thí nghiệm quá trình thiết bị

1. -1-
Mục lục
I. TRÍCH YEÁU...........................................................................................................3
1.1. Muïc ñích thí nghieäm ..................................................................................................3
1.2. Phöông phaùp thí nghieäm.............................................................................................3
1.3. Keát quaû thí nghieäm ....................................................................................................3
II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT............................................................................................. 3
2.1. Ñònh nghóa..................................................................................................................3
2.2. Ñaëc tröng cuûa quaù trình saáy .......................................................................................4
2.3. Xaùc ñònh toác ñoä saáy theo caân baèng nhieät cuûa quaù trình saáy.......................................4
2.4. Phöông tình cô baûn cuûa ñoäng hoïc quaù trình saáy.........................................................4
2.5. Löôïng nhieät caáp cho vaät lieäu .....................................................................................5
2.5.1 Löôïng nhieät caáp cho vaät lieäu trong giai ñoaïn saáy giaûm toác (q2)..........................5
2.5.2 Löôïng nhieät cung caáp cho vaät lieäu trong giai ñoaïn saáy ñaúng toác (q1)..................6
2.6. Cöôøng ñoä trao ñoåi nhieät (q(x)) ...................................................................................6
2.7. Ñöôøng cong saáy vaø ñöôøng cong toác ñoä sấy ................................................................6
2.7.1. Ñöôøng cong saáy...................................................................................................6
2.7.2. Ñöôøng cong toác ñoä saáy........................................................................................6
2.8. Caùc giai ñoïan cuûa quaù trình saáy.................................................................................7
2.9. Thôøi gian saáy vaät lieäu ................................................................................................8
2.10. Caùc daïng lieân keát aåm:..............................................................................................8
III. THIEÁT BÒ – DUÏNG CUÏ – CAÙCH TIEÁN HAØNH THÍ NGHIEÄM ............................ 9
3.1. Thieát bò – Duïng cuï .....................................................................................................9
3.2. Vaät lieäu saáy................................................................................................................9
3.3. Caùch tieán haønh thí nghieäm.........................................................................................9
IV. KEÁT QUAÛ THÍ NGHIEÄM: ................................................................................. 11
Baûng 2: Keát quaû söû lyù soá lieäu thoâ ...................................................................................11
Baûng 3: Keát quaû tính toaùn töø caùc thoâng soá ñaõ söû lyù........................................................11
Baûng 4: Keát quaû tính toaùn töø caùc thoâng soá ñaõ söû lyù (tt) ..................................................12
Baûng 5: Keát quaû tính toaùn töø caùc thoâng soá ñaõ söû lyù(tt) ...................................................12
V. ĐỒ THỊ ............................................................................................................... 13
Hình 1: Ñöôøng cong saáy ôû cheá ñoä saáy 500
C...................................................................13
Hình 2: Ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû cheá ñoä 500
C ...............................................................13
Hình 3: Ñöôøng cong saáy ôû cheá ñoä 600
C ..........................................................................14
Hình 4: Ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû cheá ñoä 600
C ...............................................................14
Hình 5: Ñöôøng cong saáy ôû cheá ñoä 700
C ..........................................................................15
Hình 6: Ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû cheá ñoä 700
C ...............................................................15
Hình 7: So sánh các đường cong sấy ................................................................................16
Hình 8: So sánh các đường cong tốc độ sấy......................................................................16
VI. KẾT QUẢ........................................................................................................... 17
Baûng 6: Keát quaû tính toaùn töø ñoà thò.................................................................................17
Bảng 7: Kết quả tính toán theo lý thuyết...........................................................................17

2. -2-
Baûng 8: Keát quaû ñaùnh giaù sai soá.....................................................................................18
VII. BAØN LUAÄN...................................................................................................... 19
VIII. PHUÏ LUÏC........................................................................................................ 21
IX. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO .................................................................................. 23

3. -3-
I. TRÍCH YEÁU
1.1. Muïc ñích thí nghieäm
Khaûo saùt quaù trình saáy ñoái löu baèng thöïc nghieäm nhaèm:
- Xaây döïng ñöôøng cong saáy vaø ñöôøng cong toác ñoä saáy.
- Xaùc ñònh caùc thoâng soá saáy: toác ñoä saáy ñaúng toác, ñoä aåm tôùi haïn, ñoä aåm caân baèng, thôøi
gian saáy ñaúng toác vaø giaûm toác.
- Ñaùnh giaù sai soá cuûa quaù trình saáy.
1.2. Phöông phaùp thí nghieäm
- Tieán haønh saáy giaáy loïc ôû 3 cheá ñoä nhieät ñoä cuûa caloriphe: 50o
C, 60o
C, 70o
C
- Ñaët giaáy loïc vaøo buoàng saáy, ghi nhaän khoái löôïng cuûa vaät lieäu sau khi laøm aåm (G1).
- Sau ñoù cöù 5 phuùt, ghi nhaän giaù trò caân vaø hai giaù trò nhieät ñoä baàu khoâ – baàu öôùt; tieáp
tuïc saáy ñeán khi giaù trò khoái löôïng vaät lieäu khoâng ñoåi trong voøng 15 phuùt thì döøng cheá
ñoä thí nghieäm naøy vaø chuyeån sang cheá ñoä thí nghieäm khaùc.
1.3. Keát quaû thí nghieäm
Khoái löôïng khoâ ban ñaàu cuûa 3 saáp giaáy loïc: Go = 25(g) = 0.025(kg).
Baûng 1: Keát quaû ño soá lieäu thoâ
Cheá ñoä saáy 500
C Cheá ñoä saáy 600
C Cheá ñoä saáy 700
C

(phuùt)
G
(g)
tö
(0
C)
tk
(0
C)

(phuùt)
G
(g)
tö
(0
C)
tk
(0
C)

(phuùt)
G
(g)
tö
(0
C)
tk
(0
C)
0 85 35 48 0 85 38 58 0 87.5 42 68
4 70 35 52 3 75 39 58 2 75 42 68
8 60 35 48 6 62.5 39 58 4 65 43 69
12 50 35 48 9 50 39 59 6 55 43 70
16 40 35 51 12 40 39 60 8 45 43 67
20 32.5 35 51 15 32.5 39 61 10 37.5 44 72
24 30 35 47 18 30 39 62 12 30 43 68
28 27.5 35 49 21 27.5 40 62 14 27.5 44 69
32 25 35 52 24 25 40 63 16 27.5 44 69
36 25 35 52 27 25 40 63 18 25 44 68
40 25 35 52 30 25 40 63 20 25 44 68
44 25 35 52 33 25 40 63 22 25 44 68
II. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT
2.1. Ñònh nghóa
- Saáy ñoái löu laø quaù trình taùch aåm ra khoûi vaät lieäu baèng caùch caáp nhieät cho aåm bay
hôi. Trong ñoù caû hai quaù trình truyeàn nhieät vaø truyeàn aåm ñeàu ñöôïc thöïc hieän baèng
phöông phaùp ñoái löu.
- Sấy đối lưu là phương pháp sấy cho tiếp xúc trực tiếp vật liệu sấy với tác nhân sấy là
không khí nóng, khói lò,…

