6. Bibnet wil een aantal concrete instrumenten ontwikkelen
Die de bibliotheken vrijstellen van gespecialiseerde taken
Die hen helpen om hun aanbod te verruimen
En om een plaats te verwerven op het internet.
Zodat de lokale bibliotheek een plek is en blijft
Waar mensen op ontdekking kunnen gaan
Om zich te ontwikkelen en te ontspannen.
Doelstelling: rode draad door het verhaal
8. Uitdaging 1
Open Vlacc moet nog vollediger en sneller worden, met
behoud van de kwaliteit en oog voor de toekomst.
Open Vlacc is de sokkel waarop verdere vernieuwing kan
gebouwd worden.
14. Uitdaging 3
Vanuit diverse zoekomgevingen ontdekt de gebruiker
het digitale en fysieke aanbod van zijn lokale bib,
én van andere bibliotheken in het provinciale
en Vlaamse netwerk.
20. Uitdaging 4
Bibnet ontwikkelt instrumenten en technologie die
bibliotheken in staat stelt om aanwezig te zijn op digitale
platformen waar internetgebruikers zich bevinden.
21.
22. in 2008 verschenen 60.000 beschrijvingen
uit Open Vlacc op een individuele
LibraryThing boekenplank
23. Uitdaging 5
Bibnet helpt bibliotheken om deze nieuwe
omgevingen zelf te verkennen, en initiatieven te
nemen voor haar eigen lokale gebruikers.
In het bijzonder willen we stimuleren dat
bibliotheken het overbruggen van de digitale kloof
voldoende hoog op hun agenda zetten.
28. Wie is bibnet?
Medewerkers
Jan Braeckman, Directeur
Rosemie Callewaert, Metadataontwikkeling en -presentatie
Peter De Keyser, Webtoepassingen
Johan Delauré, Planning en coördinatie / Centrale oplossingen
Malika Elherbouti, Administratie en organisatie
Theo Gielen, Ondersteuning lokale bibliotheken
Rosa Matthys, Coördinatie centraal catalogiseren
Johan Mijs, Publiekstoepassingen
Machteld Sohier, Catalogusonderhoud
Elly Van Acoleyen, Communicatie / Lokale praktijkontwikkeling
Notas do Editor
De hele dag digitale evoluties verkend, initiatieven bekeken.
Hoe past Bibnet daarin. Wat kan en moet Bibnet doen. En samen met wie?
+ wat is de beoogde impact op de lokale openbare bibliotheek?
(wie op 5 december op de startdag van Locus was zal een aantal elementen herkennen in deze presentatie, maar wees gerust, het is geen herhaling)
Van waar komt Bibnet,
We bouwen verder op wat reeds bestond onder VCOB.
Om het wat plastisch duidelijk te maken, aan de hand van de website van VCOB: de steunpunttaken worden opgenomen door LOCUS, de digitale bibliotheek opdracht wordt ondergebracht in een aparte organisatie Bibnet.
Waarom dit in een aparte vzw wordt georganiseerd staat uitgebreid uitgelegd in een tekst die jullie in je map vinden – niet voorlezen;
doel hier: een overzicht te geven van de uitdagingen waar Bibnet voor staat en wat dit kan inhouden voor de lokale bibliotheken
Waarover gaat het? Over de toekomst van de bibliotheek.
We hebben de vraag gesteld aan ons eigen systeem “zoeken.bibliotheek.be”, en zie: sommigen zien het somber in. We hebben de steun van beleidsverantwoordelijken bij het zoeken naar de toekomst.
Iemand anders vraagt: wat zou de bib moeten zijn voor het publiek in de toekomst.
Een van de twijfels waar we mee zitten is, of voor een goed deel van de gebruikers de bibliotheek rol overgenomen is door anderen.
Voor is jongeren is Google startpunt: 27 miljoen resultaten
Wikipedia
Last.fm
Flickr
YouTube
Facebook
Delicious
Wikifonia
een van de vele internetfora die linken naar Rapidshare, een server waar je anoniem bestanden kan delen (peer to peer toepassingen worden stilaan verdrongen door dit soort dingen)
Radiohead website: gratis download van het album ‘In Rainbows’
Om een inschatting te maken van de impact van deze nieuwe digitale wereld op de openbare bibliotheken heeft het VCOB in 2007 een rapport besteld.
Het rapport werd opgemaakt door Jo Caudron van ONE Agency, die vanochtend onze keynote spreker was, over de resultaten van “future talking” een ander onderzoek van ONE Agency waaraan we participeerden.
Gedeelde visie: in Vlaanderen, ook met Nederland. In het rijke westen staan alle bibliotheken voor dezelfde uitdaging.
