10. Τα χαράματα της 28ης
Οκτωβρίου 1940 ο Ιταλός
πρεσβευτής στην Αθήνα
ξυπνά τον πρωθυπουργό
της Ελλάδας Ιωάννη
Μεταξά. Η ιταλική
κυβέρνηση απαιτεί να
παραχωρηθούν στο στρατό
της λιμάνια, δρόμοι,
σιδηρόδρομοι και χώροι για
στρατόπεδα. Απαιτεί με
λίγα λόγια την παράδοση
της Ελλάδας. Η απάντηση
δε θα μπορούσε να ήταν
διαφορετική: ΟΧΙ.
11.
12. Το 1940 ο κόσμος
ζούσε την τραγωδία
ενός μεγάλου
πολέμου. Η
Γερμανία, με ηγέτη το
Χίτλερ, μαζί με τη
σύμμαχό της Ιταλία,
με ηγέτη τον
Μπενίτο Μουσολίνι,
κατάφερε να
κατακτήσει τις
περισσότερες χώρες
της Ευρώπης.
17. ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ
Μικρός
λαός και πολεμά
δίχως σπαθιά και βόλια
για όλου του κόσμου το ψωμί
το φως και το τραγούδι
Κάτω απ’ τη γλώσσα του κρατεί
τους βόγγους και τα ζήτω
κι αν κάνει πως τα τραγουδεί
ραγίζουν τα λιθάρια
19. Το πρωί οι Ιταλοί άρχισαν να βομβαρδίζουν τα ελληνικά φυλάκια που
βρίσκονταν στις κορυφές της οροσειράς της Πίνδου. Μετά το
βομβαρδισμό οι Ιταλοί στρατιώτες άρχισαν να περνούν τα σύνορα. Η
εισβολή άρχισε.
25. Ο Ιταλός δικτάτορας αποφάσισε να κατακτήσει τη μικρή και
όπως φαινόταν αδύνατη να αντισταθεί Ελλάδα. Έτσι άρχισε
τις προκλήσεις. Στις 15 Αυγούστου 1940 ένα ιταλικό
υποβρύχιο βύθισε το ελληνικό πολεμικό πλοίο “Έλλη”.
Το καταδρομικό "'Έλλη"
27. Γυναίκες της Β. Ηπείρου ανοίγουν δρόμο
στα χιόνια, για να περάσει ο στρατός μας.
28. Συμπαραστάτες σε αυτή τους τη δοκιμασία, οι
στρατιώτες, είχαν τις Ελληνίδες, που κουβαλούσαν
τρόφιμα και έπλεκαν ζεστά ρούχα.
29. Γυναίκες της Πίνδου βοηθούν τους στρατιώτες
μεταφέροντας τρόφιμα και πολεμοφόδια.
30.
31. Ο βαρύς χειμώνας, η
παγωνιά και το χιόνι
που σκέπαζε τα
βουνά της Πίνδου,
ταλαιπωρούσε
αφάνταστα τους
στρατιώτες των δύο
αντιπάλων. Τα
κρυοπαγήματα και οι
θάνατοι από το κρύο
ήταν πολύ συχνά.
32.
33. Γιάννης Ρίτσος:
«Οι γυναίκες των
χωριών της Ηπείρου
υποδέχονταν τους
ταλαιπωρημένους από
τις κακουχίες
φαντάρους μας με
πίτες, γλυκά, ρακί και
δάφνες του βουνού».
34. ΓΥΝΑΙΚΕΣ
ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΕΣ
Γυναίκες Ηπειρώτισσες
μέσα στο χιόνι πάνε
κι οβίδες κουβαλάνε
θεέ μου τι τις πότισες
και δεν αγκομαχάνε
Γυναίκες Ηπειρώτισσες
ξαφνιάσματα της φύσης
εχθρέ γιατί δε ρώτησες
ποιον πας να κατακτήσεις
Γιαννιώτισσες Σουλιώτισσες
ξαφνιάσματα της φύσης
εχθρέ γιατί δε ρώτησες
ποιον πας να κατακτήσεις
35. Γυναίκες απ’ τα σύνορα
κόρες γριές κυράδες
φωτιά μες τους βοριάδες
εσείς θα είστε σίγουρα
της λευτεριάς μανάδες
Γυναίκες Ηπειρώτισσες
ξαφνιάσματα της φύσης
εχθρέ γιατί δε ρώτησες
ποιον πας να κατακτήσεις
Γιαννιώτισσες Σουλιώτισσες
ξαφνιάσματα της φύσης
εχθρέ γιατί δε ρώτησες
ποιον πας να κατακτήσεις
36. Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας
«Ασύρματος», την ημέρα που κηρύχθηκε ο
πόλεμος. Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940.
37. Στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις ο κόσμος ξυπνούσε
με τον ήχο των σειρήνων. Κηρύχτηκε επιστράτευση.
43. Οι πρώτες νίκες στο μέτωπο
Κορυτσά
Πρεμετή
21 Νοεμβρίου 1940
3 Δεκεμβρίου 1940
Άγιοι Σαράντα
Αργυρόκαστρο
6 Δεκεμβρίου 1940
8 Δεκεμβρίου 1940
44. Μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου
οι Ιταλοί έκαναν συνεχώς
επιθέσεις. Όμως δεν τα
κατάφεραν να σπάσουν τις
ελληνικές γραμμές. Ο
ελληνικός στρατός
ξεκίνησε αντεπίθεση που
τον έφερε ελευθερωτή στις
πόλεις της Αλβανίας όπου
ζούσαν Έλληνες: Στην
Κορυτσά, στους Αγίους
Σαράντα, στην Πρεμετή,
στο Αργυρόκαστρο.
52. Μέχρι το τέλος Απριλίου
οι Γερμανοί μπήκαν στην
Αθήνα. Άρχιζε τώρα για
την Ελλάδα η μαύρη
περίοδος της κατοχής. Οι
Έλληνες σε όλη τη
διάρκεια της σκλαβιάς, δε
σταμάτησαν να
αγωνίζονται. Ο λαός
υπέφερε από την πείνα
και χιλιάδες πέθαναν
αβοήθητοι στους
δρόμους…
53. Ο Μάνος Κατράκης διαβάζει Ελύτη
Ξημερώνοντας του Αη-Γιαννιού με την
αύριο των Φώτων
λάβαμε τη διαταγή να κινήσουμε πάλι
μπροστά για τα μέρη όπου δεν έχει
καθημερινές και σχόλες.
Έπρεπε λέει να πιάσουμε τις γραμμές
που κρατούσαν έως τότε οι Αρτινοί,
από Χιμάρα ως Τεπελένι, λόγω που
εκείνοι πολεμούσαν από την πρώτη
μέρα συνέχεια κι είχαν μείνει σχεδόν οι
μισοί και δεν αντέχανε άλλο…
54. Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε
ασταμάτητα ένας πίσω απ’ τον άλλο
ίδια τυφλοί.
Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από
τη λάσπη όπου φορές εκαταβούλιαζε
ίσαμε το γόνατο.
Επειδή το πιο συχνά ψιχάλιζε στους
δρόμους έξω καθώς μες στην ψυχή
μας.
55. Και τις λίγες φορές όπου κάναμε στάση
να ξεκουραστούμε,
μήτε που αλλάζαμε κουβέντα,
μονάχα σοβαροί κι αμίλητοι,
φέγγοντας μ’ ένα μικρό δαδί,
μία-μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα…
Ή φορές πάλι, αν ήταν βολετό,
λύναμε βιαστικά τα ρούχα
και ξυνόμασταν με λύσσα, ώρες
πολλές, όσο να τρέξουν τα αίματα.
65. ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ
«Ανδρείοι, σεις που πολεμήσατε και πέσατε
με δόξα.»
Όταν θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν θα
λένε:
«Τέτοιους βγάζει το έθνος μας και έτσι
θαυμάσιος θα είναι ο έπαινός σας.
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΜΑΣ
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ
ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ»
70. Η ευλογημένη ώρα της απελευθέρωσης
έφτασε στις 12 Οκτωβρίου του 1944.
71. Ο επικός αγώνας των Ελλήνων στα βουνά της Πίνδου
παραμένει στην ιστορία ως σημείο αναφοράς και τιμής.
Είναι χαρακτηριστικό το δημοσίευμα μιας αγγλικής
εφημερίδας στις 4 Απριλίου 1941:
“Από τώρα και στο εξής δε θα λέμε ότι οι
Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες αλλά
ότι οι ήρωες πολεμούν σαν
Έλληνες.”
