτουργούν ως
πρότυπα για τους νεότερους (στη
διαχείριση του προβλήματος)
Ομάδες με επαγγελματικό
συντονισμό
Γνώση: ακαδημαϊκή, επαγγελματική
Συντονιστής: όχι ίδιο πρόβλημα, ειδικός Ψ
Μέλη: ασθενείς που αναμένεται να
υποστηριχθούν
Ρόλοι: ανισότιμοι Ο ειδικός δίνει βοήθεια
και τα μέλη την λαμβάνουν.
Πληροφορία: ελεγχόμενη από τον
επαγγελματία
Θεματολογία: συνήθως δομημένη ή
αποφασίζεται από τον επαγγελματία
Κόστος: συνήθως υπάρχει
Ο ειδικός μπορεί να καθοδηγεί άμεσα
Συνήθως πιο αυστηρά κριτήρια συμμετοχής
Διάρκεια: με προαποφασισμένη λήξη
Ο ειδικός δεν συνιστά πρότυπο (αφού δεν
αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα)
Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΕΣ / ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
Αυτοσυντονιζόμενη ομάδα
αυτοβοήθειας
1 2 3 4 5 Ομάδα με επαγγελματικό
συντονισμό
Είδος γνώσης στην οποία
δίνεται έμφαση
Προσωπική εμπειρία,
βιωματική γνώση
Ακαδημαϊκή, αποτέλεσμα
εκπαίδευσης
Είδος συντονιστή “Ένας από εμάς” “Απέξω”
Εστίαση συναντήσεων Αμοιβαία υποστήριξη Καθοδήγηση
Δομή Ανεπίσημη Επίσημη - τυπική
Λήψη αποφάσεων Όλοι Συντονιστής
Πόροι Εθελοντικοί, προαιρετικοί και
“σε είδος”
Προσωπικό που αμείβεται
Διάρκεια Χωρίς λήξη Χρονικά περιορισμένη
Αξιολόγηση Αποφασίζεται από τα μέλη Συχνά απαιτείται
Μετάφραση και προσαρμογή από Ontario Self-help Network (n.d.). Comparing Self-Help to Professionally-led Support
Groups. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2014 από: http://www.selfhelp.on.ca/resource/matrix.pdf
Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΕΣ / ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
“Ομάδες αυτοβοήθειας που ιδρύονται από επαγγελματίες για τους
ανθρώπους με ψυχιατρική εμπειρία είναι μια αντίφαση από μόνη της.
Αυτοβοήθεια μπορεί να οργανωθεί μόνο από άμεσα ενδιαφερόμενους,
οτιδήποτε άλλο είναι ετεροβοήθεια.”
(Peter Lehmann)
ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ =
ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ!!
Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΟΜΑΔΕΣ 12 ΒΗΜΑΤΩΝ/
ΟΜΑΔΕΣ ΧΩΡΙΣ ΒΗΜΑΤΑ/ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ
Α. Το μοντέλο των 12 βημάτων (ΑΝΩΝΥΜΟΙ)
Κυρίως προγράμματα αποκατάστασης – απεξάρτησης
Τα δώδεκα βήματα είναι ο οδηγός προς ένα δρόμο “υπερβατικής
πνευματικότητας”
Β. Οι ομάδες που δεν χρησιμοποιούν τα 12 βήματα
- Άλλη δομημένη μεθοδολογία (πχ Recovery Inc.)
- Κανένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο και καμία συγκεκριμένη θεωρητική
προσέγγιση πέραν της αξίας της αλληλοβοήθειας και αλληλο-
υποστήριξης μέσα σε ένα ασφαλές και μη-κριτικό περιβάλλον
Γ. Οι διαδικτυακές ομάδες
- Ασύγχρονες ομάδες (asynchronous groups)  τα μέλη γράφουν
μηνύματα και σχόλια όπως σε ένα πίνακα ανακοινώσεων (forum)
- Σύγχρονων ομάδες (synchronous groups) συμβαίνουν σε πραγματικό
χρόνο (chat)
Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Α. Κλειστές:
συγκεκριμένος αριθμός συναντήσεων, δεν δέχονται νέα μέλη μετά την
συγκρότηση της ομάδας και την έναρξη των συναντήσεων.
Β. Ανοιχτές:
δεν έχουν προαποφασισμένη ημερομηνία λήξης και δέχονται νέα μέλη
καθ'όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους.
Α3. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΟΑ
Πρωταρχικό κοινό χαρακτηριστικό:
προαγωγή των λανθάνοντων εσωτερικών δυνάμεων
έμφαση στον αυτοπροσδιορισμό, την ενδυνάμωση και την
αυτοεξάρτηση, μέσω της κινητοποίησης των πόρων του ίδιου του
ατόμου, της ομάδας και της κοινότητας.
Υπό αυτή την έννοια, το πρώτο συνθετικό της λέξης
(“αυτό” -βοήθεια από το “self”-help)
είναι συνώνυμο του “εσωτερικός” και όχι του “ατομικός”.
Αναφέρεται δηλαδή στις δυνάμεις που περιέχονται στο εσωτερικό του
ατόμου, της ομάδας και της κοινότητας.
Α3. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
• Η αμοιβαιότητα
• Η καθολικότητα (Η κοινή εμπειρία των μελών της ομάδας)
• Η ανταποδοτικότητα: “Παίρνω και δίνω βοήθεια την ίδια στιγμή”.
• Η μοιρασμένη υπευθυνότητα
• Η προσβασιμότητα
• Η ανωνυμία
• Η αμοιβαία βοήθεια/φροντίδα – κοινωνική στήριξη
• Η βιωματική γνώση
• Η αρχή της παροχής βοήθειας. Σύμφωνα με αυτή, ίσως το άτομο
που δίνει βοήθεια επωφελείται περισσότερο από την
συνδιαλλαγή, δηλαδή βοηθιέται περισσότερο από αυτόν που
βοηθάει.
• Η αποδοχή της διαφορετικότητας.
Α4. ΕΙΔΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΟΥ
ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΟΑ
• Συναισθηματική υποστήριξη
• Παροχή πληροφόρησης
• Δημιουργία κοινωνικού δικτύου
• Άμεσες υπηρεσίες
• Δραστηριότητες συνηγορίας –
εκπροσώπησης – άσκησης πίεσης
https://www.youtube.com/watch?v=MOGnCb4GRQ0
Β1. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΤΩΝ ΟΑ
• μείωση των συμπτωμάτων (όπως αισθήματα ενοχών και ντροπής, άγχος, αρνητική
διάθεση, αρνητικές σκέψεις, συνολική ψυχική δυσφορία)
• ανάπτυξη ελπίδας και αισιοδοξίας, αύξηση ικανοποίησης από τη ζωή
• μείωση χρήσης υπηρεσιών ψυχικής υγείας και νοσηλειών
• βελτίωση επιπέδου λειτουργικότητας στην καθημερινή ζωή
