ekosistemak

1. EKOSISTEMAK

2. EKOSISTEMAK
Izaki bizidunen multzoak eta ingurune fisikoa.
Ekosistema asko: Uretakoak eta lehorrekoak.
Ingurune fisikoa: Bizigabeak: Harriak,airea eta ura.
Izaki bizidunek: Bizidun guztiok (Biosfera): Animaliak eta landareek.
Espezie ugari: Zaldiak,zebrak,mitxoletek…
ZER DIRA?
ELEMENTUAK
EKOSISTEMAKO IZAKI BIZIDUNAK

3. LEHORREKO EKOSISTEMA
Izaki bizidunak lurzoruaren gainean airez inguratuta daude. Zenbait motatako
lehorreko ekosistemak daude, kontuan hartuta haietan zer landaredi dagoen eta
zer nolako klima dagoen.
Motak: basoak, mendiko belardiak, basamortuak eta estepak.
BASOAK MENDIKO BELARDIAK BASAMORTUA ESTEPAK

4. BASOAK
Zuhaitz landaredia nagusi da.
Bi baso mota: Baso atlantikoa eta baso mediterraneoa.
1. Baso atlantikoa: Hosto erorkorreko zuhaitzez osatuta dago: pagoz,
haritzez… Klima hezea eta udak epelak dira. Animaliak: hartza,okila...
2. Baso mediterraneoa: Hosto iraunkorreko zuhaitzez osatuta dago:
artelatzez,... Klima lehorra eta uda beroak dira. Animaliak: katamotza,
untxia…

5. MENDIKO BELARDIAK
Belardietan landare guztiak belarkarak dira; Hau da, ez dute zurtoin zurkararik.
Hezetasun handia dago eta negu hotzak dira. Mendiko belardi motak: belarrak,
larreak,... Mendiko animali motak: marmotak, hegaztiak… osatzen dute.

6. BASAMORTUAK ETA ESTEPAK
Klima lehorreko eta erliebe laua edo mendixka txikiak eremuetan esaten da.Izaki
bizidunak egokituta daude eta ur eskasia eta muturreko tenperaturetara. Belardiak,
sastraka, erbiak, basoiloak,... osatzen dira.
FLORA FAUNA

7. URETAKO EKOSISTEMAK
Bi motatakoak bereizten dira: itsas ekosistemak eta ur gezako ekosistemak.
Itsas ekosistema: Gazitasuna eta uren etengabeko mugimenduak, olatuen eta ur-
lasterren ondorioz. Hondartza, kostalde harritsua eta itsas zabala osatzen dute.
Ur gezako ekosistema: Horko urak ez du ia gatzik. Ibaiak, aintzirak eta urmaelak
osatzen dute.
UR GEZAKO EKOSISTEMA ITSAS EKOSISTEMA

8. ITSAS EKOSISTEMAK
Hondartza: Hondartzetan, hegaztiak daude; antxetak, eta itsas mikak. Ere harean
lurperatutako animaliak; itsas ardiak.
Kostalde harritsua: Eremu horiek ez dira oso sakonak. Argitsua da eta algak ditu. Animali
ugari bizi dira; itsas izarrak, olagarroak, anemonak eta harrietan babesa duten arrain asko;
mero zuriak, itsas sugeak eta krabarroka txikiak.
Itsas zabala: Kostatik urrun daude, ur sakonetan. Argia 100 m-taraino iristen da eta Urak
gatz kantitate handia disolbatuta du; horregatik itsasoko ura gazia da.
hortik behera ez dira alga mikroskopikoak aurkitzen.
HONDARTZA KOSTALDE HARRITSUA ITSAS ZABALA

9. UR GEZAKO EKOSISTEMAK
Ibaiak,aintzirak eta urmaelak.
Ibaiak: Ura mugitu etengabe eta horko animaliak uraren indarrera egokitu behar dira.
Urmaelak: Ura ez da ia mugitzen eta sustraiak hondoan lurperatuta dituzten belarkiak
hazten dira.
IBAIAK URMAELAK
ZEINTZUK?

10. NAFARROAKO BASO ATLANTIKOA
IRATI BASOA
Nafarroako baso atlantikoa Pirinioak eta Irati basoa osatzen dute.

11. Pirinioak, Iberiar penintsula eta Europako kontinentearen artean kokatuta dago.
150km-ko zabalera du, eta 415 kilometrotan hedatzen da.
Pirinioak Frantzia eta España banatzen dute.
Ekialdetik mendebaldera mendikatea gero eta baxuagoa da.
Pirinioetan animali ugari daude; marmota, orkatza, oreina...
Ere landareak daude; pinu beltzak eta haiak adibidez.
PIRINIOAK
PIRINIO MENDIAK

12. IRATI BASOA
Irati basoa, Euskal Herriko baso handiena da. Hor, ugari dira pinuak, izeiak eta
arteak.
Irati basoan animali ugari daude; azeriak, basurdeak, basakatuak…
Irati basoa baso gaztea da, orain dela 12.000 urte sortu zen.
Nafarroako ipar-mendebaldean kokaturik dago.
IRATI BASOA

13. IRENE
IKER Z.
IRATXE
AITOR