2. ممققددممهه
حسابرسان باید شواهد لزم برای پشتیبانی از اظهار نظر خود و شواهد مربوط
به انجام حسابرسی را طبق استاندارد های حسابرسی مستند نمایند . این مستند
سازی از طریق تهیه و نگهداری کاربرگهای حسابرسی و دریافت و حفظ این گونه
مدارک توسط حسابرس در ارتباط با اجرای عملیات حسابرسی انجام می شود .
در این مطلب، ویژگی اساسی کاربرگ ها و نقشی که در فرایند حسابرسی دارند
و همچنین ، کنترل کیفیت کار حسابرسی مورد بحث قرار می گیرد.
این مطالب بر اساس روش شناختی یا رهیافت فعلی موسسه حسابرسی رایمند
و همکاران تهیه شده است.
2 www.MODiRiATMAli.com
4. ممننااببعع ککسسبب ششووااههدد ححسسااببررسسیی
شواهد حسابرسی را می توان از منابع زیر به دست آورد:
1 سوابق حسابداری. .
2 منابع دیگر. .
• مثالهایی از سوابق حسابداری عبارت است از:
• سوابق ثبت اولیه و سوابق پشتیبان آن از قبیل
رسیدهای دریافت و پرداخت،
• سوابق انتقال الکترونیکی وجوه،
• قراردادها و فاکتورهای خرید و فروش،
• دفاتر کل و معین، ثبتهای دفتر روزنامه و اصلحات
طبقه بندی که در دفاتر قانونی ثبت نمی شود،
• کاربرگهای الکترونیکی مورد استفاده جهت تخصیص
هزینه ها، انجام محاسبات، تهیه صورت مغایرتها و موارد
افشا.
4 www.MODiRiATMAli.com
5. ممننااببعع ککسسبب ششووااههدد ححسسااببررسسیی
مثالهایی از منابع دیگر تامین شواهد حسابرسی عبارت است از:
• صورتجلسات هیئت مدیره.
• تایید خواهی برون سازمانی.
• گزارشهای تحلیل گران.
• اطلعات مقایسه ای مربوط به رقبا.
• دستورالعملهای کنترلی.
• اطلعات حاصل از اجرای سایر روشهای حسابرسی
مانند : پرس وجو، مشاهده، و وارسی.
5 www.MODiRiATMAli.com
6. ززممااننببننددیی گگررددآآوورریی ششووااههدد
شواهد حسابرسی را می توان با اجرای روشهای حسابرسی در مقاطع زمانی زیر
گردآوری کرد:
• طی دوره جاری، اعم از حسابرسی ضمنی و نهایی.
• در زمان پذیرش صاحبکار در حسابرسی نخستین یا حسابرسیهای
بعدی.
6 www.MODiRiATMAli.com
7. ککففااییتت وو ممننااسسببتت ششووااههدد ححسسااببررسسیی
شواهد حسابرسی باید کافی و مناسب باشد.
کفایت معیار سنجش کمیت شواهد حسابرسی است.
مناسب بودن معیار سنجش کیفیت شواهد است.
7 www.MODiRiATMAli.com
8. ککففااییتت وو ممننااسسببتت ششووااههدد ححسسااببررسسیی
قابلیت اعتماد شواهد حسابرسی از سه موضوع زیر متاثر می شود:
• منبع شواهد.
• ماهیت شواهد.
• شرایط کسب شواهد.
8 www.MODiRiATMAli.com
9. ققووااععدد ککللیی ددرر ببااررهه ققااببللییتت ااععتتمماادد ششووااههدد ححسسااببررسسیی
چه شواهدی قابل اعتماد است:
• شواهد حسابرسی گردآوری شده از منابع مستقل برون
سازمانی، قابل اعتمادتر است.
• شواهد حسابرسی که مستقیما توسط حسابرس گردآوری
میشود، قابل اعتمادتر از شواهدی است که به طور غیرمستقیم یا
با استنتاج گردآوری می گردد.