• ανάπτυξη νέων κοινωνικών δικτύων και βελτίωση κοινωνικών και οικογενειακών
σχέσεων. Συνεπακόλουθα, μείωση αισθήματος απομόνωσης / μοναξιάς
• καλύτερη γνώση για το πρόβλημα, αποδοχή κατάστασης, μείωση άγχους για την ίδια την
διαταραχή
• αύξηση αίσθησης ασφάλειας, αυτοαποτελεσματικότητας και αυτοεκτίμησης
• καταπολέμηση παθητικότητας, αυξημένη ανάληψη προσωπικής ευθύνης
• μείωση υπαρξιακής αγωνίας
• μείωση επηρεασμού από το στίγμα
• αύξηση ικανότητας αυτοδιαχείρισης και αυτοφροντίδας
• ενδυνάμωση
• ψυχοκοινωνική αποκατάσταση (επανένταξη στην κοινωνία)
• βελτίωση συμμόρφωσης με φαρμακευτική αγωγή
Β1. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΤΩΝ ΟΑ
Καθοριστικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα της ΟΑ:
η συχνή και μακρόχρονη συμμετοχή
 όσο περισσότερο συχνά και για όσο περισσότερο καιρό συμμετέχει
κανείς σε μια ΟΑ, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να ωφεληθεί
σημαντικά.
Β2. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ
ΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
(κατά Yalom)
Ομοιότητες:
θεραπευτικοί παράγοντες όπως ο αλτρουισμός, η συνεκτικότητα, η
καθολικότητα, η μιμητική συμπεριφορά, η παροχή ελπίδας και η
κάθαρση.
Διαφορές:
στις ΟΑ ο θεραπευτικός παράγοντας της διαπροσωπικής μάθησης
παίζει πολύ λιγότερο σημαντικό ρόλο. Επίσης: πολύ λιγότερες
ερμηνείες της προσωπικότητας, λιγότερη αντιπαράθεση και πολύ πιο
θετικές, υποστηρικτικές δηλώσεις, λιγότερο εποικοδομητική εστίαση
στο «εδώ και τώρα»
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Αλτρουϊσμός
Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να νιώθουν ότι είναι χρήσιμοι και απαραίτητοι σε
κάποιους άλλους ανθρώπους.
νόημα ζωής + υπέρβαση αυτοαπορρόφησης
«Το να βοηθώ τους άλλους μου έδωσε
μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση».
«Το να ξεχνώ τον εαυτό μου και να σκέφτομαι
πώς να βοηθήσω τους άλλους».
«Το να βοηθώ τους άλλους και να είμαι
σημαντικός στη ζωή τους».
«Το να δίνω ένα κομμάτι μου στους άλλους».
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Συνεκτικότητα
Εκφράζεται με το αίσθημα αλληλεγγύης, το αίσθημα του “εμείς” και του
“ανήκειν”.
Προϋπόθεση: η εγκατάσταση και καλλιέργεια από την αρχή της λειτουργίας της
ομάδας ενός προτύπου αποδοχής χωρίς επίκριση.
«Το να μη νιώθω πια μόνος».
«Το να ανήκω και να γίνομαι αποδεκτός μέσα σε μία ομάδα».
«Το να αποκαλύπτω πράγματα για τον εαυτό μου που με φέρνουν
σε δύσκολη θέση και παρ’ όλα αυτά η ομάδα να με αποδέχεται».
«Το να ανήκω σε μια ομάδα ανθρώπων που με κατάλαβαν και με
αποδέχτηκαν».
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Καθολικότητα
Διάψευση αισθημάτων αρνητικής μοναδικότητας
 γνωσιακή αλλαγή  πηγή μεγάλης ανακούφισης.
«Το να μαθαίνω ότι δεν είμαι ο μόνος που έχει τέτοιου είδους πρόβλημα. Όλοι στο ίδιο
καζάνι βράζουμε».
«Το να μαθαίνω ότι και άλλοι είχαν οικογένειες και ιστορίες το ίδιο δυστυχισμένες ή
μπερδεμένες όπως οι δικές μου».
«Το να μαθαίνω ότι δεν είμαι πολύ διαφορετικός από τους άλλους ανθρώπους μου
έδωσε μια αίσθηση καλωσορίσματος στην ανθρώπινη φυλή».
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Μιμητική συμπεριφορά
- τα μέλη της ομάδας μπορούν να μιμηθούν γνωρίσματα, συμπεριφορές και
στρατηγικές άλλων μελών της ομάδας.
- σημαντικό ρόλο ως προς την αυτοαποκάλυψη και την παροχή υποστήριξης,
ειδικά στα αρχικά στάδια συμμετοχής στην ομάδα
- πειραματισμός με νέες συμπεριφορές, αντιλήψεις και στάσεις.
- Ακόμα και αν στην πορεία εγκαταλειφθούν κάποιες από αυτές: “Η διαδικασία
αυτή μπορεί να έχει μια σταθερή θεραπευτική επίδραση: ανακαλύπτοντας τι
δεν είμαστε, προχωρούμε προς την ανακάλυψη του τι είμαστε” (Yalom)
«Η προσπάθεια να γίνω σαν κάποιον από την ομάδα που ήταν
καλύτερα προσαρμοσμένος από μένα».
«Η διαπίστωση ότι άλλοι μπορούσαν να αποκαλύπτουν πράγματα που
τους έφερναν σε δύσκολη θέση και να παίρνουν άλλα ρίσκα, και ότι
αυτό τους ωφελούσε, με βοήθησε να κάνω κι εγώ το ίδιο».
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Παροχή – ενστάλαξη ελπίδας
- πολύ δυνατός παράγοντας κινητοποίησης του ατόμου προς την κατεύθυνση της
ενεργητικής του στάσης με στόχο την ανάρρωση
- η πίστη και η προσδοκία της βελτίωσης μπορούν να λειτουργήσουν καθεαυτό
θεραπευτικά ή έστω να συμβάλλουν σημαντικά σε θετική έκβαση
- άτομα που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία μιας νοητής συνεχούς γραμμής που
εκτείνεται από την προσαρμογή έως την κατάρρευση. Το κάθε μέλος της ομάδας
έρχεται σε επαφή με άλλα άτομα που έχουν βελτιωθεί ή ξεπεράσει σημαντικά τις
δυσκολίες τους – τις ίδιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ακόμη οι πρώτοι 
έμπνευση και ενίσχυση των θετικών προσδοκιών
«Το να βλέπω άλλους να βελτιώνονται με κινητοποιούσε».
«Το να βλέπω άλλα μέλη της ομάδας να κάνουν πρόοδο με
ενθάρρυνε».
«Να βλέπω ότι άλλοι έχουν λύσει προβλήματα παρόμοια με τα δικά
μου».
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Κάθαρση
= συναισθηματική αποφόρτιση μέσω της αποκάλυψης
