1. Hương dẫn cách học tiếng Anh bằng phương pháp Thiền của giáo
sư Lê Khánh Bằng
Đăng ngày: 13/12/2011 10:42
GS nhà giáo Lê Khánh Bằng được nhiều người biết không chỉ là nhà
phương pháp trong giáo dục học mà còn biết đến bởi sự uyên bác vì ông
có thể giảng bài bằng 6 thứ tiếng khác nhau: Anh, Pháp, La Tinh, Nga,
Trung Quốc, Bồ Đào Nha. Điều đáng nói là 6 thứ tiếng này phần lớn do GS tự học. Có được vốn
ngoại ngữ nhiều như vậy chính là nhờ biết cách học có phương pháp. Vậy những phương pháp
đó là gì? Thiền – đây là một phương pháp dưỡng sinh cổ điển của Ấn Độ, đặc trưng bởi “tập
trung tư tưởng” khong cho tạp niệm xen vào trong quá trình học. Thiền ở đây chỉ được sử dụng ở
phương diện là một phương pháp để phát huy năng lực của người học.
“THIỀN” là gì? “Thiền” là một quá trình tu luyện gồm những biện pháp thể dục tâm lý,
từ gốc là Yoga, được một trường phái phật giáo Trung Quốc kết hợp với phương
pháp của đạo lão áp dụng sau đó truyền sang Việt Nam, Nhật Bản và ngày nay cũng
được một số người Châu Mỹ vận dụng. Khi thiền ta phải ổn định hoạt động tâm thể
bằng điều hoà hơi thở, trên cơ sở ấy, tập trung ý nghĩ vào những bộ phận nào đó của
cơ thể, hoặc những giáo lý cơ bản, những vấn đề mình quan tâm. Khi thiền con
người phải hết sức tập trung, làm cho các kích thích bên ngoài không xen vào được,
toàn tâm tập trung vào một ý. Đây là một kỹ thuật điều khiển tinh thần, giúp con người
sử dụng bộ não triệt để, động viên được những năng lực tiềm ẩn. Có thể về mặt cơ
chế, thiền là tập trung tư tưởng cao độ vào một vấn đề hay một công việc nhất định.
Thiền có thể quy ước phân làm 2 loại: thiền tĩnh và thiền động:
Tĩnh là ngồi yên (có thể nhắm mắt hay mở mắt), tập trung suy nghĩ vào hơi thở (thở
sâu, êm, nhẹ) hoặc vào một vấn đề nào đó (bài học).
Động là tập trung suy nghĩ vào một vấn đề nào đó (một chủ đề, một công việc), đồng
thời có thể dùng các động tác để thể hiện vấn đề đó, như viết, nói, cử động chân tay.
VẬN DỤNG THIỀN ĐỂ TẠO NÊN MỘT VÙNG NGOẠI NGỮ TRONG VỎ NÃO
Đối với học ngoại ngữ, thiền có tác dụng góp phần tạo nên một vùng ngoại ngữ trong
vỏ não. Có thể áp dụng theo công thức 5 bước chuyển vào trong và 5 bước chuyển
ra ngoài
5 bước chuyển vào trong như sau:
Bước 1: Sau khi thư giãn và tập trung tư tưởng cao độ, học viên đọc thật to (đúng
trọng âm và ngữ điệu) để tạo nên một khu vực hưng phấn mạnh trong vỏ não và
nhằm góp phần ức chế vùng tiếng mẹ đẻ. Có thể đọc to như vậy 3 đến 5 lần hoặc
hơn càng tốt. Lúc này cần đọc to và đúng chứ chưa cần đọc nhanh.
Bước 2: Đọc to vừa, đúng ngữ điệu, tốc độ có thể nhanh dần lên. Đọc như vậy 3 đến
5 lần hoặc hơn.
Bước 3: Đọc mấp máy môi có âm thanh và ngữ điệu vang lên nho nhỏ. Đọc 3 đến 5
lần, tốc độ nhanh nhất có thể được. Làm như vậy để cho khu vực hưng phấn mạnh,
nhưng rất khuyếch tán lúc ban đầu nay tập trung dần lại.
Bước 4: Đọc trong óc, còn gọi là đọc liếc hay đọc thầm. Lúc này môi không mấp
máy, âm thanh không phát ra, nhưng người đọc vẫn phải cảm thấy âm thanh và ngữ

2. điệu vang lên trong óc. Đọc như thế nhiều lần, có thể từ 10 đến 100 lần, cho đến khi
thuộc lòng hẳn, tốc độ ngày càng nâng lên.
Bước 5: Bước quan trọng và quyết định nhất. Đọc thuộc lòng trong óc nhiều lần để
hằn sâu vào trong vỏ não, để đặt được một viên gạch vào vùng ngoại ngữ mới xây
dựng. Bước này có thể tiến hành theo trình tự, nhẩm đọc trong óc, lúc đầu từ từ sau
đó tăng dần lên đến mức nhanh nhất có thể được (ví dụ một bài khoá khoảng 130 từ:
15 – 30 giây), nếu chưa đạt được tốc độ như thế phải luyện tập tiếp.
5 bước chuyển ra ngoài gồm:
Bước 1: Đọc trong óc.
Bước 2: Đọc mấp máy môi.
Bước 3: Đọc to vừa, tốc độ nhanh và rất nhanh.
Bước 4: Đọc thật to đúng trọng âm, đúng ngữ điệu với tốc độ nhanh nhất có thể
được, nhưng không được sai sót.
Bước 5: Tập trung tư tưởng cao độ, vừa đọc thầm, vừa viết ra giấy với tốc độ nhanh
nhất
Khi đã có vùng ngoại ngữ trong đầu, người học có thể duy trì nó và dễ dàng tiếp nhận
thêm những ngoại ngữ khác. Khái quát lại như GS Bằng nói: “đột phá một điểm, khai
thông toàn diện. Với phương pháp này không chỉ giúp chúng ta vận dụng vào dạy và
học ngoại ngữ mà còn học tốt các môn khoa học khác”.