Kardiyovasküler sistem muayenesi, dr aytekin alçelik

1. KARDİYOVASKÜLER
SİSTEMİN
DEĞERLENDİRİLMESİ

2. Sunum Planı
1. Hikaye
2. Fizik Muayene
Vital bulgular
Boyun venleri
Karotis arterler
Kalp sesleri
Solunum sesleri
Batın muayenesi
Ekstremiteler

3. Hikaye
• Hastayla Görüşme
 Ad, Soyad
 Yaş: Yaş↑ ⇒ KAH ve kapak hastalıkları ↑
 Erkeklerde en çok 50-60,
 Kadınlarda ise 60-70 yaş grubunda
 Cinsiyet: ♂ 4 : 1♀
 Menopozdan sonra risk eşitleniyor.

4. 1) Göğüs Ağrısı
• Ağrının başlama zamanı,
• ne kadar sürdüğü,
• kesintili ya da sürekli olması,
• azalma ya da artma eğiliminde olması.
• Ağrının niteliği (nasıl hissediliyor?)
• Ağrının yeri ve yayılımı
• Ağrının şiddeti
• Ağrıyı artıran ve/veya azaltan etkenler
Belirti ve Bulgular

5. BAŞLANGIÇBAŞLANGIÇ NİTELİK/ŞİDDETNİTELİK/ŞİDDET YERLEŞİM/YAYILIMYERLEŞİM/YAYILIM SÜRESÜRE
STABİLSTABİL
ANJİNAANJİNA
Ezici, sıkıştırıcı Substernal, göğse-
sırta ya da kollara
yayılabilir
5-15 dk
İstirahat, oksijen ve
nitrata yanıt +
UNSTABİLUNSTABİL
ANJİNAANJİNA
Ani,
istirahat
sırasında da.
Ezici, sıkıştırıcı Substernal, göğse-
sırta ya da kollara
yayılabilir
20 dk ↑
İstirahat, oksijen ve
nitrata yanıt -
MIMI
Ani,
çoğunlukla
istirahatte
Çok şiddetli
Ezici, sıkıştırıcı,
baskı hissi,
ölüm korusu
Substernal, göğse-
sırta, kollara, omuza,
ya da çeneye
yayılabilir
30 dk ve ↑
Sadece morfine yanıt
PERİKARDİTPERİKARDİT
Ani Bıçak saplanır gibi,
Orta → Şiddetli
Substernal, genellikle
sol yana ya da sırta
yayılım
Aralıklı, dik oturmakla
azalma, analezik ve
NSAİD’lara yanıt
PLEVRALPLEVRAL
PULMONERPULMONER
Değişken Sızı şeklinde,
Nefes almakla↑
Akciğer alanında Ani
ÖZEFAGİALÖZEFAGİAL
GASTRİKGASTRİK
Değişken Yanma
Değişken şiddetlerde
Substernal, omuzlara
ya da batına yayılabilir
Değişken,
Antiasitle azalabilir
ANKSİYETEANKSİYETE
Çoğunlukla
stres ve
yorgunluk
dönemlerinde
Künt→
Bıçak saplanır tarzda
Genellikle göğsün sol
tarafı,
Genellikle birkaç dk.

6. 2) Dispne
Eforla gelen dispne: kalp yetmezliğinin erken dönem belirtisi
İleri dönem kalp yetmezliğinde:
 Ortopne
 PND (Paroksismal Noktürnal Dispne)
• kaç kat merdiven çıkabiliyor?
• kaç yastıkla yatıyor?
Belirti ve Bulgular

7. 3) Güçsüzlük / Yorgunluk
Genellikle orta düzey ve güç aktiviteler sonrası:
kardiyak outputta↓
* Tanı koydurucu bir semptom değildir.
Belirti ve Bulgular

8. 4) Çarpıntı
• PAT
• Prematüre kontraksiyonlar
• Sinüs Taşikardisi
Non-kardiyak Nedenler:
• Yoğun aktivite
• Anksiyete
• Yorgunluk
• Kahve, sigara ve alkol tüketimi
Belirti ve Bulgular

9. 5) Ödem
•Hızlı kilo alımı
•Çorapların, saatin, yüzüğün sıkmaya başlaması
•Pretibial bölgeye 3-4 sn bası uygulanır;
• Gode Derinliğine Göre; (+) (+ +) (+ + +)
Belirti ve Bulgular

10. 6) Senkop
• Aniden kardiyak output’un azalması, beyne giden kan
miktarının da azalmasına neden olur senkop⇒
• Ventriküler disritmiler (VT, VF)
• Kapak hastalıkları (Aort stenozu)
• Karotis Arter Stenozu
• Aort Disseksiyonu
Belirti ve Bulgular

11. 7) Ekstremitelerde ağrı veya uyuşma
• Arteriyal yetmezlik
• Ateroskleroza bağlı iskemi
• Anevrizma
• Emboli
• Venöz yetmezlik
• Varis
• DVT
Belirti ve Bulgular