 συγκινησιακή έκφραση και αποκάλυψη: συνδέονται άμεσα με την αίσθηση
ατομικής αποτελεσματικότητας (ικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίζει
καταστάσεις και προκλήσεις)
- προϋπόθεση: συνεκτικός δεσμός ανάμεσα στα μέλη της ομάδας.
«Το να βγάζω πράγματα από μέσα μου».
«Το να μπορώ να λέω τι με ενοχλεί αντί να το κρατάω μέσα μου».
«Το να μαθαίνω πως να εκφράζω τα συναισθήματα μου».
«Το να εκφράζω αρνητικά και/ή θετικά συναισθήματα απέναντι σε
ένα άλλο μέλος/στον συντονιστή της ομάδας».
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Μετάδοση πληροφοριών
τρεις βασικοί τρόποι:
α) διδακτική καθοδήγηση – ψυχοεκπαίδευση (κυρίως για ομάδες με
επαγγελματικό συντονισμό)
β) συμβουλές, προτάσεις, καθοδήγηση ανάμεσα στα μέλη
γ) πρόσκληση ειδικών να μιλήσουν στην ομάδα
«Το γεγονός ότι τα μέλη της ομάδας μου σύστηναν ή με συμβούλευαν
να κάνω κάτι».
«Το γεγονός ότι κάποιος από την ομάδα μου έδινε συγκεκριμένες
προτάσεις για να λύσω ένα πρόβλημα της ζωής μου».
«Το γεγονός ότι τα μέλη της ομάδας με συμβούλεψαν να
συμπεριφερθώ διαφορετικά σε κάποιο πρόσωπο που είναι σημαντικό
στη ζωή μου».
Β4. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΨΥΧ. ΥΓΕΙΑΣ
(ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ)
ΣΕ ΜΙΑ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΑ
 Επιστημονικός σύμβουλος
 Προσκεκλημένοι ομιλητές
 Ειδικά στα πρώτα στάδια της δημιουργίας της
ομάδας
 Παραπομπές
 Προβολή και διαφήμιση
 Έρευνα
 Εκπαίδευση άλλων επαγγελματιών
 Συνηγορία
 Διασύνδεση
 Πρακτική βοήθεια
 Εξειδικευμένοι σύμβουλοι διαφόρων
ειδικοτήτων
Β5. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ
ΣΕ ΜΙΑ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΑ
 Προτείνουμε να ΜΗΝ συμμετέχουν στην
ίδια ομάδα αυτοβοήθειας μέλη του
οικογενειακού περιβάλλοντος των
ληπτών που συμμετέχουν στην ομάδα.
 Αντιθέτως, συγγενικά πρόσωπα ατόμων
με κατάθλιψη που δεν συμμετέχουν τα
ίδια στην ομάδα, ενδέχεται να
βοηθηθούν σημαντικά, να κατανοήσουν
καλύτερα τον άνθρωπο τους και να
μπορέσουν να τον βοηθήσουν με τη
σειρά τους πιο αποτελεσματικά.
 Επίσης, και τα ίδια τα μέλη-λήπτες
μπορεί να κατανοήσουν καλύτερα την
πλευρά των συγγενών τους.
Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Αυτοσυντονιζόμενη από εθελοντές.
Μπορεί να έχει έναν συντονιστή, όμως προτείνεται ιδανικά να
υπάρχουν τουλάχιστον δύο.
Μπορούν να συμμετέχουν άντρες και γυναίκες άνω των 18 ετών με
διεγνωσμένη κατάθλιψη. Επίσης, όποιοι νιώθουν διάχυτη ψυχική
δυσθυμία, χωρίς να έχουν απαραίτητα διάγνωση ή να έχουν έρθει σε
επαφή με ειδικούς ψυχικής υγείας.
Συναντήσεις: 1 φορά την εβδομάδα, με διάρκεια 3 ώρες.
Ανοιχτή ομάδα
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων (ανά συνάντηση): 15 άτομα
Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
• Βασικοί στόχοι της ομάδας είναι οι εξής:
1. Να ενισχύσουν και να ενθαρρύνουν τα μέλη να ανακτήσουν τον έλεγχο
του εαυτού τους και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και
των σχέσεων τους.
2. Να παρέχουν ένα δίκτυο και περιβάλλον συναισθηματικής στήριξης, το
οποίο μειώνει την απομόνωση και την αποξένωση, μετριάζει την
απόγνωση και ενισχύει την αισιοδοξία, την επένδυση στην ελπίδα, την
προσωπική ευθύνη και την αποδοχή του εαυτού.
3. Να βοηθήσουν τα μέλη να αντλούν μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση
από την ζωή παρά τις δυσκολίες, τα εμπόδια, τις απογοητεύσεις και τις
αναποδιές της.
4. Να βοηθήσουν τα μέλη να μάθουν και να εξασκήσουν νέους, πιο
αποτελεσματικούς και ικανοποιητικούς τρόπους και δεξιότητες για να
σχετίζονται με τους άλλους.
Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
• Βασικές αρχές της ομάδας είναι οι εξής:
1.Εστίαση στην αυτο-βοήθεια και πιο συγκεκριμένα στις εξής παραδοχές:
Κάθε άτομο έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί τους διαθέσιμους σε αυτό
πόρους ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να
χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα περισσότερο επιτυχημένα, όμως η
ικανότητα είναι παρούσα (υπάρχει) σε όλους.
Όλοι μαζί γνωρίζουμε περισσότερα απ’ ό,τι ο καθένας ξεχωριστά. Ο
καθένας έχει την αξία του και κάτι να προσθέσει – να προσφέρει στην
ομάδα.
Κάθε άτομο αποτελεί για τον εαυτό του τον υπέρτατο ειδικό σχετικά με τις
ανάγκες του και το τι «δουλεύει» για την περίπτωση του (σύμφωνα και με
τις οδηγίες του γιατρού ή του θεραπευτή του).
2. Η αρχή της παροχής βοήθειας
3. Ασφάλεια και αποδοχή
4. Εμπιστευτικότητα
Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Τι ΔΕΝ είναι η ομάδα αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη:
Χ Δεν είναι θεραπεία ή αντικατάστατο οποιασδήποτε θεραπείας
Χ Δεν παρέχει διαγνωστική εκτίμηση
Χ Δεν είναι πρόγραμμα βασισμένο στις αρχές των “12 βημάτων”
Χ Δεν είναι διάλεξη ειδικών
Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ:
• στη μεθοδολογία της Depression and Bipolar Support Alliance
• στην εμπειρία της Ελληνικής Εταιρείας Διαταραχών Διάθεσης “ΜΑΖΙ”
www.mazi.org.gr www.dbsalliance.org

