SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 53
Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment (CRSA) Risicoanalyse in12 stappen Provinciehuis Assen Frits Engel  EMIA RO CCSA Operational auditor Accountantsdienst UWV
Even voorstellen ……… ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Risicomanagement in 2 soorten  Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],Zonder risico ’s geen kansen !! Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Voordelen van risicomanagement Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Waarom slaat het niet aan? Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Citaat  ‘IBO controle-toren’ ,[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Ontwikkeling Risico Management ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Publiek   Privaat Comptabel bestel … … … Government Governance COSO Commissie Meurs Cie. Peeters VBTB SOX Dualisering Tabaksblatt tijd accent Control Risk mgmt.
Essentie van Risicomanagement ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Begrippen risicomanagement ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
High reliability organisations (Weick) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Het begrip  ‘event’ of gebeurtenis ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Het begrip Risico Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Soorten ‘Governance’ Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
 
Ontwikkeling “ Good Governance ”   (jaren 70 – heden) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
COSO2 of ERM kubus Enterprise Risk Management Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Belang van ketendenken Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Kenmerken van een keten Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Criteria voor dominante ketenproblemen WEL Levensgevaar; Incidenten met ernstige gevolgen; Risico op herhaling; Risico op escalatie; Publieke verontwaardiging; Schade voor het imago van de keten; (inter)nationale druk. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Valkuilen keteninformatisering Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Enkele  ketenwetten Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],De CRSA definitie   Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Waarom is er vraag?   Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Randvoorwaarden bij de uitvoering   Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
De wil om te veranderen Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Audit v/s CRSA Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Audit – van buiten af CRSA – van binnen uit Objectieve meting  Subjectief oordeel Door (externe) auditor Door interne medewerkers Mogelijkheid tot benchmarking Onderkennen verbeter- punten en acties Vooral voor het management Vooral voor de deelnemers zelf Gevoel van veroordeling ipv. beoordeling Draagt bij aan betrokkenheid Geeft diepgaand beeld over één of meer onderwerpen Geeft in zeer korte tijd een globaal (betrouwbaar) beeld Duurt al snel enkele weken Duurt één a twee dagen Single-loop learning Double-loop learning
Voordelen en nadelen  Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Voordelen CRSA Nadelen CRSA Het is gericht op doel-realisatie Het impliceert verandering Het vergroot het risicobe-wustzijn van de deelnemers De kennis en kunde moeten worden ontwikkeld Het bevordert de communica-tie met de business De (on)betrouwbaarheid van de uitkomsten Benutten van de kennis van de experts Het kan de auditfunctie bedreigen Een groot draagvlak voor de resultaten Geen ‘veilige’ omgeving
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Opgelegde coördinatie Impliciete coördinatie Expliciete coördinatie Zelf coördinatie Informatie systemen, intranet, kennis & management-systemen Voorbeeld- gedrag Wervingsbeleid Werken aan  loyaliteit Training- en management ontwikkeling Formele  besluitvorming Beleid en  standaarden Machtsver- deling Missie en de waarden  in de organisatie Beoordeling Beloning promotie Procedures Een gecommuniceerde strategie Operationele planning Toegangsrechten Instructies Planning en  control cyclus Uren- taak registratie Taakstructuren (persoonlijk + divisie) Budget & Prestatieaf-spraken Mensen en middelen Prestatie-meting Evaluatie Vertrouwen Gedeelde waarden  en normen Collegiale en team  (zelf) beoordeling Informele contacten &  Sociale netwerken Verhalen uit De organisatie Activiteiten gericht  op saamhorigheid Formele instructies  (handboeken) Professionele standaarden Routinisering van activiteiten Samenwerking (teams) Mandateringen Gedeelde best practices Overzicht maatregelen voor interne beheersing Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
1.1 . 1.3 . Spreidingsdiagram totaal 1.5 . 3.6 . 1.6. 11.7 . 11.11. 5.1 . 3.8 . 1.1. Doelstellingen en (stuur) informatie 1.2. Afboeken, integriteit, taakverdeling 1.4. Voorkomen van terugvorderingen 1.5. Werkvoorraden (stuwmeer) 1.6.Imago, externe verantwoording 3.6. Audittrail 3.8 Inzicht betaalproces 5.1. Retour gekomen betalingen 11.7. Foutieve adressen 11.11. Juistheid betaalgegevens Schade Waarschijnlijkheid 1.4 . Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment 9 8 7 6 5 4 3 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9
[object Object],[object Object],Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Praktijkcase UWV Divisie Uitkeren Operationeel Risicomanagement ‘ Risicobeheersing  met inzet van CRSA’ Risicoanalyse in 12 stappen
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment -------------------------------------------------------------------------------------------------------- De  praktijk CASE
Governance Environment UWV Generiek ontwerp Interne organisatie Minister UWV sturen Richten en organiseren: ‘zeker’ stellen vereiste uitvoering Generiek deel mensen kwaliteiten technologie processen onzekerheden Specifiek deel Aanvullende specifieke organiseer maatregelen Generiek opdrachten mensen technologie processen kwaliteiten Klant verwachtingen onzekerheden UWV Operationele omgeving Beheerskader Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Operationeel risicomanagement Aandacht voor risicomanagement geeft vorm aan een nieuw soort dialoog binnen UWV, een dialoog waar iedereen aan mee kan doen, en die gaat over risico’s en kansen in relatie met de gestelde doelen.  Deze nieuwe dialoog zorgt dat management en medewerkers zich bezig houden met die dingen die er echt toe doen, met als gevolg een gezamenlijk en gedragen beeld van de operationele werkelijkheid. Bron: Presentatie Uitkeren d.d. 21 januari 2010
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Een verandertraject van 3 Jaar Jaar 1  : Risicomanagement met CRSA ‘durven jullie dat?’ 2010   Spelen en verleiden door workshops voor management en    medewerkers. Introductie van het 12 stappenproces   Go/no go beslissing 1 : GO Jaar 2   : Oefenen met CRSA. Voordoen, samen doen, zelf doen. 2011     Go/no go beslissing 2  : GO Jaar 3  : Formeel incorporeren CRSA in de jaarplan- of planning en  2012   controlcyclus + het trainen van de CRSA Facilitators Uitgangspunten We doen het met ‘eigen’ mensen; Niets moet, iedereen mag meedoen; Sponsoship van de top; CRSA introductie op alle niveau’s (hoofdkantoor, productie, projecten)
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment DE CRSA Facilitator “ …  maakt het gemakkelijk ….” ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Het verhaal van de Rode Aap
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Presentatie Uitwisselingsbijeenkomst 22 november 2011

Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?
Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?
Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?
veiligheidenrisico
 
D&m risicomanagement
D&m risicomanagementD&m risicomanagement
D&m risicomanagement
DM Properties
 
130221 muad risicomanagement
130221 muad risicomanagement130221 muad risicomanagement
130221 muad risicomanagement
DM Properties
 
D&m risicomanagement minimaal
D&m risicomanagement minimaalD&m risicomanagement minimaal
D&m risicomanagement minimaal
DM Properties
 
Lac50042 presentatie v1
Lac50042 presentatie v1Lac50042 presentatie v1
Lac50042 presentatie v1
vincentvanes
 
Gemeenten & Risicomanagement
Gemeenten & RisicomanagementGemeenten & Risicomanagement
Gemeenten & Risicomanagement
Remko Boonstra
 
Les 3 Risicomanagement En Omgevingsfactoren
Les 3 Risicomanagement En OmgevingsfactorenLes 3 Risicomanagement En Omgevingsfactoren
Les 3 Risicomanagement En Omgevingsfactoren
Mediena Business School
 

Semelhante a Presentatie Uitwisselingsbijeenkomst 22 november 2011 (20)

Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?
Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?
Sessie 6 Hoe grip te krijgen op een verzuilde risicobeheersing?
 
Tool 14 Risicomanagement
Tool 14 RisicomanagementTool 14 Risicomanagement
Tool 14 Risicomanagement
 
Iva Presentatie 18 Maart 2009
Iva Presentatie 18 Maart 2009Iva Presentatie 18 Maart 2009
Iva Presentatie 18 Maart 2009
 
Xudoo Riskframework Methode
Xudoo Riskframework MethodeXudoo Riskframework Methode
Xudoo Riskframework Methode
 
Resultaten onderzoek crisismanagement-cot
Resultaten onderzoek crisismanagement-cotResultaten onderzoek crisismanagement-cot
Resultaten onderzoek crisismanagement-cot
 
