1. Mesojme diçka me shume…
Pergatiti:algitamesiti@hotmail.com
2
GJIMNAZI”IBRAHIM RUGOVA”
KAMEZ
Adoleshenca nje prove psikike e veçante!!!
Fjala adoleshence vjen nga latinishtja adolescere qe do te thote te rritesh .Adoleshenca eshte
pra mosha e ndryshimeve dhe si çdo ndryshim,ajo permban rreziqet e veta.Por ajo eshte edhe
mosha e paradokseve :adoleshenti nuk eshte me nje femije,por as edhe nje i
rritur.Adoleshenca ,konsiderohet si nje prove psikike e veçante.Gjate kesaj periudhe
formohen transformimet,qe zhvillohen ne tre qarqe :
-Qarku i trupit: Ben pjese pubeteti qe I cili zgjat 4-5 vjet.Ne nivelin e trupit kemi nje
impenjim psikik te dyfishte ,trupi ne ndryshim dhe funk.psikik.
-Qarku familjar :Nderkohe qe adoleshenti fillon kete ndryshim ne pubertet ndryshojne edhe
mardheniet e tij me prinderit,famijen te afermit etj.
-Qarku social:Adoleshenci ka nje tendence te largohet nga familja keshtu nje pjese e mire e
tyre duhet te realizohen jashte famijes pra ne shoqeri.
Veçori te tjera te moshes !!!
Disa nga keto veçori jane :
-Praktika sportive :Femija ka nje tendence te natyrshme per te luajtur ,pa pasur nevoje per
shytje. Edhe ne moshen e adoleshentit sporti perben nje komonent shume te rendesishem ne
jeten e tij dhe ndihmion per nje zhvillim me te shpejte e me te plote fizik e psiko-social.Para se
te filloj nje sporti,keshillohet qe adoleshenti/ja te beje nje kontrroll te plote mjeksor.
-Dieta : Adoleshenti sporitv ka nevoje per nje ushqyerje te ekuilibruar(karbohidrate 50-
55%,lipide30-33%,proteina 15%).Kater grupet e ushqimeve (proteina ,prodhime
qumshti,drithera,fruta e zarzavate) ndahen ne 3 vakte kryesore dhe 2 ngrenie te lehta midis
tyre.Nuk rekmandohen pijet gazore.
-Kompiance terapeutike :kjo percaktohet si nje shkalle e pershtatjes midis rekomandimit
mjeksor dhe sjelljes erespektimit te tij nga ana e individit. Vlersohet 30-50% eadoleshenteve
nuk jane kompliante.Mungesa e komplianeces mund te kete pasoja te rnda per shendetin e
adoleshentit ,duke veshtirsuar trajtimin e tij.
-Semundjet kronike te adoleshentit :Tek adoleshenti hasen dy aspekte kryesore me probleme
qe shkaktojne :
Se pari :transformim pubertar dhe shprehja e seksualitetit,ndryshojne dhe raportet e tij me
mjedisin rrethues.
Se dyti :nga efektet e semundjes kronike mbi zhvillimin e individit,mund te shkaktojne nje
rezistene dhe ngadalesim te ketij zhvillimi.