4. -4-
2.2. Ñaëc tröng cuûa quaù trình saáy
- Quaù trình saáy dieãn ra raát phöùc taïp, ñaëc tröng cho tính khoâng oån ñònh vaø khoâng thuaän
nghòch, goàm 4 quaù trình dieãn ra ñoàng thôøi: truyeàn nhieät cho vaät lieäu, daãn aåm trong
loøng vaät lieäu, chuyeån pha vaø taùch aåm vaøo moâi tröôøng xung quanh.
2.3. Xaùc ñònh toác ñoä saáy theo caân baèng nhieät cuûa quaù trình saáy
- Löôïng nhieät do doøng taùc nhaân saáy cung caáp trong khoaûng thôøi gian d :
dQ = αF(t-θ)d (1)
Nhiệt này ñöôïc tieâu hao ñeå:
o Ñun noùng vaät lieäu: (GoCo+GaCa)dθ (2)
o Bay hôi aåm vaø quaù nhieät hôi: [r + Ch(t-th)]dGa (3)
Trong ñoù:
α: heä soá caáp nhieät töø taùc nhaân saáy vaøo vaät lieäu saáy, W/m2
ñoä
F: beà maët vaät lieäu, m2
t, θ, th: nhieät ñoä cuûa taùc nhaân saáy, vaät lieäu vaø hôi aåm baõo hoøa, ñoä
Go,Co: khoái löôïng vaø nhieät dung rieâng cuûa vaät lieäu saáy, kg ; J/kgñoä
Ga,Ca: khoái löôïng vaø nhieät dung rieâng cuûa aåm, kg ; J/kgñoä
r: aån nhieät hoùa hôi cuûa aåm, J/kg
Ch: nhieät dung rieâng cuûa hôi aåm, J/kgñoä
- Löôïng aåm boác hôi trong thôøi gian d :
dGa = d(GoU) = GodU (4)
U: haøm aåm (hay ñoä aåm) cuûa vaät lieäu, tính theo vaät lieäu khoâ, kg aåm/kg vaät
lieäu khoâ
- Thieát laäp caân baèng nhieät:
αF(t-θ)d = (GoCo+GaCa)dθ + Go[r + Ch(t-th)]dU (5)
Töø ñoù ruùt ra:
   
  )d
dU
hhv
aaoo
ttCrG
d
d
CGCGtF


 



(6)
Đây laø bieåu thöùc tính toác ñoä saáy theo caân baèng nhieät.
2.4. Phöông tình cô baûn cuûa ñoäng hoïc quaù trình saáy
- Theo phöông trình truyeàn aåm töø vaät lieäu vaøo taùc nhaân saáy:
dGa = kpF(pm – p)d (7)
Vôùi:
kp: heä soá truyeàn aåm trong pha khí, kg/m2
.h.∆p=1 (1at hay 1mmHg...)
pm, p: aùp suaát cuûa hôi aåm treân beà maët vaät lieäu vaø trong pha khí, mmHg
(hay at)
Thay Ga = GoU vaøo vaø bieán ñoåi, ta coù:
)pp(
G
Fk
d
dU
m
o
p


(8)
- Khi hôi aåm khoâng bò quaù nhieät (töùc t = th) thì bieåu thöùc (5)ñöôïc bieán ñoåi thaønh:
qFF
Fd
dQ
d
dU
rG
d
d
G
G
G
CC oo
o
a
oo 












 (9)
Vôùi q laø cöôøng ñoä doøng nhieät hay maät ñoä doøng nhieät.

5. -5-
Đặt U
G
G
o
a
 ; o
o
o
V
G
 ; Co + CaU = C vaø o
o
R
F
V

Vôùi:
ρo: khoái löôïng rieâng cuûa vaät lieäu khoâ, kg/m3
Vo: theå tích vaät khoâ, m3
C: nhieät dung rieâng cuûa vaät lieäu aåm, J/kgñoä
Ro: baùn kính qui ñoåi cuûa vaät lieäu aåm, m
Khi ñoù, neáu boû qua nhieät laøm quaù nhieät hôi aåm, ta coù:
 














 












d
dU
rRR1
d
dU
rR
dU
d
r
C
1
d
d
RC
d
dU
rRq
oob
oooooo
(10)
Vôùi
dU
d
r
C
1Rb

 : Chuaån soá Rebinde ñaëc tröng cho ñoäng hoïc quùa trình saáy.
- Bieåu thöùc treân laø phöông trình cô baûn veà ñoäng hoïc quaù trình saáy, noù cho bieát söï bieán
ñoåi aåm cuûa vaät lieäu theo thôøi gian. Ta coù theå nhaän ñöôïc bieåu thöùc naøy khi giaûi heä
phöông trình vi phaân moâ taû truyeàn nhieät - truyeàn aåm trong vaät lieäu. Nhöng noùi chung
heä phöông trình naøy khoâng giaûi ñöôïc baèng phöông phaùp giaûi tích.
2.5. Löôïng nhieät caáp cho vaät lieäu
2.5.1 Löôïng nhieät caáp cho vaät lieäu trong giai ñoaïn saáy giaûm toác (q2)
- Ta thaáy raèng trong giai ñoaïn saáy giaûm toác, ñöôøng cong toác ñoä saáy coù daïng ñöôøng
thaúng, neân toác ñoä saáy trong giai ñoaïn naøy ñöôïc bieåu dieãn:
 *
UUK
d
dU


 (11)
K: Heä soá tyû leä, goïi aø heä soá saáy. Noù phuï thuoäc vaøo toác ñoä saáy vaø tính chaát cuûa
vaät lieäu aåm, 1/s
K: chính laø heä soá goùc cuûa ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû giai ñoïan saáy giaûm toác, neân:
  N
UU
N
K *
th


 (12)
 *
UUth 

1
 : heä soá saáy tuyeät ñoái, phuï thuoäc vaøo tính chaát vaät lieäu
aåm.
Uth: ñoä aåm tôùi haïn.
U*
: ñoä aåm caân baèng.
N: toác ñoä saáy ñaúng toác, kg aåm/(kg vaät lieäu khoâ.s)
- Tích phaân phöông trình treân ta nhaän ñöôïc:
 


Nexp
UU
UU
*
th
*
(13)
Hay logarit hoùa (8) ta coù:
     N
3,2
1
UUlogUUlg *
th
*
(14)

6. -6-
- Nhö vaäy neáu bieát ñöôïc heä soá saáy K, coù theå xaùc ñònh ñöôïc thôøi gian caàn thieát ñeå thöïc
hieän giai ñoaïn saáy giaûm toác.
- Heä soá saáy töông ñoái ñöôïc xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm vaø coù theå tính gaàn ñuùng nhö
sau:
U
8,1
 (15)
Vôùi Uo : ñoä aåm ban ñaàu cuûa vaät lieäu.
Töø ñoù, ta coù:
*0*
th U
8,1
U
U
1
U 

 (16)
Thay (12) vaø (15) vaøo phuông trình (11), ta ñöôïc:





 



0
*
U
UU
N8,1
d
dU
(17)
Thay (17) vaøo (10), ta ñöôïc:
  




 

0
*
b002
U
UU
N8,1.R1rRq (18)
2.5.2 Löôïng nhieät cung caáp cho vaät lieäu trong giai ñoaïn saáy ñaúng toác (q1)
- Trong giai ñoaïn saáy ñaúng toác, toaøn boä löôïng nhieät cung caáp töø doøng taùc nhaân baèng
löôïng nhieät boác hôi aåm vaø nhieät ñoä vaät lieäu khoâng ñoåi neân:
rNR
d
dU
rRq 00001 