Vestia en Governance of Governance en Vestia 29-2-2012
Vestia en Governance of Governance en Vestia 29-2-2012Vestia en Governance of Governance en Vestia 29-2-2012
Vestia en Governance of Governance en Vestia 29-2-2012
 
Sgbo irs
Sgbo irsSgbo irs
Sgbo irs
 
D&m risicomanagement
D&m risicomanagementD&m risicomanagement
D&m risicomanagement
 
130221 muad risicomanagement
130221 muad risicomanagement130221 muad risicomanagement
130221 muad risicomanagement
 
D&m risicomanagement minimaal
D&m risicomanagement minimaalD&m risicomanagement minimaal
D&m risicomanagement minimaal
 
Lac50042 presentatie v1
Lac50042 presentatie v1Lac50042 presentatie v1
Lac50042 presentatie v1
 
Gemeenten & Risicomanagement
Gemeenten & RisicomanagementGemeenten & Risicomanagement
Gemeenten & Risicomanagement
 
De Bermuda Driehoek
De Bermuda DriehoekDe Bermuda Driehoek
De Bermuda Driehoek
 
Trends In Controlling 2011
Trends In Controlling 2011Trends In Controlling 2011
Trends In Controlling 2011
 
Les 3 Risicomanagement En Omgevingsfactoren
Les 3 Risicomanagement En OmgevingsfactorenLes 3 Risicomanagement En Omgevingsfactoren
Les 3 Risicomanagement En Omgevingsfactoren
 
Risicos Omarmen - CI-jaarcongres 2009 Masterclass 2
Risicos Omarmen - CI-jaarcongres 2009 Masterclass 2Risicos Omarmen - CI-jaarcongres 2009 Masterclass 2
Risicos Omarmen - CI-jaarcongres 2009 Masterclass 2
 
Governance NVTZ IGZ ToezichtKader Schellekens 10112011
Governance NVTZ IGZ ToezichtKader Schellekens 10112011Governance NVTZ IGZ ToezichtKader Schellekens 10112011
Governance NVTZ IGZ ToezichtKader Schellekens 10112011
 
Risicoanalysev5
Risicoanalysev5Risicoanalysev5
Risicoanalysev5
 
Veranderkundig balanceren en adviseren
Veranderkundig balanceren en adviserenVeranderkundig balanceren en adviseren
Veranderkundig balanceren en adviseren
 
Governance en Vestia febr 2012
Governance en Vestia febr 2012Governance en Vestia febr 2012
Governance en Vestia febr 2012
 

