1. Brainport 2020:
maak werk van technisch talent
Deelsessie: Werkgevers aan zet
Food & Feed Noordoost-Brabant
15-05-2013

2. •Food & Feed Noordoost-Brabant
•Speerpuntactiviteiten 2013-2015
•BOL-opleiding procestechniek
•Discussie
Programma

3. Om de toekomstige behoefte aan
personeel in te vullen moet het
bedrijfsleven leidend zijn en
onderwijs en overheid faciliterend

4. Aantrekken en behoud van werkgelegenheid voor de
voedingsmiddelen- en diervoederindustrie in de regio
Noordoost-Brabant:
• Regionaal en branchegericht arbeidsmarktbeleid
• Imagoverbetering
• Afstemming onderwijs en bedrijfsleven
• Netwerkvorming
Food & Feed Noordoost-Brabant

6. “Op weg naar een toekomstbestendige
(agro)foodsector in Noordoost-Brabant”
Te downloaden via:
http://www.food-feed.nl/nieuws/op-weg-na

7. Feiten en cijfers:
• Nederland verzorgt 7,5% van de totale wereldexport van Agro en Food producten en
is na de VS de tweede exporteur ter wereld
• De productiviteit in Nederlandse agrarische bedrijven is 5x zo hoog als het Europese
gemiddelde en is de hoogste ter wereld;
• Nederland heeft de 6e
positie van Europa in omzet en toegevoegde waarde in de
levensmiddelenindustrie
• De Agro en Foodsector levert een toegevoegde waarde van € 48 miljard per jaar (10%
van het Bruto Binnenlands Product) en biedt plaats aan 10% van de Nederlandse
werkgelegenheid
• Circa 35% van de werkgelegenheid, toegevoegde waarde en export in de Food-sector,
vindt plaats vanuit Zuid- Nederland (Zeeland, Brabant, Limburg)
• Bedrijven in de provincie Noord-Brabant zijn goed voor 20% van de Nederlandse
foodproductie
Economisch belang
(agro)foodsector

8. Twee van de door het Rijk benoemde Topsectoren zijn
Agro&Food en Tuinbouw&Uitgangsmaterialen
Stimulerend Rijksbeleid (agro)foodsector

9. Naast Agrofood zijn o.a. ook Biobased Economy, Logistiek, en Maintenance
als topclusters benoemd voor de Brabantse economie
Stimulerend provincaal beleid (agro)foodsector

10. Focus op Agro&Food in Noordoost-Brabant
Stimulerend regionaal beleid (agro)foodsector

11. Arbeidsmarktbeleid 5*Noordoost-Brabant

12. • De basis op orde en op weg naar de top
• Beleid veelal gericht op innovatie: nieuwe
producten, ontwikkelingen en
samenwerkingsvormen
• Geen innovatie zonder voldoende en goed
opgeleid personeel: vergrijzing, imago,
opleidingen
Economisch beleid (agro)foodsector

13. 5 speerpunten voor de nabije
toekomst (2013-2015)
1.) Opzet van de dagopleiding procestechniek
2.) Profilering en imagoverbetering
3.) Vitaliteit en duurzaamheid
4.) Werven en binden van talent
5.) Mobiliteit / arbeidspool

14. 2. Profilering en imagoverbetering
Diverse programmalijnen, o.a.:
• Kinderen laten kennismaken met de sector
• Afstemming met onderwijs over
arbeidsmarktrelevante opleidingen, stage- en
afstudeeropdrachten
• Profilering van de sector tbv (zij-)instroom

15. 3. Vitaliteit en
duurzame inzetbaarheid
Aanleiding:
• Vergrijzing
• Gemiddelde leeftijd in veel productiebedrijven is 50 jaar
Doelstelling:
Oudere medewerkers gezond en vitaal blijvend inzetbaar houden, zodat
meerwaarde behouden blijft en werk fysiek en mentaal uitvoerbaar blijft
Stand van zaken:
• Afstudeeropdracht UvA: 0-situatie
• Vervolgacties op basis van uitkomsten

16. 4. Werven en binden van jong talent
Aanleiding:
• Toenemende vraag naar hoogopgeleid (HBO/WO) talent
• Gemiddelde leeftijd in veel (productie)bedrijven is 50 jaar
• Talenten weten de regio en de branche onvoldoende te vinden
Doelstelling: werving en behoud van talent
Mogelijkheden:
• Afstudeeropdrachten
• Inrichting van een minor Food
• Binden van talent
• Talent Programm gericht op net afgestudeerden HBO/WO

17. 5. Mobiliteit/arbeidspool
Aanleiding:
• Richting toekomst sterke vervangingsvraag door vergrijzing
• Veel overeenkomstige functies (techniek, productie, logistiek, specialistisch)
• Personeel is onderling uitwisselbaar
• Opvang pieken en dalen in productie
Doelstelling: op elk moment voldoende en goed gekwalificeerd personeel beschikbaar
Aanpak:
• Inrichting mobiliteitsportaal
• Inrichting arbeidspool(s) op basis van behoefte en functie
• Opleiden, bijscholen en beschikbaar hebben en houden van personeel
Stand van zaken:
• Digitaal mobiliteitsportaal in voorbereiding

18. 1. Dagopleiding procestechniek

19. Aanleiding
• Forse vervangingsvraag de komende jaren door
vergrijzing/uitstroom personeel
• Behoefte aan instroom van jong, technisch
personeel
• Geen enkele instroom in de opleiding in de regio
laatste 3 jaar
• Geen/negatief imago bedrijven
• Toenemende automatisering
• Beschikbaarheid van mensen met een technische
achtergrond

