1. PROJEKT REGIONALNE CENTRUM EKONOMII SPOŁECZNEJ
èródła finansowania
działalnoÂci podmiotów
PROJEKT REGIONALNE CENTRUM CENTRUM EKONOMII SPOŁECZNEJ
PROJEKT REGIONALNE EKONOMII SPOŁECZNEJ
gospodarki społecznej
biuletyn
B i U l e t Y n w s p ó ¸ f i n a n s o wa n Y z e  r o d kó w U n i i e U r o p e j s k i e j w r a m a c h e U r o p e j s k i e g o f U n d U s z U s p o ¸ e c z n e g o

2. Biuletyn współfinansowany ze Środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Autor: Lidia Węsierska
Korekta: Maciej Małach
Opracowanie graficzne i druk: Studio Positiv (www.positiv.com.pl)
Copyright by Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”, Poznań 2010
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Każda reprodukcja lub adaptacja całości lub części niniejszej publikacji,
niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji,
wymaga pisemnej zgody Autora i Wydawcy.
Wydawca:
Fundacja Pomocy Wzajemnej Barka
ul. Św. Wincentego 6/9
61-003 Poznań
Tel.: 61 872 02 86
Fax: 61 872 90 50
www.barka.org.pl

3. Spis treści:
Wstęp: działalność odpłatna i gospodarcza, ekonomizacja str. 4
A. Finansowanie w zakresie działalności społecznej str. 6
1. Darowizny rzeczowe i finansowe str. 7
2. Jeden procent str. 8
3. Zbiórki publiczne str. 10
4. Nawiązki str. 11
5. Sponsoring str. 13
6. Dotacje str. 14
a. Fundusze strukturalne Unii Europejskiej str. 14
b. Fundusz Inicjatyw Obywatelskich str. 15
7. Wsparcie ze strony samorządów str. 16
B. Finansowanie w zakresie działalności gospodarczej str. 19
1. Fundusz Pracy str. 19
2. PFRON str. 25
3. PO Kapitał Ludzki str. 27
4. Ośrodki Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej str. 29
5. Banki str. 30
6. Fundusze pożyczkowo-poręczeniowe str. 32
7. Klauzule społeczne w zamówieniach publicznych str. 37
Zakończenie str. 39

4. Wstęp: działalność odpłatna i gospodarcza,
ekonomizacja
Od kilku lat w Polsce rozwija się sektor gospodarki pożytku publicznego.
społecznej. Zalicza się do niego podmioty realizu-
jące cele społeczne za pomocą środków ekono- Działalność odpłatna pożytku publicznego organi-
micznych. Są to m.in. spółdzielnie socjalne i orga- zacji pozarządowych stanowi działalność gospo-
nizacje społeczne. darczą, jeżeli:
Biuletyn jest przeznaczony właśnie dla osób za- 1) wynagrodzenie, jest w odniesieniu do działal-
interesowanych założeniem spółdzielni socjalnej, ności danego rodzaju wyższe od tego, jakie
dla już działających spółdzielni, a także dla funda- wynika z kosztów tej działalności,
cji i stowarzyszeń podejmujących działania przed- lub
siębiorcze. 2) przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby
Organizacje pozarządowe, zgodnie z ustawą fizycznej z tytułu zatrudnienia przy wykonywa-
o działalności pożytku publicznego i o wolontaria- niu statutowej działalności odpłatnej pożytku
cie, mogą prowadzić trzy typy działalności: publicznego, za okres ostatnich 3 miesięcy,
- działalność statutową nieodpłatną, przekracza 3-krotność przeciętnego miesięcz-
- działalność statutową odpłatną, nego wynagrodzenia w sektorze przedsię-
- działalność gospodarczą. biorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego za rok poprzedni.
Działalnością nieodpłatną pożytku publicznego
jest działalność prowadzona przez organizacje po- O przedsiębiorstwie społecznym mówimy w przy-
zarządowe w sferze zadań publicznych, za które padku organizacji pozarządowej prowadzącej
nie pobierają one wynagrodzenia. działalność odpłatną lub/i gospodarczą. Niestety,
liczba takich organizacji jest niewielka. Według
Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest: danych rejestru REGON z maja 2007 r. w Polsce
1) działalność prowadzona przez organizacje po- istnieje ponad 78 tysięcy organizacji pozarządo-
zarządowe w sferze zadań publicznych, za wych, w tym ok. 70 tys. stowarzyszeń i ok. 8,5 tys.
które pobierają one wynagrodzenie; fundacji. Z tego liczba organizacji spełniających
2) sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub większość kryteriów określonych dla przedsię-
świadczonych przez osoby bezpośrednio ko- biorstwa społecznego to ok. 4 tys., czyli niespełna
rzystające z działalności pożytku publicznego, 10% ogółu organizacji.
w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz Spółdzielni socjalnych również jest niewiele. Zare-
przystosowania do pracy zawodowej osób nie- jestrowanych jest 200. Nie ma informacji, ile z nich
pełnosprawnych oraz reintegracji zawodowej rzeczywiście działa.
i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym, a także sprzedaż przedmiotów Jedną z podstawowych barier utrudniających po-
darowizny. wstawanie przedsiębiorstw społecznych jest brak
systemu finansowania ich działalności. W Polsce
Przychód z działalności odpłatnej pożytku publicz- toczą się dyskusje, czy przedsiębiorstwa społecz-
nego służy wyłącznie prowadzeniu działalności ne powinny być traktowane na specjalnych zasa-

5. dach i otrzymywać wsparcie finansowe bezzwrot-
ne. Nie mała jest liczba zwolenników poglądu, że
„najzdrowszą” formą wspierania przedsiębiorców
jest finansowanie zwrotne.
W niniejszym opracowaniu zostały zaprezento-
wane niektóre źródła finansowania zarówno bez-
zwrotnego, jak i zwrotnego w formie pożyczek.

6. a. Finansowanie w zakresie działalności
społecznej
WProWadzenie że doświadczenie każdego spółdzielcy, który może
Zarówno przedsiębiorstwa społeczne, jak i spół- wspomóc proces powstawania nowych spółdzielni,
dzielnie socjalne powinny prowadzić działalność jest na wagę złota.
ukierunkowaną na cele społeczne. O ile w przy- Dlatego tak ważne jest, aby spółdzielcy prowadzą-
padku przedsiębiorstw społecznych prowadzonych cy z powodzeniem swoje firmy, dzielili się swoim
przez organizacje obywatelskie jest to oczywiste, doświadczeniem z tymi osobami, które nie wiedzą,
o tyle w przypadku spółdzielni socjalnych zazwy- co to w ogóle jest spółdzielnia socjalna, a już na
czaj schodzi na plan dalszy, a czasem w ogóle nie pewno nie umieją jej prowadzić.
jest przez spółdzielców uświadamiane. Spółdzielcy Na tego typu inicjatywy (szkolenia, doradztwo) moż-
koncentrują się zazwyczaj na rozwijaniu działalno- na pozyskiwać fundusze ze źródeł zewnętrznych.
ści gospodarczej, co jest zrozumiałe, gdyż dobrze Fundusze takie stanowią również zastrzyk finanso-
prowadzona działalność gospodarcza gwarantu- wy dla samych spółdzielców, którzy za dzielenie się
je im miejsca pracy. Należy podkreślić jednak, że swoją wiedzą i doświadczeniem mogą otrzymywać
celem spółdzielni socjalnej jest nie tylko integra- wynagrodzenie. Trzeba jednak pamiętać, że zbyt
cja zawodowa, ale również integracja społeczna. duża koncentracja na działalności szkoleniowej
Ta ostatnia jest rozumiana jako nabycie zdol- i doradczej, może odbić się niekorzystnie na dzia-
ności pełnienia ról społecznych przez członków łalności gospodarczej. A to właśnie ona gwarantu-
spółdzielni. Może być ukierunkowana na samych je miejsca pracy. Fundusze wyczerpią się w ciągu
spółdzielców i ich rodziny, ale również na lokalną dwóch, trzech lat, i jeżeli spółdzielnia w tym okresie
społeczność i osoby zagrożone wykluczeniem spo- nie rozwinie swoich podstawowych działalności,
łecznym. może po okresie szkoleniowego prosperity stanąć
W stosunku do siebie i swoich rodzin spółdzielcy na krawędzi bankructwa.
tworzą grupę wsparcia, niezależnie od tego, jakie- W zakresie działalności społecznej firmy społeczne
go typu problemy się pojawiają, np. uzależnienia, mogą liczyć przede wszystkim na pomoc bezzwrot-
przemoc w rodzinie, choroby, zła sytuacja finan- ną.
sowa, konflikty itp. Działaniami integracyjnymi są Największym źródłem dotacji na działania społecz-
wspólne wyjazdy, spędzanie urlopu, organizowanie ne są fundusze strukturalne, a w szczególności
imprez, tj. urodziny, imieniny, wspólne święta. Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Innym do-
Spółdzielnia socjalna może również organizować stępnym źródłem jest krajowy Fundusz Inicjatyw
wydarzenia integracyjne dla społeczności lokalnej, Obywatelskich. Poniżej zostaną opisane te prio-
przygotowywać paczki dla ubogich rodzin, współ- rytety z obydwu funduszy, z których możliwe jest
finansować wypoczynek dzieci itd. Może również sfinansowanie działań ukierunkowanych na pomoc
dzielić się swoimi doświadczeniami z wychodze- w powrocie na rynek pracy.
nia „na prostą” z innymi osobami, które znajdu-
ją się w trudnej sytuacji życiowej. W Polsce ruch
spółdzielni socjalnych znajduje się w początkowej
fazie rozwoju. Natomiast problem wykluczenia spo-
łecznego jest ogromny. Ta dysproporcja powoduje,

