görsel isitsel arç-gereçler

1. GÖRSEL-İŞİTSEL
ARAÇ-GEREÇLER
Doç. Dr. Agah Tuğrul Korucu
Hazırlayan: Ali İhsan Akbaba

2. Bir öğretmen Sosyal Bilgiler dersinde Yeni Türk Lirası (YTL) ve kuruş
örneklerini doküman kamera yardımı ile göstererek dersini yürütürken,
başka bir okulda ise Fen ve Teknoloji öğretmeni bilgisayarlardan
yararlanarak elektronik sunular yardımı ile hücre bölünmesini
anlatmaktadır. Matematik öğretmeni tepegöz yardımı ile asetatları
kullanarak örnek problemleri çözerken, farklı bir grup bilgisayar
dersinde okul gazetesini hazırlarken kullanmak üzere dijital kamera ile
fotoğraf çekmektedir. Bu örneklerde görüldüğü üzere öğretmenler
teknolojinin bizlere getirdiği yeniliklerden yararlanmaktadır.
Şimdi kullanılan bu teknolojik araçlara bir göz atalım.

3. Bilgisayar-Projeksiyon
Sistemi
"Bilgisayar", diğer teknolojik araçların sunduğu tüm
olanakları ve özellikleri bünyesinde barındırdığı için
öğretim ortamlarının vazgeçilmez tek aracı haline
gelmiştir. Bilgisayar, hem görsel hem de işitsel özellikleri
taşıyan bir araçtır. Öğretim ortamında projeksiyon
makinesi ile birlikte kullanıldığında, görsel ve işitsel
dokümanların kullanılmasına ve Internet aracılığı ile çok
farklı bilgilerin görüntülenmesine olanak sağlamaktadır.

4. Bilgisayar kullanarak alana özgü eğitim yazılımları, İnternet ortamındaki
animasyonlar, elektronik sunular, film ve ses dosyaları ile diğer
elektronik dokümanlar öğretim ortamında paylaşılabilir. CD, DVD, flaş
bellek, dijital fotoğraf makinesi ve video kamera gibi ortamlarda kayıtlı
bilgiler bilgisayara aktarılarak kolayca kullanılabilir. Ancak, bu aracı
kullanabilmek için bilgisayar okur-yazarı olmak gerekir.
Bilgisayarların vazgeçilmez öğretim araçları olmasının en önemli nedeni
"İnternet" aracılığı ile bilgilerin paylaşılması ve iletişim sağlanmasıdır.

5. "Projeksiyon makineleri" bilgisayar, video, kamera ve
doküman kamerada yer alan materyallerin büyütülerek
yansıtılması amacıyla kullanılır. Yansıtılan yüzeyin
projeksiyon perdesi veya beyaz tahta gibi özel bir yüzey
olması görüntü kalitesi açısından önemlidir. Ayrıca,
görüntünün göz hizasından daha yüksekte olmamasına
dikkat edilmelidir.

6. Öğretim sürecinde bilgisayar-projeksiyon sistemi, genellikle "Elektronik
Sunular"ın yansıtılması amacıyla kullanılmaktadır. Bu sunuları
hazırlayabilmek için "Sunu Hazırlama Yazılımları" gerekmektedir. En
yaygın kullanılan sunu hazırlama yazılımı "Microsoft Powerpoint"
yazılımıdır. Bilgisayar okur-yazarı olan ve görsel tasarım konusunda
bilgili olan herkes tarafından kolayca kullanılabilir.

7. Elektronik sunulara resim, ses, hareketli görüntüler, tablo, grafik, dijital
fotoğraf, ses, video görüntüleri ve animasyonlar eklenebilir. Ayrıca,
hazırlanan bu sunular asetatlara çıktı alınarak tepegöz ile birlikte de
kullanılabilir.

8. Bilgisayarların eğitimde araç olarak etkili
kullanımını artıran en önemli uygulama "Eğitim
Yazılımları"dır. Öğretim ortamında öğretmen
tarafından yansıtılarak veya öğrenciler
tarafından bilgisayar laboratuvarında bireysel
olarak kullanılabilir. Birden fazla duyu organına
hitap etmesi, görsel ağırlıklı olması ve farklı
öğretim teknikleri içermesi gibi nedenlerle çok
önemli materyallerdir.