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...
Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...
Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...
Ellh
 
Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...
Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...
Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...
Vasilis Drimtzias
 
Mαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς
Mαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύςMαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς
Mαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς
Evangelia Patera
 
ερωτηματολογιο 1
 ερωτηματολογιο 1 ερωτηματολογιο 1
ερωτηματολογιο 1
2epalkav
 

Mais procurados (20)

αμεα ολοι διαφορετικοι ολοι ισοι
αμεα ολοι διαφορετικοι ολοι ισοιαμεα ολοι διαφορετικοι ολοι ισοι
αμεα ολοι διαφορετικοι ολοι ισοι
 
Πρόγραμμα γιορτής Πολυτεχνείου
Πρόγραμμα γιορτής ΠολυτεχνείουΠρόγραμμα γιορτής Πολυτεχνείου
Πρόγραμμα γιορτής Πολυτεχνείου
 
Μιλώντας για την Aναπηρία
Μιλώντας για την Aναπηρία Μιλώντας για την Aναπηρία
Μιλώντας για την Aναπηρία
 
Διαφοροποιημένη διδασκαλία – Τεχνικές - Προτάσεις
Διαφοροποιημένη διδασκαλία – Τεχνικές - ΠροτάσειςΔιαφοροποιημένη διδασκαλία – Τεχνικές - Προτάσεις
Διαφοροποιημένη διδασκαλία – Τεχνικές - Προτάσεις
 
Παγκόσμια και Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά.pptx
Παγκόσμια και Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά.pptxΠαγκόσμια και Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά.pptx
Παγκόσμια και Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά.pptx
 
Σημειώσεις για επιχειρηματολογικό κείμενο
Σημειώσεις για επιχειρηματολογικό κείμενοΣημειώσεις για επιχειρηματολογικό κείμενο
Σημειώσεις για επιχειρηματολογικό κείμενο
 
Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...
Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...
Εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές για το Νηπιαγωγείο με τη χρήση επεξεργαστή...
 
Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...
Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...
Δραστηριότητες βιωματικής μάθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα ...
 
Κατηγορίες Ζώων
Κατηγορίες ΖώωνΚατηγορίες Ζώων
Κατηγορίες Ζώων
 
Mαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς
Mαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύςMαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς
Mαρούλα Kλιάφα, O δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς
 
Ενότητα 6. Η ζωή σε άλλους τόπους ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Ενότητα 6. Η ζωή σε άλλους τόπους ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝΕνότητα 6. Η ζωή σε άλλους τόπους ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Ενότητα 6. Η ζωή σε άλλους τόπους ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
 
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
 
ερωτηματολογιο 1
 ερωτηματολογιο 1 ερωτηματολογιο 1
ερωτηματολογιο 1
 
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΕΝΟΤΗΤΑ 8
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ  Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΕΝΟΤΗΤΑ 8ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ  Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΕΝΟΤΗΤΑ 8
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΕΝΟΤΗΤΑ 8
 
Ακρόπολη - φύλλο εργασίας
Ακρόπολη - φύλλο εργασίαςΑκρόπολη - φύλλο εργασίας
Ακρόπολη - φύλλο εργασίας
 
Η επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα
Η επανάσταση στη Στερεά ΕλλάδαΗ επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα
Η επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα
 
Τα ζώα μας και εμείς -παιδαγωγικό υλικό-
Τα ζώα μας και εμείς -παιδαγωγικό υλικό-Τα ζώα μας και εμείς -παιδαγωγικό υλικό-
Τα ζώα μας και εμείς -παιδαγωγικό υλικό-
 
άτομα με αναπηρία αμεα
άτομα με αναπηρία αμεαάτομα με αναπηρία αμεα
άτομα με αναπηρία αμεα
 
Η θαλάσσια χελώνα και η πλαστική σακούλα
Η θαλάσσια χελώνα και η πλαστική σακούλαΗ θαλάσσια χελώνα και η πλαστική σακούλα
Η θαλάσσια χελώνα και η πλαστική σακούλα
 
Ο Διγενης Ακρίτας
Ο Διγενης ΑκρίταςΟ Διγενης Ακρίτας
Ο Διγενης Ακρίτας
 

Semelhante a Ομάδες αυτοβοήθειας

εθελοντισμός ομάδα 3
εθελοντισμός ομάδα 3εθελοντισμός ομάδα 3
εθελοντισμός ομάδα 3
geormak
 
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
ΣΟΨΥ ΠΑΤΡΑΣ
 
EUGANGS - Interpersonal Communication
EUGANGS - Interpersonal CommunicationEUGANGS - Interpersonal Communication
EUGANGS - Interpersonal Communication
George Diamandis
 
Μαχάτμα Γκάντι
Μαχάτμα ΓκάντιΜαχάτμα Γκάντι
Μαχάτμα Γκάντι
JohnMour1
 
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...
Constantinos8
 
Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''
Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''
Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''
Nikiforos Farkonas
 

Semelhante a Ομάδες αυτοβοήθειας (20)

24ο παν. συν. ν.τοπάλη
24ο παν. συν. ν.τοπάλη24ο παν. συν. ν.τοπάλη
24ο παν. συν. ν.τοπάλη
 
Στίγμα
ΣτίγμαΣτίγμα
Στίγμα
 
Επιληψία και Ψυχοθεραπεία Δημιουργική προσαρμογή
Επιληψία και Ψυχοθεραπεία   Δημιουργική προσαρμογήΕπιληψία και Ψυχοθεραπεία   Δημιουργική προσαρμογή
Επιληψία και Ψυχοθεραπεία Δημιουργική προσαρμογή
 
εθελοντισμός ομάδα 3
εθελοντισμός ομάδα 3εθελοντισμός ομάδα 3
εθελοντισμός ομάδα 3
 
Συμβουλευτική για εκπαιδευτικούς
Συμβουλευτική για εκπαιδευτικούςΣυμβουλευτική για εκπαιδευτικούς
Συμβουλευτική για εκπαιδευτικούς
 
Ψυχοθεραπεία - Γιαννακόπουλος Βασίλης, Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα
Ψυχοθεραπεία - Γιαννακόπουλος Βασίλης, Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής στην ΑθήναΨυχοθεραπεία - Γιαννακόπουλος Βασίλης, Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα
Ψυχοθεραπεία - Γιαννακόπουλος Βασίλης, Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα
 
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΟΨΥ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
 
Online Open Seminar - Resilience plus Stress management 04.20
Online Open Seminar - Resilience plus Stress management 04.20Online Open Seminar - Resilience plus Stress management 04.20
Online Open Seminar - Resilience plus Stress management 04.20
 
Αυτοκτονικότητα και αυτοκτονία
Αυτοκτονικότητα και αυτοκτονίαΑυτοκτονικότητα και αυτοκτονία
Αυτοκτονικότητα και αυτοκτονία
 
EUGANGS - Interpersonal Communication
EUGANGS - Interpersonal CommunicationEUGANGS - Interpersonal Communication
EUGANGS - Interpersonal Communication
 
Εισαγωγή
ΕισαγωγήΕισαγωγή
Εισαγωγή
 
ΔΕΣ¨βηματα για τη ζωη
ΔΕΣ¨βηματα για τη ζωηΔΕΣ¨βηματα για τη ζωη
ΔΕΣ¨βηματα για τη ζωη
 
Μαχάτμα Γκάντι
Μαχάτμα ΓκάντιΜαχάτμα Γκάντι
Μαχάτμα Γκάντι
 
ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: ΑΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΘΑ ΑΛΛΑΖΑ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: ΑΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΘΑ ΑΛΛΑΖΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: ΑΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΘΑ ΑΛΛΑΖΑ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: ΑΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΘΑ ΑΛΛΑΖΑ
 
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...
Επαγγελματική Συμβουλευτική σε NEETsμεΠροβλήματα Ψυχικής Υγείας: Ολιστική Παρ...
 
