1. Ξενοφῶν, Ἀγησίλαος, 7.1-3
Σελ.
52
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr

2. Η προσωπικότητα του
άσκησε σημαντική επίδραση στον
. Μέσα από το ομώνυμο
έργο του τελευταίου αναδεικνύεται η
και , συνάμα
όμως εξαιρετικά .
Σελ.
52

4. Ἅπαντες ἐπιστάμεθα ὅτι Ἀγησίλαος, ὅπου ᾤετο τὴν
πατρίδα τι ὠφελήσειν, οὐ πόνων ὑφίετο, οὐ κινδύνων
ἀφίστατο, οὐ χρημάτων ἐφείδετο, οὐ σῶμα, οὐ γῆρας
προὐφασίζετο, ἀλλὰ καὶ βασιλέως ἀγαθοῦ τοῦτο
ἔργον ἐνόμιζε, τὸ τοὺς ἀρχομένους ὡς πλεῖστα
ἀγαθὰ ποιεῖν.

5. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Αγησίλαος, όπου
πίστευε ότι θα ωφελούσε σε κάτι την
πατρίδα,
Ἅπαντες ἐπιστάμεθα ὅτι Ἀγησίλαος, ὅπου
ᾤετο τὴν πατρίδα τι ὠφελήσειν,
ἐπιστάμεθα > του ρ. ἐπίσταμαι = γνωρίζω (πρβλ. επιστήμη, επιστήμονας)
ᾤετο > ΠΡΤ. του ρ. οἴομαι = νομίζω, πιστεύω

6. Ἀγησίλαος: Διαδέχτηκε τον αδερφό του Άγη στον θρόνο
της Σπάρτης (398 π.Χ.) και συνέχισε (από το 396 έως το
394 π.Χ.) τον πόλεμο με τους Πέρσες σημειώνοντας
μεγάλες επιτυχίες. Παρά τη σωματική αναπηρία του
(ήταν χωλός), απολάμβανε ευρείας αποδοχής λόγω της
χαρισματικής προσωπικότητας και των στρατιωτικών
ικανοτήτων του.
Ἅπαντες ἐπιστάμεθα ὅτι Ἀγησίλαος, ὅπου
ᾤετο τὴν πατρίδα τι ὠφελήσειν,

7. οὐ
πόνων ὑφίετο,
κινδύνων ἀφίστατο,
χρημάτων ἐφείδετο,
οὐ σῶμα, οὐ γῆρας προὐφασίζετο,
ὑφίετο > ΠΡΤ. του ρ. ὑφίεμαι = παύω (πρβλ. ύφεση)
πόνος = κόπος, μόχθος (πρβλ. φιλόπονος)
ἀφίστατο > ΠΡΤ. του ρ. ἀφίσταμαι = αποφεύγω
ἐφείδετο > του ρ. φείδομαι = τσιγκουνεύομαι, (πρβλ. φειδωλός, φειδώ)
προὐφασίζετο > του ρ. προφασίζομαι = προφασίζομαι, προβάλλω ως δικαιολογία

8. Δεν θα με εμποδίσουν τα γηρατειά να
εργαστώ για το καλό των υπηκόων μου.
δεν έπαυε να μοχθεί, δεν απέφευγε
τους κινδύνους, δε λυπόταν τα χρήματα,
ούτε πρόβαλλε ως δικαιολογία το σώμα
ή τα γηρατειά,
οὐ
πόνων ὑφίετο,
κινδύνων ἀφίστατο,
χρημάτων ἐφείδετο,
οὐ σῶμα, οὐ γῆρας προὐφασίζετο,

9. αλλά θεωρούσε έργο του καλού βασιλιά
αυτό, δηλαδή να κάνει όσο το δυνατόν
περισσότερα καλά στους υπηκόους του.
τὸ ποιεῖν τοὺς ἀρχομένους ὡς πλεῖστα ἀγαθά.
ἀλλὰ καὶ ἐνόμιζε τοῦτο ἔργον βασιλέως ἀγαθοῦ,

11. Ο Αγησίλαος είναι το
πρότυπο του ιδανικού ηγέτη
που χρησιμοποιεί την
εξουσία του για να
υπηρετήσει την πατρίδα του
και τους συμπολίτες του.
Θεωρούσε καθήκον του
σωστού πολιτικού το να
πολιτεύεται με γνώμονα το
κοινό συμφέρον, και να μην
υπολογίζει σωματική ή
ψυχική ταλαιπωρία
προκειμένου να φέρει σε
πέρας κάθε αποστολή που
του αναθέτουν οι
συμπολίτες του.
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr

12. Ἐν τοῖς μεγίστοις δὲ ὠφελήμασι τῆς πατρίδος καὶ
τόδε ἐγὼ τίθημι αὐτοῦ, ὅτι δυνατώτατος ὢν ἐν τῇ
πόλει φανερὸς ἦν μάλιστα τοῖς νόμοις λατρεύων.
Τίς γὰρ ἂν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τὸν βασιλέα
πειθόμενον; [...]

