3.
Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski p. Józef
miał 10 lat i nie mógł pójść do szkoły, ponieważ niemiecki okupant
zamknął wszystkie polskie szkoły. Widział jak Niemcy traktowali
Polaków i Żydów.
4.
Chciał walczyć z niemieckim okupantem, jak wszyscy w jego
rodzinie, był harcerzem. Przypadkowo w 1943 roku odkrył skład
broni w stodole i krótko po tym wydarzeniu został zaprzysiężony
jako członek Armii Krajowej. Został łącznikiem.
5.
Był dwukrotnie ranny, schwytany przez Niemców. Zdołał uciec. Pan Józef
opowiedział nam jak trudne było życie pod niemiecką okupacją. Polacy
musieli oddawać jedzenie Niemcom a sami głodowali. Pewnej zimy rodzina
p. Józefa jadła ziemniaki trzy razy dziennie, ponieważ nie mieli mąki, aby
zrobić coś innego do jedzenia.
6.
W czasie wojny Żydzi w Grybowie musieli wyprowadzić się z centrum miasta na
przedmieścia i nie mieli prawa nawet odwiedzać centrum miasteczka. Wszyscy Żydzi
musieli nosić opaski z gwiazdą Dawida. Niemcy zrabowali wszystkie wartościowe
przedmioty należące do Żydów, często dokonywali egzekucji zbiorowych. Jednej z nich p.
Józef był świadkiem. Aż wywieźli wszystkich Żydów do obozów koncentracyjnych, gdzie
większość z nich została zamordowana.
7.
Kiedy wojna skończyła się w Polsce zaczęła się nowa okupacja –
radziecka. Komuniści aresztowali żołnierzy Armii Krajowej. Pan
Józef chcąc uniknąć aresztowania kolejne dwa lata spędził w lesie,
aż do amnestii w 1947 roku.
8.
Niestety amnestia nie objęła Go i w maju 1947 roku został
aresztowany. Najpierw w Tarnowie, potem w Krakowie aż
w końcu w obozie koncentracyjnym w Jaworznie, gdzie żołnierzy
AK traktowano jak zdrajców i okupantów niemieckich.
9.
Pan Józef powiedział nam, że ludzie w Jaworznie byli informowani, że
żołnierze AK to zdrajcy, którzy w czasie wojny pomagali okupantowi.
Pan Józef wyszedł z więzienia w czerwcu 1950 w wieku 21 lat.
Od razu wyjechał na ziemie odzyskane na Dolny Śląsk, gdzie mieszka do
dzisiaj.
10.
II wojna światowa i represje komunistyczne zabrały najpiękniejsze
lata dzieciństwa i młodości p. Józefa. On sam mówi, że miał dużo
szczęścia, ponieważ przeżył, nie został zamordowany, ani
wywieziony w głąb Związku Radzieckiego, jak wielu jego
przyjaciół. Teraz p. Józef ma 87 lat.
W 2011 r. Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych,
doceniając jego wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości,
nadał mu stopień kapitana Wojska Polskiego.
11.
Szkoła Podstawowa nr 9
im. Mikołaja Kopernika
Dzierżoniów, Poland
Marzec 2016
Gorzki smak młodości, czyli o
przeżyciach z czasów wojny