 (19)
2.6. Cöôøng ñoä trao ñoåi nhieät (q(x))
 b
0
*
1
2
R1
U
UU
8,1
q
q
)x(q 

 (20)
- Nhö vaäy, theo bieåu thöùc (20), khi bieát chuaån soá Rb seõ tính ñöôïc cöôøng ñoä trao ñoåi
nhieät theo ñoä aåm cuûa vaät lieäu.
2.7. Ñöôøng cong saáy vaø ñöôøng cong toác ñoä sấy
2.7.1. Ñöôøng cong saáy
- Laø ñuôøng cong bieåu dieãn söï thay ñoåi cuûa ñoä aåm vaät lieäu (U) theo thôøi gian saáy ():
U = f() (21)
- Daïng cuûa ñöôøng cong saáy:
o Phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö: lieân keát giöõa aåm vaø vaät lieäu, hình daùng, kích
thöôùc, caáu truùc vaät lieäu, phöông phaùp vaø cheá ñoä saáy.
o Ñöôøng cong saáy laø haøm cuûa quaù trình saáy, vì vaäy tuøy cheá ñoä vaø phöông phaùp
saáy khaùc nhau nhöng ñöôøng cong saáy vaãn coù daïng töông töï nhau.
2.7.2. Ñöôøng cong toác ñoä saáy
- Laø ñöôøng cong bieåu dieãn moái quan heä giöõa toác ñoä saáy vaø ñoä aåm (haøm aåm) cuûa vaät
lieäu saáy:
)U(g
d
dU


(22)

7. -7-
- Töø bieåu thöùc (22), (23) roõ raøng ñöôøng cong toác ñoä saáy laø laø ñaïo haøm cuûa ñöôøng
cong saáy.
Hình 1: Ñöôøng cong saáy Hình 2: Ñöôøng cong toác ñoä saáy
AB – Ñun noùng vaät lieäu AB – Ñun noùng vaät lieäu
BC – Saáy ñaúng toác BC – Saáy ñaúng toác
CD – Saáy giaûm toác CD – Saáy giaûm toác
1 – Ñöôøng cong saáy 1 – Vaät lieäu daïng baûn moûng, xoáp: Giaáy,
2 – Ñöôøng nhieät ñoä cuûa vaät lieäu bìa,…
2 – Vaät lieäu keo
3 – Vaät lieäu xoáp
4 – Vaät lieäu keo xoáp: coù ñieåm uoán (thay
ñoåi cô cheá vaän chuyeån aåm)
5 – Vaät lieäu coù ñieåm gaõy khuùc (ñieåm tôùi
haïn thöù hai)
2.8. Caùc giai ñoïan cuûa quaù trình saáy
- Giai ñoaïn ñun noùng vaät lieäu:
o Toaøn boä nhieät cung caáp ñeå ñun noùng vaät lieäu, aåm boác hôi khoâng ñaùng keå.
o Nhieät ñoä vaät lieäu taêng nhanh töø 1= t0 ñeán nhieät ñoä baàu öôùt tö cuûa taùc nhaân
saáy.
o Ñoä aåm thay ñoåi khoâng nhieàu.
o Toác ñoä saáy taêng nhanh töø 0 ñeán cöïc ñaïi.
o Thôøi gian ngaén khoâng ñaùng keå.
o Thöôøng giai ñoaïn naøy ñöôïc boû qua trong tính toaùn.
- Giai ñoaïn saáy ñaúng toác:
o Nhieät cung caáp ñeå boác hôi aåm töï do ôû beà maët vaät lieäu. Vaø beà maët boác hôi laø
beà maët ngoaøi cuûa vaät lieäu khoâng ñoåi neân caùc thoâng soá saáy vaø ñoä aåm cuûa vaät
lieäu seõ giaûm nhanh.
o Nhieät ñoä cuûa vaät lieäu baèng tö khoâng ñoåi.
o Ñoä aåm cuûa vaät lieäu giaûm nhanh theo ñöôøng thaúng.
o Toác ñoä saáy khoâng ñoåi.

8. -8-
o Trong giai ñoaïn naøy toác ñoä khueách taùn aåm töø trong loøng vaät lieäu ra beà maët
lôùn hôn toác ñoä do boác hôi töø beà maët, neân beà maët luoân baõo hoaø aåm.
- Giai ñoaïn saáy giaûm toác:
o Nhieät ñoä cuûa vaät lieäu taêng daàn töø tö leân t2 cuûa taùc nhaân.
o Ñoä aåm giaûm chaäm ñeán ñoä aåm caân baèng U*
.
o Luùc naøy, trong vaät lieäu xuaát hieän 3 vuøng: aåm, boác hôi vaø khoâ.
o Toác ñoä saáy giaûm toác töø toác ñoä ñaúng toác No xuoáng 0, tuyø theo caáu truùc vaät lieäu
maø coù bieán daïng khaùc nhau.
o Toác ñoä khueách taùn trong chaäm hôn toác ñoä boác hôi ôû beà maët, neân toác ñoä chaäm
daàn vaø coù hieän töôïng co beà maët boác hôi.
2.9. Thôøi gian saáy vaät lieäu
- Thôøi gian saáy trong giai ñoaïn ñaúng toác (thôøi gian saáy ñaúng toác - 1 ) ñöôïc xaùc ñònh
töø:
constN
d
dU
1 

 (23)
neân tích phaân (23) leân ta coù:
1
0
1
N
UU th
 (24)
Vôùi Uth : laø ñoä aåm tôùi haïn, ñoä aåm cuoái gian ñoaïn saáy ñaúng toác.
- Thôøi gian saáy trong giai ñoaïn giaûm toác:
Trong giai ñoaïn naøy, neáu ñöôøng cong toác ñoä saáy coù daïng ñöôøng thaúng (hoaëc qui ñoåi
sang ñöôøng thaúng; N2 = ax+b) thì ta coù theå tích phaân ñeå tính thôøi gian saáy giai ñoaïn saáy
giaûm toác ( 2 ):
*
2
*
1
*
2 ln
UU
UU
N
UU thth


 (25)
Vôùi U*
: ñoä aåm caân baèng, ñoä aåm keát thuùc giai ñoaïn saáy giaûm toác.
- Thôøi gian saáy vaät lieäu:
Thôøi gian saáy vaät lieäu ñöôïc tính baèng toång thôøi gian cuûa 3 giai ñoaïn saáy: ñoát noùng
vaät lieäu 0 , saáy daúng toác ( 1 ) vaø saáy giaûm toác ( 2 ); coù theå boû qua giai ñoaïn ñoát
noùng vaät lieäu, vì giai ñoaïn naøy xaûy ra raát nhanh. Bieåu thöùc tính thôøi gian nhö sau:
)
UU
UU
lg()UU(
N
3,2
N
UU
*
2
*
th*
th
th0
21