• شواهد حسابرسی مستند (اعم از کاغذی، الکترونیکی یا اشکال
www.MODiRiAT. تMسAتر ا l دi م.اc عتoا m 9 دیگر) قابل
10. ننککااتت ققااببلل تتووججهه ددرر گگررددآآوورریی ششووااههدد ححسسااببررسسیی
حسابرس باید شواهدی را در باره دقیق و
کامل بودن اطلعات کسب کند.
این شواهد را می توان با شیوه های زیر
گردآوری کرد:
• همزمان با اجرای روشهای حسابرسی به این
شرط که کسب شواهد مذکور، بخش لینفک
روشهای حسابرسی مذکور باشد.
• با آزمون کنترلهای حاکم بر تهیه و نگهداشت
اطلعات.
www.M سیOرD ساب iRحi AیTها M وشAر l رi. یc ساo m 10با اجرای •
11. ااسستتففااددهه اازز ااددععااههاایی ممددییررییتت ددرر ککسسبب ششووااههدد ححسسااببررسسیی
حسابرس باید از ادعاهای مدیریت درارتباط با گروههای
معاملت ،مانده حسابها وارائه وافشا با چنان جزئیاتی
استفاده کند که مبنایی برای ارزیابی خطرهای تحریف با
اهمیحت و طراححی و اجرای روشهای حسابرسی لزم
بدست آورد.
11 www.MODiRiATMAli.com
12. اگرکاری به نحو مناسب مستندسازی نشده باشد،
یعنی اصل“ انجام نشده است.
12 www.MODiRiATMAli.com
13. تتععررییفف ککااررببررگگ ححسسااببررسسیی ::
کاربرگ حسحابرسی ، ابزار کار حرفحه حسحابرسی است و
حسابرسان روشهای بکار برده شده ، آزمونهای انجام
شده ، اطلعات جمع آوری شده و نتایج بدست آمده در
طول اجرای عملیات حسابرسی را در کاربرگها مستند می
کنند .
کاربرگ های حسحابرسی ، حلحقهحح ارتباحطیحح بین مدارک
حسحابداری صحاحبکار و گزارش حسحابرسان اسحت و کلیه
کارهای انجام شده توسط حسابرسان را مستند و گزارش
حسابرسان را توجیح می کنند .کاربرگهای حسابرسی باید
حاوی کلیه اطلعات مربوط به اظهار نظر درباره مطلوبیت
ارائه صورتهای مالی صاحب کار باشد و میتواند به شکل
ثبت اطلعات روی کاغذ ، فیلم ، ضبط الکترونیکی یا دیگر
ابزارهای مشابه باشد .
13 www.MODiRiATMAli.com
14. ::ااههدداافف ککااررببررگگههاایی ححسسااببررسسیی
کاربرگهای حسابرسی اهداف و نیازهای زیر را تامین می کنند :
1 کمک به برنامه ریزی و اجرای عملیات حسابرسی. 2 کمک به سرپرستان ، مدیران و شرکا در نظارت بر بررسی کار حسابرسان.
3 تامین پشتوانه لزم برای گزارش حسابرسان. 4 مستند کردن رعایت استاندارد های اجرای عملیات حسابرسی.
5 کمک به برنامه ریزی و انجام حسابرسی دوره های آینده.
6 فراهم نمودن اطلعات مورد نیاز در زمینه ارائه سایر خدمات حرفه ای ، مانند تنظیم اظهار نامه مالیاتی و ارائه
4 خ1دمات مشاوره. www.MODiRiATMAli.com
15. ششککلل وو ممححتتوواایی ککااررببررگگ ههاایی ححسسااببررسسیی((ووظظییففهه
::((ححسسااببررسس
حسابرسان باید اطلعات مربوط به برنامه
ریزی کار نوع و ماهیت حسابرسی، زمانبندی
اجرا وحدود روشهای حسابرسی اجرا شده و
نتایج حاصل از آن و نتیجه گیری ناشی از
شواهد جمع آوری شده را در کاربرگهای
حسابرسی ثبت نمایند.
15 www.MODiRiATMAli.com
16. ششککلل ووممححتتوواایی ککااررببررگگههاایی ححسسااببررسسیی((ککییففییتت
::((ککااررببررگگ
شکل ومحتوای کاربرگهای حسابرسی باید متناسب با
شرایط موجود و نیازهای حسابرس در هر کار
حسابرسی ، طراحی و تنظیم شود.
