1. OPŠTA OSTEOLOGIJA
 Osteologija - proučava koštani
sistem.
 206 kostiju
 Skelet ili kostur – kosti povezane
pomoću spojeva
1

2. Skelet se deli na:
 osovinski skelet
(skeleton axiale)
 pridruženi skelet
(skeleton appendiculare)
2

3. Osovinski skelet
(skeleton axiale)
 80 kostiju
 Čine ga:
•
•
•
•
lobanja (cranium)
kičmeni stub (columna vertebralis)
grudna kost (sternum)
rebra (costae).
3

4. Apendikularni skelet
(skeleton appendiculare)
 126 kosti
 Čine ga:
• kosti gornjeg uda
(ossa membri superioris)
• kosti donjeg ekstremiteta
(ossa membri inferioris)
4

5. OPŠTA OSTEOLOGIJA
 Funkcija kostiju:
•
•
•
•
•
zaštitna
potporna
mehanička osnova za pokret
stvaranje krvnih ćelija
uskladištenje soli.
 Kosti su živi organi, podložni
promenama, mogu oboleti
5

6. OBLIK KOSTIJU
Prema obliku kosti se dele na:
1. duge
2. kratke
3. pljosnate
4. nepravilne
5. pneumatične
6. sezamoidne
6

7. Duge kosti (ossa longa)
 Imaju izraženu jednu dimenziju –
dužinu
 Nalaze se u sastavu gornjih i
donjih ekstremiteta
Osnovni delovi:
1. telo (corpus) - dijafiza (diaphysis)
2. dve okrajka ili epifize
(epiphysis proximalis et distalis)
§ metafiza (metaphysis)
1.deo između tela i okrajaka.
7

8. Kratke kosti (ossa brevia)
 Sve dimenzija su podjednake
 Oblik kocke - šest strana.
 kosti na završecima ekstremiteta –
• kosti ručja (ossa carpi)
• kosti nožja (ossa tarsi).
8

9. Pljosnate kosti (ossa plana)
 Jedna dimenzija (debljina)
znatno manja od druge dve
 Opisuju se:
• dve strane
• ivice
• uglovi.
 Neke kosti lobanje,
grudnog koša, ramenog i
karličnog pojasa.
9

10. Nepravilne kosti (ossa irregularia)
 Ne mogu se svrstati u neku od prethodnih
grupa.
• kosti lica (viscerocranium)
• kičmeni pršljenovi (vertebrae).
10

11. Pneumatične kosti (ossa pneumatica)
 Sadrže šupljine ispunjene vazduhom.
• okružuju nosnu duplju - paranazalne šupljine ili
sinusi (sinus paranasales).
11

12. Sezamoidne kosti
(ossa sesamoidea)
 Oblik - seme susama.
 Razvijaju se u tetivama mišića:
• oko zglobova stopala i šake
• u tetivama mišića noge
 čašica (patella)
najveća, u tetivi m. quadriceps
femoris.
12

13. SPOLJNI IZGLED KOSTIJU
Na kostima se razlikuju:
• ispupčenja
 zglobna
 nezglobna
• udubljenja
 zglobna
 nezglobna.
• otvori.
13

14. Zglobna ispupčenja
 Glatke konveksne
površine, prekrivene
zglobnom hrskavicom
 Oblik:
• glave (caput)
• kolotura (trochlea)
• zglobne kvrge (condylus).
14

15. Nezglobna ispupčenja
• linearna
• okruglasta
• oštra
15

16. Nezglobna ispupčenja
 Linearna:
• linija (linea)
• greben (crista).
16

17. Nezglobna ispupčenja
 Okruglasta:
• kvržica (tuberculum et epicondylus),
• kvrga (tuber, trochanter et protuberantia).
tuberculum
trochanter
tuber
epicondylus
17

18. Nezglobna ispupčenja
 Oštra:
• bodlja (spina)
• nastavak (processus).
18

19. Udubljenja
 Zglobna:
• glatke konkavne površine,
• prekrivena zglobnom hraskavicom
• zglobne čašice
 acetabulum
 cavitas glenoidalis.
19

20. Udubljenja
 Nezglobna:
• utisnuće (impressio)
• pukotina (fissura)
• žleb (sulcus)
20

21. Udubljenja
 Jamica (fovea), jama (fossa) i usek (incisura)
i zglobna i nezglobna udubljenja.
fovea
incisura
fossa
21

22. Udubljenja
 Jamica (fovea), jama (fossa) i usek (incisura)
i zglobna i nezglobna udubljenja.
fovea
fossa
incisura
22

23. Otvor (foramen)
 Mogu biti:
• Prolazni: veliki potiljačni
otvor (foramen magnum)
• Otvor za ishranu kostiju
(foramen nutritium).
 Može da se nastavlja u kanal
(canalis).
 Hodnik (meatus) - kanal koji se
slepo završava
23

24. Krvni sudovi i živci kosti
 Arterije:
• dijafizalne nutritivne arterije
– ulaze kroz foramen nutritium
• epifizne arterije
• periostalne arterije.
 Vene - prate arterije
 Živci
• sve kosti, izuzev slušnih
• najbrojniji na zglobnim površinama
• vrsta živaca:
 autonomni – vazomotorni
 somatski – senzitivni – u pokosnici
24