1. LOJİSTİK ve TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
Cafer SALCAN
Yönetim Danışmanı
Lojistik & Tedarik Zinciri
1
2. Cafer SALCAN Kimdir?
Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği
Murat Ticaret Kablo Fabrikası – Üretim Şefi
İÇDAŞ Demir Çelik A.Ş. – Stok Kontrol Md. Yrd.
Cargotech Logistics – Lojistik Op. Md. Yrd.
TNT Logistics – Proje Danışmanı
Arıkanlı Holding – RL Lojistik – Proje İş Geliştirme Md.
DHL – Lojistik Satış Müdürü
Lojitek Lojistik Teknolojileri ve Danışmanlık – Kurucu Ortak –
Gn.Md. – Lojistik Yönetim Danışmanı
HASPAK A.S. Yönetim Kurulu Üyesi
FSL Fresh Food Supply & Logistics – yönetim Kurulu Üyesi
GTT Grup Tarım Tedarik A.S. – Tedarik Zinciri Direktörü
2
3. Ajanda
Dünyada Küreselleşme ve Değişen Rekabet Koşulları
Tedarik Zinciri
Lojistik Nedir?
Türkiye’de Lojistik
Sektörün Büyüklüğü
Önemli Oyuncular
Lojistik Firmaları Ne Tür Hizmetler Veriyor
Lojistik Firmasında Organizasyon Şeması
Sektördeki Kariyer Fırsatları
Soru-Cevap
3
5. Lojistik = Pratik ve kullanışlı bir bakış açısı
Hareket ettirilebilen her işletme kaynağı için :
• Doğru miktar
• Doğru zaman (timing)
• Doğru yer (place, source, destination)
bilinmeyenlerini saptama becerisi
Lojistik = Doğru x (ürün + miktar + zaman +
yer + durum + maliyet… )
5
6. Lojistik…?
(Council of Supply Chain Management
Professionals CSCMP), Lojistik Yönetimi kavramını
şöyle tanımlıyor:
“Müşteri gereksinmelerini karşılamak üzere, üretim
noktası ve tüketim noktaları arasındaki mal, hizmet
ve ilgili bilgilerin ileri ve geri yöndeki akışları ile
depolanmalarının etkin ve verimli bir şekilde
planlanması, uygulanması ve kontrolunü kapsayan
tedarik zinciri süreci aşamasıdır.”
6
7. Lojistiğin Öğeleri…
Fiziksel
• Taşıma ve nakliye (displace & move) Kavramsal *
– Yükleme, boşaltma • Planlama -tahmin
– Fiziksel yer değiştirme • Sipariş işleme
– Evrak, dokümantasyon • Katma değerli müşteri
• Depolama ve saklama (secure & store) hizmetleri
–
• Satın alma
Mal kabul
– Ayrıştırma ve kaldırma
• Envanter yönetimi
– Saklama ve depolama (sayım, yerleşim, koruma ve kontrol) • Gümrükleme vb.
– Toplama ve hazırlama
• Mal / malzeme elleçleme (handle)
Lojistik tedarik zincirini
– Paketleme, manipülasyon
sarmalayan bir süreçler
– Kit hazırlama, ön montaj bütünü.
