Mais conteúdo relacionado
Mais de Батбагана Баасанжав (20)
лекц 1
- 1. Сэдэв: Гоо зүйн шинжлэх
ухааны судлах зүйл, үндсэн
ойлголтууд, урлагийн мөн чанар
түүний гүйцэтгэх үүрэг
- 2. Хүнээс бодит байдалтай харьцаж буй гоо
сайхны харилцааны илрэх хэлбэрүүдийг
үндсэн ойлголтуудаар дамжуулан
судалдаг ухаан.
- 3. Сайхан бол харьцангуй
зүйл.
Гераклит
Сайхан бол уг зүйлийн
зөв зохион байгуулалт,
зөв хэмжээ, эмх
цэгцтэй байдал мөн.
Пифагор
Хэмжээндээ байгаа
юм бүхэн сайхан.
Демокрит
Амьдрал бол сайхан.
Н.Г.Чернышевский
Сайхан гэдэг бол их
багын хэмжээ, дэг
журам хоёрт байдаг.
Аристотель
Сайхан гэдэг бол
агуулга хэлбэр, мөн
чанар ба үзэгдлийн
зөв зохист нэгдэл
мөн.
К. Маркс
- 5. Урлагийн философийн судалгааны гол
объект нь урлагийн тухай ойлголт мөн.
Урлаг, түүний үүсэл, мөн чанар, бүтэц,
үүргийн онолын ерөнхий асуудлыг авч
үздэг.
- 6. Урлагийн тухай ойлголт олон болох нь
Урлаг бол байгалийн сайхныг дуурайхуй мөн.
Гераклит
Урлаг бол хортой зүйл, доод ертөнцийн үзэгдэл.
Платон
Урлаг бол түгээмэл үнэний тухай мэдлэг олж авахад
болон сэтгэцийн дотоод дэг журмыг тогтооход
туслан хүнийг хүмүүжүүлж, цэвэр ариун болгодог зүйл.
Аристотель
Урлагийн уг чанар болон түүний эрхэм дээд зорилго нь
хүнийг хүнлэг болгох явдал.
А.Мальро
Урлаг бол сайхны хэрэгжин биежих дээд хэлбэр мөн.
А.Г. Баумгартен
Хүний хүнд байдлаас аврах цорын ганц зүйл бол урлаг
мөн А. Бергсон
- 7. Урлаг бол уран сайхны үйл
ажиллагааны үр дүн,
бүтээгдэхүүн юм.
Урлагийн
мөн чанар
Урлаг нь бодит байдлыг
уран сайхны дүрээр
танин мэдэх, эзэмших
хүний үйл ажиллагааны
онцгой төрөл
Урлаг бол соёлын
нэг хэлбэр мөн.
- 8. Îð÷èí ¿åèéí øèíæëýõ óõààí õóó÷èí ÷óëóóí
çýâñãèéí ñ¿¿ë õàâüä áóþó õð.ò.º 30-40 ìÿíãàí
æèëä óðëàã ¿¿ññýí õýìýýí òîãòîîæýý.
Óðëàãèéí ¿¿ñëèéí òàëààð õýä õýäýí îíîë ¿çýë
áàðèìòëàë áèé.
1. Òîãëîîìûí îíîë /Ã.Ñïåíñåð, Ê.Áþõåð,
Â.Ôðè÷å, Ô.Øèëëåð, È.Êàíò/
2. Äóóðàéõ îíîë /Àðèñòîòåëü, Äåìîêðèò, Ë.Êàð,
Î.Êîíò/
3. Ýðîòèê îíîë /×.Äàðâèí, Î.Âåéíèãåð, Ê.Ãðîñ,
Ê.Ëàíãå, Ç.Ôðîéä/
- 9. Хоруженкогийн тольд урлагийг:
а/ Бүхэлдээ уран сайхны бүтээл буюу уран зохиол,
уран барилга, баримал, уран зураг, зураасан
зураг, чимэглэлийн-хавсрага урлаг, хөгжим,
бүжиг, театр, кино болон бодит байдлыг
тусгах уран сайхан-дүрийн хэлбэрээр нэãтãэсэн
хүний үйл ажиллагааны бусад олон янз байдал
юм
б/ Явцуу утгаар дүрслэх урлаг
в/ Үйл ажиллагааны алив хүрээн дэх ур чадварын
өндөр зэрэг юм гэж тэмдэглэсэн áàéíà.
- 10. Философийн нэвтэрхий тольд:
"Урлаг нь нийгмийн ухамсрын нэг хэлбэр,
ертөнцийг практик, оюунаар эзэмших онцгой
төрөл"..."Өргөн утгаар урлаг нь уран сайхны ба
уран сайхны бус аливаа үйл ажиллагааны
салбар дахь ур чадварын дээд төвшинг, өөрөөр
хэлбэл тухайн ажлын төгс төгөлдөр
гүйцэтгэлийг тэмдэглэж, тэгснээрээ гоо сайхны
утга санааг шууд олж авíà” ãýæýý.
- 11. Радугиний редакцитай гарсан соёл судлалын
нэвтэрхий тольд:
"Урлаг нь ертөнцийг уран сайхны хувьд танин
мэдэж, эзэмшихэд чиглэсэн хүмүүсийн оюуны
практик үйл ажиллагааны хүрээ юм. Урлаг нь
хүний мэдрэхүй чанарын хөгжингүй
хэлбэрүүдэд хүрээлэн буй бодит байдлыг дахин
босгож бүтээх, хүний хэрэгцээг хангахад
чиглэгдэнэ.“ ãýæýý, ºðгөн утгаар "урлаг" хэмээх
ойлголт нь хүмүүсийн уран чадвар, чадамж,
ховорхон дадал дүй þì" гэжээ.
- 12. "Соёл судлал. XX зуун. Толь"-д:
"Урлаг нь амьдрал ертөнцийã гоо сайхны хувьд
эзэмших, бүтээлч ургуулан бодохуйн нөөц дээр
тулгуурласан дүр-бэлэгдлийн түлхүүрээр
түүнийг дахин босгох субъектийн авъяас
чадвартай холбоотой соёлын хэлбэр юм" гэж
томъёолсон байна.
- 14. 1. Ц.Алтантуяа Гоо зүй /Джитал сурах бичиг/
2. Ц.Алтантуяа Гоо сайхны ба уран сайхны сэтгэлгээний
түүх 2012, х 5-24
3. Ц Алтантуяа Н.Энхцогт Философи дахь гайхамшигт 50
санаа 2011, х 7-21
4. А.А Радугин Гоо зүй 2013, х 3-14
5. Ж.Төмөрбаатар Гоо зүйн мэдлэгийн үндэс 1972, х 3 -17
6. Б.Дэлгэрмаа Урлагийн философи 2012, х 13-19
7. Д.Наранцацрал Гоо зүйн үндэс 2013, х7-18
8. Билгүүдэй Өрнө дахины уран сайхны шүүмжлэлт
сэтгэлгээний тойм 2007, х 5-32