13. Στις μεγαλύτερες ωφέλειες της πατρίδας κι αυτό εδώ
του συγκαταλέγω ότι, αν και ήταν ο πιο δυνατός στην
πόλη, φανερά υπηρετούσε σε μεγάλο βαθμό τους νόμους.
ὅτι δυνατώτατος ὤν ἐν τῇ πόλει φανερὸς ἦν
μάλιστα λατρεύων τοῖς νόμοις.
Ἐν τοῖς μεγίστοις δὲ ὠφελήμασι τῆς
πατρίδος καὶ τόδε ἐγὼ τίθημι αὐτοῦ,
ὠφέλημα = η ωφέλεια
καὶ τόδε ἐγὼ τίθημι = και αυτό εδώ συγκαταλέγω (πρβλ. θήκη, θέση, θέμα)
φανερός ἦν μάλιστα λατρεύων = φανερά υπηρετούσε σε μεγάλο βαθμό

14. Τίς γὰρ ἂν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὀρῶν τὸν
βασιλέα πειθόμενον; […]
Γιατί ποιος θα ήθελε να μην υπακούει όταν
έβλεπε το βασιλιά να υπακούει; [...]
ἀπειθεῖν > του ρ. ἀπειθέω - ἀπειθῶ = απειθώ, δεν υπακούω (πρβλ. απείθεια)
ὀρῶν = μτχ. του ρ. ὁράω - ὁρῶ = βλέπω > βλέποντας

15. Ο Ξενοφών σχολιάζει ιδιαίτερα την υποδειγματική για
τους πολίτες της Σπάρτης συμπεριφορά του Αγησιλάου.
Εφαρμόζοντας την αρχή ότι δεν υπάρχει καλύτερος
τρόπος να συνετίσεις κάποιον από τον
παραδειγματισμό, ο Αγησίλαος επιδείκνυε συνέπεια στην
τήρηση των νόμων, ωθώντας έτσι και τους συμπολίτες
του να πειθαρχούν στις αρχές της πόλης.
δυνατώτατος ὤν ἐν τῇ πόλει φανερός ἦν
μάλιστα τοῖς νόμοις λατρεύων

16. Ακόμη και ο βασιλιάς πρέπει να
πειθαρχεί στους νόμους ώστε να δίνει
το παράδειγμα στο λαό του.
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr

17. Ο Αγησίλαος
έδειχνε μεγάλο
σεβασμό και
πειθαρχία στους
νόμους.
Αυτό, κατά τον
Ξενοφώντα, ήταν η
μεγαλύτερη
υπηρεσία του προς
την πατρίδα του.
Το παράδειγμά του
παρότρυνε και τους
άλλους πολίτες να
πειθαρχούν στους
νόμους, ώστε η
Σπάρτη να είναι μια
ευνομούμενη πόλη.

18. Ὃς καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους ἐν τῇ πόλει ὥσπερ
πατὴρ πρὸς παῖδας προσεφέρετο. Ἐλοιδορεῖτο μὲν
γὰρ ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν, ἐτίμα δ' εἴ τι καλὸν
πράττοιεν, παρίστατο δ' εἴ τις συμφορὰ συμβαίνοι,
ἐχθρὸν μὲν οὐδὲνα ἡγούμενος πολίτην, ἐπαινεῖν δὲ
πάντας ἐθέλων, σῴζεσθαι δὲ πάντας κέρδος
νομίζων, ζημίαν δὲ τιθεὶς εἰ καὶ ὁ μικροῦ ἄξιος
ἀπόλοιτο.

19. Ὅς καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους ἐν τῇ πόλει
προσεφέρετο ὥσπερ πατὴρ πρὸς παῖδας.
Αυτός και τους πολιτικούς του αντιπάλους στην
πόλη συμπεριφερόταν όπως ακριβώς ο πατέρας
προς τα παιδιά του.
ὅς, ἥ, ὅ = ο οποίος (μετά από ισχυρό σημείο στίξης μπορεί να μεταφράζεται και σαν δεικτική: αυτός)
διαφόρους > ὁ - ἡ διάφορος, τὸ διάφορον = ο πολιτικός αντίπαλος
ὥσπερ = όπως ακριβώς
προσφέρομαι = συμπεριφέρομαι

20. Έχετε ξανακούσει για πολιτικό να συμπεριφέρεται
στους αντιπάλους του όπως ο πατέρας στα παιδιά
του; Ο Αγησίλαος ήταν σπουδαίος ηγέτης!

