2. (ვარძია) კლდეში ნაკვეთი სამონასტრო
ანსამბლი, XII-XIII საუკუნეების ქართული
მხატვრული კულტურის ძეგლი.
მდებარეობს ისტორიულ ჯავახეთში,
ასპინძის მუნიციპალიტეტში ასპინძინდან
30 კმ. მდ. მტკვრის მარცხენა ნაპირზე.
ზღვის დონიდან 1300 მეტრზე.
ოროგრაფიული სქემის მიხედვით ვარძია
მდებარეობს ერუშეთის ქედის
აღმოსავლეთის განტოტების ბოლოს.
ვარძიის უკიდურესი ზედა გამოქვაბული
ზღვის დონიდან 1462 მ-ზე ძევს.
3.
4. თმოგვის ციხე — ისტორიული
ციხე-ქალაქი საქართველოში,
ჯავახეთში, მდ. მტკვრის მარცხენა
ნაპირზე (ახლანდელი ასპინძის
მუნიციპალიტეტი, სოფელი
თმოგვი). 2006 წლის 7 ნოემბერს,
საქართველოს პრეზიდენტის
ბრძანებულების თანახმად მიენიჭა
ეროვნული მნიშვნელობის
კულტურის უძრავი ძეგლის
კატეგორია
5.
6. • ხერთვისის ციხე — შუა საუკუნეების
ციხესიმაგრე სამხრეთ საქართველოში[1].
მდებარეობს, ჯავახეთში, სოფელ ხერთვისში,
მდინარე ფარავნისა და მტკვრის
შესართავთან, მაღალ კლდოვან მთაზე.
ხერთვისი მოქმედი სიმაგრე იყო
ფეოდალური ხანის მთელ მანძილზე
7.
8. • ზარზმის მონასტერი — ქართული ხუროთმოძღვრების
ძეგლი სოფელ ზარზმაში, სამცხე-ჯავახეთის მხარის
ადიგენის მუნიციპალიტეტში. 2006 წლის 7 ნოემბერს,
საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების
თანახმად მიენიჭა ეროვნული მნიშვნელობის
კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია[1].
შემორჩენილია გუმბათოვანი ეკლესია, სამრეკლო და
რამდენიმე ერთნავიანი სამლოცველო (ზოგი
დანგრეულია). მათგან ცოტა მოშორებით ძველთაგან
ცნობილი წყაროა. სხვა სამონასტრო შენობები (ბერების
საკნები, სატრაპეზო და სხვა) არ შემონახულა.
9.
10. • საფარის მონასტერი — შუა საუკუნეების
ქართული მონასტერი. სამცხის მფლობელ
ჯაყელთა ერთ-ერთი რეზიდენცია.
დაარსებულია არაუგვიანეს X საუკუნისა.
მდებარეობს სამცხე-ჯავახეთის მხარის
ახალციხის მუნიციპალიტეტის სოფელ
ღრელთან
11.
12. • რაბათის ციხე, ახალციხის ციხე —
ისტორიული ციხე საქართველოში,
ახალციხის მუნიციპალიტეტში. მდებარეობს
ქალაქ ახალციხეში, მდინარე ფოცხოვისწყლის
ნაპირზე, ზღვის დონიდან 1000 მ სიმაღლეზე,
რომელიც საუკუნეების წინ, ძველი სამცხის
მთავარ ქალაქს და სამცხის ათაბაგთა
რეზიდენციას წარმოადგენდა