 (26)
Vôùi U2 : ñoä aåm cuûa vaät lieäu cuoái quaù thình saáy, töông öùng vôùi 2 ; U2 > U*
vaø thöôøng
ñöôïc laáy: U2 =U*
+2 ÷ 3 (%).
2.10. Caùc daïng lieân keát aåm:
DAÏNG LIEÂN KEÁT KHAÙI NIEÄM
AÛNH HÖÔÛNG CUÛA SAÁY
ÑEÁN LIEÂN KEÁT

9. -9-
Lieân keát hoùa hoïc
- Laø lieân keát cuûa aåm vôùi vaät lieäu döôùi
daïng OH-
hoaëc tinh theå ngaäm nöôùc.
Ví duï: CaSO4.2H2O, SiO2.7H2O,…
- Ñaây laø lieân keát beàn, khoâng
theå taùch baèng saáy. Muoán
taùch aåm naøy phaûi duøng
phöông phaùp hoùa hoïc hoaëc
nung chaûy.
Ví duï: duøng H2SO4ññ ñeå huùt…
Lieân
keát
hoùa lyù
Lieân keát
haáp phuï
- Do löïc haáp phuï, löïc ñieän tröôøng, löïc töø
tröôøng,… taïo neân lôùp ñôn phaân töû ôû beà
maët vaät lieäu, daàn daàn taïo thaønh lôùp ña
phaân töû, coù lieân keát yeáu hôn, cuoái cuøng
chuùng gaàn ñeán traïng thaùi aåm töï do.
- Quaù trình saáy chæ taùch ñöôïc
moät phaàn aåm naøy.
Lieân keát
mao daãn
- Do löïc mao daãn giöõ trong caùc mao quaûn
nhoû hoaëc caùc loã xoáp nhoû moät lôùp aåm.
- Lieân keát naøy laø moät lieân keát
yeáu vaø seõ taùch ñöôïc baèng
saáy.
Lieân keát
thaåm thaáu
- Daïng lieân keát naøy chæ toàn taïi trong dung
dòch.
- Do aùp suaát thaåm thaáu laøm cho aùp suaát
hôi ôû treân beà maët dung dòch nhoû hôn aùp
suaát hôi ôû treân dung moâi nguyeân chaát.
- Quaù trình saáy ñeå taùch aåm töø
dung dòch seõ khoù hôn taùch
aåm töø dung moâi nguyeân chaát.
Lieân keát cô lyù
- AÅm naèm töï do treân beà maët hoaëc trong
caùc loã xoáp vaø mao quaûn lôùn.
- Lieân keát naøy laø lieân keát
yeáu, coù theå taùch ñöôïc baèng
saáy, thaäm chí laø baèng phöông
phaùp cô hoïc.
III. THIEÁT BÒ – DUÏNG CUÏ – CAÙCH TIEÁN HAØNH THÍ NGHIEÄM
3.1. Thieát bò – Duïng cuï
Heä thoáng thieát bò saáy ñöôïc trang bò:
- Caloriphe: goàm hai chuøm ñieän trôû khoâ, coù coâng suaát 10KW vaø ñöôïc oån ñònh nhieät
ñoä nhôø boä ñieàu nhieät töï ngaét.
- Quaït huùt: coù toác ñoä 0, 85 m/s, ñeå huùt khoâng khí (taùc nhaân saáy) vaø thoåi qua
caloriphe ñeå naâng nhieät ñoä doøng taùc nhaân leân nhieät ñoä caàn thieát.
- Heä thoáng caân: xaùc ñònh löôïng aåm taùch ra töø vaät lieäu saáy.
- Hai cöûa gioù: coù van laù, ñeå thay ñoåi löôïng taùc nhaân.
- Heä thoáng ño nhieät ñoä: goàm hai ñaàu doø nhieät ñoä baàu khoâ – baàu öôùt ñöôïc ñaët trong
buoàng saáy – beân traùi giaøn löôùi ñaët vaät lieäu saáy vaø ñoàng hoà cô ño nhieät ñoä.
3.2. Vaät lieäu saáy
Goàm 3 saáp giaáy loïc
3.3. Caùch tieán haønh thí nghieäm
Quan saùt heä thoáng.
Chuaån bò thí nghieäm:
 Xaùc ñònh khoái löôïng khoâ ban ñaàu (Go) cuûa 3 saáp giaáy loïc:
- Môû cöûa buoàng saáy ra – ñaët caån thaän leân baøn (vì cöûa khaù naëng – nguy hieåm).

10. -10-
- Caùch ñaët loïc vaøo buoàng saáy: ñaët nheï nhaøng töøng saáp giaáy loïc leân treân löôùi saáy phía
trong buoàng saáy (ñaët caû ba saáp), khi ñoù kim cuûa caân dao ñoäng – chôø kim heát dao
ñoäng ñoïc giaù trò caân (Go).
 Laøm aåm giaáy loïc:
- Laáy khoaûng 2/3 chaäu nöôùc inox
- Sau khi caân xong, laáy giaáy loïc ra vaø nhuùng nheï nhaøng töøng saáp giaáy (traùnh raùch giaáy)
vaøo chaäu nöôùc – chôø khoaûng 30 giaây cho nöôùc thaám ñeàu giaáy, laáy giaáy loïc leân – phôi
ngoaøi khoângkhí (treân song saét cöûa soå) cho ñeán khi heát nhieãu nöôùc.
- Chuaån bò ñoàng hoà ñeo tay ñeå ño thôøi gian.
 Kieåm tra heä thoáng:
- Laép laïi cöûa buoàng saáy – vaën chaët caùc con taùn cuûa cöûa.
- Môû heát caùc van laù cuûa hai cöûa khí vaøo, ra.
- Chaâm ñaày nöôùc vaøo baàu nöôùc (phía sau heä thoáng, khoâng phaûi laø caùc coác nöôùc ñoái
troïng treân caân) ñeå ño nhieät ñoä baàu öôùt.
Khôûi ñoäng heä thoáng:
 Khôûi ñoäng quaït:
- Ñoùng caàu dao cuûa quaït ñeå huùt caùc doøng taùc nhaân vaøo vaø thoåi qua caloriphe gia nhieät
doøng taùc nhaân ( tìm caàu dao quaït baèng caùch nhìn ñöôøng daây daãn ñieän vaøo quaït).
 Khôûi ñoäng caloriphe:
- Ñoùng caàu dao cuûa caloriphe ñeå daãn ñieän vaøo hoäp ñieàu khieån, (nhìn ñöôøng daây ñieän
seõ tìm ñöôïc caàu dao caloriphe)
- Baät coâng taéc cuûa chuøm ñieän trôû
 Caøi ñaët nhieät ñoä cho caloriphe:
- Caøi ñaët nhieät ñoä caàn thieát. Ñoàng hoà ñieän töû treân hoäp caøi ñaët cho bieát nhieät ñoä cuûa
caloriphe.
Tieán haønh caùc cheá ñoä thí nghieäm:
 Chôø heä thoáng hoaït ñoäng oån ñònh khi:
- Nhieät ñoä cuûa caloriphe ñaït giaù trò caøi ñaët  (12o
C).
- Giaáy loïc phôi khoâng coøn nhieãu nöôùc.
 Tieán haønh saáy vaät lieäu ôû cheá ñoä caàn khaûo saùt:
- Môû cöûa buoàng saáy ra – ñaët cöûa leân baøn
- Ñaët nheï nhaøng töøng saáp giaáy loïc leân caùc löôùi saáy
- Laép kín cöûa buoàng saáy laïi.
Ño soá lieäu trong moät cheá ñoä thí nghieäm:
- Caùc soá lieäu caàn ño: khoái löôïng, nhieät ñoä baàu khoâ – baàu öôùt vaø thôøi gian.
- Ghi nhận khối lượng thay đổi của vật liệu từ đó xác định độ ẩm U và vẽ đồ thị đường
cong sấy và đường cong tốc độ sấy.
Caùch ñoïc giaù trò ño:
- Khoái löôïng (gam): khi ñaët giaáy loïc vaøo buoàng saáy, kim cuûa caân seõ dao ñoäng (caân
goàm hai kim, chæ ñoïc daây kim maûnh nhoû, khoâng ñoïc soá lôùn). Neáu daây kim naèm giöõa
hai soá thì coäng laïi chia ñoâi.
- Nhieät ñoä (C): ño baèng ñoàng hoà ñieän töû.
- Thôøi gian: ño baèng ñoàng hoà ñeo tay.
Trong moät cheá ñoä nhieät ñoä, ñeå ño soá lieäu ñöôïc chính xaùc thì caàn löu yù:

11. -11-
 Khi phôi giaáy loïc beân ngoaøi, phaûi chôø heát nhieãu nöôùc roài môùi baét ñaàu cheá ñoä thí
nghieäm ñeå xaùc ñònh ñöôïc G1 chính xaùc.
 Löu yù caùch ñaët giaáy loïc leân löôùi saáy: phaûi theo chieàu neáp gaáp giaáy loïc töø traùi sang
phaûi, töùc theo chieàu taùc nhaân vaø ñaët moät caùch phaúng phiu khoâng xeáp goùc. Khoâng
ñöôïc ñaët ngöôïc laïi, vì khi ñoù doøng taùc nhaân thoåi qua seõ bung giaáy loïc (do giaáy loïc
ñöôïc gaáp ñoâi) thay ñoåi beà maët boác hôi daãn ñeán caùc thoâng soá saáy seõ thay ñoåi vaø
cuoái cuøng gaây sai soá thí nghieäm.
Chuyeån ñoåi cheá ñoä thí nghieäm:
 Môû cöûa buoàng saáy, laáy giaáy loïc ra laøm aåm tieáp (laëp laïi nhö ban ñaàu).
 Caøi ñaët nhieät ñoä caloriphe ôû giaù trò tieáp theo cho cheá ñoä saáy môùi.
 Chôø cho heä thoáng hoaït ñoäng oån ñònh.
 Laëp laïi trình töï nhö cheá ñoä ñaàu.
IV. KEÁT QUAÛ THÍ NGHIEÄM:
Baûng 2: Keát quaû söû lyù soá lieäu thoâ
Cheá ñoä saáy 500
C Cheá ñoä saáy 600
C Cheá ñoä saáy 700
C

(h)
G
(kg)
tö
(0
C)
tk
(0
C)

(h)
G
(kg)
tö
(0
C)
tk
(0
C)

(h)
G(kg)
tö
(0
C)
tk
(0
C)
0.000 0.0850 35 48 0.00 0.0850 38 58 0.000 0.0875 42 68
0.067 0.0700 35 52 0.05 0.0750 39 58 0.033 0.0750 42 68
0.133 0.0600 35 48 0.10 0.0625 39 58 0.067 0.0650 43 69
0.200 0.0500 35 48 0.15 0.0500 39 59 0.100 0.0550 43 70
0.267 0.0400 35 51 0.20 0.0400 39 60 0.133 0.0450 43 67
0.333 0.0325 35 51 0.25 0.0325 39 61 0.167 0.0375 44 72
0.400 0.0300 35 47 0.30 0.0300 39 62 0.200 0.0300 43 68
0.467 0.0275 35 49 0.35 0.0275 40 62 0.233 0.0275 44 69
0.533 0.0250 35 52 0.40 0.0250 40 63 0.267 0.0275 44 69
0.600 0.0250 35 52 0.45 0.0250 40 63 0.300 0.0250 44 68
0.667 0.0250 35 52 0.50 0.0250 40 63 0.333 0.0250 44 68
0.733 0.0250 35 52 0.55 0.0250 40 63 0.367 0.0250 44 68
Baûng 3: Keát quaû tính toaùn töø caùc thoâng soá ñaõ söû lyù
Cheá ñoä saáy 500
C

(h)
G
(kg)
U
(%)
U
(%)
N
(%/h)
tö
(0
C)
tk
(0
C)
Pm
(mmHg)
P
(mmHg) Thế sấy()
0.000 0.0850 240.00 0.00 0.00 35 48 40 33 13
0.067 0.0700 180.00 60.00 895.52 35 52 40 32 17
0.133 0.0600 140.00 40.00 606.06 35 48 40 33 13

12. -12-
0.200 0.0500 100.00 40.00 597.01 35 48 40 33 13
0.267 0.0400 60.00 40.00 597.01 35 51 40 32 16
0.333 0.0325 30.00 30.00 447.76 35 51 40 32 16
0.400 0.0300 20.00 10.00 149.25 35 47 40 34 12
0.467 0.0275 10.00 10.00 149.25 35 49 40 32 14
0.533 0.0250 0.00 10.00 149.25 35 52 40 32 17
0.600 0.0250 0.00 0.00 0.00 35 52 40 32 17
0.667 0.0250 0.00 0.00 0.00 35 52 40 32 17
0.733 0.0250 0.00 0.00 0.00 35 52 40 32 17
Baûng 4: Keát quaû tính toaùn töø caùc thoâng soá ñaõ söû lyù (tt)
Cheá ñoä saáy 600
C

(h)
G
(kg)
U
(%)
U
(%)
N
(%/h)
tö
(0
C)
tk
(0
C)
Pm
(mmHg)
P
(mmHg)
Theá saáy()
0.00 0.0850 240.00  0.00 38 58 48 44 20
0.05 0.0750 200.00  800.00 39 58 51 45 19
0.10 0.0625 150.00  1000.00 39 58 51 45 19
0.15 0.0500 100.00  1000.00 39 59 51 45 20
0.20 0.0400 60.00  800.00 39 60 51 45 21
0.25 0.0325 30.00  600.00 39 61 51 44 22
0.30 0.0300 20.00  200.00 39 62 51 44 23
0.35 0.0275 10.00 10.00 200.00 40 62 54 43 22
0.40 0.0250 0.00 10.00 200.00 40 63 54 43 23
0.45 0.0250 0.00 10.00 0.00 40 63 54 43 23
0.50 0.0250 0.00 10.00 0.00 40 63 54 43 23
0.55 0.0250 0.00 10.00 0.00 40 63 54 43 23
Baûng 5: Keát quaû tính toaùn töø caùc thoâng soá ñaõ söû lyù(tt)
Cheá ñoä saáy 700
C

(h)
G
(kg)
U
(%)
U
(%)
N
(%/h)
tö
(0
C)
tk
(0
C)
Pm
(mmHg)
P
(mmHg)
Theá
saáy()
0.000 0.0875 250.00  0.00 42 68 60 47 26
0.033 0.0750 200.00  1515.15 42 68 60 47 26
0.067 0.0650 160.00  1212.12 43 69 63 56 26
0.100 0.0550 120.00  1212.12 43 70 63 56 27
0.133 0.0450 80.00  1212.12 43 67 63 57 24
0.167 0.0375 50.00  909.09 44 72 69 57 28
0.200 0.0300 20.00  909.09 43 68 63 56 25
0.233 0.0275 10.00 10.00 303.03 44 69 69 58 25
0.267 0.0275 10.00 0.00 00.00 44 69 69 58 25