9. Bilgisayar-Projeksiyon Sisteminin
Yararları ve Sınırlılıkları
Yararları Sınırlılıkları
Zengin içerik Sunumu: Ekran doğrudan yansıtılabildiği
için bilgisayarda yapılan tüm işlemler öğrencilerle
paylaşılabilir.
İnternet: Internet ortamını kullanarak çok zengin çeşitli
öğretim materyalini öğretim ortamına getirme olanağı
vardır.
Etkileşim: Öğretmen öğrencilerle iletişimi kopmadan
dersini işleyebilir.
Zaman: Elektronik sunuları hazırlamak veya Internet
ortamında ulaşılacak siteleri belirlemek vakit alabilir.
Ön bilgi: Bu sistem için hazırlık yapmak ve sistemi
kullanabilmek için bilgisayar okur-yazarı olmak gerekir.
Görsel Tasarım: Renklerin yanlış kullanımı, çok fazla bilgi
verilmesi gibi görsel tasarım ilkelerine uymayan sunular
öğretici niteliğini yitirebilirler.
Karanlık Ortam: Özellikle eski model projeksiyon
cihazlarını kullanırken net görüntü elde etmek için
ortamın karartılması gerekir.

10. Dijital Fotoğraf Makinesi
Dijital fotoğraf makineleri görsel ağırlıklı tüm konularda
kullanılabilir. Teknolojik gelişmelerle birlikte dijital
fotoğraf makineleri, yakınlaştırma, yüksek kapasiteli
bellek ve LCD ekran gibi pek çok özellikle karşımıza
çıkmakta, bazı modeller uzun süreli video çekimleri
yapabilmektedir. Bu nedenle video çekimi yapabilen
modellerin işitsel özelliği de bulunmaktadır. Özellikle
doğa fotoğrafları gerektiğinde, öğretim yöntemlerinin
sınıf içinde görüntülenmesi ve okul tanıtımı gibi
etkinliklerde kullanılabilir. Dijital fotoğraf makineleri ile
çekilen fotoğraflar dijital biçimde saklandığı için,
kolaylıkla bilgisayar ortamına aktarılıp kullanılabilirler.

11. Çekilen dijital fotoğraflar ve videolar, CD, DVD,
flaş bellek ve sabit disk gibi ortamlarda farklı
biçimlerde saklanabilir. Bu dosyalar kelime
işlemci ve sunu hazırlama gibi farklı yazılımların
içerisine kolayca eklenerek kullanılabilirler.

12. Dijital Fotoğraf Makinelerinin Yararlılıkları ve Sınırlılıkları
Yararlılıkları Sınırlılıkları
Anında Görüntüleme: Çekilen fotoğrafı hemen
görüntüleme olanağı, gerektiğinde hemen tekrar çekim
yapma şansı vermektedir.
Kullanım Kolaylığı: Dijital fotoğraf makinelerini ve dijital
fotoğrafları kullanmak son derece kolaydır.
Saklama Kapasitesi: Gerek makineler, gerekse CD ve
DVD gibi araçlar çok fazla sayıda dijital resmi saklama
kapasitesine sahiptirler.
Görüntü Kalitesi: Dijital fotoğraf makineleri ile
fotoğrafların hangi kalitede çekileceği belirlenebilir.
Taşınabilirlik: Dijital fotoğraf makineleri kolayca her
ortama götürülebilir.
Pahalı: Özelliklerine göre fiyatları yükselmektedir.
Kırılgan: Düşürüldüğünde veya ıslandığında hasar
görebilir.
Projeksiyon veya ekran gerektirir: Öğretim ortamında
kullanılabilmesi için yansıtma özelliği olan farklı bir
araca ihtiyaç vardır.

13. Televizyon-Video/DVD/VCD
Televizyon, genellikle video, DVD veya VCD oynatıcı ile birlikte,
önceden hazırlanmış sesli ve hareketli görüntüleri izlemek için
kullanılır.
Televizyon ve video /VCD/DVD gibi araçlar hem görsel hem de
işitsel araçlardır. Bilişsel becerilerin kazandırılması, gösterip
yaptırma, sanal alan gezisi, rol oynama, canlandırma, tartışma
ve yetiştirme gibi farklı amaçlar için tüm alanlarda kullanılabilir.
Televizyon ekranı sınırlı kapasitede olduğu için kalabalık bir
topluluk tarafından seyredilmesi zor olabilir. Ayrıca, eğitim
ortamlarında televizyon kullanılırken önemli noktalarda
durdurularak anlık tartışmalar yapılması önerilir.