Hoe willen we die uitdaging aangaan? Welke oplossingen moet Bibnet op termijn brengen voor de lokale openbare bibliotheken?
De algemene doelstelling voor Bibnet is er voor zorgen dat de lokale bibliotheken een aantal instrumenten hebben waar ze kunnen op terugvallen, maar die ze niet zelf moeten bouwen.
Bibliotheken moeten daardoor meer kunnen inzetten op publiekswerking, en hun aanbod verruimen, inclusief een digitaal aanbod.
Het doel dat we delen is de bib een herkenbare plek te laten zijn, zowel in de fysieke lokale context als op het internet, zodat mensen er de weg naar vinden en er volop gebruik van maken.
En we doen dit natuurlijk omdat de bibliotheek een instrument blijft waardoor meer mensen gestimuleerd worden om zichzelf te ontwikkelen doorheen hun leven, en om hun vrije tijd op een kwaliteitsvolle wijze te kunnen invullen.
Het verhaal van Bibnet wil ik verduidelijken aan de hand van een boek, wat anders, van Anna Enquist. Over de betekenis die Bach kan hebben voor mensen.
Ons verhaal gaat over hoe de bibliotheek een plek kan blijven waar mensen literatuur en muziek kunnen ontdekken.
Een belangrijk instrument hierbij is Open Vlacc: als centrale catalografische databank, of om het wat hedendaagser te formuleren: als databank waar de bibliotheken hun data en metadata op een kwaliteitsvolle wijze samenbrengen en organiseren.
De eerste uitdaging is om Open Vlacc blijvend te verbeteren.
Omdat het de sokkel is waarop we verder willen bouwen om de digitale bibliotheek te realiseren.
Een van die vernieuwingen is de invoer van data te versnellen.
link met Geert Joris (panel voormiddag)
Om die data sneller te hebben werken we samen met Boekenbank.
Sneller dan daar kunnen we niet op de hoogte raken van een nieuw boek. Doel is dat hun data automatisch overgenomen kunnen worden in Vlacc, waar ze dan ingebed worden in de typische bibliotheek ontsluiting.
Waarna deze data de basis vormen voor de werkzaamheden in de pbs-en en de lokale systemen.
(Boek van Enquist is een fictie werk voor volwassenen. Het was het verst van mijn gedachten om dit voorbeeld uit te werken met een non-fictie boek voor de jeugd. Want dan hadden we hier een aantal onbegrijpelijke cijfercodes moéten presenteren, die vooral in zwang zijn bij een oudere generatie bibliothecarissen.)
En de relatie met Boekenbank houden we graag wederkerig. Door het delen van records kunnen we ook bijkomende informatie koppelen en delen. We hebben ook afgesproken dat we vanuit elkaars omgeving naar elkaar verwijzen.
Een volgende uitdaging is om de datastromen die we nu reeds in de hand hebben, in de toekomst ook te laten renderen voor het collectiebeleid van de bibliotheken.
Dit is een uitdaging waar we nog moeten aan beginnen. Maar een belangrijk voortraject is afgelegd met het gebruikersonderzoek van het VCOB.
Niet dat Bibnet dit gebruikersonderzoek zal herhalen. Maar het is wel een inspiratiebron om te kijken hoe we alle data die we in de sector hebben kunnen naast elkaar leggen, en bruikbaar maken voor het collectiebeleid.
Het komt er in eerste instantie op neer om de inhoudelijke Bibnet data te koppelen aan de meer administratieve data die nu aanwezig zijn in de bibliotheeksystemen.
Een volgende uitdaging is om het rijke aanbod van de bibliotheken ook vindbaar te maken.
Daarvoor gaan we verder werken op zoeken.bibliotheek.be.
Hier zie je het zoekresultaat als je zoekt op contrapunt in zoeken.bibliotheek.be waar je de roman van Enquist terug vindt, met een beeld van de omslag, je ziet dat het een boek is, maar dat er ook een luisterboek op cd (met ook de muziek erop – want dit boek gaat over de Goldberg Variaties van Bach) van bestaat.
Bovenaan zie uitleg over wat Contrapunt is, volgens Wikipedia, en de gebruikers die alles in de Vlacc over Contrapunt (of de auteur) willen volgen kunnen een RSS feed aanmaken.
En als je meer details over het boek oproept kun je het boek ook vinden: in Leuven, of je kunt het kopen.
Natuurlijk is het niet alleen in Leuven. Er is nog werk aan de winkel om alle bibliotheeksystemen in Vlaanderen aan elkaar te koppelen.
Je kunt van hieruit ook meer informatie over het boek opzoeken in LibraryThing, een web 2.0 platform. Op dit platform kun je ook over het boek beginnen communiceren.
En, door een intelligente beschrijving van het werk, kun je ook de link leggen van het boek naar….