16 www.MODiRiATMAli.com
17. ممییززاانن وو ححججمم ککااررببررگگههاایی ححسسااببررسسیی ::
به قضاوت حرفه ای حسابرس بستگی دارد ، چرا
که مستند کردن کلیه موضوعات مورد رسیدگی
حسابرس نه ضروری است و نه امکان تهیه آن
عملی می باشد .میزان وحجم کاربرگهای
حسابرسی لزم است به اندازه ای باشد که در
صورت لزوم بتواند شناختی کلی از کارهای
حسابرسی انجام شده و اطلعات مفید را برای
سایر حسابرسان ، که شناختی از این کار
حسابرسی ندارند ، فراهم نماید .
17 www.MODiRiATMAli.com
18. ممییززاانن وو ححججمم ککااررببررگگههاایی ححسسااببررسسیی ::
عوامل زیر بر شکل ومحتوای کاربرگهای حسابرسی تاثیرمی گذارد :
1 ماهیت کار و نوع گزارش حسابرسان. .
2 نوع و ماهیت و پیچیدگی فعالیت واحد مورد رسیدگی. .
3 نوع و ماهیت و وضعیت سیستمهای حسابداری و کنترل .
داخلی واحد مورد رسیدگی.
4 اعمال سیاستهای کنترل کیفیت در هر کار حسابرسی .
شامل هدایت ، سرپرستی و بررسی کار انجام شده.
5 شیوه وتکنیکهای حسابرسی مورد استفاده در جریان .
رسیدگیها .
18 www.MODiRiATMAli.com
19. ممححررممااننهه ببووددنن ،، ممررااققببتت وو ننگگههدداارریی
وو ممااللککییتت ککااررببررگگههاایی ححسسااببررسسیی::
بیشتر اطلعاتی که در اختیار حسابرسان قرار می گیرد ، از قبیل حاشیه
فروش هر یک از محصولت ، برنامه های مورد نظر برای ترکیب و ادغام
واحد تجاری با واحد های تجاری دیگر ، قرارداد با مشتریان و حقوق و
مزایای مدیران ارشد واحد تجاری ، اطلعات محرمانه تلقی می شود لذا
کاربرگهای حسابرسی که این اطلعات در آنها درج می شود نیز ماهیت
محرمانه دارند و نباید اطلعات آنها در خارج ویا حتی داخل واحد تجاری
برمل گردد و حسابرسان برای رعایت این موضوع و نگهداری کاربرگها ،
طی مدت مقرر طبق الزامات حرفه ای و قانونی باید روشهای مناسبی را
به کار گیرند مالکیت کاربرگهای حسابرسی متعلق به حسابرسان است و
صناحب کار تحنت هینچ شرایطنی نمنی توانند حسنابرسان را ملزم کنند که
کاربرگهای حسابرسی را در اختیار وی قرار دهند با این وجود ، تلخیصی از
برخی کاربرگهای حسابرسی یا نسخه ای از آنها می تواند با صلح دید
حسابرسان در اختیار واحد مورد رسیدگی قرارگیرند ( تا به عنوان پشتوانه
مدارک حسابداری واحد مزبور ، مورد استفاده قرار گیرد ) ، اما کاربرگهای
حسابرسی هرگز نباید به عنوان جایگزین مدارک حسابداری واحد مورد
رسیدگی تلقی شود .
