sustainable consumption Labels

1. Duurzaam winkelen en labels

2. Even voorstellen
Netwerk Bewust Verbruiken
- 40 lidorganisaties
Netwerk Bewust Verbruiken wil informeren & activeren rond mens-en
milieuvriendelijke consumptie
- Consuminderen (delen, hergebruik, herstel, ruilen)
- Consumanderen (voeding, afval, wonen, energie,..).
- Projecten en campagnes
www.bewustverbruiken.be

3. WAT is Duurzaam winkelen?
• consumeren zonder dat het milieu daar
ernstige schade van ondervindt
• zonder dat mensen er onder lijden
• sociaal verantwoorde omstandigheden
• een eerlijke prijs
• Over het hele traject van een product (van
wieg tot graf)

4. Stellingen

5. Keuzes vooraf: bezint eer je
begint
INDIRECTE milieu-impact
Belangrijkste milieu-impact van voeding komt uit productie- en
transformatiefase
DIRECTE milieu-impact
Is voornamelijk te wijten aan energie (transport boodschappen, koeling,
invriezen, vaatwas, afvalverwerking)

6. Keuzes vooraf: waar, hoe en
wat
WAAR
● Zelf produceren:moestuin, samentuinen
● Groepsaankoop, voedselteams, csa,
groentenabonnement
● Keuze verkooppunt: markt, buurtwinkel,
biosupermarkt, discountsupermarkt

7. Keuzes vooraf: waar, hoe en
wat
HOE
● vers/diepvries
● wegwerpglas/blik/tetra
● wegwerp/statiegeld
● verpakking
● auto/fiets/te voet
● Verbruik: energie, afval en water

8. Keuzes vooraf: waar, hoe en
wat
WAT
● Voedselkilometers
● Lokaal
● Seizoensgroenten en fruit
www.groentekalender.be/
● Vlees
● Kraantjeswater

9. Maar combinatie van veel factoren
Blik tomatensoep met balletjes: 32 000 kilometers
Elstar of Granny Smith?
Rietsuiker of Bietsuiker ?
100 km 20 000
km
→ fairtrade rietsuiker uit Paraguay die per
boot komt heeft een lagere voetafdruk dan
bietsuiker van bij ons (intensieve teeltwijze)

10. Afval
Voedselverspilling heeft meestal veel zwaardere milieukost
dan verpakking
● 25% afval = voedselresten
● 10% voeding wordt onaangeroerd weggegooid
Afval: Reduce – Reuse – Recycle
– Verpakkingsafval:
• 50% vh volume huishoudelijk afval
• 70 kg verpakkingsafval/persoon/jaar

11. KRNWTR
Kraantjeswater is beter voor het milieu
Belg: 147 l flessenwater / persoon
92% plastic flessen
Kraantjeswater is beter voor de portemonnee
-> je kan tussen € 70 en € 200 per jaar besparen.
Kraantjeswater is minstens even gezond als flessenwater
Dankzij de strenge normen vormt ons leidingwater geen enkel risico
voor de gezondheid

12. Een eerlijke prijs
in het noorden én het zuiden

13. Welke groente is een typische
lentegroente?
A. Pastinaak
B. Komkommer
C. Prei
D. Asperges

14. Welke groente is een typische
lentegroente?
A. Pastinaak
B. Komkommer
C. Prei
D. Asperges

15. Ik koop boontjes in april , welke boontjes
kosten het meeste energie?
A. Boontjes geïmporteerd uit Kenia per vliegtuig
B. Boontjes geïmporteerd uit Spanje per boot
C. Boontjes geïmporteerd uit Spanje per vrachtwagen
D. Boontjes afkomstig uit verwarmde serres in België

16. Welke persoon produceert het
meeste CO2?
Persoon A: een veganist die zich verplaatst met
een terreinwagen.
Persoon B: een fervente consument van rood
vlees die met de fiets rijdt.

