1. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ
ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΙΣΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ
Παρουσίαση σε συνεδρία προσωπικού
16/1/2008

2. Τι θα δούμε
 Τι είναι η διαφοροποίηση
 Τι δεν είναι διαφοροποίηση
 Γιατί διαφοροποιούμε
 Τι διαφοροποιούμε
 Πότε εφαρμόζω διαφοροποίηση
 Προκαταρκτικά βήματα διαφοροποίησης
 Πώς εξασφαλίζω μια επιτυχημένη διαφοροποίηση
 Πρακτικές που ακολουθούνται σε ένα διαφοροποιημένο μάθημα
 Στάδια διαφοροποίησης
 Διδακτικές στρατηγικές για τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας
 Προβλήματα και εισηγήσεις

3. Τι είναι διαφοροποίηση
 Είναι ένας τρόπος σκέψης για τη διδασκαλία και
τη μάθηση που εστιάζει στην αξία του κάθε
ανθρώπου.
 Μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη μέσα στην
αίθουσα διδασκαλίας με διάφορους τρόπους (με
το σύνολο, με ομάδα, με άτομα).

4. Τι δεν είναι διαφοροποίηση
 Η διαφοροποίηση δεν είναι σίγουρα
«εξατομικευμένη διδασκαλία»(Κύπρος 1970), δε
χρειάζεται να προσαρμόσουμε κάτι διαφορετικό
στο επίπεδο του κάθε παιδιού της τάξης μας
ξεχωριστά.

5. Γιατί προχωρούμε σε διαφοροποίηση
 Γιατί οι τάξεις μας χαρακτηρίζονται ούτως ή άλλως
από διαφορετικότητα.
 Τάξεις μικτής ικανότητας: οι μαθητές διαφέρουν
ως προς:
 Την ετοιμότητα
 Το ενδιαφέρον
 Το μαθησιακό προφίλ

6. Τι διαφοροποιούμε
 Ο/Η εκπαιδευτικός διαφοροποιεί:
 Το περιεχόμενο διδασκαλίας
 Τη διαδικασία μάθησης
 Το μαθησιακό αποτέλεσμα.

7. Πότε εφαρμόζω διαφοροποίηση(1)
 Όταν δίνω στους μαθητές την ευκαιρία να
παρουσιάσουν το επίπεδο κατανόησης ενός
θέματος με διαφορετικούς τρόπους ο καθένας
( ενδιαφέροντα, ετοιμότητα, προφίλ).
 Όταν εφαρμόζω συνεργατική μάθηση αναθέτοντας
στους μαθητές μου ρόλους που τους ταιριάζουν(
αναγνώστης, συντονιστής, σοφός, κ.ά.).

8. Πότε εφαρμόζω διαφοροποίηση(2)
 Όταν στην παρουσίαση ενός θέματος
χρησιμοποιώ ποικιλία μέσων (οπτικοακουστικά
μέσα, πίνακες, σχεδιαγράμματα, εικόνες κ.ά.) για
να ταιριάζουν στο μαθησιακό προφίλ του
καθενός.

9. Προκαταρκτικά βήματα
διαφοροποίησης
 Διάγνωση αναγκών των μαθητών (ετοιμότητα, ενδιαφέρον, μαθησιακό
προφίλ)
 Λειτουργική ανάλυση όλων των διαφορετικών περιπτώσεων που
συναντούμε σε μια τάξη.
 Επιλογή μεθόδου διδασκαλίας που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των
συγκεκριμένων μαθητών.
 Μελέτη αρχείου του κάθε μαθητή
 Συνεργασία με άλλους εκπαιδευτικούς και τους γονείς για καλύτερη
διάγνωση της γνωστικής ανάπτυξης, ακαδημαϊκής ετοιμότητας,
συναισθηματικής, ψυχολογικής, κοινωνικής συμμετοχικής κατάστασης
του παιδιού.

10. Εξωτερικά συμβατικά κριτήρια
 Οι σκοποί και οι στόχοι του ΑΠ που καθορίζουν το
επίπεδο ανάπτυξης, που θα έπρεπε να έχει ένας
μαθητής της συγκεκριμένης τάξης.
 Ο χαρακτηρισμός επίδοσης της προηγούμενης
τάξης για το συγκεκριμένο μαθητή.