De muziek.
Het is niet de bedoeling al die ontwikkelingen op het Vlaamse niveau te houden. Doel is die te delen met de lokale bibliotheken.
We doet dit al met Gent en Brugge. Hier zie je de zoekomgeving van de Brugse bibliotheek. Alle gegevens en verbanden die voor de Brugse gebruikers van belang zijn worden binnen deze lokale omgeving georganiseerd.
Door deze aanpak zorgen we er voor dat bibliotheken kunnen profiteren van geavanceerde technologie, zonder dat ze zelf die expertise ervoor in huis moeten halen. Ze surfen letterlijk mee op de digitale evoluties die we samen ontwikkelen.
Het is op die manier dat Brugge ook de link kan leggen naar Digileen, nog een project van Bibnet, en waarvoor Gent piloot was in Vlaanderen.
En ook dit is een opdracht van Bibnet: er voor zorgen dat er doorheen de jaren een rijke digitale collectie tot stand komt die toegankelijk is vanuit de omgeving van de lokale bibliotheek.
Tot nog toe sprak ik over wat het publiek kan vinden, welke rijke omgeving we samen kunnen creëren, eenmaal men de weg gevonden heeft naar de bibliotheekomgeving.
Een andere uitdaging is er voor zorgen dat de bib aanwezig is op de digitale plekken waar de gebruiker is.
Daarnet wees ik al op de link tussen zoeken.bibliotheek.be en libraryThing.
Het is door zo’n koppelingen dat we de bibliotheek naar de digitale gebruikers brengen.
Library Thing is een typisch platform waar boekenliefhebbers elkaar treffen. Een goede plek om mee te experimenteren of het ook niet bruikbaar is voor leesgroepen bijvoorbeeld. In plaats van een Bibnet pagina zou hier de pagina kunnen staan van een of andere bib of leesclub.
Het is de rol van Bibnet om er voor te zorgen dat bibliotheken hier snel en efficiënt kunnen op inspelen. Zo is de Vlacc een van de bronnen waar LibraryThing gebruikers kunnen uit putten om hun digitale boekenplank te beschrijven.
In de VS worden data geput uit Amazon, maar in Europa zijn het de bibliotheken die de belangrijkste bron zijn voor Library Thing gebruikers. Dit reflecteert het belang van bibliotheken in het meer gevarieerde culturele landschap in Europa.
2008 zijn 60.000 boekbeschrijving van de Vlacc hiervoor gebruikt.
Het is de ambitie van Bibnet om via dergelijke koppelingen tussen systemen er voor te zorgen dat informatie van bibliotheken sterker uit de verf komt op tal van digitale platformen. En een van de zaken die we natuurlijk in het vizier houden is: hoe komen we hoger in de relevantie volgorde van Google.
De laatste uitdaging die ik hier wil aanhalen heeft te maken met het stimuleren van de vernieuwing in de lokale bibliotheken.
Bibnet heeft een rol in het overbruggen van de digitale kloof. In eerste instantie de kenniskloof binnen de sector.
Maar ook naar het publiek toe. Bij wijze van spreken gaat Bibnet de digitale kloof creëren waar we zelf bijstaan. Het is dan ook de bedoeling dat we bibliotheken helpen om nieuwe praktijken te ontwikkelen om de digitale kloof binnen hun lokale omgeving te overbruggen.
Interne vorming en initiatieven : 23-dingen
Ontwikkelingen lokale praktijk: informatiegeletterdheid
Niet alleen Vlaamse problematiek: EU
Bibnet knooppunt in internationale netwerken: de toekomst is niet helder, veel praten en denken, met zoveel mogelijk mensen, vanuit diverse perspectieven. Verantwoordelijkheid opnemen in diverse netwerken.
Een van de projecten die al lopen op dit vlak is “23-dingen”. Een online leeromgeving voor bibliotheekprofessionals die vertrouwd willen raken met nieuwe digitale toepassingen.
De ontwikkeling van nieuwe lokale bibliotheekpraktijk gaan we niet alleen doen.
Integendeel, daarvoor gaan we in elk geval samenwerken met al wie rechtstreeks de lokale bibliotheken kan ondersteunen. Zoals LOCUS in het project informatiegeletterdheid.
We zijn overigens niet de enige die e-inclusie een belangrijke zaak vinden. In Nederland spreekt men over het stimuleren van Mediawijsheid. De EU heeft een aparte afdeling die zich buigt over e-inclusie.
In eerste instantie een goed bestuur met inbreng van bibliotheken en deskundigen op andere domeinen. Voorlopig zijn dit 10 mensen.
En een stevig team, op dit moment ook met 10 mensen.
En wie onze gezichten nog niet zou kennen: met deze mensen kun je straks een glas klinken.