17. Hoeveel procent van de totale uitstoot van
broeikasgassen wordt veroorzaakt door voeding?
A. 8%
B. 15%
C: 30%
D: 40%

18. In de supermarkt
Wat vertelt het etiket?
Hoe herken ik duurzame voeding?

19. Het etiket
• Productnaam
• Ingrediëntenlijst
• Houdbaarheidsdatum
• Gebruiksaanwijzing - bewaarvoorschriften
• Voedingswaarde
• Herkomst v/e product voor bepaalde voedingsmiddelen
• Fabrikant/importeur
• Netto inhoud
• Geïoniseerde producten moet de vermelding "bestraald
of met (ioniserende) straling behandeld" dragen.
• Voedings- en gezondheidsclaims
• Labels, logo’s, pictogrammen

20. 1. Ingrediëntenlijst
= samenstelling van een product.
Opsomming gebeurt in dalende volgorde van gewicht
Verplichte aanwezigheid van allergene ingrediënten
Voedingsadditieven!! (E-nummers)
GGO’s (Genetisch Gemanipuleerde Organismen)

21. 2. Houdbaarheidsdatum
• “ten minste houdbaar tot..”
– Datum van minimale houdbaarheid
– Lang houdbare producten
– Ruime veiligheidsmarge
• “ te gebruiken tot..”
– Uiterste consumptiedatum
– Minder lang houdbare producten
– Koel bewaren

22. 3. Voedingswaarde
de hoeveelheid calorieën (uitgedrukt in
kcal of in kJ), vet, zout (zout is NaCl, g
zout = g Na x 2,5), vitaminen,...
= (nog) niet verplicht, maar wel recent EU-wetsvoorstel
Wel wanneer de verpakking een claim draagt met betrekking tot
de voedingswaarde (rijk aan Ca, bron van vezels, … ),
dieetproducten of bij vitaminen en mineralen (ADH)
Per 100g/100ml – GDA (ADH, Guidline Daily Amount)

23. 4. Herkomst/oorsprong
- is verplicht voor vlees,
vers fruit en groenten.
- ook verplicht indien de
merknaam of andere elementen
op de etiketten (zoals een
tekening) de consument een
verkeerd beeld zouden kunnen
geven van de werkelijke
herkomst van het product

24. 5. Labels & logo’s
Voorwaarden voor een degelijk label:
• Makkelijk herkenbaar en ondubbelzinnig
• Meerwaarde tov wetgeving
• Lastenboek
• Onafhankelijke controle

27. Biolabels
AB: Biologische
landbouw Frankrijk
Europees biolabel:
verplicht op elk Europees
bioproduct
+ codenr van
controleorganisatie
Biogarantielabel
(België). Dit label mag
ook naast het Europese
label vermeld worden
EKO. Nederlandse
biologisch label

28. Specifieke verpakking per keten,
vergezeld van label!
Bio-time van Colruyt (biologische
landbouw)
Bio van Delhaize (biologische
landbouw)
Strikte controle van oorsprong
(traceerbaarheid)*
Carrefour Bio (Biologische
landbouw)

29. Fairtradelabels
Max Havelaar Fairtradelabel
Product voldoet aan de internationale
criteria voor eerlijke handel: min. prijs +
Fairtradepremie + ecologische normen
Fairtrade Ecocert

30. Officiële ecolabels
• EU Ecolabel
Officieel milieukeurmerk van de Europese
Unie
• Nordic Swan
Scandinavisch officieel ecolabel

31. Andere ecolabels

32. Check Labelinfo.be!

33. Waar? www.ecoplan.be
Ecoplan

34. Apps
● Keurmerkenwijzer
● Rank a brand
● Questionmark
● Etikettenwijzer
● ....
● http://www.bewustverbruiken.be/artikel/duurzame-apps-
digitale-wapens

35. Voedselvoetafdruk
Hoeveel ruimte neemt jouw voedselpatroon in?
www.voedselvoetafdruk.be

36. SAMENVATTING

37. Boodschappen doen
• Verstandig kopen
– Maak een boodschappenlijstje
– Hoed je voor aanbiedingen
– Koop niet met honger
– Koop tweedehands
– Koop ecologisch en duurzaam
• Verspilling vermijden
– Controleer de vervaldata
• Overtollige verpakking vermijden
– Koop drank in statieflessen
– Vermijd oververpakking
– Geef de voorkeur aan navullingen
– Weiger wegwerpzakken

38. Laat je inspireren en leg je eigen
klemtonen, een duurzame
boodschappentas stel je zelf samen!
Www.bewustverbruiken.be