@Het Perspectief, SLO Gent. 10/3/2016

1. Impact van een
schoolcultuur op de
beginnend leraar.
Onderwijscafé 2016
SLO Het Perspectief
donderdag 10 maart 2016

2. Cultuur vs. structuur
5 disciplines als uit-gangspunt
persoonlijk meesterschap
mentale modellen
gemeenschappelijke visie
verbindend samenwerken
systeemdenken

3. 3
Een priester rijdt in zijn auto langs een nonnetje dat
op de stoep loopt. Hij geeft haar een lift. Terwijl zij
instapt valt haar habijt open en laat zij een prachtig
lang been zien. De priester kan zich niet beheersen en
legt zijn hand op haar dij. De non kijkt hem aan en zegt
vriendelijk:"Denk aan psalm 129, vader." De priester
trekt verschrikt zijn hand weg en verontschuldigt zich.
Maar na een tijdje wordt de verleiding toch te groot en
hij legt weer zijn hand op haar dij. "Denk aan psalm
129," zegt het nonnetje opnieuw. "Sorry, zuster, het
vlees is zwak", zegt de priester. Bij het klooster
aangekomen, stapt de non uit en glimlacht veelbetekenend
naar de priester. Die rent naar zijn cel en slaat de
bijbel open op psalm 129. En leest:
Houd altijd goed je kennis op peil,
anders mis je fantastische kansen
"Gaat voort en zoek, omhoog en verder
omhoog, want daar is de glorie.”

4. De cultuur van een school is haar meest slijtvaste aspect.
De cultuur stimuleert of onderdrukt het ‘klimaat van
leren’.
Je voelt het als je in een school beweegt.

5. Time for change?
Expliciete regels, beleid, procedures ... zijn veel
tastbaarder,en ook makkelijker te veranderen.
Je kunt het personeel van een school niet voorschrijven
‘dat je de cultuur moet veranderen’.

6. Cultuur is diep in de mensen geworteld.
En wordt belichaamd door hun opvattingen,
waarden en opvattingen, die op hun beurt voortkomen
uit persoonlijke achtergronden, levenservaringen en
bevolkingsgroepen.

7. De cultuur van een school is niet statisch.
Structuur versus cultuur

8. Twee lagen in alles wat we doen,
zeker op een school.
Laag van de oppervlakte.
Laag van de “onderstroom”.

9. Inzicht in invloeden/krachten in een school.

10. Voorbestemde onzekerheid.
Omgaan met verandering.

11. Een systeem in het nauw!

12. Kan ik dan zelf niets doen?
Toch wel ...
Het is niet wat je overkomt dat je leven vormt,
maar hoe je er mee omgaat.
Proces van bewust kiezen.

13. Maria Joao Pires
https://youtu.be/CJXnYMl_SuA?t=41s

14. Persoonlijk meesterschap
Meester > Sanskriet “mah” = groter (maharadja)
~ Franse “maître”
= Vermogen om resultaten te boeken
Samenhangend beeld van wie jij bent
en wat je in het leven tot stand wilt brengen.
Bewust zijn van de twee polen in creatieve spanning.

15. Creatieve spanning:
1. steeds helderder wordende visie
2. duidelijke kijk op de realiteit, actuele
situatie
Overspanning =
“kheb het aan mijne rekker”
15

16. Persoonlijk meesterschap
Uw “waarom” van het onderwijs?
Wat is jouw persoonlijke reden om in het onderwijs
te stappen?
Surf naar www.govote.at en geef code 286174 op

18. Persoonlijk meesterschap
is ook liefde voor het vak
(groter geheel)

19. Gemeenschappelijke visie
collectieve discipline
collega’s met hetzelfde doel vergroten
collectieve energie

20. Mentale modellen
De bronnen van ons denken blootleggen.
Bewustwording van impact gedachten op gedrag.
Verschillen tussen mentale modellen verklaren waarom twee
mensen dezelfde gebeurtenis anders beschrijven.
Niet “Ik denk, dus ik ben” maar “Ik voel, dus ik ben”.
(Damasio)

21. Verbindend samenwerken (teamleren)
Belang van authentieke interactie.

22. Systeemdenken
Begrijpen van de wederzijdse afhankelijkheid.
Kijken naar een school als één geheel.
= Effectiever omgaan met alle ‘krachten’ in een
school.

23. Dank u.
Ik wens jullie wankelmoed
‘Durf (jezelf) vragen te stellen,
durf te twijfelen,
durf te laten zien dat je het niet weet.
Daar is moed voor nodig: wankelmoed.
Wankelmoed is rechtop staan,
maar zonder te overstrekken.’
Désanne van Brederode

24. Bronnen. Referenties.
Bommerez, J. (2007). Door de bomen het bos zien. Ontdek
de eenvoud onder de complexiteit in relaties en
organisaties. United Media Company.
Cameron, E., & Green, M. (2004). Making sense of change
management: a complete guide to the models. Tools &
Techniques of Organizational Change: Kogan Page.
Damasio, A. R. (2006). Descartes' error. Random House.
Satir, V., & Banmen, J. (1991). The Satir model: Family
therapy and beyond. Science & Behavior Books.
Senge, P. M., & Boissevain, R. (2001). Lerende scholen:
een vijfde discipline-handboek voor onderwijzers,
ouders en iedereen die betrokken is bij scholing.
Academic service.
Foto’s: Pixabay.