7. 1. daroWizny rzeCzoWe i FinanSoWe niając stopień zużycia przekazanych rzeczy.
darowizny rzeczowe darowizny pieniężne
Zarówno osoby prywatne, jak i instytucje mogą Darczyńcami mogą być osoby fizyczne i prawne,
przekazywać na rzecz organizacji darowizny rze- a obdarowanym może zostać każda fundacja i za-
czowe. Nazywamy tak różnego typu rzeczy, które rejestrowane stowarzyszenie.
organizacja otrzymuje bezpłatnie. Do darowizn rze- W statucie organizacji rozróżnia się cele statutowe
czowych nie zaliczamy usług wykonanych na rzecz i działania statutowe. Darowiznę można przekazać
organizacji. na jedne i drugie, ale tylko w przypadku darowizny
Osoby prywatne przekazują używane meble, na jeden z celów statutowych darczyńca może sko-
sprzęt AGD i RTV, odzież, książki, zabawki. Firmy rzystać z ulgi z racji przekazania darowizny. Cele,
natomiast najczęściej dzielą się tym, co produkują na które można przekazać darowiznę podlegającą
lub sprzedają, ale także oddają zbędne meble czy odliczeniu od podstawy opodatkowania, muszą
sprzęt komputerowy. mieścić się w spisie określonym w art. 4 Ustawy
Organizacja może sama korzystać z otrzymanych o działalności pożytku publicznego i o wolontaria-
darów, bądź też przekazywać je osobom potrzebu- cie. Jest to bardzo szeroka lista i w praktyce trudno
jącym i innym organizacjom. W tym drugim przy- znaleźć organizację, której cele statutowe by poza
padku organizacja pełni rolę pośrednika i powinna nią wykraczały.
posiadać regulamin przekazywania darów. Warto
również posiadać pokwitowania od osób, którym Ulgi podatkowe
przekazaliśmy dary. W przypadku darowizn od osób fizycznych od pod-
Do potencjalnych darczyńców - firm dociera się stawy opodatkowania można odliczyć darowizny
bezpośrednio (kontakt telefoniczny, wizyta) i infor- w kwocie nie wyższej niż 6% uzyskanego dochodu.
muje o potrzebach. Często jest to jedyna droga, W przypadku osób prawnych – w kwocie nie wyż-
żeby zdobyć np. produkty żywnościowe potrzebne szej niż 10% uzyskanego dochodu.
do zorganizowania wieczerzy wigilijnej czy zabawki Darowizna pieniężna powinna być przy tym udoku-
i słodycze do paczek dla dzieci. mentowana dowodem wpłaty na rachunek banko-
Osoby prywatne przeważnie zgłaszają się same wy obdarowanej organizacji. Darowizna rzeczowa
pod warunkiem, że dowiedzą się, iż dana orga- lub usługa - dokumentem potwierdzającym przeka-
nizacja prowadzi zbiórkę np. odzieży czy mebli. zanie tej darowizny oraz dokumentami potwierdza-
W przypadku znanych organizacji nie jest to prob- jącymi faktyczne wydatki związane z tą darowizną.
lem, natomiast nowe organizacje powinny prowa-
dzić działania informacyjne, np. ulotki, ogłoszenia Organizacja nie płaci podatku dochodowego od
w prasie czy na stronach internetowych. osób prawnych, jeśli otrzymana przez nią daro-
Darowizny rzeczowe są przychodem organizacji wizna zostanie przekazana na jej cele statutowe,
i dlatego informacja o nich powinna znaleźć się które zawierają się w katalogu celów zwolnionych
w księgowości. Trzeba określić wartość otrzyma- z podatku dochodowego od osób prawnych.
nych rzeczy. Firmy - darczyńcy zazwyczaj biorą od
obdarowanej organizacji pokwitowania, na których
określona jest wartość darowizny. Gorzej wygląda
sprawa z darowiznami od osób prywatnych. W tym
przypadku sami musimy określić wartość darowizny
na podstawie aktualnych cen rynkowych, uwzględ-

8. 2. Jeden ProCent • nie mogą być członkami organu zarządzają-
cego ani pozostawać z nimi w związku mał-
Nowelizacja Ustawy o działalności pożytku publicz- żeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku
nego i wolontariacie porządkuje i zmienia definicję pokrewieństwa, powinowactwa lub pod-
organizacji pożytku publicznego. O status organi- ległości służbowej,
zacji pożytku publicznego mogą się ubiegać: • nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za
- organizacja pozarządowa; przestępstwo umyślne, ścigane z oskarże-
- osoba prawna i jednostka organizacyjna działają- nia publicznego lub przestępstwo skarbowe
ca na podstawie przepisów o stosunku państwa (uwaga – taki sam zapis dotyczy członków
do kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Pol- organu zarządzającego),
skiej, o stosunku państwa do innych kościołów • mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji
i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach w takim organie zwrot uzasadnionych kosz-
wolności sumienia i wyznania; tów lub wynagrodzenie w wysokości nie
- spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowie- wyższej, niż przeciętne miesięczne wy-
dzialnością bądź klub sportowy będący spółką nagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw,
działającą na podstawie przepisów o kulturze ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzę-
fizycznej – których celem nie jest osiąganie du Statystycznego za rok poprzedni.
zysku, które przeznaczają całość dochodu na
realizację celów statutowych i nie przeznacza- Ponadto statut lub inne akty wewnętrzne powinny
ją zysku do podziału między swoich członków, zabraniać:
udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. - udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobo-
wiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej
Podmioty te podlegają jednocześnie następującym członków, członków organów lub pracowników
wymogom: oraz osób, z którymi członkowie, członkowie or-
- muszą prowadzić działalność pożytku publicz- ganów oraz pracownicy organizacji pozostają
nego na rzecz ogółu społeczności lub określonej w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu
grupy podmiotów pod warunkiem, że grupa ta albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowac-
jest wyodrębniona ze względu na szczególnie twa w linii prostej, pokrewieństwa lub powino-
trudną sytuację życiową lub materialną w sto- wactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo
sunku do społeczeństwa; są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub
- jeśli prowadzą działalność gospodarczą, to wy- kurateli (zwanych dalej „osobami bliskimi”),
łącznie jako dodatkową w stosunku do dzia- - przekazywania ich majątku na rzecz ich człon-
łalności pożytku publicznego (w przypadku za- ków, członków organów lub pracowników oraz
sad prowadzenia działalności gospodarczej no- ich osób bliskich na zasadach innych, niż w sto-
welizacja nie wprowadza zmian); sunku do osób trzecich, w szczególności, jeżeli
- nadwyżkę przychodów nad kosztami są zobo- przekazanie to następuje bezpłatnie lub na pre-
wiązane przeznaczać na działalność pożytku ferencyjnych warunkach,
publicznego; - wykorzystywania majątku na rzecz członków,
- muszą posiadać statutowy kolegialny organ kon- członków organów lub pracowników oraz ich
troli lub nadzoru, odrębny od organu zarządza- osób bliskich na zasadach innych, niż w stosun-
jącego i niepodlegający mu w zakresie wykony- ku do osób trzecich (chyba, że to wykorzystanie
wania - kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy bezpośrednio wynika z celu statutowego),
czym członkowie organu kontroli lub nadzoru: - zakupu towarów lub usług od podmiotów, w któ-

9. rych uczestniczą członkowie organizacji, człon-
kowie jej organów lub pracownicy oraz ich oso-
by bliskie, na zasadach innych, niż w stosunku
do osób trzecich lub po cenach wyższych, niż
rynkowe.
Spółdzielnie socjalne mogą jedynie prowadzić dzia-
łalność pożytku publicznego, nie mają natomiast
możliwości ubiegania się o status organizacji po-
żytku (dalej „status OPP”). Natomiast spółki mogą
ubiegać się o status OPP. Głównym powodem wy-
łączenia spółdzielni socjalnych z grupy podmiotów
mogących starać się o status organizacji pożytku
publicznego, jest zapis ustawy o spółdzielniach
socjalnych, wg którego głównym przedmiotem
działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie
przedsiębiorstwa. Tym samym, z definicji spółdziel-
nia socjalna nie może nie działać w celu osiągnię-
cia zysku. Inaczej jest w przypadku spółek – prawo
daje możliwość prowadzenia działalności, której
celem nie jest osiąganie zysku, w formie spółki
akcyjnej, bądź spółki z ograniczoną odpowiedzial-
nością.
Znowelizowana ustawa zaostrza kryteria, jakie
spełniać musi podmiot ubiegający się o status or-
ganizacji pożytku publicznego – określając obo-
wiązkowy, minimalny okres nieprzerwanego pro-
wadzenia działalności przed rozpoczęciem starań
o ten status (dwa lata).
Na stowarzyszenia ustawa nakłada dodatkowy wy-
móg, iż działalność pożytku publicznego nie może
być w ich przypadku prowadzona wyłącznie na
rzecz członków danego stowarzyszenia.
Istotną zmianą dotyczącą środków finansowych,
pochodzących z 1% podatku dochodowego od
osób fizycznych, jest przepis nakazujący przeka-
zywanie ich w całości na prowadzenie działalności
pożytku publicznego. W praktyce oznacza to m.in.
zakaz przekazywania środków pochodzących z 1%
na działalność gospodarczą.

10. 3. zBiórki PUBliCzne 1) dobrowolnych wpłat na konto, założone osob-
no dla każdej zbiórki publicznej przez przepro-
Podstawa prawna: wadzającego zbiórkę publiczną;
- Ustawa z dnia 15 marca 1933r. o zbiórkach pub- 2) zbierania ofiar do puszek kwestarskich oraz
licznych (Dz.U. Nr 22 poz. 162, z późn. zm.) skarbon stacjonarnych, umieszczanych
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w obiektach, za zgodą ich właścicieli lub użyt-
i Administracji z dnia 6 listopada 2003 r. w spra- kowników;
wie sposobów przeprowadzania zbiórek pub- 3) sprzedaży cegiełek wartościowych;
licznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórka- 4) sprzedaży przedmiotów.
mi (Dz. U. Nr 199 poz. 1947)
MSWiA uznaje też za zbiórkę publiczną zbieranie
Zbiórka publiczna jest to wszelkie publiczne zbie- środków z użyciem telefonu, Internetu i SMS-a,
ranie ofiar w gotówce lub naturze na pewien choć jest to interpretacja podważana przez niektó-
z góry określony cel. Wymaga ono pozwolenia re organizacje.
władzy (wydaje je odpowiedni urząd zależnie
od obszaru, na którym odbędzie się zbiórka). Przeprowadzający zbiórkę publiczną prowadzi
Pozwoleń na przeprowadzenie zbiórki udziela się dokumentację dotyczącą przebiegu akcji zbiórko-
w drodze decyzji administracyjnej. Opłata skar- wej, w formie rejestru, zawierającą następujące
bowa od wniosku dot. pozwolenia na przeprowa- informacje:
dzenie zbiórki publicznej wynosi 82 zł. Organiza- 1) komu, kiedy i jakie puszki kwestarskie, skarbo-
cje pożytku publicznego są zwolnione z tej opłaty, ny stacjonarne, przedmioty i cegiełki wartościo-
jeżeli celem ich zbiórki jest zebranie środków we zostały wydane;
na nieodpłatną działalność statutową. 2) kiedy przeprowadzona zbiórka publiczna zo-
stała zakończona;
Pozwolenie na zbiórkę publiczną może być udzie- 3) sumę zebranych ofiar pieniężnych;
lone jedynie stowarzyszeniom i organizacjom po- 4) rodzaj i ilość zebranych ofiar w naturze.
siadającym osobowość prawną, albo komitetom,
organizowanym dla przeprowadzenia określonego Dokumentację należy przechowywać przez okres
celu. Cel zbiórki powinien być zgodny ze statutem dwóch lat.
stowarzyszenia lub organizacji, bądź z aktem orga-
nizacyjnym komitetu. Nie może być przeciwny pra- Podmioty organizujące zbiórkę mają obowiązek
wu oraz ze stanowiska interesu publicznego jest dostarczyć sprawozdanie z przeprowadzonej zbiór-
godny poparcia. ki do urzędu (wyniki zbiórki i sposób zużytkowania
Zbiórki publiczne mogą być przeprowadzane jedy- zebranych ofiar), który wydał zezwolenie na prze-
nie przez członków tej instytucji, która pozwolenie prowadzenie zbiórki. Trzeba to zrobić w terminie
otrzymała, lub przez członków instytucji, mających miesiąca po ukończeniu zbiórki. Do sprawozdania
cele pokrewne, albo przez osoby, przez te instytu- należy dołączyć kopię ogłoszenia prasowego, któ-
cje imiennie zaproszone. Osoby, organizujące lub re potwierdzi obowiązek publicznego ogłoszenia
przeprowadzające zbiórkę, nie mogą za swe czyn- wyników zbiórki publicznej. Ogłoszenie o wynikach
ności otrzymywać wynagrodzenia. zbiórki można, zgodnie z prawem prasowym, za-
mieszczać na stronach internetowych.
Zbiórka publiczna ofiar w gotówce może być prze-
prowadzona w formie:
10

