ჩემი მხარის ტურისტული გიდი

1. სვანეთი
პრეზენტაციის ავტორი: ჯუბა ონიანი

2. მდებარეობს დასავლეთ საქართველოს ჩრდილოეთ
ნაწილში, კავკასიონის ქედის სამხრეთ კალთებზე.
აღმოსავლეთით რაჭა ესაზღვრება, სამხრეთით —
ლეჩხუმი და სამეგრელო, დასავლეთით — აფხაზეთი,
ჩრდილოეთით — ყარაჩაი-ჩერქეზეთი და ყაბარდო-
ბალყარეთი. 3000–5000 მეტრი
სიმაღლის კავკასიონის მთებით შემოსაზღვრული
სვანეთი კავკასიაში ყველაზე მაღალ დასახლებულ
რეგიონად ითვლება. კავკასიის 10
უმაღლესი მწვერვალი სვანეთში მდებარეობს. მათ
შორისაა საქართველოს უმაღლესი
მწვერვალი შხარა (5201 მ), თეთნულდი (4974 მ),
უშბა (4710 მ), აილამა (4525 მ), ლალვერი, ლაცგა და
სხვა.

3. სვანეთი იყოფა ზემო (მდინარე ენგურის ზემოწელი)
და ქვემო სვანეთად (ცხენისწყლის ზემოწელი). მათ
ჰყოფს მაღალი სვანეთის ქედი ლატპარის ზეკარით
(უღელტეხილით).

4. ზემო სვანეთი
ზემო სვანეთს შეადგენს მდინარე ენგურის ხეობა,
ენგურის სათავიდან სამეგრელოს საზღვრამდე. ზემო
სვანეთი ბალის ქედით იყოფოდა ორ ნაწილად. ბალს
ქვემო სვანეთი დადეშქელიანების სამფლობელი იყო,
ბალს ზემო სვანეთი კი თავისუფალ სვანეთად
იწოდებოდა. სულ ზემო სვანეთში 13 თემი იყო.

5. ზემო სვანეთის ადმინისტრაციულ ცენტრს
წარმოადგენს მესტიის მუნიციპალიტეტი. მესტია
მაღალმთიანია, მის ტერიტორიაზე არსებული
მსხვილი ოროგრაფიული ერთეულებია: კავკასიონის
მთავარი წყალგამყოფი ქედი, სვანეთის ქედი,
ეგრისის ქედი, კოდორის ქედის ნაწილი და მდინარე
ენგურის ხეობა. ტერიტორია — 3045 კვ.კმ., მათ
შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია
1010 კვ.კმ. მუნიციპალიტეტში 200-მდე მყინვარია,
რომელთა საერთო ფართობია 285 კვ.კმ. მთავარი
მდინარეა ენგური, მისი შენაკადები — ადიშჭალა,
მულხრა, დოლრა, ნენსკრა, იფარი, ხაიშურა და სხვა.
მთავარი წიაღისეული სიმდიდრეა ბარიტი,
მარმარილო, ტყვია-თუთია, მინერალური წყლები.

6. ზემო სვანეთის დემოგრაფიული ცხრილი

7. ქვემო სვანეთს შეადგენს ცხენისწყლის ხეობა სათავიდან
მურის ხიდამდე (ქ. ცაგერის) სიახლოვეს. 1910 წელს ე.
თაყაიშვილის სვანეთში ექსპედიციის დროს, ქვემო
სვანეთი შეიცავდა სულ სამ თემს: ლენტეხისა, ჩოლურისა
და ლაშხეთს
ქვემო სვანეთი

8. ქვემო სვანეთის ადმინისტრაციულ ცენტრს წარმოადგენს
ლენტეხის მუნიციპალიტეტი. მდებარეობს სვანეთის ქედის
სამხრეთ კალთებზე, ცხენისწყლის შენაკადის მდინარე
ლასკადურაზე, ზღვის დონიდან 760 მ, ქალაქ ქუთაისიდან 102
კმ-ის, თბილისიდან 323 კმ-ის დაშორებით. ლენტეხში ნოტიო
ჰავაა, იცის ცივი ზამთარი და ხანგრძლივი, გრილი ზაფხული,
საშუალო წლიური ტემპერატურაა 9,4 °C, იანვრისა -1,8 °C,
ივლისის 20 °C. ნალექები 1240 მმ წელიწადში. მის
ადმინისტრაციულ ერთეულში შედის სოფლები: ბაბილი,
გულიდა, კახურა, ლასკადურა, ლექსურა, მაცხვარლამეზური,
მელურა და ყარიში და ა.შ. დაბაში არის ადმინისტრაციული,
კულტურის, განათლების და ჯანდაცვის დაწესებულებები,
მცირე საწარმოები, საზოგადოებრივი ცენტრი.

9. ქვემო სვანეთის დემოგრაფიული ცხრილი