19 www.MODiRiATMAli.com
20. ککااررببررگگ ههاایی ححسسااببررسسیی وو ممسسئئووللییتت
ححسسااببررسساانن
کاربرگ های حسابرسی ، مدارک اساسی هستند که میزان روشهای اجرا شده
وشواهد گردآوری شده حسابرسان در طی رسیدگی را نشان می دهند . چنانچه
حسابرسان بعد از اتمام عملیات رسیدگی و یا بعد از صدور گزارش ، متهم به
سهل انگاری و کوتاهی در انجام عملیات حسابرسی شوند کاربرگ های
حسابرسی ، وسیله بسیار مهمی در تایید یا رد اتهام وارده به حسابرسان خواهند
بود . اگر کاربرگ های حسابرسی به نحو صحیح تهیه و عملیات رسیدگی و جمع
آوری شواهد ، طبق استاندارد های حسابرسی صورت گرفته باشد ، کاربرگ ها
عاملی در تبرئه حسابرسان خواهند بود ، در غیر این صورت ممکن است بر علیه
ایشان استفاده شود . موسسات حسابرسی در پایان هر کار حسابرسی ، باید
کاربرگ ها را مورد بررسی قرار دهند و اطمینان یابند که کاربرگ ها ، حاوی
اطلعات و مندرجات مغایر با نتایجی که به آن رسیده اند نیست . یکی از
مشکلتی که سبب می شود کاربرگ های حسابرسی حاوی مندرجات ضد
ونقیض با گزارش حسابرسی باشد ، وجود کاربرگ هایی است که توسط
حسابرسان کم تجربه تهیه شده است . هنگامی که کاربرگ ها توسط سرپرست ،
مدیر یا شریک مورد بررسی قرار می گیرد ، بررسی کننده باید علوه بر نکات
مندرج در کاربرگ ها ، سایر جنبه های رسیدگی و همچنین مدارک حسابداری
صاحبکار را که شناخت کافی از آن دارد مورد توجه قرار دهد و ممکن است به
این نتیجه برسد که مطالب مندرج در کاربرگ ها صحیح می باشد و یا نیاز به
20 www.MODiRiATMAli.com
21. ککااررببررگگ ههاایی ححسسااببررسسیی وو ممسسئئووللییتت
ححسسااببررسساانن
در صنورت وجود موارد ضند ونقینض ینا اشکال ، از حسنابرس رسیدگی کننده
درخواسنت منی شود نکهنن موارد مذکور مجددا بررنسینن و انصلنننح شوند . در
صورت عدم دسترسی به حسابرس رسیدگی کننده ، مطالب مندرج در کاربرگ ها بنا
بنه صنلحدید و تصنمیم مسنئول بررسنی کننده تغیینر ینا اصنلح منی شونند و دلیل
مربوطه در کاربرگ ها توضیح داده می شود . در صورتی که در مورد یک
نحوه عمنل حسنابرسی و ینا حسنابداری بینن افراد مختلنف تینم حسابرسی اختلف
نظری بوجود آید که باعث گردد کاربرگ ها ناهماهنگ شوند ، حسابرسان مزبور باید
در اینگونه موارد ، درباره موضوع اختلف نظر به توافق برسند . چنانچه
حسابرسان به توافق برسند باید کاربرگ های تهیه شده تجدید نظر و اصلح شوند .
در غیر این صورت ، نظر مقام مسئول بالتر حاکم خواهد بود . با این حال
، تمام افراد ت یم حسابرسی مجاز ند نظر مخا لف خود را درباره تصمیم
نها یی ، در کاربرگ ها ث بت نمای ند . در این صورت شریک باید منطق و دلیل
تصمیم نهایی موسسه را در کاربرگ ها ثبت نماید . موسسات حسابرسی باید هر چند
وقت یک بار روش های تهیه ، بررسی و نگهداری کاربرگ های خود را مورد ارزیابی
قرار دهند و با توجه به مسولیت قانونی خود ، تغییرات لزم را در روش های تهیه ،
بررسی و نگهداری کاربرگ ها اعمال کنند تا کار حسابرسی با توجه به سیاست
wرد w ت گی wور .M ی ص OرسDساب i حR هi سAسTمو M ر و Aکا l رi ه.c تo فیm ه 21ای کنترل کی
22. ااننووااعع ککااررببررگگ ههاا::
با توجه به مطالب متعددی که در کاربرگ ها درج می گردد ، انواع بی شماری
کاربرگ حسابرسی وجود دارد . از این رو ، طبقه بندی آن ها کار نسبتا مشکلی است
. با این حال ، کاربرگ های تهیه شده می توانند در گروه های زیر طبقه بندی شود :
• کاربرگ های عمومی:کاربرگ های عمومی برای استفاده در برنامه ریزی و اداره
امور حسابرسی ، طراحی می شوند . کاربرگ های برنامه ریزی حسابرسی ،
طرح های کلی و برنامه های حسابرسی ، نمود گرها و پرسش نامه کنترل های
داخلی ، قرارداد حسابرسی ، بودجه زمانی و یادداشت نکات ، نمونه هایی از کاربرگ
های عمومی محسوب می شوند .