ανοδος2
ανοδος2ανοδος2
ανοδος2
 
Κοινωνικό- Δυναμική Συμβουλευτική
 Κοινωνικό- Δυναμική Συμβουλευτική Κοινωνικό- Δυναμική Συμβουλευτική
Κοινωνικό- Δυναμική Συμβουλευτική
 
Resilience and Change Management Strategies
Resilience and Change Management Strategies Resilience and Change Management Strategies
Resilience and Change Management Strategies
 
Psychophil
PsychophilPsychophil
Psychophil
 
Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''
Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''
Βιωματικό Σεμινάριο ΄΄Στηριζομαι στα ποδια μου''
 

Ομάδες αυτοβοήθειας

  • 1. «Πολίτες ενάντια στην κατάθλιψη» Αυτοβοήθεια, Δικτύωση και Θεραπευτική Υποστήριξη στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης σε αστικές και νησιωτικές περιοχές ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
  • 2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (1) Α. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ 2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ α. Αυτοσυντονιζόμενη ομάδα αυτοβοήθειας και Ομάδα αυτοβοήθειας με επαγγελματικό συντονισμό β. Οι ομάδες των 12 βημάτων – Οι υποστηρικτικές ομάδες – Οι διαδικτυακές ομάδες γ. Ανοιχτές και κλειστές ομάδες 3. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ 4. ΕΙΔΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ
  • 3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (2) Β. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 1. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ 2. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 3. ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ (που αφορούν την ψυχική υγεία) 4. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ) ΣΕ ΜΙΑ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ 5. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ
  • 4. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (3) Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΟΜΑΔΕΣ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Οι ομάδες αυτοβοήθειας του Προγράμματος “Πολίτες ενάντια στην Κατάθλιψη”
  • 5. Α1. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑ: Με πολύ απλά λόγια, η αυτοβοήθεια σημαίνει η βοήθεια προς τον εαυτό μου. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ: “μια ομάδα που αποτελείται από άτομα που συναντιούνται σε συστηματική βάση για να αλληλοβοηθηθούν ώστε να διαχειριστούν ένα κοινό πρόβλημα της ζωής τους.” (Λεξικό της Ψυχολογίας του Αμερικανικού Ψυχολογικού Συλλόγου)  Στις ομάδες αυτοβοήθειας, ο ένας βοηθάει τον άλλο να βοηθήσει τον εαυτό του.
  • 6.
  • 9. Α1. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Οι πρώτες και πιο γνωστές ομάδες αυτοβοήθειας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί (AA – Alcoholic Anonymous) και οι Ανώνυμοι Ναρκομανείς (NA – Narcotics Anonymous) Μελέτη του 2002 σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ: 3315 ομάδες αυτοβοήθειας χωρίς επαγγελματικό συντονισμό και 3019 οργανώσεις αυτοβοήθειας (οργανωμένες από ομοτίμους) μόνο για την ψυχική υγεία! 41.363 άτομα συμμετείχαν συνολικά στην πιο πρόσφατη συνάντηση αυτών των ομάδων αυτοβοήθειας. Οι ομάδες είχαν μέσο όρο ζωής τα 10 χρόνια.
  • 10.
  • 11. Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΕΣ / ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Αυτοσυντονιζόμενες ομάδες Γνώση: βιωματική Συντονιστής: ίδιο πρόβλημα με μέλη, εθελοντής Μέλη: δίνουν και παίρνουν υποστήριξη και βοήθεια ταυτόχρονα (ενδυνάμωση) Ρόλοι: σημαντική ισοτιμία  βοήθεια = αμοιβαία Πληροφορία: ανοιχτά μοιραζόμενη Θεματολογία: ελεύθερη ή αποφασίζεται από τα μέλη Κόστος: δωρεάν ή ελάχιστο Άμεσες συμβουλές συνήθως δεν επιτρέπονται Βασικά κριτήρια συμμετοχής Διάρκεια: μπορεί να είναι απεριόριστη Τα μέλη “βετεράνοι” λειτουργούν ως πρότυπα για τους νεότερους (στη διαχείριση του προβλήματος) Ομάδες με επαγγελματικό συντονισμό Γνώση: ακαδημαϊκή, επαγγελματική Συντονιστής: όχι ίδιο πρόβλημα, ειδικός Ψ Μέλη: ασθενείς που αναμένεται να υποστηριχθούν Ρόλοι: ανισότιμοι Ο ειδικός δίνει βοήθεια και τα μέλη την λαμβάνουν. Πληροφορία: ελεγχόμενη από τον επαγγελματία Θεματολογία: συνήθως δομημένη ή αποφασίζεται από τον επαγγελματία Κόστος: συνήθως υπάρχει Ο ειδικός μπορεί να καθοδηγεί άμεσα Συνήθως πιο αυστηρά κριτήρια συμμετοχής Διάρκεια: με προαποφασισμένη λήξη Ο ειδικός δεν συνιστά πρότυπο (αφού δεν αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα)
  • 12. Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΕΣ / ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Αυτοσυντονιζόμενη ομάδα αυτοβοήθειας 1 2 3 4 5 Ομάδα με επαγγελματικό συντονισμό Είδος γνώσης στην οποία δίνεται έμφαση Προσωπική εμπειρία, βιωματική γνώση Ακαδημαϊκή, αποτέλεσμα εκπαίδευσης Είδος συντονιστή “Ένας από εμάς” “Απέξω” Εστίαση συναντήσεων Αμοιβαία υποστήριξη Καθοδήγηση Δομή Ανεπίσημη Επίσημη - τυπική Λήψη αποφάσεων Όλοι Συντονιστής Πόροι Εθελοντικοί, προαιρετικοί και “σε είδος” Προσωπικό που αμείβεται Διάρκεια Χωρίς λήξη Χρονικά περιορισμένη Αξιολόγηση Αποφασίζεται από τα μέλη Συχνά απαιτείται Μετάφραση και προσαρμογή από Ontario Self-help Network (n.d.). Comparing Self-Help to Professionally-led Support Groups. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2014 από: http://www.selfhelp.on.ca/resource/matrix.pdf
  • 13. Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΕΣ / ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ “Ομάδες αυτοβοήθειας που ιδρύονται από επαγγελματίες για τους ανθρώπους με ψυχιατρική εμπειρία είναι μια αντίφαση από μόνη της. Αυτοβοήθεια μπορεί να οργανωθεί μόνο από άμεσα ενδιαφερόμενους, οτιδήποτε άλλο είναι ετεροβοήθεια.” (Peter Lehmann) ΟΜΑΔΑ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ = ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ!!
  • 14. Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΟΜΑΔΕΣ 12 ΒΗΜΑΤΩΝ/ ΟΜΑΔΕΣ ΧΩΡΙΣ ΒΗΜΑΤΑ/ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ Α. Το μοντέλο των 12 βημάτων (ΑΝΩΝΥΜΟΙ) Κυρίως προγράμματα αποκατάστασης – απεξάρτησης Τα δώδεκα βήματα είναι ο οδηγός προς ένα δρόμο “υπερβατικής πνευματικότητας” Β. Οι ομάδες που δεν χρησιμοποιούν τα 12 βήματα - Άλλη δομημένη μεθοδολογία (πχ Recovery Inc.) - Κανένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο και καμία συγκεκριμένη θεωρητική προσέγγιση πέραν της αξίας της αλληλοβοήθειας και αλληλο- υποστήριξης μέσα σε ένα ασφαλές και μη-κριτικό περιβάλλον Γ. Οι διαδικτυακές ομάδες - Ασύγχρονες ομάδες (asynchronous groups)  τα μέλη γράφουν μηνύματα και σχόλια όπως σε ένα πίνακα ανακοινώσεων (forum) - Σύγχρονων ομάδες (synchronous groups) συμβαίνουν σε πραγματικό χρόνο (chat)