– İstasyonlara besleme
7
8. TUBİTAK LOJİSTİK PROJESİ FAZLARI
Giriş Lojistiği Tesis İçi Lojistik Çıkış Lojistiği
Dağıtım &
Tedarikçi Tedarik Katma Değerli FASON OP. Depolama ve Katma Değerli Son
Nakliye
İlişkileri Yönetimi Operasyonlar Besleme Depo Yönetimi Operasyonlar Kullanıcı
Operasyonları
Giriş Lojistiği Tesis İçi Lojistik Çıkış Lojistiği
Ters Lojistik – İade Yönetimi
İade Yönetimi
8
10. Tedarik zinciri yönetimi
Genel bir tanım:
Belirli ve devam ettirilebilir bir hizmet seviyesi
çerçevesinde üretilen ürünlerin, müşteriye doğru
zaman, doğru miktar, doğru yerde teslimatını
gerçekleştirmek üzere tedarik zinciri üzerinde yer
alan
– tedarikçi,
– üretici,
– Toptancı,
– satıcıların
etkin şekilde entegrasyonu için kullanılan
yaklaşımlar ve yöntemler bütünü
10
11. Tedarik zinciri
Tanım 1
İlk kaynaktan müşteriye kadar uzanan mamul ve servislerin dönüşümü ve akışı
ile ilgili tüm faaliyetler Nakliye
Tanım 2
Tedarikçilerden müşterilere kadar uzanan; üzerinde ürün, hizmet ve bilginin Depolama
taşındığı işler silsilesi
Tedarikçi Tedarikçi Ana üretici / Satış şirketi Distribütör / Müşteri
2. seviye 1. seviye Tesis Bayi
11
12. Tedarik Zincirindeki Oyuncular
– Tedarikçilerin Tedarikçileri
– Tedarikçiler
– İmalatçılar
– Depolar
– Dağıtım Merkezleri
– Perakendeciler
– Müşteriler
– Müşterilerin Müşterileri
– Grubun Diğer Şirketleri
– İşbirliği Yapılan Diğer Şirketler
12
13. TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ İŞ SÜREÇLERİMİZ!
• Müşteri İlişkileri Yönetimi : Ana pazarlar ve
pazardaki ana müşterilerin beklenti içinde
oldukları hizmet seviyelerinin belirlenmesi
• Müşteri Hizmetleri Yönetimi : Müşteri
bilgilendirmeleri amaç. Ürün ne zaman nerede
bilgilerini anında müşteriye aktarmalı.
Amaç:
• Sipariş Karşılama : Doğru malın,doğru yerde,
doğru miktarda (Hasarsız!!!) olarak müşteriye
teslim edilmesi için ÜRETİM-DAĞITIM ve
NAKLİYE PLANLAMA birimlerini entegre çalışır
hale getirmeli.
13
14. TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ İŞ SÜREÇLERİMİZ!
• Üretim Yönetimi : Üretim çevrim zamanı ( ürün
dönüş süreleri, makine hazırlık, kapasite
planlama vb. = optimum üretim miktarları =
minimum STOK OUT )
• Satınalma ve AR-GE: Yeni ürünler, gelişen yeni
pazar trendlerine göre ürün tasarımında
tedarikçileri etkin kılmak, tasarım ve cevap verme
hızını artırmaya yönelik ortak çalışmak
• Reverse Lojistik ( İade Yönetimi ) : Hatalı
malın sebeplerini algılama, müşterinin
mağduriyetini azaltma, yenisi ile değiştirme &
onarmak ) 14
15. Tedarik zincirinde entegrasyon
Tedarik zinciri
unsurları
Malzeme
Dağınık bakış Tedarik Üretim Satış Dağıtım
kontrol
Fonksiyonel
bütünleşme Tedarik Üretim Dağıtım
Firma içi
Tedarik Üretim Dağıtım
bütünleşme
yönetimi yönetimi yönetimi
Topyekün
bütünleşme Tedarikçiler Dahili tedarik zinciri Müşteriler
15
17. İşletmeler için
değişmeyen şey: “ Değişim ve Rekabet”
YA RAKİPSİZSİNİZ
YA RAKİP SİZSİNİZ…
İŞLETMELERDE DEĞİŞİM SÜRECİ NASIL OLUYOR?
17
18. Rekabetteki Değişim…
• Değişim vazgeçilmez bir gerçek.
• İşletmelerde rekabet bu değişime yön veren en
etken unsur.
• Kendini rekabet fırtınası içinde bulan firma
değişik hava şartlarına, yani döviz
dalgalanmalarına, krizlere, teknolojik değişimlere
vb. konulara uyum sağlamak zorunda.