• کاربرگ نهایی:کاربرگ نهایی که کاربرگ تراز آزمایشی نیز نامیده می شود جدولی
است حاوی مانده سال جاری و سال قبل حساب های دفتر کل و ستون های
اصلحات پیشنهادی ، تعدیلت طبقه بندی و همچنین ، اقلم نهایی که در صورت های
مالی منعکس خواهد شد . کاربرگ نهایی ، جدول اصلی کنترل و تلخیص تمام
کاربرگ های پرونده است و به عنوان
ستون فقرات مجموعه ˝ ˝ کاربرگ های حسابرسی محسوب می شود .
• کاربرگ های اصلی:کاربرگ اصلی مشابه کاربرگ نهایی بوده و نشان دهنده یکی از
سرفصل های عمده صورت های مالی می باشد . کاربرگ اصلی برای تلفیق هر
گروه www.MODiRiATMAli.com
از حساب های مشابه دفتر کل بکار می رود و جمع هر یک از این کاربرگ ها ،
یکجا به کاربرگ نهایی منتقل می شود . برای مثال کاربرگ اصلی وجوه نقد شامل
22 مانده حسابهای بانکی ، صندوق ، تنخواه گردانها و ........است .
23. ااننووااعع ککااررببررگگ ههاا::
4 کاربرگ اصلحات پیشنهادی و تعدیلت طبقه بندی:کاربرگ اصلحات پیشنهادی ، پیشنویس ثبت .
های روزنامه ای که حسابرسان برای تصحیح اشتباهات یا تخلف های با اهمیت کشف
شده در صورت های مالی و مدارک حسابداری صاحبکار تهیه می کنند .کاربرگ تعدیلت
طبقه بندی شامل اقلمی است که ثبت آنها در دفاتر صحیح است ، اما برای ارائه مطلوب
صورت های مالی باید تجدید طبقه بندی شوند . برای مثال ، مانده بستانکاربا اهمیت
حساب های دریافتی باید تحت عنوان یک بدهی ، تجدید طبقه بندی و در تراز نامه
منعکس شود . از آنجایی که تعدیلت طبقه بندی تنها بر نحوه ارائه صورت
های مالی تاثیر دارد ، تعدیلت مزبور در دفاتر صاحبکار ثبت نمی شود و تنها
در کاربرگ های حسابرسی منعکس می گردد .
5 کاربرگ های تفصیلی:کاربرگ تفصیلی که کاربرگ فرعی نیز نامیده می شود ، کاربرگی .
است که اجزای اصلی یا ریز مانده یک حساب دارایی یا بدهی ، مانند صورت ریز مبالغ
دریافتی از مشتریان که جمع آن مانده حساب های دریافتنی می باشد ، را نشان می دهد
.
4 کاربرگ تجزیه و تحلیل:کاربرگ تجزیه و تحلیل خلصه ای از تغییرات طی دوره یک حساب .
دفتر کل را نشان می دهد . از این کاربرگ بیشتر در رسیدگی به حساب های عمده و کم
گردش مانند اموال ، ماشین آلت و تجهیزات ، بدهی های بلند مدت ، حقوق صاحبان
سرمایه و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول که طی سال معاملت زیادی در آنها ثبت
نشده است ، استفاده می شود
23 www.MODiRiATMAli.com
24. ااننووااعع ککااررببررگگ ههاا::
7 کاربرگ صورت مغایرت (صورت تطبیق): حسابرسان معمول به منظور اثبات مبالغ ثبت شده .
در حساب ها ، مبالغ مذبور را با اطلعات و مدارک بدست آمده از سایر منابع مقایسه و
تطبیق می دهند . در اینگونه موارد ، حسابرسان کاربرگی به نام صورت مغایرت تهیه
می کنند ، مانند کاربرگ تطبیق مانده حساب های دریافتنی با تاییدیه های دریافتنی از
مشتریان . از اینن کاربرگ بیشتنر در رسنیدگی بنه حسنابهای دریافتننی ، حساب های
پرداختی ، موجودی نقد وبانک و موجودی مواد و کال استفاده می شود .