11. 4. naWiązki ne 60 tys. zł, wydaje się, że mogą to być znaczne
sumy. W praktyce każdy sąd ma dużą swobodę
Podstawa prawna: ustawa z dnia 6 czerwca Kodeks w decydowaniu, komu przekazać nawiązkę (oczy-
karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zmianami) wiście w ramach rejestru uprawionych organizacji).
W efekcie wpływy dla pojedynczych organizacji są
Stowarzyszenia i fundacje mają możliwość otrzy- relatywnie niewielkie.
mywania nawiązek i świadczeń pieniężnych, orze- Pieniądze uzyskane z nawiązek mogą być wydat-
kanych przez sądy powszechne wobec sprawców kowane wyłącznie na cele statutowe i na bezpo-
pewnych kategorii przestępstw. średnią pomoc osobom korzystającym ze wspar-
Nawiązki mogą otrzymywać tylko podmioty znaj- cia organizacji. Przepisy o zakresie korzystania
dujące się w wykazie prowadzonym przez Ministra z nawiązek i świadczeń pieniężnych organizacje
Sprawiedliwości. Aby się tam znaleźć organizacja otrzymują wraz z decyzją o wpisaniu organizacji
musi spełniać następujące warunki: działa na te- na listę podmiotów do tego uprawnionych. Z nawią-
rytorium całego kraju oraz w statucie ma wpisane zek można np. sfinansować leczenie, zakup leków,
jako podstawowy cel i zadanie statutowe spełnia- koszt rehabilitacji, pomoc psychologa, zakup sprzę-
nie świadczeń na cele: związane bezpośrednio tu rehabilitacyjnego osobom poszkodowanym. Nie-
z ochroną zdrowia; na cele związane bezpośrednio dopuszczalne jest natomiast przeznaczanie wpły-
z ochroną środowiska; na cele związane bezpo- wów z nawiązek na cele związane z utrzymaniem
średnio z udzielaniem pomocy osobom poszko- instytucji, gdyż uznaje się, że pokrycie wszelkich
dowanym w wypadkach komunikacyjnych; inny kosztów administracyjnych działania stowarzysze-
określony cel społeczny, bezpośrednio związany nia, czy też fundacji na rzecz ofiar nie jest, okre-
z ochroną dobra naruszonego lub zagrożonego ślonym w ustawie, celem bezpośrednio związanym
przestępstwem. Podmiot występujący o wpis do z udzieleniem pomocy osobom poszkodowanym.
wykazu musi wykazać, że jego podstawowe cele Organizacja nie może więc przeznaczyć środków
statutowe są bezpośrednio związane z celami wy- z nawiązek na cele związane z prowadzeniem
mienionymi w art. 47 i 49 k.k. Musi to wynikać z jed- działalności gospodarczej, ani też na potrzeby
noznacznych zapisów statutu, a nie z prowadzonej administracyjne, eksploatacyjne, remontowe czy
działalności czy deklaracji składanych publicznie, inwestycyjne, np. na zakup i obsługę Internetu,
np. w Internecie. opłaty telefoniczne, koszty wynajmu lokalu i jego
Wpisu do rejestru dokonuje się na wniosek za- adaptacji czy przebudowy, jak również koszty kur-
interesowanej organizacji. Formularze wniosku sów i szkoleń pracowników lub osób współpracują-
o wpis do wykazu oraz oświadczenie o prawdzi- cych z wyżej wymienionymi podmiotami oraz kosz-
wości danych znajdują się na stronie internetowej ty działalności prewencyjnej lub edukacyjnej. Budzi
Ministerstwa Sprawiedliwości: to sprzeciw organizacji korzystających z nawiązek.
http://www.ms.gov.pl/nawiazki/nawiazki.php Pojawiają się propozycje, żeby przynajmniej jakiś
procent wpływów z nawiązek (np. 10-20%) można
Do wykazu prowadzonego przez ministra wpisa- było przeznaczyć na pokrycie w/w kosztów.
nych jest obecnie około 650 fundacji, stowarzyszeń
i organizacji społecznych. Otwiera to im dostęp do Podmioty wpisane do wykazu muszą corocznie spo-
nawiązek zasądzanych przez sądy. Rocznie zasą- rządzać i przekazywać do Ministerstwa Sprawie-
dza się ich ok. 30 mln zł, choć wyegzekwować udaje dliwości sprawozdania z wykorzystania środków.
się zaledwie 7 mln zł. Ponieważ jednak pojedyncze Obowiązek sprawozdawczy istnieje niezależnie od
nawiązki sięgają 100 tys. zł, a świadczenia pienięż- tego, czy organizacja w danym roku otrzymała ja-
11

12. kieś nawiązki, czy też nie. Jeżeli organizacja chce
nadal mieć możliwość otrzymywania w przyszłości
nawiązek i świadczeń pieniężnych powinna do koń-
ca roku złożyć oświadczenie (formularz na stronie
Ministerstwa Sprawiedliwości http://www.ms.gov.
pl/nawiazki/nawiazki.php), że nie zmieniły się dane
i cele statutowe organizacji oraz informację o braku
wpływów z nawiązek w roku sprawozdawczym.
12

13. 5. SPonSoring rzyści także sponsorowi. W przypadku darowizny
darczyńca nic nie otrzymuje w zamian – nie ma
Podstawa prawna: Ustawa z dn. 23 kwietnia 1964 r. bezpośrednich korzyści materialnych wynikających
Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) z jej przekazania.
Umowa sponsoringu jest umową cywilną niena-
zwaną, czyli nie regulują jej wprost przepisy pra-
Sponsoring jest jedną z najszybciej rozwijających wa cywilnego (tym niemniej należy do niej stoso-
się form promocji. Jego istotą są skojarzenia, dzięki wać przepisy ogólne Kodeksu cywilnego dotyczące
którym pozytywny obraz sponsorowanego przenosi zobowiązań). Strony mogą więc dowolnie ustalić
się na sponsora. Znak sponsora towarzyszy impre- treść umowy, oczywiście w ramach obowiązujące-
zom lub działaniu sponsorowanych instytucji. go prawa.
Organizacja, która chce korzystać ze sponsoringu
W sponsoringu występują zawsze dwie strony: jako źródła finansowania swojej działalności, po-
- sponsor – jest nim najczęściej firma lub osoba winna mieć w statucie zapis mówiący o tym, że
prywatna zainteresowana promowaniem siebie źródłem jej majątku może też być sponsoring. Je-
lub swoich produktów i ponosząca z tego tytułu żeli zamierza świadczyć usługi sponsoringowe na
określone koszty; rzecz innych, powinna zarejestrować działalność
- sponsorowany – jest nim osoba lub instytucja, gospodarczą w tym zakresie.
która korzysta ze świadczenia. Sponsoring jest usługą, która zasadniczo podlega
opodatkowaniu VAT. To, czy sponsoring w danym
Sponsoring bywa dość często rozumiany jako przypadku można potraktować jako usługę rekla-
forma dobroczynności (filantropii) i to zarówno mową, czy inną jest istotne dla celów opodatko-
przez sponsorów jak i sponsorowanych. Jednak wania VAT (inny będzie kod PKWiU i VAT). Pamię-
dla sponsorów jest on dodatkową formą promocji. tajmy, że interpretacja przyjmująca, że sponsoring
Możemy powiedzieć, że sponsoring jest to dzia- jest usługą inną niż reklama, a w związku z tym
łanie marketingowe, promujące firmę, usługę lub może być zwolniona z VAT, jest ryzykowna, ponie-
produkt w związku z wizerunkiem czy prestiżem, waż dominujący jest pogląd uznający sponsoring
które ma przynieść określone korzyści sponsorowi, za rodzaj reklamy.
niekoniecznie w krótkim przedziale czasowym. Przychody z tytułu umowy sponsoringu są dla orga-
Sponsoring polega na wzajemnych świadczeniach nizacji przychodem w rozumieniu podatku docho-
sponsora i sponsorowanego - nie jest czynno- dowego od osób prawnych. Będą one zwolnione
ścią jednostronną, ukierunkowaną na osiągnięcie z tego podatku, pod warunkiem że są przeznaczo-
korzyści jedynie przez sponsorowanego (jak jest ne na cele wskazane w art. 17 ust 1 pkt 4 ustawy
w przypadku darowizny). Sponsor jest zobowiąza- o CIT.
ny do określonych świadczeń, ale także na spon-
sorowanym ciążą określone obowiązki względem
sponsora, np. kolportaż materiałów reklamowych,
zamieszczenie logo sponsora według jego wska-
zań. Sponsor przekazuje sponsorowanemu fun-
dusze lub wsparcie logistyczne, techniczne,
doradcze itd., w zamian sponsorowany zamiesz-
cza informacje o sponsorowaniu danego przedsię-
wzięcia przez sponsora. Sponsoring daje więc ko-
13