18
19. Rekabetin Gelişimi
Rekabetin gelişimi:
Fiyatlar arasındaki rekabet,
Fiyat + kalite kriterleri arasındaki rekabet
Fiyat + kalite + hız (servis hizmet oranı)
arasındaki rekabet
Tedarik Zincirleri arasındaki rekabet
“ Rekabette yeni trend : Müşteri ihtiyaçlarını algılama ve
ona en hızlı, en ekonomik şekilde cevap vermek ”
Bu rekabetin değişimidir.
19
20. Değişen Rekabet : Tedarik Zinciri Savaşları
Aynı teknoloji, aynı hammadde
Günümüz koşullarında, üretim teknolojisine,
tedarikçilere, hammadde noktalarına ulaşım
firmalar için eşit şartlar anlamına gelmektedir.
Müşteri beklentilerini doğru algılamak
Rekabet bu noktada müşterilerin beklentilerine hızlı
cevap, müşteri hizmet seviyesindeki artış olarak
yaşamaktayız.
Özetle tedarik zinciri arasında bir rekabetten
bahsediyor oluyoruz.
20
22. Lojistik Sektörü Nereden Nereye?
(1995)
•Az da olsa “Outsourcing”
(1996)
•Lojistik sektörü oluşuyor ama nakliye ağırlıklı sektör görünümünde…
(2000)
•Yabancı Lojistik Firmaları Ülkemize Giriş Yapıyor
(2000’den bugüne…)
•Nakliyecilikten entegre lojistiğe geçiş…3PL Firmalar Ortaya Çıkıyor…
(2006)
•Lojistik Sektörü devletimiz tarafından tanınıyor ve Karayolu Taşıma Kanunu
Çıkarılıyor.
(Çok yakında ülkemizde…)
•4PL
22
24. Tedarik Zinciri- 3PL ve 4PL İlişkisi
Nakliye
Taşıyıcı
Üretici
Üretici
Paketleme
Yan Sanayi Paketleme
Nakliye
Taşıyıcı
Nakliye
Taşıyıcı
Paketleme LOJİSTİK FİRMASI Kabul
Kabul
Hammadde
Hammadde Depolama
Sevkıyat
Dağıtım
Kullanıcı
Son Taşıyıcı
Nakliye
Kullanıcı
24
25. Lojistik firmaların verdiği hizmetler?
1. Depolama
2. Depo Yönetimi
3. FTL (Komple KamyonTaşımacılığı)
4. LTL (Parsiyel Yük Taşımacılığı)
5. Proje Bazlı Taşımacılık
6. Antrepo (Gümrüklü Saha Kullanımı)
7. Şehir İçi Dağıtım (Sıcak Dağıtım)
8. Tedarik Yönetimi
9. Tedarikçilerin Yönetimi
10. Fason Operasyonlar
25
26. Yeni Trend : Entegre Lojistik
Tüm hizmetlerin tek elden verilmesini amaç edinir
Sinerji ve dolayısıyla da verimlilik artışı ve maliyet azalımı
beklenmektedir.
Tüm süreçler proje içinde değerlendirilerek etkinleştirilen bir
lojistik model yaratılır.
Sezonsallığa ve kapasite değişimlerine göre alternatif zenginliği
sunulur.
Müşteri kavramı yerine stratejik çözüm ortaklığı kavramı daha çok
kullanılır.
Müşterinin gelecekle ilgili planlarında lojistik hizmet üreten firma
da söz sahibidir.
Yatırımlarda risk paylaşımları söz konusudur.
Müşteriye özgü (Tailor Made) çözümler esastır.