8 کاربرگ های محاسباتی: حسابرسان معمول برای تایید و اثبات صحت و درستی برخی .
از حساب های خاص و برخی از مبالغ ، محاسبات مستقلی را در یک کاربرگ انجام می
دهند و نتایج حاصل از آن را با مبالغ منعکس و در مدارک حسابداری صاحبکار مقایسه
می کنند . از این کاربرگ که اصطلحا کاربرگ محاسباتی نامیده می شود ، برای اثبات
اقلمی مانند هزینه استهلک ، هزینه سود تضمین شده وام ها ، مالیلت حقوق ، مالیات
بر درامد ، حق بیمه سهم کارفرما ، ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان ، سود هر سهم
نظایر آنها استفاده می شود .
9 مدارک موید: حسابرسان علوه بر رسیدگی به مدارک حسابداری صاحبکار و بررسی .
سنیستمهای حسنابداری و کنترل های داخلی آن ، مدارک تشریحنی دیگری را نیز برای
اثبات صحت مطالب منعکس در صورت های مالی و توجیح گزارش خود گرد آوری می
کنند ، به اینگونه مدارک اصنطلحا مدارک موید گفته می شود . نسخه ای از صورت
جلسات مجامع عمومی و هیئت مدیره ، اساس نامه و مدارک ثبت شرکت ، آیین نامه ها
و دسنتورالعمل هنا ، قراردادهای خرید و فروش ، قراردادهای وام ، قرارداد انتشار
اوراق مشارکت ، تاییدیه های دریافتی از بانک ، تاییدیه وکیل حقوقی شرکت ، تاییدیه
مدیران و نظایر آنها ، نمونه هایی از مدارک موید می باشد .
24 www.MODiRiATMAli.com
25. سسااززممااننددههیی ککااررببررگگ ههاایی
ححسسااببررسسیی
حسابرسان معمول کاربرگ های حسابرسی هر صاحبکار را در دو پرونده به شرح زیر نگهداری می
کنند :
پرونده جاری:پرونده جاری پرونده ای است که کاربرگ های حسابرسی حاوی اطلعاات مربوط به حسابرسی یک دوره ما لی در آن نگهداری می شود و گزارش حسسابرسان نیز به استناد
همین کاربرگ ها تهیه می شود . به عابارت دیگر کاربرگ هایی در پرونده جاری نگهداری می
شود کسه اطلعاات مندرج در آنهسا تنهسا به دوره مورد رسسیدگی مربوط می شوند .پرونده جاری
معمول بسا کاربرگ های عامومسی شامسل پیسش نویسس صسورت های مالسی و گزارش حسابرسان
شروع می شود و به دنبال آنها کاربرگ نهایی ، کاربرگ اصلحات پیشنهادی و تعدیلت طبقه بندی
، نامه مدیریت ، چک لیست ها و سایر مطالب عامومی می آید و در ادامه ، کاربرگ های اصلی و
تفصیلی مربوط به هر یک از اقلم صورت های مالی ، به ترتیب سر فصل های صورت های
مالی به صاحبکار ، در آن نگهداری می شود. نگهداری مدارک در پرونده جاری بر اساس نظام
خاصی صورت می گیرد و حسابرسان جهت دسترسی به کاربرگ ها و سایر مدارک و اطلعاات
پرونده جاری از سیستم عاطف گذاری متقا بل کاربرگ ها استفاده می نمایند . برای این
منظور ، برای هر یک از کاربرگ های اصلی یک شماره عاطف با کد مشخص اختصاص می یابد
و در ادامه کلیه کاربرگ های فرعای واسناد مدارک بایگانی شده نیز به تبع همان شماره یا بر
اساس زیر مجموعاه ای از همان شماره عاطف گذاری و در پرونده نگهداری می شوند و بدین
ترتیب ، اطلعاات از طریق سیستم عاطف گذاری ، با یکدیگر پیوند می خورد .