20. Doelstelling
• Per jaar tenminste 20 jongeren op MBO-2/3 niveau
opleiden in een dag (BOL)-opleiding
• Samenwerking bedrijven en onderwijsinstelling(en)
• Start per schooljaar 2013-2014
• Richting toekomst: groei in deelname bedrijven,
instroom leerlingen, participatie
onderwijsinstellingen en diversiteit in opleidingen en
opleidingsniveaus

21. Aanpak: behoefte
• Behoeftepeiling bedrijven
• Betrekken regionale MBO-onderwijsinstelling
• Commitment bedrijven en onderwijsinstelling
• Bedrijven zijn leidend, onderwijsinstelling
faciliteert

22. Aanpak: propositie
• Baangarantie
• Vergoeding lesgeld
• Vergoeding lesmaterialen
• Stages, opdrachten, gastlessen door
deelnemende bedrijven
• Opleiding en werken bij toekomstbestendige,
gerenommeerde bedrijven in de regio

23. Aanpak: werving leerlingen
• Open Dagen en avonden VMBO/MBO
• Informeren decanen VMBO
• Pers
• Openstelling bedrijven
• Facebook

24. Aanpak: selectie leerlingen
• Inschrijving bij ROC de Leijgraaf
• Inschrijving controleren op toelatingseisen/-niveau
• Toetsen (rekenen en taal) door onderwijsinstelling
• Motivatiegesprekken door onderwijsinstelling en
bedrijven
• Selectie kandidaten: keuze bedrijfsleven is
doorslaggevend ivm afgifte baangarantie (alle
aangemelde leerlingen worden opgeleid)

25. Aanpak: invulling opleiding
• Afstemming onderwijs en bedrijfsleven:
opleidingscoördinatoren bedrijven zijn nauw betrokken
bij de inrichting en samenstelling van de opleiding
• Verplichte elementen worden aangevuld met wensen
vanuit de bedrijven
• Theorie aangepast aan werkproces en stage (VCA)
• Integratie van bedrijfsopdrachten
• Praktijk zoveel mogelijk bij de bedrijven en anders in
praktijkleercentrum
• Gastlessen door personen vanuit het bedrijfsleven

26. Beroepshouding
Procestechniek:
processchema’s, opslaan, vaten, afsluiters, kleppen, logistiek,
transporteren, pompen, koelen, verwarmen, chemie,
doseren, mengen, scheiden
Procesbeheersing:
meetinstrumenten, regelkleppen, regelaars, pneumatische
besturing, elektrische besturing, plc’s
Veiligheid
Algemeen:
Wis- en natuurkunde, chemie, Nederlands, Engels, leren
loopbaan en burgerschap
Invulling opleiding: vakken

28. Invulling opleiding niveau 3
• 1e
jaar: X factory, procesinstallatie
excursies, gastlessen
5 weken deeltijdstage
6 weken full time stage
• 2e
jaar: X factory, procesinstallatie
opdrachten en bedrijfsbezoeken
18 weken full time stage
eventuele uitstroom niveau 2
• 3e
jaar: X factory, geïntegreerde opdrachten
veel bedrijfsbezoeken
12 weken full time stage

29. Aanpak: organisatie
• 2-4 wekelijkse bijeenkomst projectgroep
• 1x per 2-3 maanden bijeenkomst stuurgroep
• Food & Feed Noordoost-Brabant begeleidt het
traject vanuit een intermediaire rol

30. Stand van zaken medio mei
• Bijna 40 aanmeldingen met serieuze interesse in de
dagopleiding
• 20 leerlingen geselecteerd voor opleiding op niveau-
3 en baangarantie vanuit Mars/DMV
• Gesprekken met 4 andere bedrijven voor afgifte
baangarantie zijn in een vergevorderd stadium
• Alle leerlingen zullen worden opgeleid
• Veel belangstelling van leerlingen, bedrijven en
onderwijsinstellingen
• Start opleiding in augustus

31. Doorkijk naar de toekomst
Voorzien in de vervangingsvraag van bedrijven,
door:
•Mogelijkheden creëren in een groter gebied
•Groei aantal leerlingen
•Groei in deelnemende bedrijven
•Groei in deelnemende onderwijsinstellingen
•Diversiteit in opleidingen en opleidingsniveaus

32. Wat is uniek?
Eigenlijk niets…maar:
•Samenwerking bedrijven en onderwijsinstelling
•Vraag van het bedrijfsleven is leidend, onderwijs is
faciliterend
•Intermediaire rol om partijen bij elkaar te brengen en
te houden
•Openstelling bedrijven
•BOL in plaats van BBL-opleiding
•Baangarantie en lesgeldvergoeding

33. Volg ons ons via @FoodenFeed

34. Stelling 1
Om de toekomstige behoefte aan
personeel in te vullen moet het
bedrijfsleven leidend zijn en
onderwijs en overheid faciliterend

35. Stelling 2
Arbeidsmarktrelevant opleiden is
noodzakelijk: opleidingen zouden
beter afgestemd moeten worden op
de behoefte van het (regionale)
bedrijfsleven

36. Stelling 3
Het aanbieden van een
baangarantie en/of
lesgeldvergoeding is een verkeerde
trigger om leerlingen te werven

37. Stelling 4
Werkgevers moeten zich regionaal
en branchegericht organiseren,
zodat zij een volwaardige sparring
partner voor het onderwijs worden