13. -13-
0.300 0.0250 0.00 10.00 303.03 44 68 69 58 24
0.333 0.0250 0.00 0.00 0.00 44 68 69 58 24
0.367 0.0250 0.00 0.00 0.00 44 68 69 58 24
V. ĐỒ THỊ
Hình 1: Ñöôøng cong saáy ôû cheá ñoä saáy 500
C
Hình 2: Ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû cheá ñoä 500
C
y = -557.35x + 221.47
-50
0
50
100
150
200
250
300
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8
U(%)
(h)
y = -17.188x + 4125
y = 15.417x
y = 557.35
-100
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
-50 0 50 100 150 200 250 300
N(%/h)
U (%)

14. -14-
Hình 3: Ñöôøng cong saáy ôû cheá ñoä 600
C
Hình 4: Ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû cheá ñoä 600
C
y = -778.57x + 231.07
-50
0
50
100
150
200
250
300
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6
U(%)
(h)
y = 778.57
y = -23.333x + 5600
y = 20.676x
-200
0
200
400
600
800
1000
1200
-50 0 50 100 150 200 250 300
N(%/h)
U (%)

15. -15-
Hình 5: Ñöôøng cong saáy ôû cheá ñoä 700
C
Hình 6: Ñöôøng cong toác ñoä saáy ôû cheá ñoä 700
C
y = -1054.1x + 234.18
-50
0
50
100
150
200
250
300
0 0.05 0.1 0.15 0.2 0.25 0.3 0.35 0.4
U(%)
(h)
y = 1054.1
y = -35x + 8750
y = 52.5x
-200
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
-50 0 50 100 150 200 250 300
N(%/h)
U (%)

16. -16-
Hình 7: So sánh các đường cong sấy
Hình 8: So sánh các đường cong tốc độ sấy

17. -17-
VI. KẾT QUẢ
Baûng 6: Keát quaû tính toaùn töø ñoà thò
Cheá ñoä
saáy
Uth(%) U*(%) U2(%) N(%/h)  K 1(h) 2(h)
50o
C 36.15 0.0388 3.0388 557.35 0.02769 15.433 0.366 0.161
60o
C 37.66 0.0348 3.0348 778.57 0.02658 20.694 0.260 0.122
70o
C 20.08 0.0308 3.0308 1054.10 0.04988 52.579 0.218 0.036
Bảng 7: Kết quả tính toán theo lý thuyết
Cheá ñoä saáy 50o
C
U Uth
Giai
ñoaïn
P
m
P p Jm N Ntb  K 1 2
240.00 133.33
Đun
nóng 40 33 0.038 0.266 393.68
418.68 0.0075 3.1401 0.2548 1.2042
180.00 133.33
Đẳng
tốc
40 32 0.038 0.304 449.92
140.00 133.33 40 33 0.038 0.266 393.68
100.00 133.33 40 33 0.038 0.266 393.68
60.00 133.33 40 32 0.038 0.304 449.92
30.00 133.33 40 32 0.038 0.304 449.92
20.00 133.33
Giảm
tốc
40 34 0.038 0.228 337.44
10.00 133.33 40 32 0.038 0.304 449.92
0.00 133.33 40 32 0.038 0.304 449.92
Cheá ñoä sấy 60o
C
U Uth
Giai
ñoaïn
P
m
P p Jm N Ntb  K 1 2
240.00 133.33
Đun
nóng 48 44 0.038 0.152 224.96
399.93 0.0075 2.9995 0.2667 1.2611
200.00 133.33
Đẳng
tốc
51 45 0.038 0.228 337.44
150.00 133.33 51 45 0.038 0.228 337.44
100.00 133.33 51 45 0.038 0.228 337.44
60.00 133.33 51 45 0.038 0.228 337.44
30.00 133.33 51 44 0.038 0.266 393.68
20.00 133.33 51 44 0.038 0.266 393.68

18. -18-
Baûng 8: Keát quaû ñaùnh giaù sai soá
Cheá ñoä
saáy
Ñoä aåm tôùi haïn Uth (%) Toác ñoä saáy ñaúng toác N (%/h)
Thực nghiệm Lyù thuyeát Sai soá (%) Thöïc nghieäm Lyù thuyeát Sai soá (%)
50o
C 36.15 133.33 72.887 557.35 418.68 33.121
60o
C 37.66 133.33 -71.754 778.57 399.93 94.677
70o
C 20.08 138.89 -84.940 1054.1 551.15 91.255
Cheá ñoä
saáy
Heä soá saáy töông ñoái  Heä soá saáy K, 1/h
Thöïc nghieäm Lyù thuyeát Sai soá (%) Thöïc nghieäm Lyù thuyeát Sai soá (%)
50o
C 0.02769 0.0075 269.200 15.433 3.1401 391.481
60o
C 0.02658 0.0075 254.400 20.694 2.9995 589.915
70o
C 0.04988 0.0075 565.067 52.579 4.1336 1171.991
Cheá ñoä
saáy
Thôøi gian saáy ñaúng toác 1, h Thôøi gian saáy ñaúng toác 2, h
Thöïc nghieäm Lyù thuyeát Sai soá (%) Thöïc nghieäm Lyù thuyeát Sai soá (%)
50o
C 0.366 0.2548 43.642 0.161 1.2042 -86.630
10.00 133.33
Giảm
tốc
54 43 0.038 0.418 618.64
0.00 133.33 54 43 0.038 0.418 618.64
Cheá ñoä sấy 70o
C
U Uth
Giai
ñoaïn
Pm P p Jm N Ntb  K 1 2
250.00 138.89
Đun
nóng 60 47 0.038 0.494 731.12
551.15 0.0075 4.1336 0.2016 0.9639
200.00 138.89
Đẳng
tốc
60 47 0.038 0.494 731.12
160.00 138.89 63 56 0.038 0.266 393.68
120.00 138.89 63 56 0.038 0.266 393.68
80.00 138.89 63 57 0.038 0.228 337.44
50.00 138.89 69 57 0.038 0.456 674.88
20.00 138.89 63 56 0.038 0.266 393.68
10.00 138.89
Giảm
tốc
69 58 0.038 0.418 618.64
10.00 138.89 69 58 0.038 0.418 618.64
0.00 138.89 69 58 0.038 0.418 618.64