14. 6. dotaCJe zatrudnienia. Dotacje przyznawane są na takie
działania jak:
Dotacja jest to bezzwrotna pomoc finansowa, – identyfikacja potrzeb osób pozostających
którą organizacja otrzymała od donatora, na jakiś bez zatrudnienia,
cel zgodny z jej statutem. Dotacja najczęściej jest – organizacje warsztatów, szkoleń z zakresu
udzielona na zrealizowanie jakiegoś konkretnego aktywnych technik poszukiwania pracy,
działania (np. zorganizowanie letniego obozu dla – wsparcie programów psychologiczno-do-
dzieci). Może być też przeznaczona na wspar- radczych.
cie instytucjonalne organizacji, czyli np. na zakup
sprzętu, szkolenia dla pracowników itp. 2. Poddziałanie 6.3. Aktywność zawodowa na ob-
Dotacji mogą udzielać różne podmioty, organiza- szarach wiejskich. W tym przypadku finanso-
cje, instytucje. Aby mogły to robić, ich statuty/inne wane są projekty przyczyniające się do:
akty wewnętrzne opisujące działalność lub jakieś - aktywizacji zawodowej mieszkańców ob-
przepisy prawa/umowy, muszą zwierać niezbędne szarów wiejskich,
zapisy umożliwiające im prowadzenie takiej dzia- - poprawy ich zdolności do zatrudniania,
łalności. - rozwoju usług aktywizacyjnych,
- rozwoju inicjatyw informacyjnych, szkole-
Kto może być naszym donatorem: niowych i doradczych.
- administracja rządowa i samorządowa (urzędy
miast, urzędy marszałkowskie itp.).- poprzez Priorytet VII Promocja integracji społecznej
zlecenie realizacji zadań publicznych ze środ-
ków publicznych; 1. Poddziałanie 7.2.1. Aktywizacja zagrożonych
- inne organizacje pozarządowe krajowe lub za- wykluczeniem społecznym. Dotacje przyzna-
graniczne; wane są projektom, które obejmują m.in:
- Unia Europejska (poprzez różne instytucje - staże, subsydiowane zatrudnienie, reinte-
wdrażające); gracja zawodowa u pracodawcy, poradni-
- podmioty niepubliczne (firmy, instytucje itp.). ctwo psychologiczne,
- nowe formy i metody wsparcia indywidual-
Źródeł dotacji jest wiele, poniżej zostały przedsta- nego i środowiskowego na rzecz integracji
wione jedynie wybrane ze względu na swoją do- zawodowej i społecznej,
stępność.
2. Poddziałanie 7.2.2. Wsparcie ekonomii spo-
a. Fundusze strukturalne Unii europejskiej łecznej. Wsparcie finansowe dla utworzenia
i funkcjonowania instytucji otoczenia sektora
Program Operacyjny Kapitał Ludzki ekonomii społecznej, świadczących następują-
ce usługi:
Priorytety ważne dla przedsiębiorstw społecznych: - usługi prawne, księgowe, marketingowe,
doradztwo finansowe,
Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich - doradztwo (indywidualne i grupowe) oraz
szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy
1. Poddziałanie 6.1.1. Zatrudnienie na regional- i umiejętności potrzebnych do założenia
nym rynku pracy, gdzie finansowane są projek- i prowadzenia działalności w sektorze
ty skierowane m.in. do osób pozostających bez ekonomii społecznej,
1

15. - rozwój partnerstwa lokalnego na rzecz roz- znesu i administracji publicznej,
woju ekonomii społecznej, - promowanie nowych form gospodarowania i
- promocję ekonomii społecznej i zatrudnie- tworzenia własnych miejsc pracy – spółdziel-
nia w sektorze ekonomii społecznej. czość socjalna.
2. Wolontariat pracowniczy, rozumiany jako formy
bezinteresownej i nieodpłatnej aktywności spo-
b. Fundusz inicjatyw obywatelskich łeczno-zawodowej pracowników realizowane
w oparciu o koncepcję społecznej odpowiedzial-
Na poziomie rządowym od 2009 do 2015 roku re- ności biznesu we współpracy z organizacjami
alizowany jest Program Operacyjny - Fundusz Ini- pozarządowymi – w szczególności inicjatywy
cjatyw Obywatelskich, finansowany w całości z kra- łączące bezinteresowne działanie z kształtowa-
jowych środków budżetowych. Jednym z czterech niem więzi społecznych opartych na zaufaniu
istotnych priorytetów tego programu jest ekonomia i solidarności społecznej.
społeczna.
Podmiotami uprawnionymi do składania wniosków Wysokość dotacji:
są m.in. spółdzielnie socjalne, ale wyłącznie w za- Od 10 tys. zł do 300 tys. zł:
kresie działalności społecznie użytecznej w sferze - 10 tys. – 150 tys. – wymagany wkład własny
zadań publicznych. 10% (do 40 tys. może być rzeczowy)
- 150 tys. – 300 tys. – wymagany wkład własny
Ze środków PO FIO finansowane są jedynie działa- 20%
nia mieszczące się w zakresie działalności statuto-
wej nieodpłatnej i odpłatnej.
Tym samym, środki PO FIO nie mogą być przezna-
czone na finansowanie działalności gospodarczej.
Projekty realizowane w ramach Priorytetu powinny
w różnych formach promować ideę łączenia aktyw-
ności ekonomicznej (zawodowej) z aktywnością
społeczną.
OBSZARY WSPARCIA:
1. Przedsiębiorczość społeczna i upowszechnia-
nie idei partnerstwa trójsektorowego:
- szkoleniowo-doradcze wsparcie rozwoju
różnych form przedsiębiorczości społecznej
inicjowanej i prowadzonej przez organizacje
pozarządowe,
- promowanie i upowszechnianie idei przed-
siębiorczości społecznej oraz dobrych prak-
tyk w tym obszarze,
- promowanie i upowszechnianie idei społecz-
nego zaangażowania przedsiębiorców oraz
współpracy organizacji pozarządowych, bi-
1

16. 7. WSParCie ze Strony SamorządóW ków pochodzących z innych źródeł na reali-
zację zadania publicznego (z zastrzeżeniem,
i. zlecanie realizacji zadań publicznych że czynnik ten jest brany pod uwagę jedynie
Nowelizacja Ustawy o działalności pożytku publicz- w przypadku zlecenia realizacji zadań w formie
nego i o wolontariacie, wprowadza szereg zmian, wspierania);
które umożliwiają zlecanie realizacji zadań publicz- - nie tylko wkład finansowy, ale także planowany
nych przez samorządy przedsiębiorstwom społecz- przez organizację pozarządową wkład rzeczo-
nym. wy i osobowy, w tym świadczenia wolontariuszy
Wprowadzone zmiany rozszerzają katalog pod- i pracę społeczną członków;
miotów uprawnionych do prowadzenia działalności - analizę i ocenę realizacji wcześniej zleconych
pożytku publicznego. Obok organizacji pozarzą- zadań publicznych (w przypadku organizacji po-
dowych, kościelnych osób prawnych i jednostek zarządowych lub podmiotów uprawnionych do
organizacyjnych oraz stowarzyszeń jednostek sa- prowadzenia działalności pożytku publicznego,
morządu terytorialnego, nowelizacja dopuszcza które w latach poprzednich realizowały zlecone
do prowadzenia działalności pożytku publicznego zadania publiczne), uwzględniającą rzetelność i
następujące podmioty: terminowość oraz sposób rozliczenia otrzyma-
- spółdzielnie socjalne, nych na ten cel środków.
- spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowie-
dzialnością oraz kluby sportowe będące spółka- Organ samorządu może zlecić realizację zadania
mi działającymi na podstawie przepisów o kul- publicznego o charakterze lokalnym lub regional-
turze fizycznej, których celem nie jest osiąganie nym z pominięciem trybu otwartego konkursu ofert.
zysku, które przeznaczają całość dochodu na Zlecenie realizacji zadania może nastąpić po złoże-
realizację celów statutowych i nie przeznacza- niu wniosku przez te podmioty w sytuacji, w której
ją zysku do podziału między swoich członków, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorial-
udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. nego uzna za celową realizację zadania objętego
złożonym wnioskiem.
Oznacza to, że również te w/w typy podmiotów Ustawa opisuje dokładnie procedurę trybu uprosz-
będą mogły ubiegać się o środki na realizację za- czonego z pominięciem otwartego konkursu. Tryb
dania publicznego. ten jest możliwy do zastosowania pod warunkiem,
iż wysokość dofinansowania lub finansowania za-
Zlecanie realizacji zadania publicznego odbywa dania publicznego nie przekracza 10 tys. zł, a czas
się w trybie konkursowym. Podmioty uprawnione realizacji zadania nie jest dłuższy, niż 90 dni.
składają swoje oferty (wnioski konkursowe) w od- Ustawodawca ograniczył przy tym możliwości ko-
powiedzi na konkurs ogłoszony przez samorząd. rzystania z tej procedury poprzez wprowadzenie
Ogłoszenia konkursowe są zamieszczane na stro- ograniczenia (do 20 tys. złotych) łącznej kwoty
nie internetowej danego samorządu. środków finansowych, przekazanych przez organ
wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego w
Przy rozpatrywaniu i ocenie ofert organ administra- tym trybie temu samemu podmiotowi w danym roku
cji państwowej ma obowiązek wziąć pod uwagę: kalendarzowym.
- proponowaną jakość wykonania zadania
i kwalifikacje osób, przy udziale których realizo- regranting
wane będzie zadanie publiczne; Nowelizacja wprowadza zapis, który w praktyce
- planowany udział środków własnych lub środ- umożliwi stosowanie tzw. regrantingu. Organi-
1

