Các đối tượng hữu quan là những đối tượng hay nhóm đối tượng có ảnh hưởng quan trọng đến sự sống còn và sự thành công của một hoạt động kinh doanh. Họ là người có những quyền lợi cần được bảo vệ và có những quyền hạn nhất định để đòi hỏi công ty làm theo ý muốn của họ. Đối tượng hữu quan bao gồm cả những người bên trong và bên ngoài công ty. Những người bên trong là các cổ đông (người góp vốn) hoặc cáccông nhân viên chức kể cả ban giám đốc và các uỷ viên trong hội đồng quản trị. Những người bên ngoài công ty là các cá nhân hay tập thể khác gây ảnh hưởng lên các hoạt động của công ty như khách hàng, nhà cung cấp, các cơ quan nhà nước, nghiệp đoàn, đối thủ cạnh tranh, cộng đồng địa phương vàcông chúng nói riêng. Quan điểm, mối quan tâm và lợi ích của họ có thể rất khác nhau. TS. BÙI QUANG XUÂN

1. ĐẠO ĐỨC TRONG QUAN HỆ VỚI
CÁC ĐỐI TƯỢNG HỮU QUAN
TS. BÙI QUANG XUÂN

2. ĐỐI TƯỢNG
HỮU QUAN
 Những đối tượng hay nhóm đối
tượng có ảnh hưởng quan trọng đến
sự sống còn và sự thành công của
một hoạt động kinh doanh.
 Họ là người có những quyền lợi
cần được bảo vệ và có những quyền
hạn nhất định để đòi hỏi công ty làm
theo ý muốn của họ.
 Đối tượng hữu quan bao gồm cả
những người bên trong và bên ngoài
công ty.

3.  Các yêu sách của các đối
tượng hữu quan có thể mâu
thuẫn, xung đột lẫn nhau và
rất hiếm khi một công ty có
đủ năng lực để phục vụ.
 Và trong khi làm thỏa mãn
đòi hỏi, công ty luôn gặp
những tình huống nan giải
về đạo đức.

4. CHỦ SỞ HỮU  Đóng góp một phần hay toàn
bộ nguồn lực vật chất, tài chính
cần thiết cho các hoạt động của
doanh nghiệp.
 Có thể là cổ đông (cá nhân, tổ
chức), nhà nước, ngân hàng,…
có thể là người trực tiếp tham
gia điều hành công ty
 Chủ sở hữu là người cung cấp
tài chính cho doanh nghiệp.

5. NGƯỜI QUẢN LÝ
 Người đại diện và được uỷ thác bởi chủ
sở hữu, phải có trách nhiệm những
nghĩa vụ kinh tế, pháp lý, đạo lý nhất
định.
 Lợi ích của chủ sở hữu về cơ bản là
được bảo toàn và phát triển giá trị tàisản.
 Họ còn thấy lợi ích của mình trong
hoài bão và mục tiêu của tổ chức.
 Ngày nay, các nhà đầu tư đều nhìn vào
hoài bão, mục tiêu được nêu lên trong
tuyên bố sứ mệnh của các công ty để lựa
chọn đầu tư

6. CÁC NHÀ ĐẦU TƯ
 Cũng phải chịu các trách
nhiệm xã hội như kinh tế, pháp lý,
đạo đức và nhân văn.
 Chủ sở hữu có nghĩa vụ với xã
hội.
 Không hiểu được những vấn đề
đạo đức là quan trong thì sẽ phải trả
giá cho việc thiếu hiểu biết
của minh bằng những thua lỗ trong
doanh thu.

7. ĐẠO ĐỨC LIÊN
QUAN ĐẾN NGƯỜI
LAO ĐỘNG
1. Vấn đề tố cáo, tố
giác
2. Bí mật thương mại
3. Điều kiện, môi
trường làm việc
4. Lạm dụng của công,
phá hoại ngầm

8. TRÁCH NHIỆM BẢO
VỆ MÔI TRƯỜNG
 Chu sở hữu cũng phải gánh
chịu những trách nhiệm về mặt
kinh tế, pháp lý, đạo đức và
nhân văn đối với xã hội.
 Người lãnh đạo không muốn
cấp dưới của mình tiết lộ những
thông tin nội bộ của công ty.
 Thông tin đó có thể là những
chứng cứ về những hành vi hay
quyết định phi – đạo đức, và khi
nhân viên cáo giác

9. NHỮNG MÂU
THUẪN TRONG
DOANH NGHIỆP
 Có thể xuất hiện giữa lợi ích của
người quản lý và của chủ sở hữu.
 Lợi ích này thưởng được nhận thức
rõ bởi chủ sở hữu và nhân viên
 Có thể nảy sinh do bất đồng lợi ích
giữa người quàn lý và người lao động.
 Người quản lý được chù sở hữu giao
phó việc thực hiện các trách nhiệm và
được uỷ thác đủ quyền lực và nguồn lực
cần thiết cho việc thực thi.
 Cũng có thể nảy sinh giữa người
quản lý và khách hàng.

