atzizkien zerrendatxoa

1. ATZIZKIEN ZERRENDA
Atzizkia Aldakiak Esanahia Oinarria Adibideak
-ari -kari,-lari,-tari Baseak adierazten duen lanbide
edo aktibitatea duena, zenbaitetan
zaletasuna.
Izen ez biziduna da eta hitz
berriak pertsona adierazten
du
Sukaldari, olerkari, pilotari, bertsolari
-zain -tzain Zaintzen duena Izena Artzain, atezain
-gin-gile -kin,-kile Egilea,egiten duena,zenbait hitz
zaharretan ez, ordea
Izena Zapatagile, harakin, zurgin, gaizkile
-le -la Aditz iragankorren egilea Aditz iragankorra Ikusle, entzule
-tzaile -taile Aditz iragankorren egilea Aditz iragankorra Erretzaile, moztaile
-zale -tzale Egilea,banatzailea,zaletasun Izena Ardozale, goizale
-dun Banatzailea Izena Ogiduna,esnedun
-aizun Faltsua, benetakoa ez dena Izena (adjektiboa sortzekoa) Amaizun (ama faltsua, benetako ama ez
dena)
-orde Ordekoa dena,edo kargu baten
laguntzailea dena
Izena Amaordea
-buru Talde baten nagusia, muturreko
elementua
Izena Sailburu, Mendiburu
-ohi Izan dena (berez adjektiboa da) Izena Ikasleohia
1

2. -gintza -kintza,-gintzo,-gintzu Lanbidea,maila soziala, bizibidea Izen bizigabea Harakintza
-go -ko Lanbidea,maila soziala, kargua,
kolektibitatea, multzoa
Izena, biziduna eta pertsona
izan behar du
Alkatego, saltzailego
-tza -tzu,-tzo Lanbidea,maila soziala, kargua Izena, biziduna eta pertsona Morrontza, dendaritzu
-kuntza Lanbidea,maila soziala, kargua Izena Alkatekuntza
-(t)alde Kolektiboak, taldea, multzoa Izena, eta biziduna Artalde
-(t)eria Kolektiboak, taldea, multzoa Izena, gauzaki eta
bizidunekin
Gazteria, tresneria
-di -dui,-tui,-doi,-toi Landare, zuhaitz multzoa Izena Pinudi, sagardui
-tza -za Kolektiboak (ugaritasuna) Izena Jendetza
-kada -ada Kolektiboak (ale multzoa) neurria Edukiontzia adierazten duen
hitza
Eskukada
-tara-tra-ta Kolektiboak, -kadaren kidekoa Izena Besotara
-tegi Kolektiboak, -teriaren kidekoa Izena Umetegi (umeteria)
-keta Kolektiboak Izena Arrainketa
-z-zko Kolektiboak(multzoa
admirazioetan)
Izena Zaldizkoa
-ti Izaera, joera,ugaritasuna,
adjektibogilea
Izena edo adjektiboa Lotsati, loti
-tsu -zu Izaera, joera,ugaritasuna, Izena Menditsu, mukizu
2

3. adjektibogilea
-bera -pera Baseak adierazten duenarekiko
sentikorra dena
Izena edo aditza, ez da
emankorra
Sentibera, hozbera
-zto Izaera, joera,ugaritasuna,
adjektibogilea (peioratiboa)
Izena Zorrizto
-gale Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Aditza Logale, edagale
-gura -kura Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Aditza Logura, hazkura, ikusgura
-asi Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Izena Kakasi, txizasi
-gile Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Izena Pizagile, kakagile
-estu Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Izena Kakestu, txizestu
-larri Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Izena Kakalarri, txizalarri
-nahi Zerbaitetarako gogoa edo halako
egoeran dagoena
Izena Haznahi, askonahi
-koi -oi, -goi Zerbaitetarako berezko joera Izena Herrikoi, etxekoia
-kor -or Baseak adierazten duen ekintza
gauzatzeko joera duena
Aditza, salbuespenak salbu Baikor, sarkorra
-zale -tzale Zaletasuna duena Izena Euskaltzale, neskazale
3