17. zacje pozarządowe lub podmioty uprawnione do - turystyki i krajoznawstwa;
prowadzenia działalności pożytku publicznego, - ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach
z którymi organ administracji publicznej zawarł i wsiach;
umowę na realizację zadania publicznego, będą - ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dzie-
mogły zlecić wykonanie tego zadania wybranym (w dzictwa przyrodniczego;
sposób zapewniający jawność i uczciwą konkuren- - porządku i bezpieczeństwa publicznego.
cję) organizacjom pozarządowym lub podmiotom
uprawnionym do prowadzenia działalności pożytku
publicznego, niebędącym stronami umowy. ii. Udzielanie pożyczek przez samorządy
Znowelizowana Ustawa o działalności pożytku
Umowa na wykonywanie inicjatywy lokalnej publicznego i o wolontariacie mówi o możliwości
Jest to zupełnie nowa forma współpracy, w ra- udzielania przez jednostki samorządu terytorial-
mach której mieszkańcy jednostki samorządu te- nego pożyczek, gwarancji, poręczeń organizacjom
rytorialnego (przynajmniej dwie osoby fizyczne) pozarządowym oraz podmiotom uprawnionym
bezpośrednio, bądź za pośrednictwem organizacji do prowadzenia działalności pożytku publicznego,
pozarządowych lub podmiotów uprawnionych do na realizację zadań w sferze pożytku publicznego,
prowadzenia działalności pożytku publicznego, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
mogą złożyć wniosek do swojej jednostki samorzą- Zapis ten wprowadzono przede wszystkim w celu
du o realizację zadania publicznego. rozwiania istniejących wątpliwości interpretacyj-
nych dotyczących możliwości udzielania przez
Ustawa precyzuje dokładnie, w jakim zakresie moż- samorząd organizacjom pozarządowym pożyczek,
na wykonać inicjatywę lokalną. Musi ona dotyczyć gwarancji, poręczeń. W Polsce niektóre samorządy
jednej z wybranych sfer pożytku publicznego: same podjęły już tego typu działania. I to nie tylko
- działalności wspomagającej rozwój wspólnot w zakresie udzielania pożyczek organizacjom po-
i społeczności lokalnych, w szczególności bu- zarządowym, ale również finansowania wkładów
dowy, rozbudowy lub remontu dróg, kanalizacji, własnych.
sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów
architektury stanowiących własność jednostek Systemy pożyczkowe oraz finansowanie wkładów
samorządu terytorialnego; własnych organizacji pozarządowych wprowadziły
- działalności charytatywnej; na swoim terenie samorządy w Cieszynie, Elblągu,
- podtrzymywania i upowszechniania tradycji Jastrzębiu Zdroju oraz Skarżysku-Kamiennej.
narodowej, pielęgnowania polskości oraz roz-
woju świadomości narodowej, obywatelskiej Przykład: Cieszyn
i kulturowej; Miasto Cieszyn udzieliło pierwszych pożyczek
- działalności na rzecz mniejszości narodowych i organizacjom pozarządowym w 2005 roku. Wtedy
etnicznych oraz języka regionalnego; akcja pożyczkowa objęła zaledwie kilka organizacji
- kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzi- i nie wymagała uchwalania osobnego regulaminu. Z
ctwa narodowego; roku na rok rosła jednak liczba NGO wnioskujących
- promocji i organizacji wolontariatu; o pożyczkę. Dlatego zaczęto się zastanawiać nad
- nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty opracowaniem przejrzystego mechanizmu udziela-
i wychowania; nia takiego wsparcia. Miasto zdecydowało się więc
- wspierania i upowszechniania kultury fizycznej i na skonstruowanie regulaminu, który określałby
sportu; ścieżkę postępowania dla organizacji zaintereso-
1

18. wanych wzięciem pożyczki. Systemowa regulacja
realizowanych dotychczas praktyk była potrzebna
przede wszystkim ze względu na konieczność pla-
nowania odpowiednich środków w budżecie mia-
sta. W związku z tym szczególnie istotne stało się
też komunikowanie przez organizacje potencjalnej
wielkości zapotrzebowania na środki w „funduszu
pożyczkowym”.
Regulamin udzielania pożyczek organizacjom
pozarządowym oraz instytucjom będących
organizatorami działań współfinansowanych
ze środków Unii Europejskiej oraz z innych środ-
ków pomocowych o charakterze refundacji uchwa-
lono w roku 2007. W budżecie miasta przewidziano
na ten cel 1 000 000 zł. Wysokość pożyczki, której
wysokość nie może przekraczać wartości środków
przyznanych przez donatora na realizację projektu
i jest udzielana na pisemny wniosek organizacji
bądź instytucji, których działania obejmują teren
gminy Cieszyn. Udzielane pożyczki są nieopro-
centowane. Okres, na jaki udziela się pożyczki,
nie może wykraczać poza dany rok budżetowy.
Pożyczkę należy każdorazowo zwrócić przed
31 grudnia danego roku. W momencie otrzymania
refundacji, pożyczkę należy spłacić jeszcze przed
ustalonym terminem spłaty. Udzielana pożycz-
ka jest zabezpieczana w taki sposób, że organi-
zacja składa weksel in blanco wraz z deklaracją
wekslową.
1

19. B. Finansowanie w zakresie działalności
gospodarczej
1. FUndUSz PraCy 2009. Działalność gospodarczą uruchomiłeś
01 września 2009. Musisz podać kal-
Środki na rozpoczęcie działalności w formie spół- kulację kosztów poniesionych w okresie
dzielni socjalnej można otrzymać z Funduszu Pra- od 01 czerwca 2009 do 30 września 2009;
cy. d. Czy i co zostało zrobione do tej pory na rzecz
rozpoczęcia działalności, w szczególności:
WaŻne!!! czy został pozyskany lokal (gdzie, od kogo,
O środki należy wnioskować zanim zarejestruje się na jakich warunkach), czy uzyskano nie-
spółdzielnię socjalną! zbędne pozwolenia (jakie), czy kandydaci
na spółdzielców odbyli szkolenia związane
z planowaną działalnością;
a. zasady e. Szczegółową specyfikację planowanych
wydatków z podziałem na kategorie, w tym
1. Trzeba być zarejestrowanym jako osoba bez- m.in.:
robotna w Powiatowym Urzędzie Pracy. - na zakup środków trwałych, materiałów, to-
2. Do PUP należy złożyć wniosek. Odpowiedni warów,
formularz jest dostępny na stronie internetowej - remont i adaptację lokalu,
i w siedzibie PUP. - opłatę wpisowego lub wkładu do spółdziel-
Uwaga! W każdym PUP może obowiązywać ni socjalnej
inny wzór wniosku – trzeba zgłosić się do swo- Trzeba określić kiedy planuje się poniesienie
jego PUP. poszczególnych wydatków (harmonogram
3. Można złożyć wspólny wniosek razem z po- wydatków);
zostałymi osobami, z którymi chce się założyć f. Formę zabezpieczenia zwrotu środków (wraz
spółdzielnię. z odsetkami), gdyby zaszedł przypadek:
4. We wniosku należy podać następujące infor- - wykorzystania otrzymanych środków nie-
macje: zgodnie z przeznaczeniem,
a. O jaką kwotę środków się starasz; - prowadzenia przez spółdzielnię działalno-
b. Jaki rodzaj działalności gospodarczej chcesz ści gospodarczej krócej niż 12 miesięcy,
prowadzić – musisz podać nazwę i symbol - bycia członkiem spółdzielni socjalnej przez
określony wg Polskiej Klasyfikacji Działalno- okres krótszy niż 12 miesięcy,
ści (PKD); - naruszenia innych warunków umowy,
c. Kalkulację kosztów związanych z podję- Formami zabezpieczenia mogą być m.in.:
ciem działalności, jakie zostaną poniesione - poręczenie cywilne,
w okresie od dnia zawarcia umowy do 30 - blokada rachunku bankowego,
dnia od dnia podjęcia działalności gospodar- - weksel z poręczeniem wekslowym,
czej oraz źródła ich finansowania; - gwarancja bankowa;
Przykład: g. Przewidywane efekty ekonomiczne prowa-
Umowę z PUP podpisałeś 01 czerwca dzenia działalności gospodarczej.
1

20. b. Warunki przyznawania środków nie poza granicami kraju;
- działalność eksportową,
Wniosek zostanie uwzględniony przez PUP, jeżeli - działalność prowadzoną w sektorze przemysłu
wnioskodawca spełnia następujące warunki: węglowego,
- działalność uwarunkowaną pierwszeństwem
1. W okresie 12 miesięcy poprzedzających zło- korzystania z towarów krajowych w stosunku
żenie wniosku nie odmówił bez uzasadnionej do towarów sprowadzonych z zagranicy,
przyczyny przyjęcia propozycji: - działalność, w której wysokość środków jest
- odpowiedniego zatrudnienia, ustalana na podstawie ceny lub ilości produktów
- innej pracy zarobkowej, nabytych lub wprowadzanych do obrotu
- szkolenia, stażu, przygotowania zawodo- - działalność, w której zachodzi obowiązek dzie-
wego, lenia się środkami pomocy z producentami
- wykonywania prac społecznie użytecznych, surowców;
prac interwencyjnych lub robót publicznych; - handel obwoźny;
2. Nie otrzymał w okresie 5 lat poprzedzających - prowadzenie biura kredytowego, pożyczkowe-
złożenie wniosku go, punktu kasowego (opłat) bez współpracy
- pożyczki z Funduszu Pracy lub z bankiem, SKOK lub Poczta Polska;
- środków z innych funduszy publicznych na - prowadzenie lombardu;
podjęcie działalności gospodarczej lub rolni- - prowadzenie salonu gier hazardowych oraz firm
czej; typu agencji towarzyskich itp.;
3. Spełnia warunki do uzyskania pomocy de mini- - usługi wróżbiarskie i ezoteryczne;
mis; - prowadzenie działalności gospodarczej toż-
4. Spółdzielnia socjalna, do której ma zamiar samej z działalnością gospodarczą współmał-
przystąpić, nie zalega z opłacaniem w terminie żonka;
składek i innych danin publicznych oraz nie po- - prowadzenie w tej samej lokalizacji działalności
siada nieuregulowanych w terminie zobowią- gospodarczej o takim profilu, jak działalność
zań cywilnoprawnych; gospodarcza prowadzona przez inny podmiot
5. Nie prowadził i nie miał zarejestrowanej dzia- w tym samym miejscu.
łalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy 2) Środki na podjecie działalności mogą być prze-
poprzedzających złożenie wniosku; znaczone na utworzenie firmy, której siedziba
6. Nie był w okresie 2 lat przed złożeniem wnio- i miejsce stałego wykonywania działalności bę-
sku skazany za przestępstwa przeciwko ob- dzie znajdować się na terenie powiatu właści-
rotowi gospodarczemu, w rozumieniu ustawy wego dla danego PUP.
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny; 3) Środki na podjecie działalności mogą być przy-
7. Złożył wniosek kompletny i prawidłowo sporzą- znane na taką samą działalność gospo-
dzony łącznie z dokumentami niezbędnymi do darczą prowadzoną wcześniej przez oso-
jego oceny określonymi w dalszej części Prze- bę bezrobotną tylko w wyjątkowych
wodnika. sytuacjach, kiedy poprzednia działalność
została zakończona z przyczyn losowych
1) Na co nie można przeznaczyć środków: i od jej zakończenia minął okres co najmniej
- działalność gospodarczą prowadzoną w formie 24 m-cy.
spółek osobowych i handlowych; 4) Środki na podjecie działalności nie są przyzna-
- działalność gospodarczą prowadzoną wyłącz- wane na przejęcie działalności gospodarczej
20