10. NHỮNG MÂU
THUẪN TRONG
DOANH NGHIỆP
 Việc những người quản lý hay những
người có được quyền tiếp xúc với các
nguồn thông tin cá nhân sử dụng chúng
vào những mục đích khác nhau luôn tiềm
ẩn những vấn đề đạo đức.
 Có thể nảy sinh từ việc kiểm soát khả
năng tiếp cận của những cá nhân, tổ
chức không có trách nhiệm đối với nguồn
thông tin sử dụng cá nhân.
Những vấn đề này đều liên quan đến
công tác quản lý và trách nhiệm của
người quản lý.

11. ĐẠO ĐỨC LIÊN QUAN
ĐẾN KHÁCH HÀNG

12. KHÁCH HÀNG
 Đối tượng phục vụ,
 Người thể hiện nhu
cầu, sử dụng hàng
hóa, dịch vụ,
 Đánh giá chất
lượng, tái tạo và phát
triển nguồn tài chính
cho doanh nghiệp.
Quảng cáo
Phi đạo đức
Thủ đoạn
Marketing
Lừa gạt
An toàn
Cho sản phẩm

13. ĐẠO ĐỨC LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỐI THỦ
CẠNH TRANH

15. CẠNH TRANH
 Trong kinh doanh, cạnh tranh được coi
là nhân tố thị trường tích cực.
 Cạnh tranh thúc đẩy các doanh nghiệp
phải cố vượt lên trên đối thủ và lên chính
bản thân mình.
 Thành công trong cạnh tranh được thể
hiện bằng lợi nhuận, thị phần, lợi nhuận
cao, thị phần lớn
 Hình ảnh doanh nghiệp tạo nên trong
mắt của những bên hữu quan và xã hội.
 Duy trì và nâng cao uy tín kinh doanh,
làm đẹp hình ảnh trong mắt khách hàng
cũng như đối tác kinh doanh

16. CẠNH
TRANH

17. LY KÌ COCA COLA THÂU TÓM ĐỐI TÁC VIỆT

19. HÀNH VI ĂN
CẮP BÍ MẬT
THƯƠNGMẠI
 Nhặt nhạnh thông tin hữu ích qua các cuộc
phỏng vấn nghề nghiệpngười làm công của
công ty cạnh tranh.
 Núp dưới chiêu bài tiến hành các công trình
nghiên cứu, phân tích vềngành để moi thông
tin.
 Giả danh là một khách hàng hay người
cungứng tiềm tàng.
 Che dấu danh phận để đi tham quan cơ sở
của đối thủ cạnh tranh nhằm moi thông tin.
 Dùng mỹ nhân kế, nam nhân kế, khổ nhục
kế để moi thông tin.
 Dùng gián điệp với những phương tiện hiện
đại để ăn cắp thông tin.
 Ngoài ra, các đối thủ cạnh tranh còn
sử dụng những biện pháp thiếu văn hoá khác
để hạ uy tín của công ty đối thủ.

20. CẠNH TRANH
KHÔNG LÀNH
MẠNH
 Nhiều doanh nghiệp chỉ nhìn thấy những lợi ích
trước mắt dẫn đến có những hành vi cạnh tranh
không lành mạnh
 Uy tín kinh doanh của doanh nghiệp rất dễ bị xâm
phạm bởi những đối thủ cạnh tranh “xấu chơi”.
 Lợi nhuận và thị phần đạt được bằng các biện
pháp cạnh tranh không lành mạnh không được các
doanh nghiệp trong ngành và xã hội chấp nhận.
 Lợi dụng câu nói "thương trường là chiến
trường", một số doanh nghiệp đã tìm mọi cách làm
suy yếu đối thủ bằng nhiều chiêu cạnh tranh không
lành mạnh.
 Hành vi thông đồng giữa các đối thủ cạnh tranh để
nâng giá sản phẩm, dịch vụ.
 Ảnh hưởng đến sản xuất hoặc chức năng cung cầu
của một thị trường hàng hóa hoặc dịch vụ.

21. GIÁN ĐIỆP KINH
DOANH: NÓI MÃI
VẪN CHƯA HẾT
 Trên thương trường từ trước
đến nay hầu như luôn xảy ra
một cuộc chiến âm thầm nhằm
chiếm đoạt các bí quyết của
nhau.
 Người ta đánh cắp các phát
minh, sáng chế, các chi tiết máy
móc, kế hoạch hợp nhất các
Công ty, các công thức pha chế
mỹ phẩm, dược phẩm và cả
những chuyện nhỏ như ăn cắp
công thức pha cà phê của
nhau...

