kavram Haritaları

1. Kavram Haritaları
Doç. Dr. Agah Tuğrul Korucu
Hazırlayan: Ali İhsan Akbaba

2. KAVRAM HARİTALARI
Öğrencilerin anlama seviyelerinin ve yanlış
anlamalarının ortaya çıkarılmasında kullanılabilecek
etkili bir ölçme ve değerlendirme aracıdır.
Kavramlar arasındaki anlamlı ilişkileri önermeler
şeklinde göstermek için tasarlanan şematik
çizimlerden oluşan öğretim aracıdır.
Kavram haritalama, önermeleri ortaya çıkarmak için
kullanılan bir tekniktir.
En basit şekliyle kavram haritası, bir önermeyi
oluşturmak üzere bağ kuracak bir kelimeyle
birleştirilmiş en az iki kavramdan oluşturulur.
Örneğin, “Hava mavidir” ifadesi “hava” ile “mavi”
kavramları hakkında geçerli bir önerme kuran basit bir
kavram haritasını temsil etmektedir.

3. KAVRAM
HARİTALARI
Bir kavramla ilgili diğer kavramlar belirlenir ve
bunların muhtemel ilişki ifadeleri ayrıca listelenir.
Çember veya kutu içerisinde yer alan kavram ve
fikirler hiyerarşik bir şekilde yapılandırılır.
Her kavram haritada yalnızca bir kere yer
almalıdır.
Aynı seviyedeki kelimeler birincil ilişkileri gösterir.

4. KAVRAM
HARİTALARI
Çapraz bağlantılar (kavram haritasının farklı
alanlarındaki kavramlar arasındaki ilişkiler) vardır.
Olay ve kavramlara ilişkin spesifik örnekler yer alır.
Verilen bir kavramın anlamını açıklamaya yardımcı
öğeler içerir.
Kavramlar arasındaki ilişkiler, kavramları
birleştiren bir çizgi ile ve ok yönünde belirtilir.

5. KAVRAM
HARİTALARI
Kavramlar arasındaki ilişkinin anlaşılması okun
yönüne bağlıdır.
Okun yönü ikinci kavramı işaret eder.
Kavramlar arasındaki ilişki okunurken önce birinci
kavram ardından ikinci kavram ve sonra okun
üzerinde bulunan ve kavramlar arasındaki ilişki
okunur.

6. Beyin fırtınası
desteği olarak
Yeni fikirlerin
oluşturulması ve
planlaması aşamasında
yol gösterir.

7. Çalışma
yardımcısı
olarak
Etkili not almayı
yönlendirir, yeni
öğrenilen kavramları
özetler, yansıtıcı
düşünmeye biçim veya
etkinlik katar.

8. Öğretim ve
ölçme aracı
olarak;
Görsel ve şematik bir
özet sunar, karmaşık
ilişkileri ve kavramsal
düzeyi gösterir, algı
yanlışlarının
belirlenmesini ve
giderilmesini sağlar.

9. Değerlendirme
aracı olarak
Öğrenci başarısı kavram
haritası ile açıklanabilir
veya test edilebilir.

10. KAVRAM HARİTASI TÜRLERİ
1.Örümcek Harita:
2.Balık Kılçığı Haritası:
3.Sınıflama Haritası:
4.Olaylar Zinciri
Dizinleri:

11. 1.Örümcek Harita:
Temel bir kavramı tanımlamak için
kullanılmaktadır. Merkezdeki temel
kavram nedir? Bununla ilgili özellikler
nelerdir? Bu tür sorulara yanıt aranır.

12. 2.Balık Kılçığı Haritası:
Karmaşık bir olayın nedenlerini ve
sonuçlarını ortaya koymak için
kullanılır. Kılçığın üst tarafında
olaylar,alt tarafında da olayların
nedenleri gösterilir. Bir bakıma
olayların neden sonuç ilişkileri
kurulmuş olur.

13. 3.Sınıflama Haritası:
Öğrenilen bilgileri sistematik olarak
sınıflamayı amaçlar. Bu sınıflama
genelden özele doğru aşamalı bir
dağılım gösterir.

14. 4.Olaylar Zinciri Dizinleri:
Herhangi bir kavramın aşamalarının,
bir işlemin basamaklarını, olayların
sırasını ve sonuçlarını açıklamak için
kullanılır.