  • 15. Α2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Α. Κλειστές: συγκεκριμένος αριθμός συναντήσεων, δεν δέχονται νέα μέλη μετά την συγκρότηση της ομάδας και την έναρξη των συναντήσεων. Β. Ανοιχτές: δεν έχουν προαποφασισμένη ημερομηνία λήξης και δέχονται νέα μέλη καθ'όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους.
  • 16. Α3. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΟΑ Πρωταρχικό κοινό χαρακτηριστικό: προαγωγή των λανθάνοντων εσωτερικών δυνάμεων έμφαση στον αυτοπροσδιορισμό, την ενδυνάμωση και την αυτοεξάρτηση, μέσω της κινητοποίησης των πόρων του ίδιου του ατόμου, της ομάδας και της κοινότητας. Υπό αυτή την έννοια, το πρώτο συνθετικό της λέξης (“αυτό” -βοήθεια από το “self”-help) είναι συνώνυμο του “εσωτερικός” και όχι του “ατομικός”. Αναφέρεται δηλαδή στις δυνάμεις που περιέχονται στο εσωτερικό του ατόμου, της ομάδας και της κοινότητας.
  • 17. Α3. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΥΤΟΒΟΗΘΕΙΑΣ • Η αμοιβαιότητα • Η καθολικότητα (Η κοινή εμπειρία των μελών της ομάδας) • Η ανταποδοτικότητα: “Παίρνω και δίνω βοήθεια την ίδια στιγμή”. • Η μοιρασμένη υπευθυνότητα • Η προσβασιμότητα • Η ανωνυμία • Η αμοιβαία βοήθεια/φροντίδα – κοινωνική στήριξη • Η βιωματική γνώση • Η αρχή της παροχής βοήθειας. Σύμφωνα με αυτή, ίσως το άτομο που δίνει βοήθεια επωφελείται περισσότερο από την συνδιαλλαγή, δηλαδή βοηθιέται περισσότερο από αυτόν που βοηθάει. • Η αποδοχή της διαφορετικότητας.
  • 18. Α4. ΕΙΔΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΟΑ • Συναισθηματική υποστήριξη • Παροχή πληροφόρησης • Δημιουργία κοινωνικού δικτύου • Άμεσες υπηρεσίες • Δραστηριότητες συνηγορίας – εκπροσώπησης – άσκησης πίεσης
  • 20. Β1. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΑ • μείωση των συμπτωμάτων (όπως αισθήματα ενοχών και ντροπής, άγχος, αρνητική διάθεση, αρνητικές σκέψεις, συνολική ψυχική δυσφορία) • ανάπτυξη ελπίδας και αισιοδοξίας, αύξηση ικανοποίησης από τη ζωή • μείωση χρήσης υπηρεσιών ψυχικής υγείας και νοσηλειών • βελτίωση επιπέδου λειτουργικότητας στην καθημερινή ζωή • ανάπτυξη νέων κοινωνικών δικτύων και βελτίωση κοινωνικών και οικογενειακών σχέσεων. Συνεπακόλουθα, μείωση αισθήματος απομόνωσης / μοναξιάς • καλύτερη γνώση για το πρόβλημα, αποδοχή κατάστασης, μείωση άγχους για την ίδια την διαταραχή • αύξηση αίσθησης ασφάλειας, αυτοαποτελεσματικότητας και αυτοεκτίμησης • καταπολέμηση παθητικότητας, αυξημένη ανάληψη προσωπικής ευθύνης • μείωση υπαρξιακής αγωνίας • μείωση επηρεασμού από το στίγμα • αύξηση ικανότητας αυτοδιαχείρισης και αυτοφροντίδας • ενδυνάμωση • ψυχοκοινωνική αποκατάσταση (επανένταξη στην κοινωνία) • βελτίωση συμμόρφωσης με φαρμακευτική αγωγή
  • 21. Β1. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΑ Καθοριστικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα της ΟΑ: η συχνή και μακρόχρονη συμμετοχή  όσο περισσότερο συχνά και για όσο περισσότερο καιρό συμμετέχει κανείς σε μια ΟΑ, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να ωφεληθεί σημαντικά.
  • 22. Β2. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ (κατά Yalom) Ομοιότητες: θεραπευτικοί παράγοντες όπως ο αλτρουισμός, η συνεκτικότητα, η καθολικότητα, η μιμητική συμπεριφορά, η παροχή ελπίδας και η κάθαρση. Διαφορές: στις ΟΑ ο θεραπευτικός παράγοντας της διαπροσωπικής μάθησης παίζει πολύ λιγότερο σημαντικό ρόλο. Επίσης: πολύ λιγότερες ερμηνείες της προσωπικότητας, λιγότερη αντιπαράθεση και πολύ πιο θετικές, υποστηρικτικές δηλώσεις, λιγότερο εποικοδομητική εστίαση στο «εδώ και τώρα»
  • 23. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Αλτρουϊσμός Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να νιώθουν ότι είναι χρήσιμοι και απαραίτητοι σε κάποιους άλλους ανθρώπους. νόημα ζωής + υπέρβαση αυτοαπορρόφησης «Το να βοηθώ τους άλλους μου έδωσε μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση». «Το να ξεχνώ τον εαυτό μου και να σκέφτομαι πώς να βοηθήσω τους άλλους». «Το να βοηθώ τους άλλους και να είμαι σημαντικός στη ζωή τους». «Το να δίνω ένα κομμάτι μου στους άλλους».
  • 24. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Συνεκτικότητα Εκφράζεται με το αίσθημα αλληλεγγύης, το αίσθημα του “εμείς” και του “ανήκειν”. Προϋπόθεση: η εγκατάσταση και καλλιέργεια από την αρχή της λειτουργίας της ομάδας ενός προτύπου αποδοχής χωρίς επίκριση. «Το να μη νιώθω πια μόνος». «Το να ανήκω και να γίνομαι αποδεκτός μέσα σε μία ομάδα». «Το να αποκαλύπτω πράγματα για τον εαυτό μου που με φέρνουν σε δύσκολη θέση και παρ’ όλα αυτά η ομάδα να με αποδέχεται». «Το να ανήκω σε μια ομάδα ανθρώπων που με κατάλαβαν και με αποδέχτηκαν».
  • 25. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Καθολικότητα Διάψευση αισθημάτων αρνητικής μοναδικότητας  γνωσιακή αλλαγή  πηγή μεγάλης ανακούφισης. «Το να μαθαίνω ότι δεν είμαι ο μόνος που έχει τέτοιου είδους πρόβλημα. Όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε». «Το να μαθαίνω ότι και άλλοι είχαν οικογένειες και ιστορίες το ίδιο δυστυχισμένες ή μπερδεμένες όπως οι δικές μου». «Το να μαθαίνω ότι δεν είμαι πολύ διαφορετικός από τους άλλους ανθρώπους μου έδωσε μια αίσθηση καλωσορίσματος στην ανθρώπινη φυλή».
  • 26. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Μιμητική συμπεριφορά - τα μέλη της ομάδας μπορούν να μιμηθούν γνωρίσματα, συμπεριφορές και στρατηγικές άλλων μελών της ομάδας. - σημαντικό ρόλο ως προς την αυτοαποκάλυψη και την παροχή υποστήριξης, ειδικά στα αρχικά στάδια συμμετοχής στην ομάδα - πειραματισμός με νέες συμπεριφορές, αντιλήψεις και στάσεις. - Ακόμα και αν στην πορεία εγκαταλειφθούν κάποιες από αυτές: “Η διαδικασία αυτή μπορεί να έχει μια σταθερή θεραπευτική επίδραση: ανακαλύπτοντας τι δεν είμαστε, προχωρούμε προς την ανακάλυψη του τι είμαστε” (Yalom) «Η προσπάθεια να γίνω σαν κάποιον από την ομάδα που ήταν καλύτερα προσαρμοσμένος από μένα». «Η διαπίστωση ότι άλλοι μπορούσαν να αποκαλύπτουν πράγματα που τους έφερναν σε δύσκολη θέση και να παίρνουν άλλα ρίσκα, και ότι αυτό τους ωφελούσε, με βοήθησε να κάνω κι εγώ το ίδιο».
