1. ამოცანა № 11 84გ კრისტალჰიდრატის SrCl2 6H2O 150C-ზე გასახსნელად
საჭიროა 100გ წყალი. როგორია ამ ტემპერატურაზე მარილის (SrCl2) ხსნადობის
კოეფიციენტი?
ამოხსნა:
მოც: m (SrCl2 6H2O) = 84გ
m (H2O) = 100გ
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. ხსნადობის კოეფიციენტი (გ/100გ წყალში)
გამოვთვალოთ რამდენ გრამ უწყლო მარილს (SrCl2) შეიცავს 84გ
კრისტალჰიდრატი (SrCl2 6H2O).
M (SrCl2 6H2O) = 267გ/მოლი
M (SrCl2) = 159გ/მოლი
ცხადია, რომ 267გ კრისტალჰიდრატი შეიცავს 159გ მარილს
84გ “–––––––––––––––––––––––––“ x “–––––––––“
x =84·159/267= 50გ
ე.ი. ნაჯერ ხსნარში 50გ უწყლო მარილია. ამ ხსნარში წყლის მასაა
184 – 50 = 134გ
134გ წყალი ხსნის 50გ SrCl2-ს
100 “––––––––––––“ x “––––––“
50 100
x= = 37,3
134
პასუხი: SrCl2-ის ხსნადობაა 37,3გ/100გ წყალში.
ამოცანა №12 80გ 15%-იანი ნატრიუმის სულფატის ხსნარს დაამატეს 10გ
წყალი. როგორია მიღებულ ხსნარში მარილის მასური წილი?
2. -2-
ამოხსნა:
მოც: m (საწყისი ხსნარი) = 80გ
1 (Na2SO4) = 15% ანუ 0,15
M(H2O) = 10გ
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. 2 (Na2SO4) = ?
m (ნივთ) = m ( ხსნარი) ჩავსვათ მნიშვნელობები
m (Na2SO4) = 0,15 80 = 12გ
m (საბოლოო ხსნარი) = m (საწყისი ხსნარი) + m (H2O) = 80 + 10 = 90გ
რადგან წყლის დამატების გამო საბოლოო ხსნარში საწყისთან შედარებით
მარილის მასა არ იცვლება, შეგვიძლია დავწეროთ
ω2(Na2SO4)= = = 0,1333 ანუ 13,33%
პასუხი: 2 (Na2SO4) = 0,1333
ამოცანა №13 რამდენი ლიტრი წყალი უნდა დაემატოს 400გ 95%-იან
გოგირდმჟავას ხანარს, რომ მივიღოთ 19%-იანი გოგირდმჟავას ხსნარი?
ამოხსნა:
მოც: m (ხსნარი) = 400გ
ω1(H2SO4)=95%
ω2(H2SO4)=19%
უ.გ. m(H2O)=?
საწყის ნარევში გოგირდმჟავას შემცველობაა:
3. -3-
m (H2SO4) = m (ხს) (H2SO4) = 400 0,95 = 380გ
გამოვთვალოთ რამდენ გრამ 19%-იან გოგირდმჟავას ხსნარში იქნება 380გ H2SO4.
ω (H2SO4)=
m (ხს)= = = 2000გ
ე.ი. მზადდება 2000გ ხსნარი. ამიტომ საჭიროა საწყის ხსნარს დაემატოს 2000-
400=1600გ ანუ 1,6ლ წყალი.
პასუხი: საჭიროა დაემატოს 1,6ლ წყალი.
ამოცანა №14 ერთმანეთს შეურიეს სუფრის მარილის 100გ 20%-იანი და
50გ 32%-იანი ხსნარები. როგორია მიღებულ ხსნარში NaCl-ის მასური წილი?
ამოხსნა:
მოც: m (I ხს) = 100გ
1 (NaCl) = 20% ანუ 0,2
m (II ხს) = 50გ
2 (NaCl) = 32% ანუ 0,32
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
უ.გ. 3 (NaCl) = ?
საბოლოო ხსნარის მასა საწყისი ხსნარების მასების ჯამის ტოლია.
m (საბოლოო ხსნარი) = m(I ხს) + m(ხს) = 100 + 50 = 150გ
გამოვთვალოთ საწყის ხსნარებში გახსნილი ნივთიერების მასა.
m1 (NaCl) = m1 1 = 100 0,2 = 20გ m2 (NaCl) = m2 2 = 50 0,32 = 16გ
საბოლოო ხსნარში გახსნილი სუფრის მარილის მასა ტოლია:
m (NaCl) = m1 (NaCl) + m2 (NaCl) = 20 + 16 = 36გ
საბოლოო ხსნარში NaCl-ის მასური წილია:
4. -4-
ω (NaCl) = = = 0,24 ანუ 24%
პასუხი: (NaCl) = 24%
თუ დავაკვირდებით შევამჩნევთ, რომ როდესაც ვურევთ ერიდაიგივე
ნივთიერების ორ სხვადასხვა მასური წილის მქონე ხსნარს, მიღებულ ხსნარში
ნივთიერების მასური წილის გამოსათვლელად შეგვიძლია გამოვიყენოთ შემდეგი
ფორმულა
m1 1+ m2 2 =m
სადაც m1 და m2 საწყისი ხსნარების მასებია
1 და 2 საწყის ხსნარებში გახსნილი ნივთიერების მასური წილებია m
და საბოლოო ხსნარის მასა და ამ ხსნარში ნივთიერების მასური
წილია.
შესაბამისად m1 1; m2 2 და m პირველ, მეორე და საბოლოო ხსნარში გახსნილი
ნივთიერების მასებია.
რადგან m = m1 + m2
გამოდის, რომ m1 1+ m2 2 = (m1 + m2)
m1 m2
m1 + m2
ასე რომ #14 ამოცანის ამოხსნა შეიძლება ამ ფორმულის გამოყენებით:
100 0,2 + 50 0,32
100 + 50
ამოცანა №15 რამდენი მლ 92%-იანი ( =1,824გ/სმ3) გოგირდმჟავას
ხსნარია საჭირო 1ლ 26%-იანი ( =1,186გ/სმ3) გოგირდმჟავას ხსნარის (ე.წ.
აკუმულატორის გოგირდმჟავა) დასამზადებლად?
5. -5-
ამოხსნა:
მოც: V1 = 1ლ
ω1(H2SO4)=26%
ρ1 =1,186გ/სმ3
ω2(H2SO4)=92%
ρ2 =1,824გ/სმ3
უ.გ. V2 =?
ჯერ გამოვთვალოთ რამდენ გრამ სუფთა გოგირდმჟავას შეიცავს 1ლ ე.წ.
“აკუმულატორის გოგირდმჟავა”. გამოვიყენოთ ფორმულა
m (ნივთ) = V
(H2SO4) = 26% ანუ 0,26 V = 1ლ ანუ 1000მლ
m (H2SO4) = 1,186 1000 0,26 = 308,36გ
ვიპოვოთ რამდენი მლ საწყისი ხსნარი შეიცავს საჭირო ანუ 308,36გ H2SO4-ს.
იგივე ფორმულის (m (ნივთ) = V ) გარდაქმნით მივიღებთ ფორმულას
m
V=
ჩავსვათ შესაბამისი მნიშვნელობები
V= =183,76 მლ
308,36
V= = 183,76ml
1,824 0,92
პასუხი: V2 = 183,76 მლ