Presentatie Uitwisselingsbijeenkomst 22 november 2011

  • 1. Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment (CRSA) Risicoanalyse in12 stappen Provinciehuis Assen Frits Engel EMIA RO CCSA Operational auditor Accountantsdienst UWV
  • 2.
  • 3. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 4. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 5.
  • 6. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 7.
  • 8.
  • 9.
  • 10.
  • 11. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 12.
  • 13.
  • 14.
  • 15.
  • 16.
  • 17.
  • 18.
  • 19.
  • 20.  
  • 21.
  • 22. COSO2 of ERM kubus Enterprise Risk Management Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 23. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 24.
  • 25.
  • 26.
  • 27.
  • 28.
  • 29.
  • 30.
  • 31.
  • 32.
  • 33.
  • 34. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 35. De wil om te veranderen Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 36. Audit v/s CRSA Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Audit – van buiten af CRSA – van binnen uit Objectieve meting Subjectief oordeel Door (externe) auditor Door interne medewerkers Mogelijkheid tot benchmarking Onderkennen verbeter- punten en acties Vooral voor het management Vooral voor de deelnemers zelf Gevoel van veroordeling ipv. beoordeling Draagt bij aan betrokkenheid Geeft diepgaand beeld over één of meer onderwerpen Geeft in zeer korte tijd een globaal (betrouwbaar) beeld Duurt al snel enkele weken Duurt één a twee dagen Single-loop learning Double-loop learning
  • 37. Voordelen en nadelen Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Voordelen CRSA Nadelen CRSA Het is gericht op doel-realisatie Het impliceert verandering Het vergroot het risicobe-wustzijn van de deelnemers De kennis en kunde moeten worden ontwikkeld Het bevordert de communica-tie met de business De (on)betrouwbaarheid van de uitkomsten Benutten van de kennis van de experts Het kan de auditfunctie bedreigen Een groot draagvlak voor de resultaten Geen ‘veilige’ omgeving
  • 38. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 39.
  • 40. Opgelegde coördinatie Impliciete coördinatie Expliciete coördinatie Zelf coördinatie Informatie systemen, intranet, kennis & management-systemen Voorbeeld- gedrag Wervingsbeleid Werken aan loyaliteit Training- en management ontwikkeling Formele besluitvorming Beleid en standaarden Machtsver- deling Missie en de waarden in de organisatie Beoordeling Beloning promotie Procedures Een gecommuniceerde strategie Operationele planning Toegangsrechten Instructies Planning en control cyclus Uren- taak registratie Taakstructuren (persoonlijk + divisie) Budget & Prestatieaf-spraken Mensen en middelen Prestatie-meting Evaluatie Vertrouwen Gedeelde waarden en normen Collegiale en team (zelf) beoordeling Informele contacten & Sociale netwerken Verhalen uit De organisatie Activiteiten gericht op saamhorigheid Formele instructies (handboeken) Professionele standaarden Routinisering van activiteiten Samenwerking (teams) Mandateringen Gedeelde best practices Overzicht maatregelen voor interne beheersing Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 41. 1.1 . 1.3 . Spreidingsdiagram totaal 1.5 . 3.6 . 1.6. 11.7 . 11.11. 5.1 . 3.8 . 1.1. Doelstellingen en (stuur) informatie 1.2. Afboeken, integriteit, taakverdeling 1.4. Voorkomen van terugvorderingen 1.5. Werkvoorraden (stuwmeer) 1.6.Imago, externe verantwoording 3.6. Audittrail 3.8 Inzicht betaalproces 5.1. Retour gekomen betalingen 11.7. Foutieve adressen 11.11. Juistheid betaalgegevens Schade Waarschijnlijkheid 1.4 . Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment 9 8 7 6 5 4 3 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9
  • 42.
  • 43. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 44. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Praktijkcase UWV Divisie Uitkeren Operationeel Risicomanagement ‘ Risicobeheersing met inzet van CRSA’ Risicoanalyse in 12 stappen
  • 45. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment -------------------------------------------------------------------------------------------------------- De praktijk CASE
  • 46. Governance Environment UWV Generiek ontwerp Interne organisatie Minister UWV sturen Richten en organiseren: ‘zeker’ stellen vereiste uitvoering Generiek deel mensen kwaliteiten technologie processen onzekerheden Specifiek deel Aanvullende specifieke organiseer maatregelen Generiek opdrachten mensen technologie processen kwaliteiten Klant verwachtingen onzekerheden UWV Operationele omgeving Beheerskader Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 47. Operationeel risicomanagement Aandacht voor risicomanagement geeft vorm aan een nieuw soort dialoog binnen UWV, een dialoog waar iedereen aan mee kan doen, en die gaat over risico’s en kansen in relatie met de gestelde doelen. Deze nieuwe dialoog zorgt dat management en medewerkers zich bezig houden met die dingen die er echt toe doen, met als gevolg een gezamenlijk en gedragen beeld van de operationele werkelijkheid. Bron: Presentatie Uitkeren d.d. 21 januari 2010
  • 48. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Een verandertraject van 3 Jaar Jaar 1 : Risicomanagement met CRSA ‘durven jullie dat?’ 2010 Spelen en verleiden door workshops voor management en medewerkers. Introductie van het 12 stappenproces Go/no go beslissing 1 : GO Jaar 2 : Oefenen met CRSA. Voordoen, samen doen, zelf doen. 2011 Go/no go beslissing 2 : GO Jaar 3 : Formeel incorporeren CRSA in de jaarplan- of planning en 2012 controlcyclus + het trainen van de CRSA Facilitators Uitgangspunten We doen het met ‘eigen’ mensen; Niets moet, iedereen mag meedoen; Sponsoship van de top; CRSA introductie op alle niveau’s (hoofdkantoor, productie, projecten)
  • 49.
  • 50.  
  • 51. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment Het verhaal van de Rode Aap
  • 52. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment
  • 53. Frits Engel - Risicobeheersing met Control & Risk Self Assessment

Notas do Editor

  1. De 1 e dia voor het 2 e deel. Risicomanagement is geen veilig terrein! Als je er mee aan de gang gaat lees dan goed de gebruiksaanwijzing van het IIA (wat je als auditor wel en niet mag).
  2. Safeguarding of assets