پرونده دائسمیسس: پرونده دائمسی آسن گروه از کاربرگ های حسسابرسی که حاوی اطلعاات 25
اساسی و دارای کاربرد مداوم است و به بیش از یک دوره مالی تسری پیدا می کند در
پرونده دائمسی نگهداری می گردند . اطلعاات و مدارک پرونده دائ می عامدتا در جریان
26. پپررووننددهه دداائئممیی سسهه ههددفف ززییرر رراا تتااممیینن ممییککنندد ::
1 یادآوری نکاتی که بیش از یک سال کاربرد دارند. 2 فراهم آوردن خلصه ای از روشها و خط مشی های صاحبکار برای حسابرسان جدید.
3 بی نیاز ساختن حسابرسان از تهیه هر ساله کاربر گهای اقلم بدون تغییر یا کم تغییر
26 www.MODiRiATMAli.com
27. ااططللعاعاااتت وو ککااررببررگگ ههاایی ححسسااببررسسیی پپررووننددهه دداائئممیی
عاعاممددتتاا ششاامملل مموواارردد ززییرر ممیی ببااششنندد ::
1 مشخصات کامل شرکت شامل نام ، آدرس قانونی وشماره ثبت شرکت. 2 نمودار سازمانی واحد مورد رسیدگی و شرح وظایف هر یک از کارکنان. 3 نسخه ای از اساسنامه و مدارک ثبت اولیه شرکت. 4 آیین نامه ها و دستورالعمل های اجرایی واحد مورد رسیدگی. 5 سیستم های حسابداری و شرح سیستم کنترل داخلی و ارزیابی آن. 6 فهرست حساب ها. 7 اطلعاات مربوط به ظرفیت تولید شرکت و شیوه های تولید ، توزیع و فروش.
8 نمونه امضای مدیران واحد مورد رسیدگی. 9 اطلعاات مربوط به اشخاص وابسته. 10 نسخه ای از قراردادهای بلند مدت واحد مورد رسیدگی. 11 نسخه ای از سوابق مالیاتی شرکت شامل برگ های تشخیص و قطعی مالیاتی.
12 کپی اسناد مالکیت دارایی های ثابت مشهود و نا مشهود. 13 کپی صورت جلسات هیئت مدیره و مجامع عامومی. 14 نسخه ای از گزارش های حسابرسی ونامه مدیریت سنوات قبل. سرمایه. w هشwکا w ش و .Mزای Oه اف Dط ب iوRمرب i AرکTمدا M ت و Aرک l شi. cیهo رما m 27 15 سوابق س
28. چچگگووننگگيي تتههييهه وو تتننظظييمم ككااررببررگگ ههاايي
ححسسااببررسسيي
چگونگي تهيه و تنظيم كاربرگ هاي حسابرسي را مي توان به شرح ذيل
توضيح داد. به طور كلي بايد در تهيه اين كاربرگ ها اصول حسابرسي به طور
كامل رعاايت شود و از درج مطالب اضافي پيش پا افتاده و غير مربوط در آنها
خودداري به عامل آيد.
1 در بالي كليه كاربرگ ها بايد نام مؤسسه مورد رسيدگي ، تاريخ تهيه، موضوع، .
دوره مالي مورد رسيدگي، نام رسيدگي كننده و نام بررسي كننده يا سرپرست
كار نوشته شود.
2 .درج مشخصات كامل و ويژه مدارك رسيدگي شده، كاركنان و مديران كه با .
آنان مصاحبه به عامل آمده و واحدهاي بازديد شده از ضروريات تهيه يك
كاربرگ خوب است. تهيه كننده كاربرگ بايد آن را با قيد تاريخ، امضاء يا پاراف
كند و كاربرگ بايد نشان دهنده اين مطلب نيز باشد كه سرپرست گروه يا مدير
مؤسسه حسابرسي در آخرين مرحله آنها را مورد رسيدگي قرار داده است و
بدين لحاظ مي توان قسمت چپ بالي كاربرگ را براي اين موضوع اختصاص
داد.
3 تمام كاربرگ ها بايد عاطف داشته باشد و به كاربرگ نهايي يا كاربرگ .
هاي اصلي مربوط، عاطف متقابل داده شود. جايي كه ارتباط بين كاربرگ ها
28
29. چچگگووننگگيي تتههييهه وو تتننظظييمم ككااررببررگگ ههاايي
4 ماهيت و نوع رسيدگي ه حا حي سسحااسبا ببر ررس سسبايد ييدر هر كاربرگ درج شود. .