  • 27. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Παροχή – ενστάλαξη ελπίδας - πολύ δυνατός παράγοντας κινητοποίησης του ατόμου προς την κατεύθυνση της ενεργητικής του στάσης με στόχο την ανάρρωση - η πίστη και η προσδοκία της βελτίωσης μπορούν να λειτουργήσουν καθεαυτό θεραπευτικά ή έστω να συμβάλλουν σημαντικά σε θετική έκβαση - άτομα που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία μιας νοητής συνεχούς γραμμής που εκτείνεται από την προσαρμογή έως την κατάρρευση. Το κάθε μέλος της ομάδας έρχεται σε επαφή με άλλα άτομα που έχουν βελτιωθεί ή ξεπεράσει σημαντικά τις δυσκολίες τους – τις ίδιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ακόμη οι πρώτοι  έμπνευση και ενίσχυση των θετικών προσδοκιών «Το να βλέπω άλλους να βελτιώνονται με κινητοποιούσε». «Το να βλέπω άλλα μέλη της ομάδας να κάνουν πρόοδο με ενθάρρυνε». «Να βλέπω ότι άλλοι έχουν λύσει προβλήματα παρόμοια με τα δικά μου».
  • 28. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Κάθαρση = συναισθηματική αποφόρτιση μέσω της αποκάλυψης  συγκινησιακή έκφραση και αποκάλυψη: συνδέονται άμεσα με την αίσθηση ατομικής αποτελεσματικότητας (ικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίζει καταστάσεις και προκλήσεις) - προϋπόθεση: συνεκτικός δεσμός ανάμεσα στα μέλη της ομάδας. «Το να βγάζω πράγματα από μέσα μου». «Το να μπορώ να λέω τι με ενοχλεί αντί να το κρατάω μέσα μου». «Το να μαθαίνω πως να εκφράζω τα συναισθήματα μου». «Το να εκφράζω αρνητικά και/ή θετικά συναισθήματα απέναντι σε ένα άλλο μέλος/στον συντονιστή της ομάδας».
  • 29. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Μετάδοση πληροφοριών τρεις βασικοί τρόποι: α) διδακτική καθοδήγηση – ψυχοεκπαίδευση (κυρίως για ομάδες με επαγγελματικό συντονισμό) β) συμβουλές, προτάσεις, καθοδήγηση ανάμεσα στα μέλη γ) πρόσκληση ειδικών να μιλήσουν στην ομάδα «Το γεγονός ότι τα μέλη της ομάδας μου σύστηναν ή με συμβούλευαν να κάνω κάτι». «Το γεγονός ότι κάποιος από την ομάδα μου έδινε συγκεκριμένες προτάσεις για να λύσω ένα πρόβλημα της ζωής μου». «Το γεγονός ότι τα μέλη της ομάδας με συμβούλεψαν να συμπεριφερθώ διαφορετικά σε κάποιο πρόσωπο που είναι σημαντικό στη ζωή μου».
  • 30. Β4. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜ. ΨΥΧ. ΥΓΕΙΑΣ (ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ) ΣΕ ΜΙΑ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΑ  Επιστημονικός σύμβουλος  Προσκεκλημένοι ομιλητές  Ειδικά στα πρώτα στάδια της δημιουργίας της ομάδας  Παραπομπές  Προβολή και διαφήμιση  Έρευνα  Εκπαίδευση άλλων επαγγελματιών  Συνηγορία  Διασύνδεση  Πρακτική βοήθεια  Εξειδικευμένοι σύμβουλοι διαφόρων ειδικοτήτων
  • 31. Β5. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΑΥΤΟΣΥΝΤΟΝΙΖΟΜΕΝΗ ΟΑ  Προτείνουμε να ΜΗΝ συμμετέχουν στην ίδια ομάδα αυτοβοήθειας μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος των ληπτών που συμμετέχουν στην ομάδα.  Αντιθέτως, συγγενικά πρόσωπα ατόμων με κατάθλιψη που δεν συμμετέχουν τα ίδια στην ομάδα, ενδέχεται να βοηθηθούν σημαντικά, να κατανοήσουν καλύτερα τον άνθρωπο τους και να μπορέσουν να τον βοηθήσουν με τη σειρά τους πιο αποτελεσματικά.  Επίσης, και τα ίδια τα μέλη-λήπτες μπορεί να κατανοήσουν καλύτερα την πλευρά των συγγενών τους.
  • 32. Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Αυτοσυντονιζόμενη από εθελοντές. Μπορεί να έχει έναν συντονιστή, όμως προτείνεται ιδανικά να υπάρχουν τουλάχιστον δύο. Μπορούν να συμμετέχουν άντρες και γυναίκες άνω των 18 ετών με διεγνωσμένη κατάθλιψη. Επίσης, όποιοι νιώθουν διάχυτη ψυχική δυσθυμία, χωρίς να έχουν απαραίτητα διάγνωση ή να έχουν έρθει σε επαφή με ειδικούς ψυχικής υγείας. Συναντήσεις: 1 φορά την εβδομάδα, με διάρκεια 3 ώρες. Ανοιχτή ομάδα Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων (ανά συνάντηση): 15 άτομα
  • 33. Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ • Βασικοί στόχοι της ομάδας είναι οι εξής: 1. Να ενισχύσουν και να ενθαρρύνουν τα μέλη να ανακτήσουν τον έλεγχο του εαυτού τους και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και των σχέσεων τους. 2. Να παρέχουν ένα δίκτυο και περιβάλλον συναισθηματικής στήριξης, το οποίο μειώνει την απομόνωση και την αποξένωση, μετριάζει την απόγνωση και ενισχύει την αισιοδοξία, την επένδυση στην ελπίδα, την προσωπική ευθύνη και την αποδοχή του εαυτού. 3. Να βοηθήσουν τα μέλη να αντλούν μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση από την ζωή παρά τις δυσκολίες, τα εμπόδια, τις απογοητεύσεις και τις αναποδιές της. 4. Να βοηθήσουν τα μέλη να μάθουν και να εξασκήσουν νέους, πιο αποτελεσματικούς και ικανοποιητικούς τρόπους και δεξιότητες για να σχετίζονται με τους άλλους.
  • 34. Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ • Βασικές αρχές της ομάδας είναι οι εξής: 1.Εστίαση στην αυτο-βοήθεια και πιο συγκεκριμένα στις εξής παραδοχές: Κάθε άτομο έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί τους διαθέσιμους σε αυτό πόρους ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα περισσότερο επιτυχημένα, όμως η ικανότητα είναι παρούσα (υπάρχει) σε όλους. Όλοι μαζί γνωρίζουμε περισσότερα απ’ ό,τι ο καθένας ξεχωριστά. Ο καθένας έχει την αξία του και κάτι να προσθέσει – να προσφέρει στην ομάδα. Κάθε άτομο αποτελεί για τον εαυτό του τον υπέρτατο ειδικό σχετικά με τις ανάγκες του και το τι «δουλεύει» για την περίπτωση του (σύμφωνα και με τις οδηγίες του γιατρού ή του θεραπευτή του). 2. Η αρχή της παροχής βοήθειας 3. Ασφάλεια και αποδοχή 4. Εμπιστευτικότητα
  • 35. Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Τι ΔΕΝ είναι η ομάδα αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη: Χ Δεν είναι θεραπεία ή αντικατάστατο οποιασδήποτε θεραπείας Χ Δεν παρέχει διαγνωστική εκτίμηση Χ Δεν είναι πρόγραμμα βασισμένο στις αρχές των “12 βημάτων” Χ Δεν είναι διάλεξη ειδικών
  • 36. Γ. Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΟΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ: • στη μεθοδολογία της Depression and Bipolar Support Alliance • στην εμπειρία της Ελληνικής Εταιρείας Διαταραχών Διάθεσης “ΜΑΖΙ” www.mazi.org.gr www.dbsalliance.org