21. Ἐλοιδορεῖτο μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν, ἐτίμα δ'
εἴ τι καλὸν πράττοιεν, παρίστατο δ' εἴ τις συμφορὰ
συμβαίνοι, ἐχθρὸν μὲν οὐδὲνα ἡγούμενος πολίτην,
ἐπαινεῖν δὲ πάντας ἐθέλων, σῴζεσθαι δὲ πάντας
κέρδος νομίζων, ζημίαν δὲ τιθεὶς εἰ καὶ ὁ μικροῦ
ἄξιος ἀπόλοιτο.

22. Ἐλοιδορεῖτο μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν,
παρίστατο δ' εἴ τις συμφορὰ συμβαίνοι,
ἐτίμα δ' εἴ τι καλὸν πράττοιεν,
Τους κακολογούσε βέβαια για τα σφάλματά τους, τους
τιμούσε όμως αν έκαναν κάτι καλό, παραστεκόταν, αν
παρουσιαζόταν κάποια συμφορά,
Ἐλοιδορεῖτο > του ρ. λοιδοροῦμαι = κακολογώ
τὸ ἁμάρτημα = το σφάλμα (πρβλ. αμαρτωλός)
παρίστατο > ΠΡΤ. του ρ. παρίσταμαι = παραστεκόταν (πρβλ. παράσταση, παραστατικός)
εἰ συμβαίνοι = αν παρουσιαζόταν

23. ἡγούμενος μὲν οὐδένα πολίτην ἐχθρὸν,
τιθεὶς δὲ ζημίαν εἰ καὶ ὁ μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο.
νομίζων δὲ κέρδος σῴζεσθαι πάντας,
ἐθέλων δὲ ἐπαινεῖν πάντας,
επειδή δε θεωρούσε κανένα πολίτη εχθρό, αλλά επειδή
ήθελε να τους επαινεί όλους, θεωρώντας κέρδος το να
σώζονται όλοι και θεωρώντας το ζημιά αν κάποιος,
έστω και ανάξιος, χανόταν.
ἡγούμενος = μτχ. του ρ. ἡγοῦμαι = θεωρώ (πρβλ. ηγέτης, αφηγούμαι)
ζημίαν δὲ τιθείς = θεωρώντας ζημιά
ἀπόλοιτο > ευκτ. αορ. του ρ. ἀπόλλυμαι = χανόταν

24. Ο Αγησίλαος
συμπεριφερόταν
στοργικά στους
συμπολίτες του
(όπως ο
πατέρας στα
παιδιά του).
Δεν θεωρούσε
κανέναν εχθρό
του, αλλά
ενδιαφερόταν
για όλους.
Πρόθυμα
επαινούσε
όποιον
έβλεπε να
ενεργεί
σωστά.
Κατέκρινε
και
νουθετούσε
όποιον
διέπραττε
σφάλματα.
Συμπαραστεκόταν
σε όσους
αντιμετώπιζαν
κάποια συμφορά.
Στενοχωριόταν
όταν χανόταν
κάποιος, ακόμη
και πολιτικός του
αντίπαλος, επειδή
θεωρούσε ότι
κάθε πολίτης
προσφέρει στην
πόλη, άλλος
περισσότερο κι
άλλος λιγότερο.

25. Βασικά στοιχεία του παιδαγωγού είναι η αγάπη προς
τους παιδαγωγούμενους, οι σωστές συμβουλές του, η
απόδοση αμοιβών και ποινών με τρόπο δίκαιο και η
παρουσίαση της προσωπικότητάς του ως υποδείγματος
προς μίμηση. Ο Αγησίλαος διέθετε αυτά τα στοιχεία.

27.  Ποιο είναι για εσάς
το προφίλ του
ιδανικού ηγέτη;
 Παρακολουθήστε το
απόσπασμα της
ταινίας «Υπάρχει και
φιλότιμο»: Ποιες
μεθόδους φαίνεται
ότι χρησιμοποίησε ο
υπουργός για να
κερδίσει τις ψήφους
των συμπολιτών του;
https://www.youtube.com/watch?v=JKKpMQSTzac