4. -tun Izaera, joera,ugaritasuna,
adjektibogilea
Aditza Ikastun, jakitun
-kari -zale atzizkiarearen kidekoa Izen zein aditza Ikuskari, andrekari
-kin -zale atzizkiaren kidekoa Izena Lagunkin, jendekin
-min Gogo handia edo mineria Izena Herrimina, gizonmina
-gaitz -kaitz baseak adierazten duen ekintza
gauzatzeko zailtasuna
Aditza Ulergaitza, sendagaitza, izukaitza
-ezin ezintasuna adierazten du Aditza Ulertezina
-errez -gaitz atzizkiaren kontrakoa Aditza Ulerterraza, asmaerraza
-garri -karri baseak adierazten duen ekintza
gauzatzeko eragina duena
Aditza Lokarri, mingarri, izugarri, tentagarri
-dun -duru -duri baseak adierazitakoa duena Izena edo multzoa Euskaldun, gorbatadun
-zko -ko adjektibo edota izen bihurtu dira Izena Oinezko, benetako,alferrikako
-os -oso Aurrekoa bezala Izena, adjektibo, adberbioa Nekoso, itxuroso,amoros
-ar -tar,-dar,-tiar,-liar Baseak adierazitako tokian jaio
dena
Izena Herritar, bilbotar, mundutar,etxetiar
-gabe -kabe,-bako,-bage,-baga Ez duena Izena Paregabe,ganorabako,ustekabe,odolbage,
-ga -ge, -ka Aditza denean, ekintza burutu ez
duena. Adjektibo eta adberbioak
sortzekoa
Izena Artega, donge, bihozka, kolorga
4

5. -tzaga -tzaka, -tzake, -tzeke Adberbioak sortzekoa Aditza Egiteke, irakurtzeke
-ez Gabezia, ez da emankorra Aditza, izena Jakineza, gauzaeza
-tze Aditzaren izena sortzeko
prozedura gramatikala
Aditza Haste, idazte, ikuste
-keta -eta, -etan Ekintza Aditza, izena Azterketa, olgetan
-keta Jarduera,baina bilaketa edota
garraioaren ideia gaineratuz
Izena Sagarketa, mandoketa,
-keta Eguraldi fenomenoak
adieraztekoak
Izena Euriketa, izozketa
-pen -men Ekintza Aditza Ikusmena, iraupen
-tza -tze Ekintza Aditza Bizitza, jaiotze
-kuntza Ekintza Aditza Medikuntza
-kunde -kune. –kuna Ekintza Aditza Erakunde, esakune, begirakuna
-kera -era Ekintza Aditza Joera,hasiera,hizkera
-ko Gorputzaren atalei dagozkien
baseekin, bertan jotako kolpea
Izena Belarrondoko, ipurdiko, matrailako
-kizun Egin gabe baina egin behar dena
edota egin daitekeena
Aditza Eginkizun, etorkizun, ospakizun
-kada -ada Ekintzaren ondorioa Onomatopeia, izena Ostikada, bihozkada
-dura -turia, -tura,-duria Ekintzaren ondorioa Aditza Apainduria, tristura
5