26
27. Entegre Lojistik
TEDARİK PLANLAMA
Gümrükleme Depo Dağıtım Parsiyel Komple VE TEDARİKÇİLERİN
YÖNETİMİ
Yönetimi Kamyon
ENTEGRE LOJISTIK
MÜŞTERİNİN SÜREÇLERİ
YEREL ENVANTER TEDARİK SATIN TESİS İÇİ
İTHALAT MÜŞTERİLER DEPOLAMA MAL
İHRACAT YÖNETİMİ PLANLAMA ALMA
HAREKETİ
HEDEF : Müşterimizin rekabet avantajı kazanması, büyümesi, pazar payındaki artışı,
yeni pazarlara girme isteği, karlılık ve müşterisinin memnuniyeti...Win-Win
27
30. Türkiye lojistik pazarının yapısı
1 Mia€ 2 Mia.€ 0.5 Mia.€ 0.5 Mia.€
100%
Deniz Yolu Taşması Yazılım
Hava-Hava
Gerçekleşen Lojistik Cirosu
%30
Kontrata Bağlı
80% € 4 Mia.
Lojistik
Hava
60%
Toplam Lojistik Pazarı
Kurumsal SCM Çözümleri
LTL FTL € 20 Mia.
40% Kara-Kara
Taşımalar Taşımalar
%70
Ortalama Yıllık Büyüme
Deniz
20%
15- 20%
0%
Express
Freight Air & Depo Yönetimi
Ocean FF Ve Kontrat Yönetimi
30
31. Türkiye’de Lojistik
Tu r k iye ' d e L o jist ik
Ge r ç e k le şe n : 4 Milya r Do la r
Po t a n siye l : 1 6 -2 0 Milya r Do la r
G.Doğu Diğer
Anadolu Marmara
4%
3% 60%
İç Anadolu
10%
Akdeniz
8%
Ege
15%
31
32. Büyüyen Lojistik Sektörü
Sizlere Kariyer Fırsatları Sunuyor…
Peki nasıl bir yol izlemeliyim ?
Ne tür iş imkanları var ?
Hangi yönlerimi güçlendirmem gerekiyor ?
32
33. Sektörün Büyüklüğü, Gelecek Senaryoları …
• Düne kadar sadece nakliye yapan taşımacılık firmalarının da katılımıyla lojistik
sektörü büyüyor. Nakliyenin yanı sıra depolama, gümrükleme, ürün takibi ve
kapıya kadar ürün teslimi konularında hizmet sunan sektörün, 4 milyar dolar olan
pazar payını yıl sonunda 7 milyar dolara çıkarması bekleniyor.
• Ekonomide yakalanan büyüme ve Avrupa Birliği rüzgarıyla sıçrama yakalayan
lojistik sektörü bir yandan kendi dönüşümünü yaşarken, bir yandan da bölgenin
lojistik üssü olmanın planlarını yapıyor.
• 1000 şirkette 250 bin kişinin çalıştığı lojistik sektörü yıl sonunda 7 milyar dolar
ciroya ulaşmayı hedefliyor.
• Sektörün önde gelen isimlerine göre bu şirketlerden yalnızca yaklaşık 100'ü
gerçek anlamda lojistik firması,
• Diğer şirketlerin ise birleşmelerle yoluna devam etmesi bekleniyor.
• Tecrübeli yönetici eksikliği çekilen sektörde, firmalar çalıştıracakları elemanlara
en az altı ay eğitim veriyor.
• Nitelikli eleman sıkıntısı da yaşayan sektörde bu yıl artan talep sebebiyle 100 bin
kişiye yeni istihdam alanı yaratılacağı ifade ediliyor.
33
34. Sektör büyüyor ama…
Bu büyüme trendi, analitik bakış,
data (veri analizi), proje yönetimi,
envanter yönetimi, dış ticaret gibi
konularda uzmanlaşmış personel
ihtiyacını doğurmaktadır.
Bu anlamda siz adaylara önerimiz :
UZMANLAŞIN…
34
35. Hangi Konularda Uzmanlaşmalıyım…?
ARANIYOR!