22. VẬY THẾ NÀO LÀ CẠNH
TRANH KHÔNG LÀNH
MẠNH TẠI VIỆT NAM ?
Vào ngày 26/5/2015, tập đoàn công
nghệ Bkav chính thức ra mắt
Bphone.
Đây có thể nói là một trong những sự
kiến lớn nhất năm của giới công
nghệ tại Việt Nam.
Tuy nhiên, một số luật sư đã cho
rằng việc Bkav trình chiếu các hình
ảnh so sánh Bphone với điện thoại
iPhone 6, iPhone 6 Plus và Galaxy
S6 Edge là một hành vi cạnh tranh
không lành mạnh, và trái với luật
pháp Việt Nam.

23. CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH
MẠNH BAO GỒM CÁC HÀNH
VI SAU:
Cạnh tranh không lành
mạnh là những hoạt
động trong quá trình
kinh doanh trái với các
chuẩn mực thông
thường về đạo đức kinh
doanh, nhằm làm hại đối
thủ kinh doanh và khách
hàng.

24. ĐIỀU 40. CHỈ
DẪN GÂY NHẦM
LẪN
Cấm doanh nghiệp sử dụng
chỉ dẫn chứa đựng thông tin
gây nhầm lẫn về tên thương
mại, khẩu hiệu kinh doanh,
biểu tượng kinh doanh, bao
bì, chỉ dẫn địa lý và các yếu
tố khác theo quy định của
Chính phủ để làm sai lệch
nhận thức của khách hàng
về hàng hóa, dịch vụ nhằm
mục đích cạnh tranh.

25. ĐIỀU 41. XÂM
PHẠM BÍ MẬT
KINH DOANH
Cấm doanh nghiệp thực hiện các hành vi sau đây:
1. Tiếp cận, thu thập thông tin thuộc bí mật kinh doanh
bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người sở
hữu hợp pháp bí mật kinh doanh đó;
2. Tiết lộ, sử dụng thông tin thuộc bí mật kinh doanh mà
không được phép của chủ sở hữu bí mật kinh doanh;
3. Vi phạm hợp đồng bảo mật hoặc lừa gạt, lợi dụng lòng
tin của người có nghĩa vụ bảo mật nhằm tiếp cận, thu
thập và làm lộ thông tin thuộc bí mật kinh doanh của chủ
sở hữu bí mật kinh doanh đó;
4. Tiếp cận, thu thập thông tin thuộc bí mật kinh doanh
của người khác khi người này làm thủ tục theo quy định
của pháp luật liên quan đến kinh doanh, làm thủ tục lưu
hành sản phẩm hoặc bằng cách chống lại các biện pháp
bảo mật của cơ quan nhà nước hoặc sử dụng những
thông tin đó nhằm mục đích kinh doanh, xin cấp giấy
phép liên quan đến kinh doanh hoặc lưu hành sản phẩm.

26. ĐIỀU 42. ÉP
BUỘC TRONG KINH
DOANH
Cấm doanh nghiệp ép
buộc khách hàng, đối
tác kinh doanh của
doanh nghiệp khác
bằng hành vi đe dọa
hoặc cưỡng ép để buộc
họ không giao dịch
hoặc ngừng giao dịch
với doanh nghiệp đó.

27. ĐIỀU 43. GIÈM
PHA DOANH
NGHIỆP KHÁC
Cấm doanh nghiệp gièm
pha doanh nghiệp khác
bằng hành vi trực tiếp
hoặc gián tiếp đưa ra
thông tin không trung
thực, gây ảnh hưởng
xấu đến uy tín, tình
trạng tài chính và hoạt
động kinh doanh của
doanh nghiệp đó.

28. ĐIỀU 44. GÂY RỐI
HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH CỦA
DOANH NGHIỆP
KHÁC
Cấm doanh nghiệp gây rối hoạt động kinh
doanh hợp pháp của doanh nghiệp khác
bằng hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp cản
trở, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp đó.