12. ARTER VE VEN HASTALIKLARINDA BELİRTİ-BULGULAR
ARTER VEN
Nabızlar Azalmış veya yok Normal
Sıcaklık Soğuk Normal / Sıcak
Renk Soluk / Siyanotik Normal / Kızarık
Ödem Yok veya hafif Var
Trofik
Değişiklikler
Deride matlaşma,
Tırnaklarda pullanma ve
kalınlaşma,
Kıllarda dökülme,
Ülserler
Bilek çevresinde kahverengi
pigmantasyon,
Ülserler
Ağrı Dinlenmekle ve bacakları
aşağıya sarkıtmakla ağrıda
azalma
Dinlenmekle ve bacakları
elevasyona almakla ağrıda
azalma

13. Özgeçmiş - Soygeçmiş
• Alerji ve Alışkanlıklar (Sigara-Alkol-Madde bağ.)
• Konjenital ya da Edinsel Hastalıklar
• Hipertansiyon
• Hiperlipidemi
• Diabetes Mellitus

14. • Digoksin, Betablokerler
• Aspirin, Kumadin, klopidogrel
• Kalsiyum Kanal Blokerleri
• Antidepresanlar
• Oral Kontraseptifler
Kullandığı İlaçlar

15. FİZİK MUAYENE

16. Genel Görünüm
Fizik muayene, hastanın genel görünümünü değerlendirmekle
başlar.
•Bilinç düzeyi ve sözel yanıt
•Cilt rengi
•Solunum durumu
•Pozisyonu
•Kaşektik, obez veya ödemli

18. Cilt Değerlendirmesi; Renk / Durum / Isı
•Kırmızı renk
• Hipertansiyon
• MI
• CO zehirlenmesi (kiraz kırmızısı)
• Ateş
•Soluk, beyaz, kül gibi veya gri renk
• Dolaşım yetersizliği
• Şok
• Soğuğa maruz kalma
Genel Görünüm

19. •Mavi/mor renk (siyanoz);
• Hipoksiye neden olan durumlar
• Sağdan sola şant (konjenital kalp hast.)
• Ekstremitede lokalize ise; Periferal arteriyal dolaşım
bozukluğu
•Sarı renk;
• Karaciğer hastalıkları (sarılık)
• İleri dönem kalp yetmezliği
* Renk değişikliğinin yanı sıra; soğuk, sıcak, nemli, kuru olabilir.
Genel Görünüm

20. Kan Basıncındaki Değişiklikler;
•Ortostatik Hipotansiyon:
• Sistolik ve diyastolik basınçta, pozisyonla 10mmHg↑
düşme ve kalp hızında %10-20 artma. (Supine
pozisyonunda TA ölçülür; en az 3dk sonra oturarak ya
da ayakta tekrar ölçülür)
• İlaçlar (Digoksin, Kalsiyum Kanal-Beta blokerler,
Parkinson ilaçları)
• Otonom SS yetersizlikleri (kalp hızı artmaz)
• Kan volümünde azalma
• Uzun süre yatak istirahati
Vital Bulgular

21. Kan Basıncındaki Değişiklikler
Paradoksal KB (Pulsus Paradoksus):
İnspirasyon sırasında, sistolik basıncın
10mmHg ↑ düşmesi (N: 3-10 mmHg)
Sağ ve sol ventrikül dolum basınçlarındaki
farklılıktan kaynaklanır.
- Kardiyak tamponad
- Perikardit
- Pulmoner hipertansiyon
Vital Bulgular

22. Kan Basıncındaki Değişiklikler
Nabız Basıncı: Sistolik ve diyastolik
basınçlar arasındaki fark (N:30-40mmHg)
(Kardiyak autputun indirek olarak ölçümüdür)
Artması: Azalması:
- Aortik regürjitasyon - Kalp yetmezliği
- Atheroskleroz - Kardiyojenik şok
- Hipertansiyon - Hipovolemi
- Yaş - Mitral regürjitas.
Vital Bulgular

23. Kan Basıncındaki Değişiklikler
Sağ ve sol kol arasında fark
ve / veya
Üst ve alt ekstremite arasında fark
- Aort Disseksiyonu
Vital Bulgular

24. • Nitelik / Sayı / Ritim
Nabızdaki Değişiklikler:
Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu)
Zayıf Nabız (filiform):
- Şok
- Kalp yetmezliği
- Aort stenozu
- Hipovolemi
Vital Bulgular

25. Nabızdaki Değişiklikler
Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu)
Dolgun Nabız:
- Aort yetmezliği
- Hipertansiyon
- Ateş
- Anemi, Hipertiroidizm
- Anksiyete , Egzersiz
Vital Bulgular

26. Nabızdaki Değişiklikler
Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu)
Pulsus Alternans: Nabız şiddetinin vurudan vuruya değişmesi.
(ritmik olmasına rağmen)
- Kalp yetmezliği
Vital Bulgular

27. Nabızdaki Değişiklikler
Ritim Bozuklukları: Vurular arasında zaman farkı var
ise; nabız, aritmik olarak değerlendirilir.
Vital Bulgular

