4. Meta Programlar Ne İşeYarar Kendimizianlamamızayardımcıolur Başkalarınıanlamamızayardımcıolur Düşünceyapılarınıbelirlememizisağlar Kararvermesistemimiziaçıklar
13. Bağımsızlık / İşbirliği Bağımsızlık Bireycilik, kendibaşınarahatetmek İşbirliği Birişibaşkalarıylayapmaisteği, ortakkararcılık
Notas do Editor
Tanımolarak meta programlarbeynimizdekidüşüncemetaforlarıdır. Ne düşünürüz,bunu ne şekildeaktarırız, düşüncelerimizinaltındayatannedenlernelerdir.İletişimkurarmayöntemimizvebilgiişlemeyöntemimiznasıldır. Bizeözgüveya da sıklıklayaptığımızdüşünmeyapısınasıldır.
DavranışlarınaltındayatannedenlernelerdirOlaylara ne şekildetepkilerveririzAnlatmakistediğimizbasitolaraknedirİsteklerimiz, alışkanlıklarımıznelerdirKonuşmalarınaltındayatanlardantümevarımilegenelkaraktereulaşmak.
Yaklaşma: bardağındolutarafınıgörmek, istediğinedoğrugitmekUzaklaşma: bardağınboştarafınıgörmek, istemediğindenuzakdurmakNasılbirişistiyorsun?Evimeyakınolsun(yaklaşma)Ulaşımpahalıolmasın(uzaklaşma)Çalışanlarzekiolsun (yakınlaşma)Patronumbanakötüdavranmasın (uzaklaşma)Yemeğinnasıldı?Çok soğukgeldi(uzaklaşma)Garson banasendedi (uzaklaşma)Sandalyegıcırdıyordu (uzaklaşma)Tuzu tam kıvamındaoldmuştu (yaklaşma)Tavuğuiyipişmişti (yaklaşma)Kimidurumdainsan ne istediğinibilmez, meselayukarıdakisoruyakişisadeceuzaklaşmacevaplarıverdiğizamanona ne istediğisorulduğunda ‘bilmiyorum’ diyebilirMesela:Mezunolunca ne işyapmakistiyorsun:Rutinbirortamıolmasın(uzaklaşma)Sıradanbirhayatımolmasın(uzaklaşma)Ailemdenuzakolmayım(uzaklaşma)Üzülmeyim(uzaklaşma)Benisinirlendirmesin(uzaklaşma)Uzaklaşmainsanınegatifigörmeyeittiğiiçinkağıtüstündebutarzinsanlarınbaşınadahakötüşeylergelir. Negatifikendineçeker. Mesela, yediğiyemektensaççıkmamasınıisteyenbirininsaçolduğuzamansaçıgörmeolasılığıdahafazadır.Ancakuzaklaşmacıinsanlargrupçalışmalarındaveyaprojelerdenegatifolaylarıgördüğüiçinçoğunlukladahageliştiricibirtavırsergiler, kolaytatminolmaz. Yaklaşmacıinsanlarsadeceolumluyugördüğüiçinbakarkörlükdahafazlaolabilir.
Benzerlikkişininkendisiyleolaylarıbağdaştırmasıdır. Ortaközelliklerigörmesivebunudilegetirmesidir. Farklılıkise tam tersişekildefarklıyanlaravurguyapmak, birkonudafarklıgörüşlerinidilegetirmektir. Farklıyönlerigörürvebunudilegetirmeyi sever. Dünakşamçinyemeğiyedimçokgüzeldi.Ben de çinyemeğiyedimsabah(benzerlik)Çinyemeğiniçokseverim (benzerlik)Yemekyemedimdünakşam(farklılık)Çinyemeğinisevmem(farklılık)Ben sucukekmekyedim(farklılık)DanışmanlıkyapıyorumKızarkadaşımdanışman(benzerlik)Mühendislikyapıyorum(farklılık)Danışmanlığıhiçsevmem (farklılık)
BanaGöre: buözelliktekikişiolayınkendiçıkarınıdeğerlendirir. BirazcıkkırmızımaviözelliğisergilerBaşkalarınaGöre : buiseinsanlarıngörüşleriniveyabaşkainsanlaraolankatkısınıdüşünür. Yeşil/sarı yaklaşımİşiniiyiyaptığınınasılanlıyorsun?Görmedin mi olmherkeshayrankaldı(başkalarınagöre)Patron benionayladı, tebriketti(başkalarınagöre)Sıralamadabirinciyim(başkalarınagöre)İşimiiyiyaptığımıanlarım(banagöre)Sonuçlarbenitatminediyor mu onabakarım(banagöre)Yaptığımiştesertifikamyükseklisansımvar (banagöre)
BüyükResim: totaliteryaklaşımdabulunmak. Genelolarak ne ifadeettiğinebakmak, çoğulculukDetaylar: detaycılık, önemidetayavermeDüngittiğimizrestorantnasıldı:Beğendim, her şeyigüzeldi(BR)Genelolarakiyiydi(BR)Garson portakalsuyunusıcakbardaktaverdi, sevmedim(D)Kıznasıl?Abisüper, bugecesikmekisterim(BR)Göğüsleriküçük, siktir et (D)Valla güzelamaboyukısa(D)
Benimseme: Birolaydakendiniolayakaptırmakbenimsemekruhagirmek.Ayrılma: Kendiniburuhtançıkarmak, benimsememekBenimsemeÖrn: OyunoynarkenkendinifazlasıylakaptırıpkarşıdakininkimolduğunuönemsemedenkazanmayaçalışmakDerstehocayasaygıdankusuretmemekİlişkidesadakateönemveripaldatmamak, sokaktangeçenbirkızabakmamakErkekadamküpetakarmıulan?AyrılmaÖrn: Yatamamokulagidiyoruz da ne oluyo, 40 yaşınageldimöğrenmekbanatersElhamdürüllahmüslümanızamaakşamlarıikitekatarız3 yıllıkilişkidençıksam ne yazar, birigiderbirigelir
Olasılıklar: çeşitlilikgüçlü, mavigibiherşeyi tartar, alternatifleri sever, tecrübeetmeyifarklıtatlardenemeyisevmek. Olmbekarkeniyiydim ne güzel her kızbenimdi.İhtiyaçlar: sabitlik, sadeceihtiyacıolduğuiçinbirşeyiyapmak, öğrenciadamsamdersegirmekzorundayım vs.
Bağımsızlık: yalnızolmayı sever, başkalarınagüvenmez,kendibaşınadahaiyiçalışır(introvert, ya da bazenmavikırmızı)İşbirliği: Sosyalortamlardadahaiyidir, beraberyapalımı sever, birişiyapmadanöncegruparkadaşlarındanfikiralır(extrovert, özellikle sarı)