29. ĐIỀU 45. QUẢNG
CÁO NHẰM CẠNH
TRANH KHÔNG LÀNH
MẠNH
Cấm doanh nghiệp
thực hiện các hoạt
động quảng cáo sau
đây:
1. So sánh trực tiếp
hàng hoá, dịch vụ của
mình với hàng hoá,
dịch vụ cùng loại của
doanh nghiệp khác;

30. ĐIỀU 45. QUẢNG
CÁO NHẰM CẠNH
TRANH KHÔNG
LÀNH MẠNH
Cấm doanh
nghiệp thực hiện
các hoạt động
quảng cáo sau
đây:
2. Bắt chước một
sản phẩm quảng
cáo khác để gây
nhầm lẫn cho
khách hàng;

31. ĐIỀU 45. QUẢNG CÁO
NHẰM CẠNH TRANH
KHÔNG LÀNH MẠNH Cấm doanh nghiệp thực hiện các hoạt
động quảng cáo sau đây:
3. Đưa thông tin gian dối hoặc gây nhầm
lẫn cho khách hàng về một trong các nội
dung sau đây:
a) Giá, số lượng, chất lượng, công dụng,
kiểu dáng, chủng loại, bao bì, ngày sản
xuất, thời hạn sử dụng, xuất xứ hàng hoá,
người sản xuất, nơi sản xuất, người gia
công, nơi gia công;
b) Cách thức sử dụng, phương thức phục
vụ, thời hạn bảo hành;
c) Các thông tin gian dối hoặc gây nhầm
lẫn khác.

32. ĐIỀU 46. KHUYẾN MẠI
NHẰM CẠNH TRANH
KHÔNG LÀNH MẠNH
Cấm doanh nghiệp thực hiện các hoạt động
khuyến mại sau đây:
1. Tổ chức khuyến mại mà gian dối về giải
thưởng;
2. Khuyến mại không trung thực hoặc gây
nhầm lẫn về hàng hoá, dịch vụ để lừa dối
khách hàng;
3. Phân biệt đối xử đối với các khách hàng như
nhau tại các địa bàn tổ chức khuyến mại khác
nhau trong cùng một chương trình khuyến
mại;
4. Tặng hàng hoá cho khách hàng dùng thử
nhưng lại yêu cầu khách hàng đổi hàng hoá
cùng loại do doanh nghiệp khác sản xuất mà
khách hàng đó đang sử dụng để dùng hàng
hóa của mình;
5. Các hoạt động khuyến mại khác mà pháp
luật có quy định cấm.

33. ĐIỀU 47. PHÂN
BIỆT ĐỐI XỬ
CỦA HIỆP HỘI
Cấm hiệp hội ngành nghề thực hiện
các hành vi sau đây:
1. Từ chối doanh nghiệp có đủ điều
kiện gia nhập hoặc rút khỏi hiệp hội
nếu việc từ chối đó mang tính phân
biệt đối xử và làm cho doanh
nghiệp đó bị bất lợi trong cạnh
tranh;
2. Hạn chế bất hợp lý hoạt động
kinh doanh hoặc các hoạt động
khác có liên quan tới mục đích kinh
doanh của các doanh nghiệp thành
viên.

34. ĐIỀU 48. BÁN
HÀNG ĐA CẤP BẤT
CHÍNH
Cấm doanh nghiệp thực hiện các hành vi sau đây
nhằm thu lợi bất chính từ việc tuyển dụng người
tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp:
1. Yêu cầu người muốn tham gia phải đặt cọc,
phải mua một số lượng hàng hoá ban đầu hoặc
phải trả một khoản tiền để được quyền tham gia
mạng lưới bán hàng đa cấp;
2. Không cam kết mua lại với mức giá ít nhất là
90% giá hàng hóa đã bán cho người tham gia để
bán lại;
3. Cho người tham gia nhận tiền hoa hồng, tiền
thưởng, lợi ích kinh tế khác chủ yếu từ việc dụ dỗ
người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;
4. Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc
tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp, thông tin
sai lệch về tính chất, công dụng của hàng hóa để
dụ dỗ người khác tham gia.

35. ĐẠO ĐỨC LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỐI
THỦ CẠNH TRANH
 Dèm pha hàng hoá của đối thủ cạnh tranh,hoặc đe
dọa người cung ứng sẽ cắt những quan hệ làm ăn với họ.
 Có doanh nghiệp nhờ vào thế chính trị, hay quen biết,
thậm chí hối lộ để tìm cách không cho công ty có cùng
ngành nghề thành lập, hay triển khai sản phẩm mới.
 Có doanh nghiệp tìm cách làm hỏng sản phẩm của đối
thủ, hoặc thu gom sản phẩm rồi tung tin bất lợi về đối
thủ..
 Có doanh nhân lợidụng sự quản lý lỏng lẻo của các cơ
quan chức năng, sao chép, làm nhái100% sản phẩm của
người khác và dán mác của mình lên.
 Những hành vi nhưvậy thể hiện sự yếu kém, sự thiếu
tự tin của các doanh nhân.
 Có những hành vi sẽ bị pháp luật xử lý, có những
hành vi sẽ bị cộng đồng doanh nhân phảnứng, và có
những hành vi khiến họ sẽ phải xấu hổ với chính bản
thân mình.