براي مثال به منظور اثبات صحت خريد يك قلم دارايي ثابت لزم است حسابرس
مدارك خريد از قبيل فاكتور خريد، رسيد انبار، درخواست خريد و همچنين نحوه
خريد كه آيا مطابق آيين نامه خريد صورت گرفته و مجوزهاي لزم براي خريد آن
وجود داشته است را مورد بررسي قرار دهد و در كاربرگ منعكس نمايد.
حسابرسان براي نشان دادن مراحل مختلف كار خود در كاربرگ ها از نشانه هاي
زيادي استفاده مي كنند. اين نشانه ها ( تيك ها) ابزار مفيد براي تشريح روشهاي
رسيدگي به هر مبلغ به خصوص است. نشانه هاي استفاده شده بايد به
روشني تعريف و مشخص شود.
5 مطالب و موضوعااتي كه داراي اهميت كافي مي باشند بايد در يك صفحه مستقل .
نوشته شوند، همچنين بايد از نوشتن در پشت كاربرگ ها خودداري شود.
6 كليه كاربرگ ها بايد به تراز آزمايشي حسابرسي ربط داده شود و شماره آن در .
ستون خاص تراز آزمايشي مذكور به ثبت برسد. همچنين لزم است صورتهاي
خلصه جامع براي حسابهاي دفتر كل و فعاليتهاي خاص مؤسسه مورد رسيدگي
تهيه و ارتباط اين صورتها با مطالب مندرج در تراز آزمايشي حسابرسي مشخص
شود.
7 منابع و مدارك و حسابهايي كه مطالب مندرج در كاربرگهاي حسابرسي از آنها .
استخراج شده است يابد به طور واضح در كاربرگ ها معرفي شوند. بطوري كه
سرپرستان گروه حسابرسي هنگام بررسي آنها نسبت به منبع تحصيل اطلعاات
مندرج در كاربرگ ها دچار ترديد نشوند.
29 www.MODiRiATMAli.com
30. چچگگووننگگيي تتههييهه وو تتننظظييمم ككااررببررگگ ههاايي
ححسسااببررسسيي
8 در تمام مراحل حسابرسي حدود رسيدگي آزمايشي مي بايست در كاربرگ .
مربوط توضيح داده شود. به عانوان مثال، چنانچه به منظور رسيدگي به هزينه
هاي حقوق و دستمزد پرداخت شده طي سال مي توان 2 يا 3 ماه آن را مورد
رسيدگي قرار داد. ليست حقوق اسفند ماه حتما" بايد مورد رسيدگي قرار گيرد
و يا در مورد رسيدگي به هزينه تعميرات بايد طوري انتخاب كرد كه در طي
سال فقط 10 % مدارك كه شامل 90 % حجم هزينه هاي مذكور را در بر گيرد
مورد رسيدگي قرار داد. به عابارت ديگر در مورد رسيدگي اين نوع هزينه ها
اقلم درشت و مهم آن مورد توجه قرار مي گيرد. بديهي است اين موضوع بايد
در كاربرگ هاي حسابرسي مربوط به حدود رسيدگي به عامل آمده توضيح
داده شود.
9 در تمام مواقع از كاربرگ ها بايد مراقبت كافي به عامل آيد، در تمام مدت .
رسيدگي حسابرس نبايد در نگهداري ان غفلت كند. زيرا كاربرگ ها كمك مؤثري
درتأييد گزارش نهايي او به شمار مي رود.به همين دليل حسابرس بايد توجه
كند كه كاربرگ هاي حسابرسي بعد از وقت اداري در محل مناسبي باقي بماند
تا كارمندان صاحب كار به آن دسترسي نداشته باشند.
10 نتيجه گيري حسابرسان درباره هر يك از جنبه هاي كار بايد در كاربرگ ها درج شود. به عابارت ديگر، حسابرسان بايد نظري را كه در اثر اجراي روشهاي
رسيدگي به شرح مندرج در كاربرگ ها بدست مي آورند به روشني اظهار
30