28. Ελληνική κωμωδία της Φίνος Φιλμ του 1965 σε
σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου, με
πρωταγωνιστή το Λάμπρο Κωνσταντάρα. Το όνομα
του πρωταγωνιστικού ρόλου «Μαυρογυαλούρος»
έχει γίνει μέρος της πολιτικής ορολογίας στην
Ελλάδα.
Ο Ανδρέας Μαυρογιαλούρος (Λάμπρος Κωνσταντάρας) είναι
υπουργός, αρμόδιος επί των δημοσίων έργων. Με αφορμή την
πρόσφατη ανέγερση του νέου μαιευτηρίου στην εκλογική του
περιφέρεια, έχει προγραμματίσει να ταξιδεύσει ως εκεί για
μια ομιλία. Στο ταξίδι αυτό, που πραγματοποιείται οδικώς,
τον συνοδεύει η κόρη του Αλίκη (Νίκη Λινάρδου), καθώς και
ο οδηγός του (Γιώργος Γρηγορίου).
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, η Αλίκη επιμένει να
οδηγήσει εκείνη το αυτοκίνητο, παρόλο που δεν είναι
ιδιαίτερα ικανή οδηγός, και ο πατέρας της το επιτρέπει. Αυτό
έχει ως αποτέλεσμα την πρόσκρουση του αυτοκινήτου σε ένα
δένδρο, κοντά στο χωριό Άγρυλος. Το ατύχημα αυτό
προκαλεί ελαφρύ τραυματισμό των επιβαινόντων και
ακινητοποίηση του οχήματος. Αμέσως οι χωρικοί σπεύδουν
να περιποιηθούν τους τραυματίες, χωρίς να γνωρίζουν την
ταυτότητα των ανθρώπων που έχουν απέναντί τους. Δύο
νεαροί χωρικοί, ο Πανάγος (Χάρης Παναγιώτου) και ο
Σωτήρης (Χρήστος Δοξαράς) συζητούν με τον υπουργό
σχετικά με τις ελλείψεις του χωριού σε υποδομές και
υπηρεσίες.
Μέσα από αυτές τις συζητήσεις, ο κ. Μαυρογιαλούρος
πληροφορείται για την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού,
για τη διαφθορά που επικρατεί, αλλά και για την αντιπάθεια
των κατοίκων προς το πρόσωπό του. Ιδιαίτερα κλονίζεται
όταν μαθαίνει ότι ο στενός του συνεργάτης Θεόδωρος
Γκρούεζας (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) έχει καταχραστεί
δημόσιο χρήμα μέσα από διεφθαρμένες συναλλαγές. Μετά από
όλα αυτά, αποφασίζει να παραιτηθεί από τη θέση του
υπουργού, αφού πρώτα επιπλήξει σε έντονο ύφος τους
συνεργάτες του.
Τσατσούρης Χρήστος, Φιλόλογος Γυμνασίου Μαγούλας
xtsat.blogspot.gr

29. Για να δούμε θα
μπορέσετε να
λύσετε την
επόμενη άσκηση;

30. Να μεταφέρετε τους παρακάτω τύπους του κειμένου στον άλλο αριθμό:
τήν πατρίδα
τῶν πόνων
τῶν χρημάτων
τό σῶμα
τοῦτο
τοῦ ἀγαθοῦ βασιλέως
τά πλεῖστα ἀγαθά
τούς ἀρχομένους
τῇ πόλει
τοῖς μεγίστοις ὠφελήμασι
τοῖς νόμοις
τίς;
τόν βασιλέα πειθόμενον
ὁ πατήρ
τοῖς ἁμαρτήμασι
τί καλόν
τίς συμφορά
τό κέρδος
ὁ μικροῦ ἄξιος

31. Να μεταφέρετε τους παρακάτω τύπους του κειμένου στον άλλο αριθμό:
τήν πατρίδα
τῶν πόνων
τῶν χρημάτων
τό σῶμα
τοῦτο
τοῦ ἀγαθοῦ βασιλέως
τά πλεῖστα ἀγαθά
τούς ἀρχομένους
τῇ πόλει
τοῖς μεγίστοις ὠφελήμασι
τοῖς νόμοις
τίς;
τόν βασιλέα πειθόμενον
ὁ πατήρ
τοῖς ἁμαρτήμασι
τί καλόν
τίς συμφορά
τό κέρδος
ὁ μικροῦ ἄξιος
τάς πατρίδας
τοῦ πόνου
τοῦ χρήματος
τά σώματα
ταῦτα
τῶν ἀγαθῶν βασιλέων
τό πλεῖστον ἀγαθόν
τόν ἀρχόμενον
ταῖς πόλεσι
τῷ μεγίστῳ ὠφελήματι
τῷ νόμῳ
τίνες;
τούς βασιλέας πειθομένους
οἱ πατέρες
τῷ ἁμαρτήματι
τινά καλά
τινές συμφοραί
τά κέρδη
οἱ μικρῶν ἄξιοι