21. od innego podmiotu. Przez przejęcie rozumie się 6) wypełnione formularze: „Informacja na temat
sytuację, w której nastąpi jednoczesne odkupie- sytuacji majątkowej i zobowiązań Wniosko-
nie środków trwałych i obrotowych od podmiotu, dawcy/Poręczyciela”;
o którym mowa powyżej oraz prowadzenie dzia- 7) dokumenty dotyczące zabezpieczenia zwrotu
łalności o tym samym profilu i w tym samym wnioskowanych środków (ich rodzaj jest okre-
miejscu. ślany zależnie od rodzaju składanego zabez-
pieczenia) – oryginały;
8) kserokopie dokumentów tożsamości wnio-
c. Procedura składania wniosków skodawcy i poręczycieli;
9) dokument potwierdzający rozdzielność mają-
Prawidłowo i kompletnie wypełniony wniosek tkową wnioskodawcy lub poręczyciela, sen-
należy złożyć w Powiatowym Urzędzie Pracy wraz tencja wyroku sądowego o rozwodzie wnio-
z następującymi załącznikami: skodawcy lub poręczyciela, akt zgonu współ-
1) plan przedsięwzięcia, w którym zostaną opi- małżonka wnioskodawcy lub poręczyciela
sane przewidywane efekty ekonomiczne pla- – oryginały do wglądu i kserokopie;
nowanej działalności gospodarczej; 10) umowa rachunku bankowego Wnioskodawcy
2) dokument potwierdzający formę użytkowania wskazanego we wniosku lub zaświadczenie
lokalu - oryginały do wglądu i kserokopie: o numerze rachunku wydane przez bank - ory-
- lokal własny – dokument potwierdzający tytuł ginał do wglądu i kserokopia;
prawny do lokalu (wypis z księgi wieczystej, 11) inne dokumenty wskazane przez Urząd w za-
przydział lub inny dokument potwierdzający leżności od rodzaju planowanej działalności;
prawo do lokalu), 12) oświadczenie o:
- lokal wynajęty – wstępna umowa najmu, - korzystaniu lub niekorzystaniu, w okresie
dzierżawy, użyczenia (na okres dłuższy niż 5 lat poprzedzających dzień złożenia wnio-
12 miesięcy od planowanej daty rozpoczę- sku, ze środków Funduszu Pracy lub innych
cia działalności) lub oświadczenie podmiotu, funduszy publicznych na podjecie działalno-
od którego będzie wynajmowany lokal ści gospodarczej lub rolniczej,
o możliwości wynajmu najpóźniej z dniem - wysokości uzyskanej pomocy de minimis
rozpoczęcia działalności gospodarczej; w okresie ostatnich 3 lat przed złożeniem
3) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawo- wniosku,
dowe wnioskodawcy do prowadzenia dzia- - nieprowadzeniu działalności gospodarczej
łalności gospodarczej w wybranym pro- w okresie 12 miesięcy przed dniem złoże-
filu (certyfikaty, świadectwa szkolne, dyplomy, nia wniosku, co oznacza nie posiadanie w
zaświadczenia, świadectwa pracy, umowy tym okresie wpisu do ewidencji działalności
zlecenia, umowy o dzieło, listy referencyjne) - gospodarczej,
oryginały do wglądu i kserokopie; - wykorzystaniu przyznanych środków zgod-
4) deklaracje współpracy lub listy intencyjne nie z przeznaczeniem,
dotyczące planowanej działalności - oryginały; - niepodejmowaniu zatrudnienia w okresie 12
5) dokumenty potwierdzające uzyskanie nie- miesięcy po dniu rozpoczęcia prowadzenia
zbędnych pozwoleń do prowadzenia plano- działalności gospodarczej (nie dotyczy osób
wanej działalności gospodarczej, w przypadku podejmujących działalność w ramach spół-
kiedy wymagają tego przepisy prawa - oryginały dzielni socjalnej),
do wglądu i kserokopie; - rezygnacji z możliwości zawieszenia działal-
21

22. ności gospodarczej w trakcie trwania umowy w którym ma być prowadzona działalność gospo-
(nie dotyczy osób podejmujących działal- darcza.
ność w ramach spółdzielni socjalnej),
- niekaralności w okresie 2 lat przed dniem Przy ocenie merytorycznej uwzględniane są nastę-
złożenia wniosku za przestępstwa przeciw- pujące kryteria:
ko obrotowi gospodarczemu, w rozumieniu 1) pozostawanie wnioskodawcy w grupie osób
ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. – Kodeks będących w szczególnej sytuacji na rynku pra-
karny, cy, a w szczególności w grupie:
- niezłożeniu wniosku o przyznanie środ- - bezrobotnych do 25 roku życia,
ków na podjecie działalności gospodarczej - długotrwale bezrobotnych,
lub wniosku o przystąpieniu do spółdzielni - bezrobotnych powyżej 50 roku życia;
socjalnej do innego starosty, 2) okres pozostawania w rejestrze osób bezrobot-
13) bezrobotny zamierzający przystąpić do ist- nych;
niejącej spółdzielni socjalnej dołącza także do 3) aktualna sytuacja na rynku pracy;
wniosku pisemna informacje tej spółdzielni o: 4) celowość i zasadność przeznaczenia wnio-
- przyjęciu bezrobotnego do spółdzielni so- skowanych środków ze względu na rodzaj pla-
cjalnej jako członka, po wniesieniu wpłaty nowanej działalności;
w wysokości określonej w informacji oraz 5) przygotowanie zawodowe wnioskodawcy do
spełnieniu innych warunków określonych prowadzenia wybranego rodzaju działalności
w tej informacji, - udokumentowane kwalifikacje, umiejętności
- niezaleganiu przez spółdzielnie socjalna i doświadczenie zawodowe;
w dniu wydania informacji z opłacaniem 6) działania podjęte na rzecz planowanej działal-
w terminie składek na ubezpieczenia spo- ności;
łeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz 7) wysokość i rodzaj posiadanych przez wniosko-
Gwarantowanych Świadczeń Pracowni- dawcę środków własnych;
czych, innych danin publicznych oraz niepo- 8) zapotrzebowanie na dany rodzaj działalności
siadaniu nieuregulowanych w terminie zobo- na planowanym obszarze działania;
wiązań cywilnoprawnych. 9) poprawność merytoryczna oraz realność przed-
stawionego planu przedsięwzięcia;
Komunikat z podanym terminem przyjmowania 10) efektywność ekonomiczna planowanego przed-
wniosków jest zamieszczany w gablotach informa- sięwzięcia, jej realność i sposób uzasadnienia
cyjnych PUP oraz na jego stronie internetowej. w planie przedsięwzięcia;
UWAGA: warto złożyć wniosek osobiście, gdyż 11) perspektywy rozwoju tworzonej firmy na tle
stwarza to możliwość sprawdzenia jego poprawno- konkurencji;
ści i uzupełnienia. 12) możliwość prowadzenia działalności w spo-
Samo złożenie wniosku nie gwarantuje przyznania sób ciągły przez okres minimum 12 miesięcy;
dotacji. Zależy to od puli środków, jaką posiada 13) ocena proponowanego zabezpieczenia - ro-
PUP na tę formę wsparcia, a także od szans powo- dzaj przyjmowanego przez Urząd zabezpie-
dzenia przedsięwzięcia opisanego we wniosku. czenia zależy od stopnia ryzyka podejmowanej
działalności oraz wiarygodności składanych
Wniosek jest sprawdzany pod kątem formalnym zabezpieczeń;
i merytorycznym. W trakcie procedury Urząd może 14) wyniki wizytacji wstępnej;
przeprowadzić wizytację wstępną w miejscu, 15) postanowienia niniejszych zasad.
22

23. zabezpieczenie zwrotu środków na podjęcie we wspólnocie majątkowej wyrażona podpisem zło-
działalności gospodarczej żonym osobiście w siedzibie Powiatowego Urzędu
Wnioskodawca jest obowiązany złożyć zabez- Pracy w Poznaniu i w obecności upoważnionego
pieczenie zwrotu środków na podjecie działalno- pracownika Urzędu w dniu podpisania umowy o
ści gospodarczej wraz z ustawowymi odsetkami, przyznaniu przedmiotowych środków lub podpisem
na wypadek ich wykorzystania niezgodnego z prze- poświadczonym notarialnie.
znaczeniem, prowadzenia działalności gospodar- Koszty związane z zabezpieczeniem zwrotu przed-
czej lub bycia członkiem spółdzielni socjalnej przez miotowych środków, w tym także z usunięciem tego
okres krótszy niż 12 miesięcy albo naruszenia zabezpieczenia po wygaśnięciu umowy, ponosi
innych warunków umowy. wnioskodawca.
Dokumenty dotyczące zabezpieczenia są składane
razem z wnioskiem o przyznanie środków na pod- kurs prowadzenia własnej działalności gospo-
jęcie działalności. darczej
Poręczenie jako zabezpieczenie powinno być do- Osoba, której wniosek został oceniony pozytywnie
konane przez co najmniej 2 osoby, których stałe pod względem formalnym i merytorycznym jest
miesięczne dochody brutto wynoszą (każdego kierowana przez Urząd na kurs dotyczący prowa-
poręczyciela) nie mniej niż 1700 zł lub 3 osoby, dzenia własnej działalności gospodarczej. Celem
których stałe miesięczne dochody brutto wynoszą kursu jest zapoznanie jego uczestników z obowią-
(każdego poręczyciela) nie mniej niż 1500 zł. zującymi przepisami prawa dotyczącymi prowadze-
nia działalności gospodarczej, zasadami rozliczeń
Poręczycielem nie może być: obrotu gospodarczego oraz praktyczne wdrożenie
- współmałżonek wnioskodawcy pozostający do założenia i prowadzenia własnej firmy.
z nim we wspólnocie majątkowej, Warunkiem przyznania przez Urząd środków na
- współmałżonek poręczyciela pozostający z nim podjęcie działalności jest uzyskanie pozytywnej
we wspólnocie majątkowej, oceny formalnej i merytorycznej oraz ukończenie
- osoba będąca dłużnikiem Funduszu Pracy i jej z wynikiem pozytywnym kursu.
współmałżonek pozostający z nią we wspólno- O uwzględnieniu lub odmowie uwzględnienia wnio-
cie majątkowej, sku Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu powiada-
- osoba, która jest w trakcie umowy poręczenia mia bezrobotnego w formie pisemnej w terminie
w związku z realizacją innej umowy o przyzna- 30 dni od dnia złożenia kompletnego i prawidłowo
nie jednorazowo środków na podjęcie działalno- sporządzonego wniosku wraz z innymi niezbędny-
ści gospodarczej. mi do jego rozpatrzenia dokumentami. Za datę zło-
żenia wniosku w Urzędzie przyjmuje się datę złoże-
Poręczyciele w dniu zawarcia umowy o przyznaniu nia pełnego kompletu dokumentów. W przypadku
bezrobotnemu środków na podjęcie działalności niemożnosci rozpatrzenia wniosku w tym terminie
zobowiązani są do podpisania umowy poręczenia (np.: konieczność uzupełnienia wniosku lub inne)
- osobiście w siedzibie Powiatowego Urzędu Pracy Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu powiadomi
w Poznaniu i w obecności upoważnionego pracow- wnioskodawcę o przyczynie zwłoki i wskaże nowy
nika Urzędu lub notarialnie. termin rozpatrzenia.
Warunkiem zawarcia przedmiotowej umowy jest
również zgoda współmałżonka wnioskodawcy po- Wysokość przyznanych bezrobotnemu środ-
zostającego z nim we wspólnocie majątkowej oraz ków na podjęcie działalności
współmałżonka poręczyciela pozostającego z nim W przypadku, gdy działalność jest podejmowana
23