19. -19-
60o
C 0.260 0.2667 -2.512 0.122 1.2611 -90.326
70o
C 0.218 0.2016 8.135 0.036 0.9639 -96.265
VII. BAØN LUAÄN
Nhận xét và giải thích dạng đường cong sấy và đường cong tốc độ sấy so với dạng lý thuyết.
* Đường cong sấy:
Đường cong sấy của chế độ sấy 50o
C, 60o
C và 70o
C có dạng phù hợp so với lý thuyết. Tuy
nhiên trong đồ thị không biểu diễn được giai đoạn đốt nóng như theo lý thuyết, lý do là vì giai
đoạn này rất ngắn, nên ta đo đã vượt qua giai đoạn đốt nóng, không thể hiện được đọan này.
Ñöôøng cong saáy chia laøm 3 ñoaïn:
- Ñoaïn 1: Giai ñoaïn ñun noùng vaät lieäu: dieãn ra trong khoaûng thôøi gian raát ngaén vaø ñoä
aåm cuûa vaät lieäu thay ñoåi khoâng ñaùng kể, ñöôøng thaúng gaàn song song truïc hoaønh ( U=const),
ñoaïn naøy raát ngaén
- Ñoaïn 2: Giai ñoaïn saáy ñaúng toác: trong giai ñoaïn naøy thì ñoä aåm cuûa vaät lieäu giaûm
nhanh gaàn nhö theo ñöôøng thaúng vaø toác ñoä saáy khoâng ñoåi. Ñoä aåm cuûa vaät lieäu giaûm ñeán
ñoä aåm tôùi haïn, ñöôøng cong gaàn nhö ñöôøng thaúng.
- Ñoaïn 3: Giai ñoaïn saáy giaûm toác: ñoä aåm cuûa vaät lieäu giaûm chaäm trong giai ñoaïn naøy
vaø toác ñoä saáy giaûm daàn töø cöïc ñaïi veà 0, ñöôøng cong tieäm caän vôùi truïc hoaønh, đđộ aåm cuûa
vaät lieäu giaûm ñeán U2 vaø daàn tieäm caän ñeán U*.
* Ñöôøng cong toác ñoä saáy:
Đường cong tốc độ sấy cũng có dạng phù hợp so với lý thuyết. Nhìn chung tuy đúng về hình
dạng nhưng giá trị không được chính xác lắm và sai số rất lớn. Daïng ñöôøng cong toác ñoä saáy
veõ theo phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu gaàn gioáng vôùi lyù thuyeát vaø goàm 3 giai ñoaïn öùng
vôùi ñöôøng cong saáy. Nhöng veõ baèng phöông pháp naøy coù söï sai leäch so vôùi thöïc nghieäm.
Neáu veõ ñöôøng cong toác ñoä saáy döïa vaøo soá lieäu



U
UgN )( ( theo nhöõng ñieåm
chaám treân ñoà thò) thì ñöôøng cong khoâng phuø hôïp vôùi daïng lyù thuyeát:
- Giai ñoaïn ñun noùng khoäng thaúng, do ñoä aåm thay ñoåi nhanh choùng.
- Giai ñoaïn saáy ñaúng toác: caùc ñieåm giao ñoäng maïnh neân sai soá laø rất lôùn.
Nhận xét và giải thích kết quả tính toán, nêu lên mối quan hệ của các thông số sấy.
a. Nhaän xeùt vaø giaûi thích:
- Thôøi gian saáy giaûm daàn khi taêng nhieät ñoä saáy:
+ ÔÛ cheá ñoä 50C :  = 32 phuùt
+ ÔÛ cheá ñoä 60C :  = 24 phuùt
+ ÔÛ cheá ñoä 70C :  = 18 phuùt
- Toác ñoä saáy taêng daàn khi nhieät ñoä saáy taêng. Do khi taêng nhieät ñoä thì theá saáy taêng
taïo ñoäng löïc saáy lôùn neân cöôøng ñoä saáy taêng , toác ñoä saáy taêng vaø heä soá saáy taêng.
- Ñoä aåm caân baèng (U*
): Ta thấy nhiệt độ tác nhân sấy cao hơn thì độ ẩm cân bằng sẽ
thấp hơn. U* khác 0 vì ban đầu vật liệu không phải là vật liệu khô tuyệt đối mà vật liệu chứa
một lượng ẩm nhất định ở điều kiện nhiệt độ và độ ẩm không khí.
- Ñoä aåm tôùi haïn (Uth): khi nhieät ñoä saáy taêng thì ñoä aåm tôùi haïn giaûm neáu trong cuøng
ñoä aåm töông ñoái cuûa khoâng khí vaø cuøng ñoä aåm ban ñaàu nhöng trong thí nghieäm do thaám öôùt
khoâng ñeàu vaø sai soá do tính toaùn neân söï taêng giaûm khoâng theo nhö lyù thuyeát.. Uth nhỏ hơn

20. -20-
so với lý thuyết. Giá trị thí nghiệm bị sai số, khi nối đường thẳng, ta nối gần đúng, bỏ qua những
điểm trước đó, mất chính xác.
- Tốc độ sấy đẳng tốc (N): khi nhiệt độ sấy càng tăng thì tốc độ sấy đẳng tốc càng tăng.
Điều này hoàn toàn phù hợp với lý thuyết. Đó là do khi nhiệt độ càng tăng thì động lực của quá
trình sấy () càng tăng.
- Hệ số sấy tương đối trong giai đoạn giảm tốc (): cả 3 chế độ sấy cùng sử dụng một
mẫu giấy lọc, chọn độ ẩm ban đầu giống nhau và sự chênh lêch của các Uth và U* của các chế
độ sấy không lớn nên khi  được xác định theo công thức: *
th UU
1

 thì kết quả rất gần
giống nhau, chỉ có sai số, chủ yếu là do sai số trong cách xác định Uth
- Hệ số sấy K: K phụ thuộc vào chế độ sấy (tốc độ sấy đẳng tốc N) và tính chất của vật
liệu ẩm () theo công thức K = N. Điều đó có nghĩa là với tính chất của vật liệu ẩm không
đổi ( không đổi), khi nhiệt độ tác nhân sấy càng tăng thì N tăng lên  K tăng. Kết quả thí
nghiệm hoàn toàn phù hợp với lý thuyết.
- Thời gian sấy: thời gian sấy giảm tốc 2 lớn hơn nhiều so với thời gian sấy đẳng tốc 1.
Vì giai đọan sấy đẳng tốc, bề mặt luôn bão hòa ẩm, bốc hơi ẩm rất nhanh, trong khi đó giai
đọan sấy giảm tốc để tách ẩm liên kết, phụ thuộc sự dẫn ẩm ra ngoài bề mặt, nên cần thời
gian lâu và tốn nhiều năng lượng hơn.
b. Moái quan heä cuûa caùc thoâng soá saáy:
Khi nhiệt độ tác nhân sấy càng tăng thì:
T sấy U*
Uth N  K o 1 2
Tăng Giảm Giảm Tăng Tăng Tăng Giảm Giảm Giảm
Nhaän xeùt vaø giaûi thích keát quaû ñaùnh giaù sai soá, caùc nguyeân nhaân, bieän phaùp khaéc phuïc
sai soá
a. Nhaän xeùt:
Sai số trong bài khá lớn. Nhất là ở giá trị Uth, χ , K và τ1. Coù nhieàu sai soá lôùn hôn 100%.
b. Nguyeân nhaân sai soá:
- Thao taùc thí nghieäm
- Giaáy loïc söû duïng chöa khoâ tuyeät ñoái neân khoâng theå xem khoái löôïng ban ñaàu cuûa
giaáy (luùc chöa nhuùng nöôùc) laø khoái löôïng khoâ cuûa vaät lieäu.
- Nhieät ñoä tö vaø tk ñoïc khoâng chính xaùc do nhieät ñoä trong caloriphe khoâng oån ñònh
laøm thay ñoåi nhieät ñoä baàu khoâ, baàu öôùt.
- Khoái löôïng vaät lieäu ñoïc khoâng chính xaùc do
+ Caân ñeå treân cao ngöôøi ñoïc khoù quan saùt.
+ Caân dao ñoäng maïnh neân khoù ñoïc, neáu chôø kim heát dao ñoäng thì thôøi gian
ñoïc soá lieäu ñaõ bò chaäm.
- Tính toaùn khoâng chính xaùc, veõ ñoà thò chæ coù tính chaát töông ñoái.
- Giaù trò Pm vaø P tra bảng chöa chính xaùc
- Ñoà thò khoâng chính xaùc, vieäc xaùc ñònh ñöôøng cong toác ñoä saáy töø vi phaân ñöôøng cong
saáy veà maët lyù thuyeát thì chính xaùc, nhöng thöïc teá khi veõ ñöôøng cong saáy ta duøng