28. • Nitelik / Sayı / Ritim
Solunumdaki Değişiklikler:
• Dispne
• Ortopne
• PND
Vital Bulgular

29. Kapiller Geri Dolum
• Genellikle tırnakların altındaki kapiller
yataklar kullanılır.
• Tırnak diplerine, renk solana
(beyazlaşana) kadar bastırılır ve sonra bu
kısmın normal renge dönüş zamanı izlenir.
• 2 saniye içinde geriye dönmelidir.
*Soğuk ortamda bu süre uzayabilir

30. • Hastanın başı, 45 derece yatar pozisyonda
• Normalde jugüler venler dolgun olmamalıdır.
- Sağ kalp yetmezliği (VCS göllenme)
- Hipervolemi
- VCS bası veya obstrüksiyon
- Kardiyak Tamponad
- Pulmoner Hipertansiyon
- Triküspit Stenozu veya regürjitasyonu
- Perikardit
Jugüler Ven Değerlendirmesi

31. • Karotis arterden nabız bakarken thrill
alıyorsanız, oskültasyon da yapın.
• En iyi steteskopun tamburu ile duyulur.
• Oskültasyon sırasında, hasta nefesini
tutabiliyorsa tutmalıdır.
• Oskültasyonda uğultu sesi;
• Karotis Arter Stenozu ?
Karotis Arter Oskültasyonu

32. OSKÜLTASYON YERLERİ
• Aortik Alan : Sağ 2.İKA, sternum yanı
• Pulmoner Alan: Sol 2.İKA, sternum yanı
• Triküspit Alan : Sol 5.İKA, sternum yanı
• Mitral Alan : Sol 5.İKA, klavikular orta hat
Kalp Sesleri

33. NORMAL KALP SESLERİ
• S1
• S2
PATOLOJİK KALP SESLERİ
• Gallop
• S3
• S4
• Üfürüm
• Perikardiyal Sürtünme Sesi (Frotman)
Kalp Sesleri

34. Kalp Sesleri
S1
•Triküspit ve mitral kapağın kapanma sesi
•En iyi mitral alandan duyulur.
•Dolgun, frekansı düşük bir sestir.
•S2sesinden daha yüksektir.

35. Kalp Sesleri
S2
•Aortik ve pulmonik kapağın kapanma sesi
•En iyi aortik alandan duyulur.
•Kısa ve keskin bir sestir.

36. Kalp Sesleri
S3
•Ventriküler gallop
•Diyastolün erken döneminde duyulur. (hızlı dolum)
•En iyi apeksten duyulur.
•Kapakların vibrasyonu sonucu ortaya çıkar.
•Çocuklarda ve 30 yaşına kadarki yetişkinlerde normal olarak kabul
edilebilir.
- Kalp yetmezliğinin erken bulgusu
- VSD (Ventriküler Septal Defekt)

37. Kalp Sesleri
S4
•Atriyal gallop
•Diyastolün geç döneminde duyulur.
•En iyi apeksten duyulur.
- Hipertansiyon
- Ventriküler Hipertrofi
- Aort ya da Pulmoner Stenoz
- Pulmoner Emboli

38. Kalp Sesleri
Quadruple gallop
•Hem S3 , hemS4 bir arada olması
•Bu durumda 4 kalp sesi de birbirinden ayırt edilemeyebilir.
• İleri dönem Kalp Yetmezliği

39. Kalp Sesleri
Üfürümler
•Kan akımının kapaklardan geçerken yarattığı anormal ses
ÜFÜRÜM DİNLERKEN ! EDİLECEK NOKTALAR
•Üfürüm, sistolde mi? diyastolde mi?
•En yoğun olduğu yerin noktası
•Sesin nereye doğru yayıldığı
•Sesin niteliği ve tonu

40. Kalp Sesleri
ÜFÜRÜMLER
• Sistolde duyuluyorsa:
• Triküspit ya da mitral yetmezlik
• Aort ya da pulmonik kapakta darlık
• S1veS2 arasında duyulur.
• Diyastolde duyuluyorsa:
• Triküspit ya da mitral darlık
• Aort ya da pulmonik kapakta yetmezlik
• S2veS1 arasında duyulur.
Mitral Stenoz

41. Kalp Sesleri
• Perikardiyal Sürtünme Sesi
• Perikardiyal effüzyon
• Perikardit
• Kardiyak Tamponad

42. Solunum Sesleri
• Ral
• Ronküs

43. • Batında ağrılı veya ağrısız pulsasyonlar
• Oskültasyonda uğultu sesi
• Periumblikal bölgeden palpe edilebilir.
• Sırt, yan ve karın ağrısı (Lumbal sinirlere,
VCİ ve duedonuma bası varsa)
Batın Muayenesi

46. • Bacak, dizden kıvrılır ve ayak, dorsifleksiyona getirilir.
• Baldırda ağrı olup olmadığına bakılır.
Pozitif olması:
- DVT
- Tromboflebit
Homans Bulgusu