24. na zasadach określonych dla spółdzielni socjal-
nych wysokość przyznanych środków nie może
przekraczać 4-krotnego przeciętnego wynagro-
dzenia na jednego członka założyciela spółdzielni
oraz 3-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na
jednego członka przystępującego do spółdzielni po
jej założeniu.
Pod pojęciem „przeciętne wynagrodzenie” rozu-
mie się przeciętne wynagrodzenie w poprzednim
kwartale, od pierwszego dnia następnego miesią-
ca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzę-
du Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rze-
czypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Wysokość
przeciętnego wynagrodzenia jest przyjmowana na
dzień zawarcia z bezrobotnym umowy o przyzna-
niu jednorazowo środków na podjecie działalności
gospodarczej.
Fundusz Pracy – zwrot składek
W stosunku do osób zatrudnionych w spółdzielni
część wynagrodzenia odpowiadająca składce na-
leżnej od zatrudnionego na ubezpieczenia eme-
rytalne, rentowe i chorobowe oraz część kosztów
osobowych pracodawcy odpowiadająca składce na
ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe
za zatrudnionego, na podstawie umowy zawartej
między starostą właściwym dla siedziby spółdziel-
ni a spółdzielnią może podlegać finansowaniu ze
środków Funduszu Pracy w pełnej wysokości przez
okres
- 24 miesięcy od dnia zatrudnienia oraz
- w połowie wysokości przez kolejne 12 miesięcy,
do wysokości odpowiadającej miesięcznie wy-
sokości składki, której podstawą wymiaru jest
kwota minimalnego wynagrodzenia.
- Zwrotu opłaconych składek dokonuje starosta,
w okresach kwartalnych na podstawie udoku-
mentowanego wniosku spółdzielni, w terminie
30 dni od dnia jego złożenia.
- Na podstawie udokumentowanego wniosku
spółdzielni starosta może przekazać co miesiąc
zaliczkę na opłacanie składek.
2

25. 2. PFron w poprzednim punkcie. Poniżej zostaną wymienio-
ne dodatkowe warunki, dotyczące osób niepełno-
Od 2007 roku osoby niepełnosprawne zarejestro- sprawnych.
wane w powiatowym urzędzie pracy jako osoby
bezrobotne albo poszukujące pracy mogą otrzymać Wnioskodawca nie posiada zaległości w zobowią-
z Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zaniach wobec PFRON.
środki na:
- wniesienie po raz pierwszy wkładu do spółdziel- Załącznikiem do wniosku jest:
ni socjalnej, a. aktualne orzeczenie o stopniu niepełnospraw-
- ponowne podjęcie działalności, o której mowa ności - oryginał do wglądu i kserokopia,
wyżej lub ponowne wniesienie wkładu do spół- b. oświadczenie o korzystaniu lub niekorzystaniu
dzielni socjalnej, jeżeli zgodnie z oświadczeniem ze środków PFRON lub z innych środków pub-
wnioskodawcy upłynęło co najmniej 12 miesię- licznych na podjęcie działalności,
cy od zaprzestania prowadzenia tej działalności c. oświadczenie o nieposiadaniu zaległości w zo-
lub od członkowstwa w spółdzielni socjalnej. bowiązaniach wobec PFRON.
Pomoc, o której mowa wyżej, jest przyznawa- O pozytywnym rozpatrzeniu wniosku decyduje
na przez Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy m.in. wysokość posiadanych w danym roku przez
w ramach udzielonego upoważnienia Starosty i li- Urząd środków z PFRON.
mitu środków przeznaczonych na jej finansowanie.
Przyznanie środków następuje na podstawie umo- Przy zabezpieczeniu w formie poręczenia:
wy pisemnej zawartej pomiędzy Dyrektorem Urzę- 1) Przy środkach w wysokości nie przekracza-
du a wnioskodawcą. jącej 6-krotności wysokości przeciętnego wy-
nagrodzenia powinno być ono dokonane przez
Wysokość przyznanych wnioskodawcy środków co najmniej 2 osoby, których stałe miesięczne
nie może przekraczać 15-krotnej wysokości prze- dochody brutto wynoszą (każdego poręczycie-
ciętnego wynagrodzenia. Wysokość przeciętnego la) nie mniej niż 1700,00 zł lub przez 3 oso-
wynagrodzenia jest przyjmowana na dzień zawar- by, których stałe miesięczne dochody brutto
cia umowy z wnioskodawcą. Pod pojęciem „prze- wynoszą (każdego poręczyciela) nie mniej niż
ciętne wynagrodzenie” rozumie się przeciętne 1500,00 zł.
wynagrodzenie w poprzednim kwartale, od pierw- 2) Przy wysokości środków od 6-krotności do 12-
szego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu krotności wysokości przeciętnego wynagrodze-
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego nia, poręczenie powinno być dokonane przez
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 2 osoby, których stałe miesięczne
„Monitor Polski”. dochody brutto wynoszą (każdego poręczycie-
Przyznane wnioskodawcy środki na podjęcie dzia- la) nie mniej niż 2200,00 zł lub przez 3 oso-
łalności stanowią kwotę brutto kosztów i wydat- by, których stałe miesięczne dochody brutto
ków. wynoszą (każdego poręczyciela) nie mniej niż
1800,00 zł.
Środki na podjęcie działalności przyznawane są 3) Przy wysokości środków od 12-krotności do
na wniosek wnioskodawcy. Warunki, procedura 15-krotności wysokości przeciętnego wynagro-
składania wniosku i jego zawartość są analogicz- dzenia, zabezpieczenie stanowi poręczenie co
ne do warunków, procedury i zawartości opisanej najmniej 3 osób, których stałe miesięczne do-
2

26. chody brutto wynoszą (każdego poręczyciela)
nie mniej niż 3200 zł, połączone z zabezpiecze-
niem ustanowionym w innej formie wskazanej
przez Urząd (np.: weksel z poręczeniem wek-
slowym, gwarancja bankowa, blokada środków
na rachunku bankowym).
Działalność, na którą wnioskodawca otrzymał środ-
ki z Funduszu, musi być prowadzona przez niego
w sposób nieprzerwany (ciągły), tj. bez zgłaszania
przerw przez co najmniej 24 miesiące od dnia jej
rozpoczęcia pod rygorem wypowiedzenia umowy.
2

27. 3. Program oPeraCyJny kaPitał lUdzki Do ubiegania się o dofinansowanie projektu upraw-
nione są wszystkie podmioty – z wyłączeniem osób
i. Priorytet i, poddziałanie 1.19., w którym jed- fizycznych (nie dotyczy osób prowadzących dzia-
nym z partnerów jest Fundacja Barka. łalność gospodarczą lub oświatową na podstawie
odrębnych przepisów). Jednak podmioty ubiegają-
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej realizuje ce się o dofinansowanie muszą działać w zakresie
5-letni projekt systemowy pt. „Zintegrowany sys- tematyki, w ramach której realizowany jest projekt.
temu wsparcia ekonomii społecznej w Polsce” (PO
KL 1.19.). W projekcie uczestniczy 7 partnerów W ramach Działania 6.2. przewidziane są różne
społecznych. W ramach projektu prowadzone będą formy pomocy, które mają za zadanie wspomagać
działania dotyczące budowania świadomości spo- przedsiębiorcę zarówno w momencie zakładania
łecznej w obszarze ekonomii społecznej, kształce- przedsiębiorstwa, jak i w początkowym okresie
nia kadr ekonomii społecznej, wsparcia tworzenie jego funkcjonowania. Dla realizacji tego celu prze-
podmiotów integracji i ekonomii społecznej oraz widziany został zestaw form wsparcia i instrumen-
budowania modeli partnerstw lokalnych. tów adresowanych do osób fizycznych zamierza-
Jednym z działań projektowych jest fundusz gran- jących rozpocząć działalność gospodarczą, w tym
towy dla podmiotów ekonomii społecznej. Part- w formie spółdzielni socjalnej, obejmujący:
nerem odpowiedzialnym za jego realizację jest a. doradztwo (indywidualne i grupowe) oraz szko-
Fundacja Fundusz Współpracy. Obecnie trwa usta- lenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umie-
lanie zasad udzielania grantów. Według wstępnej jętności potrzebnych do założenia i prowadze-
koncepcji fundusz miałby działać bardzo szeroko. nia działalności gospodarczej,
O granty mogłyby starać się zarówno nowotwo- b. przyznanie środków finansowych na rozwój
rzone podmioty (np. grupy inicjatywne spółdzielni przedsiębiorczości (w tym w formie spółdziel-
socjalnych), jak i te już istniejące i działające. Obok ni lub spółdzielni socjalnej - o ile wszyscy
spółdzielni socjalnych o wsparcie finansowe będą udziałowcy są osobami, które rozpoczęły pro-
mogły występować inne podmioty, np. organizacje wadzenie działalności w wyniku uczestnictwa
prowadzące działalność gospodarczą. w projekcie realizowanym w ramach przed-
Szczegółowe informacje na ten temat powinny uka- miotowego Działania), do wysokości stano-
zać się na stronach internetowych partnerów pro- wiącej równowartość 40 000,00 PLN (lub 20
jektu, w tym Fundacji Barka, w pierwszej połowie 000,00 PLN na osobę w przypadku spółdzielni
2010r. lub spółdzielni socjalnej),
c. wsparcie pomostowe w okresie do 6 / do 12
ii. Priorytet Vi „rynek pracy otwarty dla wszyst- miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności
kich”, poddziałanie 6.2.: Wsparcie oraz promo- gospodarczej, obejmujące finansowe wsparcie
cja przedsiębiorczości oraz samozatrudnienia. pomostowe wypłacane miesięcznie w kwocie
Ważne dla nowopowstających spółdzielni. nie większej niż równowartość minimalne-
Celem wsparcia realizowanego w ramach Działania go wynagrodzenia obowiązującego na dzień
6.2. POKL jest promowanie postaw kreatywnych i wypłacenia dotacji, połączone z doradztwem
przedsiębiorczych, a także wspieranie rozwiązań oraz pomocą w efektywnym wykorzystaniu
i inicjatyw służących tworzeniu nowych miejsc pra- dotacji (wyłącznie dla osób, które rozpoczęły
cy w obszarze przedsiębiorczości i samozatrudnie- działalność gospodarczą w ramach danego
nia. projektu.
2