Sektörel Lojistik Uzmanlar Gümrükleme Uzmanları
Depo Operasyonları (yatırım + Proje Yöneticileri/Danışmanları
süreç + modelleme) (bütçeleme + iş geliştirme )
Nakliye Operasyonları Yöneticileri Yazılım Uzmanları
Kara Proje Satış Yöneticileri (Satış +
Deniz
sektörel uzmanlaşma)
Hava İş geliştirme Yöneticileri (Proje
Envanter Uzmanları
yönetimi+takibi+yeni
Dağıtım Planlama uzmanları
hizmetler+verimlilik artışı+kar
(Simülasyon, modelleme)
Tedarik Planlama Uzmanları artışı)
Müşteri Hizmetleri Yöneticileri
Dış Ticaret Uzmanları ( özellikle
Call Center Çalışanları
üreticiler için)
35
36. Lojistik Uzmanı Yetiştirmeye Yönelik Lisan & Yüksek Lisans Programları
Ülkemizde şu okullarda farklı bölümlerde lojistik sektörüne
destek verecek eğitimler verilmektedir.
• İstanbul Üniversitesi Lojistik Yönetimi ve Ulaştırma İhtisas
Programı
• İstanbul Üniversitesi Ulaştırma Yüksek Okulu Hava Ulaştırma
Lisans Programı
• İstanbul Üniversitesi Ulaştırma Yüksek Okulu Kara Ulaştırma
Lisans Programı
• İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Deniz Ulaştırma
İşletme Mühendisliği
• Galatasaray Üniversitesi Pazarlama ve Lojistik yönetimi Yüksek
Lisans Programı
• Yeditepe Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Lisans Programı
36
37. TEMEL & UZMANLIK İÇİN KONULAR…
•Tedarik Zinciri Süreçleri ve Yönetimi •Taşımacılık Mevzuatı ve Kurumlar
•Hukuki Sorumluluk ve Sözleşmeler
•Lojistik Süreçler ve Yönetimi
•Stok (Envanter) Yönetimi
•Depolama Sistemleri ve Depo & Temel Yönetimi
•Süreç Bazlı İhracat Mevzuatları ve Uygulamaları
•Uluslararası Lojistik
•Süreç Bazlı İthalat Mevzuatları ve Uygulamaları
•Taşımacılık Tipleri ve Teknik Standartlar
•Gümrük Rejimleri
•Intermodal Taşımacılık (Kara Hava, Deniz) ve Doğru
Taşıma Modunun Seçilmesinde Karar Verme Modelleri •Dış Ticaret İşlemleri ve Uygulamaları
•Ürün Sevkiyat Yönetimi •İhracatı Arttırmaya Yönelik Devlet Yardımları ve
Teşvikleri
•Ürün Dağıtım Sistemleri ve Yönetimi
•Dış Ticaret Operasyonları Kapsamında Gümrük ve
•Lojistikte Dış Kaynak Kullanımı (Outsourcing)
Dış Ticaret Mevzuatının, Gümrük Rejimlerinin Lojistik
•Tedarik Zinciri Organizasyonu ve Tasarımı Süreçler İçinde Ele Alınması, Yorumlanması
•Tedarik Zinciri Kararlari ve Karar verme Teknikleri •Gümrük ve Tır Sistemi Genel Esasları
•Lojistik Bilişim Sistemleri •Stratejik Tedarik Yonetimi Modern Satın Alma
•Tedarik Zinciri Optimizasyonu ve Yönetimi(Workshop •Tedarik Zinciri Strateji ve Politikaları
Uygulamalı)
•Tedarik Zinciri Performans ve Kalite Yonetimi
•Scor – Tedarik Zinciri Referans Modeli
•Tedarik Zincirinde Risk ve Güvenlik Yonetimi
•Sigorta
•Lojistik Performans ve Kalite Yönetimi
37
38. Örnek Organizasyon
Genel Müdür
Gn.Md. Yrd. Gn.Md.Yrd. Gn.Md. Yrd.
