History

3. LËNDA: Histori KLASA:VII A-B
BALLSH më: 08 / 02 / 2016
TEMA : Bashkimi i Italisë

4. OBJEKTIVA: Në fund të orës së mësimit
nxënësi të jetë i aftë:
Të përcaktojë 8 shtetet italiane duke u mbështetur
në hartë.
Të nënvizojë epërsinë e Piemontit mbi shtetet e tjera
italian
Të evidentojë detyrat themelore që dolën në rrugën
e bashkimit të Italisë
Të vlerësojë figurën e Kavurit duke nënvizuar
veçorinë e planit të tij nga ai i Bismarku
 Të evidentojë tri fazat nëpërmjet të cilave kaloi
bashkimi i Italisë
Të japë mendimin e tij në lidhje me figurën e
Garibaldit si nacionalist, monarkist apo republikan

5. Fjalë kyçe : Copëtimi politik, vendet e pushtuara, shtetet më të
rëndësishme, më të vjetër, epërsia e Piemontit, deyrat për
bashkimin e vendit, plani i Kavurit, vetoja me austriakët,
marshimi i Garibaldit, çlirimi, Mbretëria italiane, bashkimi i plotë
i Italisë
Mjetet mësimore : Flamuri i italisë . Harta e historike , teksti i
historisë
Struktura PNP Metoda, teknika e veprimtari
Parashikimi Stuhi mendimesh
Ndërtimi i njohurive Shpjegim ( Hap pas hapi )
Përforcimi Punë me tekstin

6. Zhvillimi i mësimit
Parashikimi : Stuhi mendimesh
Italia
Rilindaja dhe
Humanizmi në Shek
XIV - XVI
Roma Kryeqyteti i
Italisë
Kulturë
Modë
Koloseu
Sport

7. Ndërtimi I njohurive – Shpjegim (hap pas hapi)
•1 ) –Cilat ishin vendimet e Kongresit të Vjenës ?
•2 ) – Cila ishte gjendja e Italisë pas Kongresit të
Vjenës ?

8. Ndërtimi i njohurive – Shpjegim ( Hap pas hapi )
Hapi I. Cilat ishin vendimet e Kongresit të Vjenës?
1 ) - Të vendoseshin kushtet e paqes me Francën. ( Rregullimi i
kufijëve që ishin ndryshuar gjatë periudhës së Napoleon Bonopartit )
2 ) - Të përcaktohej rendi i ri botëror. ( Rikthimi i Monarkive )
Cila ishte gjendja e italisë pas kongresit të Vjenës ? Italia ishte nje
nga shtetet qe mebeti i coptuar nga Vendimet e Kongresit të Vjenës
Fuqitë evropiane, si Franca dhe Australia, mbanin të pushtuara territoret
italiane. Italia përbëhej nga tetë shtete ( Lambardia , Sardenja ,
Parma , Modena Toskana ,Sicilia , Roma-Lacio dhe Venecia )
Shteti më I fuqishëm ishte Mbretëria e Sardenjë-Piemontit i delnin
tre detyra kryesore :
1 ) – Të çlironin pjesën veriore nga austriakët dhe atë jugore nga
sundimi burbonë.
2 ) – Të përmbyste mbretëritë e vjetër.
3 ) – Të bashkonin vendin në një shtet të vetëm.

9. Periudha 1815 - 1848
Një ndikim mjaftë të madhë në lëvizjet për bashkim kombëtar
luajtën: Idetë iluministe - Romantizmi.
Pas vitit 1815 u krijuan shoqëri të fshehta italiane për të mbajtur
gjallë idet e tyre të pavarësisë . Lëvizja për bashkim kobëtarë u
njohë me emrin Rilindja
Figura kryesore ishte XHUZEPE MACINI
(22 Qershor 1805 – 10 Mars 1872)
Rriti frymën e nacionalizmit te Italianët .
Iu referua madhështisë së të kaluarës
Perandorisë së dikurshme Romake
Arritjeve të Rilindjes Kombëtare në artë dhe kulturë.
Kishës Romake == Kërkonte ti jepte fund gjendjes ekzistuese
kur “Ne nuk kemi flamur nuk kemi zë mes kombeve në Evropë” :
Ishte përkrahës i një Italie Republikane

10. Hapi II. Nxënësit të evidentojnë veçoritë e
Mbretërisë së Sardenjë-Piemontit
Mbretëria e Sardenjës – Piemonti
ndodhej në veriperëndim të gadishullit të Italisë
monarki kushtetuese
kishte një kushtetutë dhe parlament me përfaqësues të zgjedhur.
•Mbreti Viktor Emanueli II
Mbretëria Italiane e Savojës

11. Mbreti Viktor Emanueli II
Mbështeste nacionalizmin italian
Shpresonte të bashkonte Italinë nën
udhëheqjen e tij
• Pyetje - -Cila qe figura që u zgjodh
për të realizuar këto nisma dhe
çfarë masash mori?
• -Të çfarë natyre qenë këto masa të
ndërmarra?

12. Konti Kavur – Kryeministër i Mbretërisë
Masat që mori
Liberale - Përforcimi i karakterit liberal dhe kushtetutës së vendit
Nacionaliste - Të siguronte mbështetje ndërkombëtare për
çështjen italiane (shpresonte të shfrytëzonte rivalitetin e kombeve
të fuqishme evropiane.)
Dy fuqitë evropiane që mbanin të pushtuara territoret italiane
Franca dhe Austria. Në fillim Mbretëria e Sardenjë- Piemontit
nuk u mbështet në forcat e saj.
Në qytetet e Milanos dhe Venecias shpërthyen në kryengritje
kundër austriakëve,por kryengritja u shtyp.
Kontit Kavur nëpëmjet aleancave here me Francezët dhe here
me Austriakët, kështu duke shfrytëzuar francezët në largimin e
austriakëve dhe marrjen e territoreve në veri, dhe pastaj
Garibaldin në largimin e francezëven dhe marrjen e territoreve në
jug.

13. XHUZEPE GARIBALDI
“Unë nuk ofroj pagesë, as pajisje:unë ofroj uri,
etje marshime të gjata, beteja dhe vdekje.
Ata që duan vendin e tyre me gjithë zemër
dhe jo vetբm me fjalë, le të më ndjekin”
Në vitin 1860 Garibaldi së bashku me
ushtrinë e vetë nëpërmjet ngushticës së
Mesinës kaluan në Ishullin e Sicilisë. Forcat
e Garibaldit marshuan drejt Napolit dhe
largoj trupat francize . Në Shtator të vitit
1860 u bë bashkimi i dy Sicilive. Planifikoj
marrshim drejtë Romës .

14. 17 mars 1861
Viktor Emanueli u shpall mbreti i Italisë
1. Kishte si kryeqytet Torinon,
përfshinte tërë gadishullin Apenin
me dy përjashtime: Venecian, si
dhe zonën Romë- Lacios nën
zotërimin e shtetit papal.
2. Të plotësonte unifikimin
territorial
3. Të krijonte një shtet të bashkuar
me administratë, monedhë e
legjislacion unik.