28. Wszystkie te formy wsparcia muszą być udzielane
łącznie. Oznacza to, że dotacji nie może otrzymać
beneficjent, który nie korzystał z doradztwa i szko-
leń.
Nie wszystkie osoby biorące udział w projekcie
otrzymują wsparcie finansowe. Jest to uzależnione
od tego, na ile wysoko zostaną ocenione szanse
prowadzenia przez niego zaplanowanej działalno-
ści gospodarczej.
Informacji o tym, które podmioty realizują projekty
w ramach działania 6.2. trzeba szukać na stronach
instytucji wdrażających PO KL w danym wojewódz-
twie. W Wielkopolsce na stronach Wojewódzkiego
Urzędu Pracy: www.efs.wup.poznan.pl.
Niestety, jak dotąd, większość projektów z 6.2. jest
ukierunkowana na wspieranie indywidualnej dzia-
łalności gospodarczej, a nie działalności w formie
spółdzielni socjalnej. Niemniej warto śledzić, czy
takie projekty się nie pojawią.
2

29. 4. ośrodki WSParCia SPółdzielCzośCi realizacji zadania publicznego zgodnie z ustawą
SoCJalneJ z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz.
OWSS-y są tworzone w ramach programu Mini- 873, z późn zm.),
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej „Wspieranie - pożyczki - na wadium składane podczas uczest-
rozwoju spółdzielczości socjalnej”. Celem progra- nictwa w przetargu oraz na wniesienie zabez-
mu jest zapewnienie systemu doradczo - finanso- pieczenia należytego wykonania umowy, o któ-
wego dla nowo tworzonych oraz funkcjonujących rych mowa w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r.
spółdzielni socjalnych. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19,
Wybór podmiotów prowadzących OWSS następuje poz. 177, z późn. zm.),
na drodze konkursu otwartego, który jest ogłaszany - granty dla działających spółdzielni socjalnych,
corocznie w marcu. które podejmą proces restrukturyzacji profilu
swojej działalności oraz dla nowo powstałych.
OWSS-y mogą być prowadzone przez:
- jednostki samorządu terytorialnego, w tym: Środki muszą być wydatkowane do końca roku,
urzędy pracy, ośrodki pomocy społecznej; w którym odbył się konkurs.
- organizacje pozarządowe;
- związki spółdzielcze. Ograniczenia:
Projektodawcy winni wykazać się minimum 2 let- - Mały kapitał – kilkadziesiąt tysięcy zł., co skut-
nim okresem doświadczeń w zakresie problematy- kuje małymi dotacjami i pożyczkami dla niewiel-
ki spółdzielczości socjalnej, wspierania jej rozwoju kiej liczby przedsiębiorstw;
w kraju lub regionie. - Krótki okres funkcjonowania: od maja do grud-
nia danego roku, co prowadzi do trudności
W 2009r. funkcjonowało 10 OWSS-ów, obejmują- w przypadku pożyczek i poręczeń.
cych swoimi działaniami wszystkie województwa.
Każdy z OWSS-ów otrzymał dotację w wysokości
kilkudziesięciu tysięcy zł.
Podstawowym zadaniem OWSS jest doradztwo
oraz udzielanie wsparcia finansowego spółdziel-
niom socjalnym przeznaczanego na:
- poręczenia – w przypadku wspierania osób bez-
robotnych zamierzających utworzyć spółdziel-
nię socjalną i ubiegających o środki na ten cel
z Funduszu Pracy,
- pożyczki – na opłatę składek ubezpieczenio-
wych spółdzielców, którym Fundusz Pracy
będzie je refundował na podstawie art. 12 ust.
3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdziel-
niach socjalnych (Dz. U. 94, poz. 651),
- pożyczki – na zakup materiałów i narzędzi
niezbędnych do wykonania udzielonego zamó-
wienia publicznego lub wykonania powierzonej
2

30. 5. Banki Oferta dla fundacji i stowarzyszeń:
- Kredyt inwestycyjny, przeznaczony na uzupeł-
Większość polskich banków nie posiada specjalnie niające finansowanie przedsięwzięć mających
dedykowanej dla podmiotów gospodarki społecz- na celu odtworzenie, modernizację lub zwięk-
nej oferty produktowej. Portale NGO.pl i Bankier. szenie majątku trwałego.
pl postanowiły sprawdzić jak w tym zakresie wy- - Kredyt europejski, przeznaczony jest na kom-
gląda oferta polskich banków. Spośród 22 przean- plementarne finansowanie przedsięwzięć
kietowanych instytucji tylko dziesięć banków udzie- objętych unijnymi dotacjami inwestycyjnymi.
liło odpowiedzi na opracowana w tym celu ankietę, - Kredyt krótkoterminowy odnawialny w rachunku
natomiast nieliczne przedstawiły konkretne propo- bieżącym.
zycje dedykowane dla tego segmentu. Na tym tle - Kredyt obrotowy z terminarzem spłat w rachun-
wyróżniają się PKO Bank Polski i Bank Inicjatyw ku kredytowym.
Społeczno - Ekonomicznych. Oba banki posia- - Gwarancje bankowe udzielane jako zabezpie-
dają szeroko rozbudowaną ofertę przeznaczona czenie realizacji podpisanych umów i kontrak-
specjalnie dla fundacji i stowarzyszeń. tów handlowych.
Większość banków proponuje organizacjom poza-
rządowym te same pakiety usług co małym i śred- Opis wybranych produktów
nim przedsiębiorstwom (MSP). Co prawda banki
deklarują, że instytucje funkcjonujące w trzecim Kredyt inwestycyjny
sektorze mogą liczyć na upusty i atrakcyjne ofer- Możliwość kredytowania nawet do 10 lat. Terminarz
ty, jednak tylko nieliczne potrafią przedstawić kon- spłat jest dostosowany do rodzaju realizowanej in-
kretną propozycję. Negocjacji podlegają zazwyczaj westycji. Istnieje możliwość odroczenia spłaty rat
jedynie opłaty pobierane za prowadzenie rachun- kapitałowych do 24 miesięcy i spłaty odsetek do
ku, a nie za konkretne operacje (np. przelewy). 6 miesięcy, licząc od daty uruchomienia kredytu.
Kredyt może być spłacany w ratach: miesięcznych,
Bank dnB nord (następca BiSe) kwartalnych lub półrocznych.
Misją Banku DnB NORD jest świadczenie wysokiej - kredyt może być zaciągnięty w złotówkach lub
jakości usług finansowych i doradczych sprzyjają- w walutach wymienialnych. Kredyty waluto-
cych rozwojowi przedsiębiorczości i inicjatyw lokal- we mogą być denominowane do złotego lub
nych wspierających rozwój społeczeństwa obywa- w szczególnych przypadkach wypłacane
telskiego. Klienci Banku to przede wszystkim małe w walucie,
i średnie przedsiębiorstwa, jednostki samorządu te- - możliwość udzielenia kredytu do 75% ogól-
rytorialnego, fundacje i stowarzyszenia, wspólnoty nej sumy nakładów realizowanej inwestycji,
i spółdzielnie mieszkaniowe oraz klienci indywidu- a w przypadku przedsięwzięć nowo uruchamia-
alni. Bank jest bankowym partnerem wielu fundacji nych do 50%,
i stowarzyszeń. Tworząc rozwiązania i instrumenty - kredyt inwestycyjny w DnB NORD to dogodna
dostosowane do ich potrzeb, niezbędne do realiza- forma finansowania przedsięwzięć inwestycyj-
cji ich programów i osiągania celów statutowych, nych oraz indywidualnie negocjowane warunki
korzysta z doświadczeń własnych oraz francuskie- udzielania kredytu,
go akcjonariusza – banku Crédit Coopératif, który - możliwe jest przeznaczenie kredytu inwesty-
od ponad 70 lat działa we Francji w dziedzinie eko- cyjnego na refinansowanie nakładów inwesty-
nomii społecznej. cyjnych wcześniej sfinansowanych z innych
źródeł.
30

31. Kredyt europejski ków z dotacji,
Kredyt europejski oferowany jest w dwóch for- - korzystne oprocentowanie,
mach: - możliwość negocjowania warunków cenowych
- Kredyt europejski na inwestycje - przeznaczony kredytu.
na wydatki związane z zakupem rzeczowych
środków trwałych. Gwarancje bankowe
- Kredyt europejski z terminarzem spłat - prze- Gwarancje bankowe są nieodwołalnym zobowią-
znaczony na finansowanie tzw. „projektów zaniem Banku, zwanego gwarantem, do wykona-
miękkich” np. granty badawcze, projekty szko- nia na pierwsze żądanie uprawnionego podmiotu,
leniowe i edukacyjne. zwanego beneficjentem, zapłaty świadczenia pie-
niężnego, w wypadku gdyby Klient Banku, zwany
Finansowanie kredytem europejskim może odby- zleceniodawcą, na zlecenie którego gwarancja zo-
wać się w następujący sposób: stała wydana, nie wykonał zobowiązania w ustalo-
- finansowanie uzupełniające, nym terminie lub na ustalonych warunkach.
- finansowanie pomostowe.
Gwarancje mogą być udzielane jako zabezpie-
Finansowanie uzupełniające- na wydatki nie stano- czenie realizacji podpisanych umów i kontraktów.
wiące kosztów kwalifikowanych projektu: Zwiększają one wiarygodność finansową zlecenio-
- okres finansowania: nawet do 12 lat, dawcy oraz pozwalają na zrealizowanie transakcji
- waluta: PLN, EUR, USD, CHF, bez konieczności natychmiastowego angażowania
- możliwość finansowania do 80% wartości inwe- własnych środków. Wysokość gwarancji określana
stycji, jest każdorazowo w decyzji kredytowej. Gwaran-
- terminy spłaty kapitału kredytu: dopasowane cja może być udzielona w złotych lub w walutach
do potrzeb klienta: w cyklach miesięcznych, wymienialnych. Termin obowiązywania gwarancji
kwartalnych, półrocznych lub rocznych, wynosi do 6 miesięcy.
- termin spłat kredytu: odsetki spłacane kwartal-
nie lub miesięcznie,
- karencja: występuje opcja karencji w spłacie
zarówno odsetek, jak i kapitału - nawet do 12
miesięcy,
- korzystne oprocentowanie,
- możliwość negocjowania warunków kredyto-
wych.
Finansowanie pomostowe- na wydatki stanowiące
koszty kwalifikowane projektu:
- okres finansowania: do czasu rozliczenia inwe-
stycji,
- waluta: PLN, EUR, USD, CHF,
- wysokość: do 100 % kwoty dofinansowania,
- korzystna forma finansowania przedsięwzięć
inwestycyjnych,
- spłata kredytu następuje jednorazowo ze środ-
31