Proje ve İş Geliştirme Operasyon Müşteri Hizmetleri
Proje Müdürü Lojistik Operasyonlar Kargo Operasyonlar Nakliye Planlama
FMCG Müdürü Müdürü Müdürü
Proje Müdürü Bölge Müdürü
Lojistik Operasyonlar Md. Yrd. Nakliye Planlama Md. Yrd.
Automotiv Marmara
Depo Md. Bölge Müdürü Rut Planlama
Proje Müdürü
EGE
Beyaz Eşya
Depo Sorumlusu Müdür Yrd.
Proje Uzmanı Bölge Satış
Müdür Yrd.
Mali İdari İşler
Proje Mühendisi
Müdür Yrd.
İnsan Kaynakları
Kargo Satış Müdürü
Md. Yrd.
Operasyon
Şube Md.
38
39. Lojistik Firmalarında Organizasyon
• Genel Müdür
• Proje ve İş Geliştirme Direktörlüğü
– Proje Müdürü/Müdürleri
– Proje Uzmanı
– Proje Mühendisi
• Operasyon Direktörü
– Lojistik Operasyonlar Müdürü
• Depo Müdürü
– Nakliye Müdürü
• Bölge Müdürü
– Şube Müdürü
– Şoför
– Sekreterya
• Akaryakıt Müdürü
– Müşteri Hizmetler Müdürü
• Müşteri temsilcileri
• Call Center Operatörleri
– Nakliye Planlama Müdürü
• Rut planlama uzmanı
• Araç organizasyonları
• Sıcak dağıtım uzmanları vb
39
40. Lojistik Firmalarında Organizasyon
• Mali İdari İşler Direktörü
– Muhasebe Müdürü
– Bütçe Müdürü
– Finans Müdürü
– Satın alma Müdürü
• İnsan Kaynakları Direktörü
– Personel Müdürü
• İşe Alım uzmanı
• Bordro uzmanı
– Eğitim Müdürü
– Kalite Güvence Müdürü
• Kalite Güvence uzmanı
• Bilgi İşlem Direktörü
– Bilgi İşlem Müdürü
• Yazılımcı
• Network uzmanı
• Sistem mühendisi
40
41. Hangi pozisyona hangi nitelik…
• Operasyonel açıdan baktığımızda bu kadroların mühendis kökenli
yöneticilerden oluşması, analitik bakış açısına sahip olma, analiz
yapabilme, optimizasyon tekniklerini, maliyet ölçümü uygulama
noktasında önem arz etmektedir.
• Proje ve İş Geliştirme, ağırlıklı olarak yukarıdaki özelliklere ek
olarak satış kabiliyeti olan arkadaşlardan oluşmaktadır. Yabancı
dil bilgisini de ek olarak ekleyebiliriz.
• Diğer noktalarda, insan kaynakları ile ilgili olarak işletme, iktisat
veya muadil ağırlıktaki branşları,
• Mali idari işlerde ise para ile uğraşan, bu konuya odaklı, para
yönetimini içeren branşlar önem kazanmaktadır.
• Bilgi işlemde ise, matematikçiler, endüstri mühendisleri veya
işletmeciler sistem geliştirme konusunda, yazılım, bilgisayar
mühendisleri de kodlama konusunda bu pozisyonlara aday
olacaklar arasındadır.
41
42. Özetle: Sektör büyüyor ve sizleri bekliyor…
• İşletmeler dış kaynak yolu ile küçülüyor ve bu da
lojistik sektörünün büyümesi için en büyüt etken
olarak karşımıza çıkıyor.
• Sektör sizin gibi yeni mezun ama odaklanmaya
açık, kendisini lojistiğin bir konusunda
(depolama, nakliye, proje yönetimi, dış ticaret
lojistiği – ihracat/ithalat, gümrükleme gibi)
uzmanlaştırmış,
• Sektörel rekabet koşullarını iyi bilen yönetici
adaylarını bekliyor.
42