21. -21-
phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu ñeå veõ vaø xaùc ñònh phöông trình ñöôøng cong toác
ñoä saáy chæ thoâng qua 2 giaù trò (Uth, Nñt) vaø (U0, Nñt) vaø xem U*
= 0 neân seõ coù sai soá.
c. Bieän phaùp khaéc phuïc sai soá:
- Giaáy loïc phaûi ñöôïc saáy khoâ vaø khoâng ñeå bò huùt aåm töø khoâng khí xung quanh ñeå khi
caân seõ coù G0 chính xaùc hoaëc coù theå bieát tröôùc khoái löôïng khoâ cuûa vaät lieäu.
- Thieát keá vò trí ñöùng cuûa ngöôøi ñoïc thuaän tieän cho vieäc ñoïc soá lieäu.
- Khoâng ñöôïc baät quaït, khoâng môû cöûa soå ñeå kim cuûa caân ño khoâng bò dao ñoäng.
VIII. PHUÏ LUÏC
Tính toaùn caùc thoâng soá ôû Baûng 2
60
)ph(
)h(


1000
)g(G
)Kg(G 
Tính toaùn caùc thoâng soá ôû Baûng 3, 4, 5
100
G
GG
(%)U
o
o






U
)h/(%N
 = tk - tö
Caùch tra Pm vaø P (duøng giaûn ñoà traïng thaùi khoâng khí aåm) :
Döïng ñöôøng cong saáy U = f ()
-Boû qua giai ñoaïn ñoát noùng.
-Trong giai ñoaïn saáy ñaúng toác ta choïn moät nhoùm caùc ñieåm sao cho chuùng hôi thaúng haøng
vaø söû duïng phöông phaùp bình phöông cöïc tieåu ñeå veõ.

22. -22-
Döïng ñöôøng cong toác ñoä saáy N = f (U)
-Ñöôøng cong toác ñoä saáy laø ñaïo haøm cuûa ñöôøng cong saáy. Treân cô sôû ñoù, ta thöïc hieän
nhö sau:
-ÔÛ giai ñoaïn saáy ñaúng toác: sau khi ñaõ coù haøm cuûa ñöôøng thaúng, ta ñaïo haøm ñeå tìm giaù
trò cuûa toác ñoä saáy trong giai ñoaïn saáy ñaúng toác. Ñoù chính laø giaù trò tuyeät ñoái cuûa heä soá
goùc cuûa ñoaïn thaúng vöøa tìm ñöôïc (vì Nñt =


d
dU
).
-ÔÛ giai ñoaïn saáy giaûm toác: nhö ta ñaõ bieát, giaáy loïc laø vaät lieäu daïng baûn moûng, xoáp neân
ñöôøng cong toác ñoä saáy trong giai ñoaïn saáy giaûm toác laø ñöôøng thaúng. Ñöôøng thaúng naøy
ñi qua 2 ñieåm (U = 0, N = 0) vaø (Uth, Nñt) vôùi Uth ta xaùc ñònh treân đồ thị đường cong tốc
độ sấy taïi ñieåm chuyeån tieáp giöõa ñöôøng thaúng vaø ñöôøng cong
Tính toaùn caùc giaù trò trong Baûng 6
Tìm giaù trò Uth treân ñoà thò đường cong tốc độ sấy: ñoù chính laø hoaønh ñoä giao ñieåm cuûa
ñöôøng ñaúng toác vaø ñöôøng giaûm toác.
Giaù trò U*
: tra “Höôùng daãn tính toaùn ÑAMH QTTB – Phaïm Vaên Boân”
+ 500
C: 0.0388%
+ 600
C: 0.0348%
+ 700
C: 0.0308%
Giaù trò U2: U2 = U*
+ 2  3 (%). Choïn U2 = U*
+ 3 (%)
Giaù trò : *
1
UUth 

Giaù trò K: K = N ,1/h
Giaù trò N: là giaù trò tuyeät ñoái cuûa heä soá goùc cuûa ñoaïn thaúng biểu diễn giai đoạn sấy
đẳng tốc.
Giaù trò 1 (Thôøi gian saáy trong giai ñoaïn ñaúng toác):
N
UU th
 0
1 ,h
Giaù trò 2 (Thôøi gian saáy trong giai ñoaïn giảm toác):
*
2
**
2 ln
UU
UU
N
UU thth


 ,h
Tính toaùn caùc giaù trò trong Baûng 7
Giaù trò Uth:
*o
th U
8,1
U
U 
Uo: ñoä aåm ban ñaàu cuûa vaät lieäu taïi thôøi ñieåm  = 0.
U*
: ñoä aåm caân baèng cuûa vaät lieäu (trong baøi thí nghieäm naøy thì U* = 0)
Giaù trò p: p = 0,0229 + 0,0174vk , kg/m2
.h.mmHg
vk: vaän toác khoâng khí, vk = 0,85m/s

23. -23-
Giaù trò Jm: Jm = p(Pm – P) , kg/m2
.h
Giaù trò N : N = 100Jmf ,%/h
f =
oG
F
: beà maët rieâng khoái löôïng cuûa vaät lieäu, m2
/kg
F= 0,297 x 0,21 x 6 = 0,37m2
:beà maët bay hôi cuûa vaät lieäu
Go = 25(g) = 0.025kg
 N = 1480Jm ,%/h
Giaù trò  :  =
oU
8,1
Giaù trò K: K = N ,1/h
Giaù trò 1 (Thôøi gian saáy trong giai ñoaïn ñaúng toác):
tb
th
N
UU 
 0
1 ,h
Giaù trò 2 (Thôøi gian saáy trong giai ñoaïn giảm toác):
*
2
**
2 ln
UU
UU
N
UU th
tb
th


 ,h với U* = 0
Tính toaùn caùc giaù trò trong Baûng 8
Tính sai soá: Sai soá (%) = 100
thuyeátLyù
thuyeátLyùnghieämThöïc


IX. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
[1] Taäp theå CBGD boä moân Maùy & Thieát bò, Thí nghieäm Quaù trình – Thieát bò, ÑH Baùch
Khoa Tp.HCM.
[2] Vuõ Baù Minh, Truyeàn khoái, ÑH Baùch Khoa Tp.HCM.
[3] Tài liệu “Hướng dẫn làm thí nghiệm Quá trình & Thiết bị “.