6. -era -ero Izaria, neurria Adjektiboa Zabalera, sakonera
-go Izaria, neurria, ekialdeko
euskalkietan
Adjektiboa Haundigo,apalgo
-men Ahalmena, fakuldadea Aditza, mugatua Aipamen, adimen
-tasun -asun Izen abstraktua Adjektiboa edo pertsona
adierazten duen izena
Itsutasun, amatasun, alaitasun
-go Ekialdeko euskalkietan aurrekoen
kidea
Izena Handigo, nagusigo, adiskidego
-tate -tade, -date, -dade Aurrekoen kidekoa Maileguetako hitzetan Fakultate, libertate, birjinitate
-keria -keria Txartzat jotako nolakotasun edota
abstraktua adierazteko izena
Adjektiboa Azerikeria, itsukeria, asmakeria
-mendu -mentu, -mendi Ekintza, eta beste balio batzuekin
ere erabiltzen da
Izena Merezimendu, salbamendu, ezagumendu
-zio -zino, -zione Materiagabeko izenak adierazten
ditu
Edukazio, zibilizazio, asmazio, asignazio.
-antza -antzia Ez du zentzu fijorik, batez ere
maileguekin
Esperantza, balantza
-ezia Gabezia adierazten duten izenak Izena Gabezia, pobrezia
-ez Gabezia adierazten duten izenak Izena Gauzaez, sinistez
-tegi -degi, -egi Tokia, lekua, etxea Izena Sutegi, Enekotegi, polikiroldegi
-toki Tokia, lekua Izena Jantoki, jolastoki
6

7. -leku Tokia, lekua Izena Dantzaleku, aparkaleku
-go -gu, -gio Aurrekoen kidekoa Aditza Edango, etzango
-gintza Lanbidea, edo fabrikazioa Izena Upagintza, teilagintza
-alde -kalde Aldea, hurbil edo ondoan dagoen
partea, bai espazioan, bai
denboran
Izena Elizalde, errotalde eskualde, itsasalde,
errekalde, sukalde
-gune -une, -una Tartea, bai espazioan, bai
denboran
Izena zein adjektiboa zein
aditza
Isilune, geldiune, ingurune, hutsune
-pe Azpia Izena Ilunpe, lurpe,besape
-kera Aditzaren ekintza izatetik lekua
adieraztera pasatu da
Izena Sarrera, irteera,igoera
-gibel Hitz elkartua da Izena Aizkibel
-ondo Hitz elkartua da Izena Errekondo
-arte Hitz elkartua da Izena Errekarte
-aurre Hitz elkartua da Izena Etxaurre
-etxe Hitz elkartua da Izena Jatetxe
-ola Hitz elkartua da Izena Ikastola
-ontzi Hitz elkartua da Izena Oliontzi
-gela Hitz elkartua da Izena Logela
7

8. -denda Hitz elkartua da Izena Liburu denda
-taldi -aldi Denbora tartea. Bolada Izena edo aditza Gizaldi,tentaldi
-gune Tartea, gehienetan lekua Aditza Isilune, geldiune
-te Baseak adierazten duena
gertatzen den garaia, ez unea
Izena Izozte izurrite lehorte, gerrate, elurte
-aro -zaro, -taro Garaia, denbora, tarte iraunkor
edo ziklikoa
Izena Gaztaro, udaro, gaztaro, goizaro
-oro -aro, -ero, -eroz Guztietan, bakoitzean Denbora izena Hilabetero, asteoro
-kari Periorizitatea adierazten du Izena Agerkari,urtekari, aldizkari,egunkari
-tarik Periorizitatea adierazten du Bortz hilabetetarik
-z Berez deklinabide atzizkia Izena Astelehenez
-tan Berez deklinabide atzizkia Batzuetan, bitan
-ordu Ikastordu, jatordu
-ondo Bazkalondo
-oste Afaloste, odoloste
-arte Bitarte, hodeiarte
8

9. -ka -kan Adberbiogilea Izena edo aditza Isilka,arrastaka, joka
-ki -gi Moduzko adberbiogilea Adjektiboa Apalki, emeki, politikoki, gogorki
-to Aurrekoaren kidekoa Adjektiboa Ederto, polito, galanto
-ro Aurrekoaren kidekoa Adjektiboa Berriro, luzaro, biziro
-la -larik, -lanik Mugatua ez da emankorra Adjektiboa Nola, bestela, inola
-ik Berez deklinabide atzizkia Adjektiboa Bizirik, doainik,
-z Berez deklinabide atzizkia Izena Nekez, bihotzez, oinez,
-ra Berez deklinabide atzizkia Arabera, modura, gustura
-tara Berez deklinabide atzizkia Zeutara, bestetara, eskumatara
-tan Berez deklinabide atzizkia Benetan, epetan,
-ko Buruko, aldiko
-kera Izenak sortzen ditu Egoera, erdara, amaiera
-tsu Gutxi gora behera Bezalatsu, berdintsu
-bide -pide Bidea, medioa Aditza Aurrerabide, zuzenbide
-gai -gei, -kai, -kei Materia, gaia Izena edo aditza Ikasgaia, ikasgaia, erregaia, ikergai
-ki Zerbaitetarako tresna , materia
edo zatia
Aditza, izena Estalki, aterki, izozki, odolki
9