11. Πώς εξασφαλίζω μια επιτυχημένη
διαφοροποίηση
 Διαφοροποιημένοι στόχοι
 Προσιτοί, διαβαθμισμένοι, ποιοτικοί, μεταγνωστικές
δεξιότητες, κριτική σκέψη, λύση προβλήματος,
ολιστική προσέγγιση της ύλης.
 Διαφοροποιημένος χώρος
 Ευελιξία στη διακίνηση
 Ποικιλία βιβλίων και πηγών
 Αξιοποίηση σύγχρονης τεχνολογίας

12.  Διαφοροποιώ τις μεθόδους
 Ενεργητική μάθηση
 Συνεργατική μάθηση
 Μέθοδος ιδεοθύελλας
 Εξατομικευμένη μάθηση
 Projects

13. Διαφοροποιώ την αξιολόγηση:
 Περιγραφική αξιολόγηση
 Προσωπική αξιολόγηση
 Σύμφωνα με τους μαθησιακούς στόχους
 Διαβαθμισμένα δοκίμια
 Αυτοαξιολόγηση
 Ετεροαξιολόγηση
 Διαγνωστική
 Διαμορφωτική
 Με project

14. Διαφοροποίηση στην πράξη
 Η διαφοροποίηση της διδασκαλίας θεμελιώνεται:
 Στην ανάλυση της αδιαφοροποίητης ύλης σε πυρηνικές
γνώσεις (έννοιες, πληροφορίες, δεξιότητες, διαδικασίες-
στρατηγικές).
 Στην ιεράρχηση των πυρηνικών γνώσεων σε:
 Βασικές (του μαθήματος που θα διδάξουμε)
 Προαπαιτούμενες (απαραίτητες, για να υποστηρίξουν τις
βασικές)
 Μετασχηματιστικές ( αυτές που πάνε πέρα από τις απαιτήσεις
του ΑΠ)

15. Στάδια διαφοροποίησης
 ΣΤΑΔΙΟ 1:Προετοιμασία εκπαιδευτικού
 Ποιες είναι οι βασικές- πυρηνικές γνώσεις του θέματος που
θα διδάξω σήμερα
 Ποιες είναι οι προαπαιτούμενες γνώσεις/ δεξιότητες/
στάσεις/ τρόποι σκέψης
 Ποιες είναι οι μετασχηματιστικές γνώσεις
 Μετατροπή τους σε στόχους και ιεραρχημένες
δραστηριότητες
 Οριζόντια ανάλυση δραστηριοτήτων για ικανοποίηση
τρόπων σκέψης και προτίμησης στη μάθηση

16.  ΣΤΑΔΙΟ 2: Οργάνωση διδασκαλίας- μάθησης
 Εναλλακτικοί τρόποι οργάνωσης (όποτε θεωρώ
απαραίτητο σύνολο, ομάδα, άτομο)
 Ιεράρχηση ασκήσεων και εξατομίκευσης
(επαναδιδασκαλία προαπαιτούμενων)
 Μικρές διερευνήσεις στις προαπαιτούμενες
(συνδυασμός ολομέλειας, εξατομίκευσης)
 Ιδεοθύελλα , εννοιογράμματα (kidspiration)

17. Διδακτικές στρατηγικές
 Κέντρα μάθησης
 Κέντρα ενδιαφέροντος
 Σταθμοί μάθησης
 Μαθησιακά συμβόλαια
 Ατομικές έρευνες
 Συνεργατική μάθηση
 Αγκυροβολητικές δραστηριότητες

18. Προβλήματα
 Ελλιπής ενημέρωση εκπαιδευτικών για το θέμα.
 Φόβος για κάθε καινοτομία.
 Βοηθητικό υλικό (φύλλα εργασίας, βιβλία)
 Μικρές αίθουσες διδασκαλίας
 Ελλιπής τεχνολογικός εξοπλισμός αιθουσών
διδασκαλίας

19. Εισηγήσεις
 Διοργάνωση συνεδρίων και βιωματικών
εργαστηρίων από ειδικούς.
 Επιμόρφωση στη σχολική μονάδα.
 Δειγματικές διδασκαλίες, συνδιδασκαλίες και
παρακολούθηση από συναδέλφους για περαιτέρω
προβληματισμό και συζήτηση.
 Δημιουργία τράπεζας υλικού διαφόρων επιπέδων
σε ποικίλα θέματα.
 Αναδιαμόρφωση σχολικών χώρων.
 Υλικοτεχνική αναβάθμιση.

20. Σχετική βιβλιογραφία
 Tomlinson. C.,& Eidson. C.(2006).H διαφοροποίηση της διδασκαλίας
στην πράξη:Βιβλίο αναφοράς για τη διαφοροποίηση του αναλυτικού
προγράμματος στις τάξεις νηπιαγωγείου- Ε΄δημοτικού.
(Μετάφραση:Θεοφιλίδης Χρ., Μαρτίδου-Φορσιέ Δ.) Λευκωσία.
 Tomlinson. C.,& Allan. S.,(2004). Ηγεσία για διαφοροποίηση της
εργασίας σε σχολεία και αίθουσες διδασκαλίας. (Μετάφραση:
Θεοφιλίδης Χρ., Μέσσιου Δ.) Λευκωσία.
 Χαραλάμπους. Ν.,(1999). Αποτελεσματική μάθηση στις τάξεις μικτής
ικανότητας. ΠΙΚ Λευκωσία.