Notas do Editor

  1. Μετάφραση: Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια ομάδα ανθρώπων που είχαν κολλήσει σε μια τρύπα. Κάποια άτομα έκαναν διάφορες προσπάθειες να βγουν από την τρύπα. Όπως απελπισμένα φτεροκοπήματα με τα χέρια, πηδηματάκια, διαλογισμό και μετεωρισμό. Αυτό συνεχιζόταν για εκατοντάδες χρόνια, μέχρι που είχαν δοκιμάσει τα πάντα εκτός από το να βοηθήσει ο ένας τον άλλο. Τελικά, αυτό ακριβώς έκαναν!
  2. Μετάφραση: Κάποτε ήταν ένας άνθρωπος. Και μια μέρα ανέπτυξε ένα πρόβλημα. Ήταν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα και τον ακολουθούσε όπου κι αν πήγαινε. Ήταν πάντα εκεί. Ένιωθε μόνος. Δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποιος άλλος μπορούσε να έχει το ίδιο πρόβλημα. Κάποια μέρα γνώρισε κάποιον άλλο άνθρωπο που είχε επίσης πρόβλημα... και ναι, ήταν το ίδιο πρόβλημα. Μίλησαν και μοιράστηκαν και έκλαψαν και γέλασαν και σύγκριναν και αναρωτήθηκαν. Και πολύ σύντομα, αισθάνθηκαν ότι ελέγχουν το πρόβλημα. Και συνειδητοποίησαν ότι η αμοιβαία τους προσπάθεια ήταν ένας καλός τρόπος να βοηθήσουν τον εαυτό τους και άλλους επίσης!
  3. Το σχήμα υπογραμμίζει τα μοναδικά χαρακτηριστικά των OA σε αντίθεση με εκείνα των ομάδων που συντονίζονται από ειδικούς. Ταυτόχρονα, αποτελεί ένα εργαλείο με το οποίο μπορεί κανείς να αξιολογήσει το βαθμό στον οποίο η ομάδα την οποία συντονίζει ή συμμετέχει έχει ενσωματώσει αρχές της αυτοβοήθειας. Διαλέγοντας ένα νούμερο από το 1 έως το 5 για κάθε χαρακτηριστικό, προκύπτει σε ποιο σημείο του συνεχούς βρίσκεται η συγκεκριμένη ομάδα.
  4. Ο Peter Lehmann είναι συγγραφέας, κοινωνικός επιστήμονας, συνιδρυτής των πρώτων ομάδων αυτοβοήθειας στο Βερολίνο και ακτιβιστής της ανθρωπιστικής αντι-ψυχιατρικής:
  5. Οι ομάδες της Recovery Inc. απευθύνονται σε άτομα με γενικές συναισθηματικές και διαπροσωπικές δυσκολίες, όπως άγχος και ακατάλληλος θυμός. Σε κάθε συνάντηση διαβάζονται και συζητιούνται τμήματα από το βιβλίο του Abraham Low “Η ψυχική υγεία μέσω της εξάσκησης της βούλησης”
  6. Στο βίντεο περιγράφεται η ΟΑ για την κατάθλιψη που οργανώνει η Aware, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση στην Ιρλανδία η οποία παρέχει υποστήριξη, εκπαίδευση και πληροφόρηση για την κατάθλιψη. Στο τέλος του βίντεο μπορείτε να συζητήσετε για τον τύπο της συγκεκριμένης ομάδας καθώς και τα είδη βοήθειας που παρέχει.