14. Video Kamera veya
Dijital Kamera
"Video Kamera" veya "Dijital Kamera"
çevremizdeki hareketli görüntüleri manyetik bir
ortama aktarmaya olanak sağlayan bir araçtır.
Teknolojik gelişmelere paralel olarak video
kameralarda yer alan özellikler gelişmekte ve kayıt
türleri değişmektedir. Özelliklerine göre
görüntüler kaset, CD ve DVD gibi ortamlara
kaydedilerek veya farklı ortamlara aktarılarak,
video, VCD ve DVD oynatıcılar aracılığı ile
seyredilebileceği gibi, bilgisayar ortamına
aktarılarak da seyredilebilir. Ayrıca intemet
ortamından erişilip izlenebilen pek çok video
örneği, yine öğretim amacıyla kullanılabilir.
Bu Fotoğraf, Bilinmeyen Yazar, CC BY-NC altında lisanslanmıştır

15. Video kaseti, CD veya DVD üzerine kaydedilmiş öğretim amaçlı filmler
gerçek yaşamı sınıfa taşımak, ulaşılamayan yerleri tanımak, sosyal
içerikli veya doğa olaylarını gözlemlemek için kullanılabilir. Bu tür
materyaller, televizyon veya bilgisayar yardımı ile öğretim ortamında
paylaşılabilir.

16. Çekimlerde zaman ve alan yönetimi, öğretimi etkileyen önemli
konulardır. Zaman yönetimi çekimin hızlandırılması veya yavaşlatılması
anlamına gelir. Uzun sürede gerçekleşen bir olayı öğretim ortamında
gözlemlenmesini sağlamak için süreç sıkıştırılarak kısa bir sürede izleme
çalışması yapılabilir. Güne, ve ay tutulması ile gel-git olayı örnek olarak
verilebilir.

17. Diğer yandan, hala gelişen bir olayı ise yavaşlatarak yani ağır çekimli
olarak (ağır çekim) göstermek gerekir. Denize fırlatılan taşın deniz
yüzeyinde yarattığı etki veya yayından fırlatılan bir okun bindiği yol, kısa
mesafe yüzme, koşma çalışmaları, özellikle beceri eğitimi ile ilgili
ayrıntıların gösterilmesi için hazırlanan çalışmalar ağır çekirne örnek
olarak verilebilir.

18. Alan yönetimi ise görselin boyutuna ilişkin bir konudur. Olay uzak bir
mesafeden, geniş bir açıdan izleyebilir. örneğin dünya yitzeylndeki
değişimleri uydu görüntülerinden takip edebiliriz Tam tersi biçimde
olayın veya nesnenin daha iyi görüntülenmesi açısından yakın çekim
yapılması gerekir. Mikroskop altında görülebilen bir hücre bölünmesi
süreci bu olaya örnek olarak verilebilir.

19. Televizyon-Video/DVD/VCD'nin Yararları ve
Sınırlılıkları
Yararları Sınırlılıkları
Hareket: Hareketli görüntüler bazı kavram ve konuların anlatılması
açısından çok önemli olabilir.
Süreçler: Zamana bağlı değişimleri veya deneyleri göstererek
anlatmak çok farklı etkiler yaratır.
Güvenli: Güvenli gözlem yapma olanağı sağlar.
Dramatizasyon: Davranışların gözlenmesi gerektiği durumlarda
kullanımları önemlidir.
Beceri kazandırma: Fiziksel becerilerin kazandırılması amacıyla etkili
bir şekilde kullanılabilir.
Duyuşsal öğrenme: Duyuşsal olarak etki yaratma gücünden dolayı
kişisel ve sosyal davranışların şekillendirilmesi açısından önem taşır.
Tartışma: Görüntüyü durdurarak olayı, hareketi veya davranışı
tartışmak çok etkili bir yaklaşımdır.
Soyut kavramlar: Felsefe ve matematik gibi alanlarda kullanılması
güç olabilir.
Yanlış anlaşılmalar: Genellikle karma- şık olay ve süreçleri
içerebildiğinden yanlış yorumlara neden olabilir.
Konuşan Kafa: Bir konuyu anlatan konuşan bir kafa çoğu zaman
öğretim açısından çok etkili değildir.
İzleme hızı: Çoğu zaman önemli noktaları tartışmak için durdurmak
ve tartışma nedeniyle izleme için ayılan su- reye dikkat etmemek,
filmin sonu gelmeden dersin bitmesine yol açabilir.
• Güncelleme: Tekrar çekim yapmak gerektirdiğinden güncellenmesi
zordur.