10. -kin Aurrekoaren kidekoa Izena, adjektiboa, aditza Adabakin, etekin, etorkin, hondakin
-kari -ari Materia, gauzakia Izena edo aditza Afari, askari, eskari,
-gailu -kailu, -ailu -garri atzizkiaren kidekoa Aditza Jostailu, edergailu, gordailu
-garri Instrumentala, eragilea Ongarri
-ko -tako Berez deklinabide atzizkia da Izena Gerriko, bularretako, soineko, betaurreko
-kote Handigarria Izena, adjektiboa Liburukote
-tzar Handigarria Izena, adjektiboa Mailutzar
-ko Handigarria Izena, adjektiboa Aitako, zatiko
-to Handigarria Izena Gizato, lapikoto
-handi Handigarria Izena Tripandi, buruhandi
-kondo Mesprezuzkoa Izena Umekondo, etxekondo
-ontzi Mesprezuzkoa Izena Tripontzi gezurrontzi
-skila Txikigarria-hunkigarria Izena, adjektiboa Gizonskila, zaharskila
-no -ño Txikigarria-hunkigarria Izena, adjektiboa Etxano, txakurño
-ska -xka, -zka Txikigarria-hunkigarria Izena, adjektiboa Bideska, gorriska
-tila Txikigarria-hunkigarria Izena Neskatila, atetila
10

11. -to -tto Txikigarria-hunkigarria Izena Elizato, neskato
-txo -txu Txikigarria-hunkigarria Izena Etxetxo, neskatxo
-anda Ez da emankorra Izena Oilanda, otsanda
-anga Ez da emankorra Izena Luzanga
-antza Ez da emankorra Gaziantz, eulantz
-kail -ail Ez da emankorra Horikail, zurikail
-kirri Ez da emankorra Hozkirri, harrikirri
-ko Ez da emankorra Idiko, mutiko
-ngo Ez da emankorra Gorringo, zuringo
-ñi Hitz eratorriak Aitañi, amiñi
-sko -xko Hitz eratorriak Oilasko, harroxko
-sta -xta Hitz eratorriak Gorrista, horizta
-koitz -kotx Zenbaki anizkoitza Zenbakia Hirukoitz, bikoitza
-ko Kartak adieraztekoa, txanponak Zenbakia Bateko, biko, bosteko, hamarreko
-na -ra Banatzailea Zenbakia Bina, hiruna
-en Zatitzailea Zenbakia (irregularra) Lauren, bosten, erdi, heren,seiren
11

12. -ki Osotasun baten zati berdinak
izendatzeko
Zenbakia Biki, hiruki, zazpiki
-garren -gerren, -garna Ordinalak egitekoa Zenbakia Bigarren, hirugarren
-urren Aldia Izena Urteurren
-kide -ide Kidea Izena, aditza Ezkontide,senide
-gai -gei Izango dena Izena Andregai, apaizgai
-ar Arra Izena Katarra, txakurrar
-eme Emea Izena Katemea, txakurreme
-kume Umea Izena Katakume, txakurkume
-zko Sexua argitzekotan Izena Emakumezko, gizonezko
-sa Andrazkoen marka Izena Jainkosa, abadesa
-ko Etxea Izena Kondeko, Baltasarko
-en -enea, -ne Etxea Izena Mitxelena, Loperena
-tu -du Aditzak sortzekoa Edozein Odoldu,txotxolotu, zureganatu, oheratu
12