Prezentacja wykonana przez uczniów Gimnazjum w Sycewicach.

1. MECHANIZM
WYTWARZANIA
DŹWIĘKÓW W
INSTRUMENTACH
MUZYCZNYCH

2. Proste melodie mogą być odegrane nawet przy użyciu
przedmiotów codziennego użytku, na przykład butelek. Jednak
najlepsze instrumenty muzyczne wymagają skomplikowanej
technologii w celu osiągnięcia odpowiedniej jakości i skali
dźwięku.
Jak powstaje dźwięk?

3. Instrumenty muzyczne można podzielić na szereg
podstawowych grup, w zależności od materiału z jakiego są
wykonane oraz sposobu wydobywania z nich dźwięku.
Główne rodzaje to instrumenty
perkusyjne, dęte, blaszane, dęte blaszane, dęte
drewniane, strunowe i klawiszowe.

4. Dźwięki są to drgania, które w formie fali docierają za
pośrednictwem powietrza do naszych uszu. Drgania są
wywoływane w różny sposób. Instrumenty perkusyjne, takie jak
bęben czy trójkąt, są uderzane w celu wprawienia ich w drgania.

5. W przypadku instrumentów dętych - zarówno
blaszanych, jak i drewnianych - źródłem dźwięku jest drgający słup
powietrza, który powstaje na skutek dmuchania przez grającego.
Instrumenty strunowe produkują dźwięk w wyniku szarpania lub
uderzenia strun, albo przeciągania po nich smyczkiem – prętem z
napiętym włosiem.

6. CZĘSTOTLIWOŚĆ I WYSOKOŚĆ
Częstotliwość dźwięku to liczba pełnych cykli drgań w
jednostce czasu. Częstotliwość dźwięku instrumentów zależy od
różnych czynników fizycznych, takich na przykład jak długość
drgającego słupa powietrza czy naciąg membrany bębna.

7. Częstotliwość dźwięków słyszalnych dla ludzkiego ucha
mieści się w granicach od 20 do 20 000 pełnych cykli na sekundę.
Częstotliwość wyraża się w hercach (Hz). Jeden herc to
częstotliwość zjawiska okresowego o jednym pełnym cyklu na
sekundę.

8. ALIKWOTYAlikwoty
Instrumenty mogą wywoływać różne wrażenia słuchowe, nawet
jeśli wysokość granego dźwięku jest identyczna. Wynika to stąd, że na
dźwięk składa się szereg różnych tonów, z których jeden jest tonem
podstawowym, o częstotliwości decydującej o wysokości całego dźwięku.

10. Tony składowe mogą się różnić od siebie wysokością, w
zależności od rodzaju instrumentu, dzięki czemu każdy instrument
ma swoje niepowtarzalne brzmienie. Te dodatkowe tony noszą
nazwę alikwotów, a ich częstotliwość stanowi wielokrotność tonu
podstawowego.

11. Sposób wydobywania dźwięku i sposób w jaki zmienia się
on w czasie, pozwalają odróżnić jeden instrument od drugiego. Na
przykład dźwięk zagrany na fortepianie, którego źródłem jest
uderzenie mechanizmu młoteczkowego o strunę, jest na początku
stosunkowo głośny. Reszta dźwięku jest cichsza, ponieważ jej
źródłem jest swobodnie wybrzmiewająca struna..

12. W przypadku organów te różnice nie są tak słyszalna, jako że dźwięk
powstaje w wyniku stałego tłoczenia powietrza do piszczałek.

13. INSTRUMENTY PERKUSYJNE
Kocioł był pierwotnie zwykłym naczyniem kuchennym, na
które naciągnięto skórę i w ten sposób otrzymano instrument
muzyczny. Dzięki zastosowaniu mechanizmy pedałowego, przy
pomocy którego można zmienić naciąg skóry, na współczesnych
kotłach możliwe jest odgrywanie dźwięków o różnej wysokości.

14. Kolejnym instrumentem perkusyjnym są dzwonki, zbudowane z
metalowych płytek umieszczonych na korpusie rezonansowym, które drgają
stosunkowo długo po tym, jak zostaną uderzone młoteczkiem lub drewnianą
pałeczką.

15. Talerze wykuwa się z mosiądzu i starannie wyklepuje po to, by
wydobywany z nich dźwięk charakteryzował się odpowiednim brzmieniem i
czasem trwania. Instrumenty te produkują tak wiele różnych drgań, że nie
sposób precyzyjnie określić ich wysokości.

16. INSTRUMENTY DĘTE BLASZANE
Instrumenty dęte blaszane to najogólniej mówiąc blaszane rury, z
jednej strony zakończone ustnikiem, a z drugiej - ,,dzwonowatym”
otworem. By wydobyć z nich dźwięk, grający dmie ustami w ustnik.

17. Powietrze znajdujące się wewnątrz rury zaczyna drgać, tworząc
szereg fal stojących, których węzły dzielą słup, powietrza na dwie, trzy itd.
części. Powstały w ten sposób szereg tonów tworzy tzw. skalę
naturalną, której tonem podstawowym jest najsilniej brzmiący ton najniższy.
Grający reguluje wysokość dźwięku poprzez odpowiednie ułożenie ust i zmianę
ciśnienie powietrza wdmuchiwanego do wnętrza.

18. INSTRUMENTY DĘTE DREWNIANE
Instrumenty dęte drewniane dzielą się na wargowe i
stroikowe. Do instrumentów wargowych należy flet. Gra się na nim
ustami, skierowując powietrze w stronę otworu, który znajduje się
na jednym z końców fletu. Częstotliwość drgającego słupa
powietrza może być zwiększona przez siłę dmuchania.

19. INSTRUMENTY STRUNOWE
W przypadku struny wysokość otrzymanego dźwięku
zależy od jej długości i naprężenia. W trakcie gry muzyk przyciska
struny palcami do podstrunnicy, skracając w ten sposób ich
drgającą część, co zwiększa wysokość uzyskanego dźwięku

20. Przyciśnięcie struny w połowie jej długości
dwukrotnie zwiększa częstotliwość drgań, przez co
dźwięk jest o oktawę wyższy od podstawowego tonu
tej struny. Brzmienie drgających strun z reguły musi
zostać wzmocnione. Do tego celu służą przeważnie
drewniane pudła rezonansowe, które stanowią korpus
instrumentu.

21. INSTRUMENTY KLAWISZOWE
Instrumenty klawiszowe charakteryzują się znacznie bardziej
skomplikowanymi mechanizmami niż inne rodzaje instrumentów.
Bezpośrednim poprzednikiem fortepianu był klawikord. W instrumencie tym
metalowe płytki, zwane tangentami – poruszane przez uderzenie w klawisze
– szarpały struny i w ten sposób wydobywały z nich charakterystyczny
dźwięk. Jednak w klawikordzie niemożliwe było modulowanie głośności
dźwięku.

22. Z fortepianu dźwięk wydobywany jest przez uderzenie
mechanizmu młoteczkowego. Siła tego uderzenia uzależniona jest
od siły uderzenia w klawisze, co pozwala muzykowi kontrolować
głośność instrumentu. Stąd też pochodzi nazwa ,, fortepian ” – od
włoskiego forte ,, głośno” i piano ,, cicho ”.

23. Prezentację wykonały: Emilia Strybuć
i Magda Weiwer. 